Πώς είναι να είσαι ομοφυλόφιλη στη Ρωσία, μετά το μακελειό στο Ορλάντο

Για περίπου ένα χρόνο, ανάμεσα στην άνοιξη του 2013 και του 2014, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ στη Ρωσία έγιναν μεγάλο θέμα στα διεθνή ειδησεογραφικά ρεπορτάζ. Εκείνους τους μήνες, οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του Σότσι “στριμώχτηκαν”, όταν το Δυτικό κοινό ξαφνικά ενδιαφέρθηκε για τα εγχώρια δρώμενα της Ρωσίας. Οι Ρώσοι νομοθέτες έδωσαν επίσης μια είδηση που συζητήθηκε στον κόσμο, όταν τον Ιούνιο του 2013 ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε ομοσπονδιακό Νόμο που απαγόρευε τη λεγόμενη “ομοφυλοφιλική προπαγάνδα” μπροστά σε ανήλικους. Η ασαφής νομοθεσία καθιστούσε παράνομο για τον οποιονδήποτε, να κάνει δημόσια οτιδήποτε που θα μπορούσε να θεωρηθεί “προώθηση” της ομοφυλοφιλίας.

Όμως, όταν ολοκληρώθηκαν οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί αγώνες στις 23 Φεβρουαρίου, οι ξένοι έχασαν γρήγορα το ενδιαφέρον τους για τα δικαιώματα των γκέι στη Ρωσία.

Στις 13 Ιουνίου, άνθρωποι από ολόκληρο τον κόσμο δημοσίευαν τις αντιδράσεις τους για το θανατηφόρο αιματοκύλισμα που εκτυλίχθηκε στο Ορλάντο στις αρχές του ίδιου μήνα, όπου σχεδόν 50 άνθρωποι πυροβολήθηκαν σε ένα νυχτερινό κέντρο για γκέι. Για πολλούς υποστηρικτές των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ στη Ρωσία, η αιματοχυσία αποτελεί υπενθύμιση της ευαισθησίας τους μπροστά σε αυτό που αποκαλούν “αναβίωση της βίας κατά των γκέι” στη Ρωσία.

Η Elena Kostyuchenko ασχολείται με την ερευνητική δημοσιογραφία στη Ρωσική εφημερίδα “Novaya Gazeta” και είναι εδώ και χρόνια ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ στη Μόσχα. Επειδή ήταν μια από τις πρώτες δημοσιογράφους που έγραψαν για την ομάδα “Pussy Riot”, η Kostyuchenko δέχτηκε επίθεση και συνελήφθη αρκετές φορές ενώ έκανα τη δουλειά της ή όταν συμμετείχε σε πολιτικές διαδηλώσεις. Όταν πρόκειται για ζητήματα ΛΟΑΤ, η φωνή της δημοσιογράφου είναι μια από τις πιο επιφανείς στη Ρωσία.

Μετά την αιματοχυσία στο Ορλάντο, η Kostyuchenko έχει κάνει δύο δημοσιεύσεις που έγιναν viral στο Facebook. Τα κείμενά της αναφέρονται στην επίθεση στο νυχτερινό γκέι κλαμπ, αλλά δεν περιορίζονται στην έκφραση θλίψης για αυτή τη μεμονωμένη τραγωδία. Την Κυριακή 12 Ιουνίου, δημοσίευσε μια ιστορία για το πώς έμαθε για την επίθεση στο Ορλάντο, καθώς βρισκόταν με τη μητέρα της στη Μόσχα. Το κείμενο ^[4] [ru] προσέλκυσε πάνω από 2.100 αντιδράσεις και 74 κοινοποιήσεις στο Facebook:

Время от времени меня спрашивают, каково быть лесбиянкой. Ждут, как я понимаю, описания чудес лесбийского секса, или силы влечения женщины к женщине, или особенностей восприятия собственных сисек. Но я никогда не смогу объяснить, каково это, правда.

Провести счастливый день с мамой, которая приехала в Москву выбрать лучшие ирисы и пионы. Гулять с ней по саду (похуй, что мерзнут ноги), разруливать интриги с цветочными продавцами, подбирать литературу, прятать чеки, кормить ее пастой в любимом кафе и чувствовать себя взрослой-взрослой.

