Ιρανοί επισκέπτονται έναν ανεπίσημο πωλητή Apple στην Τεχεράνη. Φωτογραφία: ICHRI, χρησιμοποιείται με άδεια [1].
Μια εκδοχή του άρθρου αυτού αρχικά δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα για τη Διεθνή Εκστρατεία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ιράν. [1]
Αξιωματούχοι στην Τεχεράνη έχουν αναφέρει στην Apple ότι πρέπει να ανοίξει ένα γραφείο στο Ιράν, αλλιώς θα αντιμετωπίσει αποκλεισμό όλων των προϊόντων της σε ολόκληρη τη χώρα. Tο τελεσίγραφο, [2] αναφέρουν οι αξιωματούχοι, προτίθεται να ανακτήσει χαμένα έσοδα από φόρους από τα εκατομμύρια iPhones που εισάγονται λαθραία στη χώρα κάθε χρόνο, αλλά οι ειδικοί λένε ότι ο πραγματικός στόχος είναι να αποδυναμωθούν οι αμερικανικές κυρώσεις, οι οποίες επί του παρόντος περιορίζουν τα επενδυτικά κύματα προς το Ιράν.
“Αν η [Apple] δεν εγκαθιδρύσει επίσημο αντιπρόσωπο στο Ιράν, όλα τα προϊόντα της εταιρείας αυτής θα κατάσχονται από τα καταστήματα”, είπε ο Abbas Nakhaei, επικεφαλής του Σώματος Κατά του Λαθρεμπορίου, σε συνέντευξη [3] στο σκληροπυρηνικό Ειδησεογραφικό Πρακτορείο Tasnim στις 17 Ιουλίου 2016.
Η επίσημα άφιξη της Apple στη χώρα θα αποτελούσε τεράστια νίκη για το Ιράν, το οποίο υποστηρίζει ότι τα οφέλη από την υπογραφή της συμφωνίας περί των πυρηνικών και η χαλάρωση των διεθνών κυρώσεων δεν έχουν φέρει τις αναμενόμενες ξένες επενδύσεις στη χώρα.
Το Ιράν μπορεί να πουλά το πετρέλαιό του στις διεθνείς αγορές και μη-αμερικανικές εταιρείες είναι πλέον ελεύθερες να ξεκινήσουν εμπορικές δραστηριότητες στη χώρα, αλλά σε εταιρείες των ΗΠΑ (μεταξύ των οποίων κι ορισμένες επιχειρήσεις με υψηλή ζήτηση) ακόμα απαγορεύεται η λειτουργία στο Ιράν, λόγω των εναπομεινασών κυρώσεων που έχει διατηρήσει η Ουάσινγκτον ενάντια στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν.
Με το τελεσίγραφό τους προς την Apple, οι Ιρανοί αξιωματούχοι φαινομενικά θέλουν να θέσουν ένα τέλος στη μαζική βιομηχανία λαθρεμπορίου iPhone της χώρας, η οποία στερεί από τη χώρα φόρους αναγκαίους. Υπάρχουν περίπου 6 εκατομμύρια ενεργοί χρήστες iPhone στο Ιράν σύμφωνα με έρευνα [4] στις 20 Ιουλίου 2016 στην εφημερίδα Donya-e-Eghtesad, αν και οι περισσότερες από τις συσκευές αυτές εισάχθηκαν λαθραία από το Ντουμπάι.
Ο ευρύτερος στόχος του τελεσιγράφου, πιστεύουν οι ειδικοί, είναι η κατάρρευση των εμποδίων που έχουν θέσει οι αμερικανικές κυρώσεις εναντίον του Ιράν. Αν η Apple μπορεί να πιεστεί για την ίδρυση γραφείου σε ιρανικό έδαφος, η εταιρεία θα πίεζε για την επίλυση των τεχνικών και νομικών ζητημάτων, τα οποία επί του παρόντος αποτρέπουν τη λειτουργία αυτής (και άλλων επιχειρήσεων) στη χώρα. Η Τεχεράνη εμφανίζεται βέβαιη ότι κι άλλες εταιρείες θα ακολουθήσουν την Apple. Στοχεύοντας την Apple, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν προσπαθεί να ανοίξει την πόρτα και για άλλες αμερικανικές εταιρείες, προκειμένου να εισέλθουν στην ιρανική αγορά.
Η Apple μπορεί να μη φαίνεται ότι θέλει να συμβιβαστεί, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον και θα αποτελούσε έκπληξη, αν ρίσκαρε τις νομικές και χρηματοοικονομικές επιπτώσεις από την παραβίαση των αμερικανικών κυρώσεων, χωρίς να συζητήσει πρώτα ενδελεχώς το θέμα με Αμερικανούς αξιωματούχους.
Η Ουάσινγκτον έχει υποστηρίξει ότι οι δυσκολίες του Ιράν στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων αποτελούν πρόβλημα της Τεχεράνης, ρίχνοντας το φταίξιμο στο απαρχαιωμένο τραπεζικό τομέα της χώρας και το ασαφές επιχειρηματικό της περιβάλλον. Ωστόσο, οι συνεχιζόμενες αμερικανικές κυρώσεις εναντίον του Ιράν λόγω καταπατήσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τρομοκρατίας και ενός βαλλιστικού προγράμματος έχουν συμβάλει σημαντικά στην αποθάρρυνση ξένων επενδύσεων προς το Ιράν.
Πρόσθετα με το τελεσίγραφο προς την Apple, το Σώμα Κατά του Λαθρεμπορίου ανέφερε πως όλοι οι χρήστες iPhone πρέπει να καταχωρήσουν τα τηλέφωνά τους μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Κάθε κινητό τηλέφωνο έχει ένα μοναδικό κωδικό ΙΜΕΙ (Διεθνής Αναγνωριστικός Αριθμό Κινητής