А потом сажаешь ее на поезд. Сидишь рядом, держишь в руках план дачи, споришь, куда высадить белые астильбы. И тут звонит бывшая – приезжай к посольству, 50 человек убиты, стрелок в гей-клубе, возьми, пожалуйста, цветы. И ты спрашиваешь: “50 человек? Точно стреляли или бомба? Какой гей-клуб?” И вдруг видишь, как у мамы отливает кровь от щек. Она становится белой-белой. Говорит: где? И я говорю: США. И тут мама говорит спокойно очень: Лена, поезд отходит через три минуты, беги давай, и не бери розы, возьми белые цветы.

Знаете это чувство? Нет? А это единственное реальное различие между мной и вами. Единственное.

Από καιρό σε καιρό, οι άνθρωποι με ρωτούν πώς είναι να είσαι ομοφυλόφιλη. Έτσι όπως εγώ το αντιλαμβάνομαι, ελπίζουν να ακούσουν για το θαύμα του σεξ μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου ή τη δύναμη της έλξης που νιώθει μια γυναίκα για μια άλλη γυναίκα ή για το πώς αισθανόμαστε για το στήθος μας. Όμως, ποτέ δε θα είμαι ικανή να εξηγήσω πώς είναι.

Πέρνα μια υπέροχη ημέρα με τη μητέρα σου, που ήρθε στη Μόσχα για να αγοράσει φρέσκες ίριδες και παιώνιες. Κάνε μια βόλτα μαζί της στους κήπους (τι κι αν τα πόδια σας παγώνουν), άκουσε όλα τα κουτσομπολιά του λουλουδοπώλη, αγόρασέ της λίγα καινούργια βιβλία, κρύψε τις αποδείξεις, κέρασέ την μακαρονάδα στο αγαπημένο της εστιατόριο και νιώσε αληθινός ενήλικας.

Και ύστερα, βάλ’ τη στο τρένο για να επιστρέψει σπίτι. Κάθισε δίπλα της και, όταν σου πει για τα σχέδια καλλωπισμού στο εξοχικό της, διαφώνησε λίγο για το πού θα φυτευτεί η αστίλμπη. Και έπειτα θα σου τηλεφωνήσει μια πρώην και θα σου πει “Έλα στην Πρεσβεία (των ΗΠΑ). Πενήντα άτομα σκοτώθηκαν. Έπεσαν πυροβολισμοί σε ένα νυχτερινό γκέι κλαμπ. Φέρε λουλούδια, σε παρακαλώ.” Και εσύ θα ρωτήσεις “Πενήντα άτομα; Σίγουρα πυροβολήθηκαν; Ήταν βόμβα; Δεν ήταν βόμβα; Σε ποιο νυχτερινό γκέι κλαμπ; Και ξαφνικά βλέπεις ότι τα μάγουλα της μητέρας σου γίνονται άσπρα. Ασπρίζει σαν φάντασμα. Λέει: “Πού;” Και λέω “Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής”. Και τότε η μητέρα σου λέει ήρεμα: “Λένα, το τρένο φεύγει σε τρία λεπτά. Εσύ τρέξε εκεί. Και μην πάρεις τριαντάφυλλα. Πάρε άσπρα λουλούδια.”

Γνωρίζεις αυτό το συναίσθημα; Όχι; Τότε, αυτή είναι πραγματικά η μοναδική διαφορά ανάμεσα σε εσένα και εμένα. Η μοναδική.

Την επόμενη μέρα, Δευτέρα 13 Ιουνίου, η Kostyuchenko δημοσίευσε ξανά στο Facebook, αυτή τη φορά για τους ανθρώπους που προτιμούν να υποβαθμίζουν την απόφαση του δράστη στο Ορλάντο να στραφεί εναντίον της γκέι κοινότητας. Μέσα σε περίπου πέντε ώρες, η δημοσίευση ^[5] είχε αποσπάσει πάνω από 1.000 αντιδράσεις και 14 κοινοποιήσεις στο Facebook:

Получила много комментариев, оценивающих мою состоятельность как женщины и как дочери, много традиционного «чтоб вы сдохли», «вы не люди». Ладно. Но есть еще кое-что, что я хотела бы обсудить.

Когда вы пишете «террористам нужен только повод», «нет значения, какая ориентация у убитых», «я тоже скорблю, так чем я от вас отличаюсь» – вы закрываете глаза на причину убийства.

А эта причина – гомофобия.

Я не люблю это слово, оно абстрактно, но оно хотя бы примерно объясняет то, что за последние два года 19 моих знакомых подверглись нападениям, две были изнасилованы, а двое были убиты. Что более 20 человек вынуждены были покинуть страну. Это мой круг общения, он не такой уж широкий. Против нас принимаются законы, мы неравноправны и официально признаны «неравноценными» (ст 6.21 КоАП), мы не имеем права на брак и на совместную опеку над детьми, мы не имеем права навещать друг друга в тюрьме или в больницах. В регионах третий год существуют и действуют неонацистские группы, которые охотятся исключительно на ЛГБТ. Телевизор активно подогревает атмосферу ненависти и страха, был годовой перерыв на украинскую войну, но теперь мы снова враги государства №1, просто посмотрите новости.

Я рада, что вы можете жить, не замечая этого. Что это вас не касается. Я бы тоже была рада не знать всех этих подробностей, как пуля из травмата входит в глаз, с каким звуком, или каково писать заявление на парня, которого привел твой отец, чтобы ты «исправилась», как набирать номер 911, потому что кто-то пытается открыть твою дверь, а менты не приезжают. И ты сидишь до утра с ножиком в руке и слышишь, как ковыряются в замке. А потом, утром, когда возня стихает, выходишь из дома, закрываешь дверь и не возвращаешься туда никогда. Это то, что пережили люди, близкие мне. Может быть, что-то из этого пережили ваши коллеги и друзья. Даже наверняка.

Я знаю, как долго зарастает сломанный нос (я даже посравнивать могу, носы ломают часто), каково, когда в тебя кидают камень, бутылку, кусок асфальта, каково, когда твою подругу находят задушенной в машине, когда врачи говорят, что тебя ждет глухота, потому что слуховые нервы отмирают после удара в висок (это я могу подробно, это я пережила сама), каково, когда тебя обливают мочой и снимают на камеру, когда тебя вызывают к директору и увольняют, заставляют менять школу, университет, место службы. Я знаю даже, как это, когда твои одноклассники насилуют тебя за гаражами. Я знаю, как это, когда мент плюет тебе в лицо, пока его коллеги душат твоего друга, а ты ничего не можешь сделать, потому что руки скручены – и все это под ликующие вопли «пидарасы!» Я знаю, каково это – мечтать купить участок земли, огородить трехметровым забором и в этой клетке растить своих детей, потому что только так ты можешь гарантировать их безопасность.

Любой разговор на эту тему приведет к «не выпячивай». В дни массовых убийств это приведет к «какая разница, какая ориентация».

Нет, вы действительно не знаете, что чувствует моя мама, когда узнает о расстреле гей-клуба. Что чувствую я, когда понимаю, что мне нечем ее успокоить. «Все будет хорошо» – да ладно?

Ориентация убитых – важно.

Если вам не важно – вам похуй на причину убийства и на то, почему эти убийства повторяются, повторяются, повторяются.

Έχω λάβει αρκετά σχόλια σχετικά με το κύρος που έχω ως γυναίκα και ως κόρη – με πιο συνηθισμένα τα “Ψόφα” και το “Εσείς δεν είστε άνθρωποι”. Ό,τι να ‘ναι. Όμως υπάρχει και κάτι άλλο που θα ήθελα να πω. Όταν γράφετε “Οι τρομοκράτες απλά ψάχνουν αφορμές”, “Ο (σεξουαλικός) προσανατολισμός όσων σκοτώθηκαν δεν έχει σημασία.” και “Κι εγώ πενθώ, άρα γιατί να είμαι διαφορετικός από εσένα;”, τότε κλείνετε τα μάτια σας στην αιτία αυτών των δολοφονιών.

Και η αιτία είναι η ομοφοβία.

Δεν μου αρέσει ιδιαίτερα η λέξη “ομοφοβία”. Είναι αφηρημένη, αλλά τουλάχιστον περιγράφει τους λόγους, για τους οποίους τα τελευταία δύο χρόνια 19 φίλοι μου έχουν δεχτεί επιθέσεις, δύο φίλοι έπεσαν θύματα βιασμού και άλλοι δύο σκοτώθηκαν. Και άνω από 20 άτομα (που γνωρίζω) αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα. Όλα αυτά συνέβησαν στο φιλικό μου περιβάλλον, που δεν είναι καθόλου μεγάλος. Περνούν Νόμους εναντίον μας, δε μας συμπεριφέρονται ισότιμα και έχουμε την “ταμπέλα” του “ανάξιου” (βλέπε Άρθρο 6.21 του Ρωσικού Διοικητικού Κώδικα – την επονομαζόμενη απαγόρευση της “γκέι προπαγάνδας” μπροστά σε ανήλικους), δεν έχουμε δικαίωμα να παντρευτούμε ή να αποκτήσουμε επιμέλεια ανηλίκων και δεν έχουμε δικαίωμα να επισκεφτούμε ο ένας τον άλλο στη φυλακή ή σε νοσοκομεία. Τρία χρόνια τώρα, υπάρχουν ενεργές νεοναζιστικές ομάδες που καιροφυλακτούν αποκλειστικά για μέλη της ΛΟΑΤ κοινότητας. Η τηλεόραση ενισχύει την ατμόσφαιρα μίσους και φόβου. Για έναν ολόκληρο χρόνο, (τα ΜΜΕ) έκαναν ένα διάλειμμα και εστίασαν την προσοχή τους στον πόλεμο της Ουκρανίας, αλλά τώρα επανήλθαμε εμείς, ως οι εχθροί του κράτους – απλά ρίξτε μια ματιά στις ειδήσεις.

Χαίρομαι που ζείτε χωρίς να βλέπετε τίποτα από αυτά και που δεν σας αγγίζουν. Θα ήμουν επίσης χαρούμενη, εάν δε γνώριζα όλες αυτές τις λεπτομέρειες, όπως τον ήχο μιας σφαίρας από αεροβόλο που καρφώνεται στο μάτι κάποιου ή το πώς να καταθέσεις αναφορά στην αστυνομία κατά του “τύπου” που έφερε ο πατέρας σου για να σε “κανονίσει”. Ή το πώς καλείς την Άμεση Δράση, επειδή κάποιος προσπαθεί να παραβιάσει την εξώπορτα, αλλά η αστυνομία δεν έρχεται κι έτσι μένεις άγρυπνη μέχρι το πρωί, κρατώντας ένα μαχαίρι και ακούγοντας κάποιον να προσπαθεί να σπάσει την κλειδαριά. Και αργότερα, το ίδιο πρωί, όταν έχουν ηρεμήσει τα πράγματα, βγαίνεις από το σπίτι, κλείνεις την πόρτα πίσω σου και δεν γυρνάς ποτέ πίσω. Αυτά έχουν υπομείνει όσοι γνωρίζω. Ίσως να έχουν βιώσει κάτι τέτοιο και δικοί σας φίλοι ή συνεργάτες. Για την ακρίβεια, είναι πολύ πιθανό.

Ξέρω πόσο καιρό κάνει να θεραπευτεί μαι σπασμένη μύτη (μπορώ ακόμα και να μιλήσω από προσωπική εμπειρία, καθώς μου έχουν σπάσει τη μύτη αρκετές φορές). Ξέρω πόσο καιρό κάνει να θεραπευτεί μια μύτη, όταν σου πετούν πέτρες, μπουκάλια και τσιμεντόλιθους. Ξέρω πώς είναι, όταν βρίσκουν την κοπέλα σου στραγγαλισμένη μέσα σε ένα αυτοκίνητο, όταν οι γιατροί σου λένε πως θα μείνεις κουφός από το χτύπημα που δέχτηκες στο κεφάλι (θα μπορούσα να πω περισσότερα, καθώς έτυχε σε εμένα προσωπικά), όταν σου πετούν ούρα και το βιντεοσκοπούν, όταν σε φωνάζει το αφεντικό και σε απολύει και όταν αναγκάζεσαι να αλλάζεις σχολεία, πανεπιστήμια και δουλειές. Ξέρω ακόμα, πώς είναι, όταν οι συμμαθητές σου σε βιάζουν πίσω από το χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων. Ξέρω πώς είναι να σε φτύνει στο πρόσωπο ένας αστυνομικός, την ώρα που οι “δικοί του” πιάνουν απ’ το λαιμό μια φίλη σου, αλλά δε μπορείς να κάνεις τίποτα γι’ αυτό, γιατί σου κρατούν τα χέρια δεμένα στην πλάτη και γύρω γύρω το πλήθος φωνάζει θριαμβευτικά: “Πούστηδες!”. Ξέρω πώς είναι να ονειρεύεσαι να αγοράσεις ένα μικρό χωράφι, να το φράξεις με ένα ψηλό τοίχο και να μεγαλώσεις τα παιδιά σου μέσα σε αυτό το κλουβί, επειδή αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος να είναι ασφαλή.

Οποιαδήποτε συζήτηση για αυτό το θέμα καταλήγει σε συμβουλές, όπως “Μην είσαι διαφορετικός.”. Όταν γίνονται μαζικές δολοφονίες, οι περισσότεροι λένε “Ποιος νοιάζεται για το τι ήταν (οι άνθρωποι)”. Πραγματικά, δε γνωρίζεται καν αν το ένιωσε η μητέρα μου, όταν άκουσε για το μακελειό στο νυχτερινό γκέι κλαμπ. Δεν αντιλαμβάνεστε τι νιώθω εγώ, όταν συνειδητοποιώ, πως δε μπορώ να την παρηγορήσω. “Θα είναι όλα εντάξει;” Μα, σας παρακαλώ…

Ο (σεξουαλικός) προσανατολισμός των ανθρώπων που σκοτώθηκαν έχει σημασία. Εάν νομίζετε πως δεν είναι σημαντικός, τότε δε δίνετε ούτε μια δεκάρα για την αιτία αυτών των δολοφονιών ή για ποιο λόγο αυτά γίνονται ξανά και ξανά και ξανά.

Οι Ρώσοι εξέπληξαν πολλούς στη Δύση με το να πενθήσουν μαζί με ολόκληρο τον κόσμο για τους νεκρούς στο Ορλάντο. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν ήταν ένας από τους πρώτους αρχηγούς κρατών που επικοινώνησε με το Λευκό Οίκο με ένα συλλυπητήριο γράμμα ^[6] [ru], ενώ η εκπρόσωπος του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας άσκησε σκληρή κριτική  ^[7][ru] σε όσους κάνουν ομοφοβικές δηλώσεις για άτομα που έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί στο μακελειό στο νυχτερινό κέντρο. Δεκάδες Ρώσοι (όπως η Kostyuchenko) άφησαν λουλούδια έξω από την Πρεσβεία των ΗΠΑ στη Μόσχα, οδηγώντας τον εκπρόσωπο της Πρεσβείας, Will Stevens, να γράψει ^[8] [en] στο Twitter πως οι εκδηλώσεις συμπαράστασης ήταν “πραγματικά συγκινητικές”.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα “MediaZona”, ωστόσο, η αστυνομία της Μόσχας συνέλαβε ^[9] [ru] δύο άντρες που προσπάθησαν να αναρτήσουν ένα πανό, που έγραφε “Η Αγάπη νικά”, έξω από την Πρεσβεία των ΗΠΑ. Σε δημοσιεύσεις τους στο Facebook, οι δύο άντρες ανέφεραν πως πήγαιναν απλά να στήσουν έναν ξύλινο πάσσαλο και συνελήφθησαν χωρίς καμία εξήγηση.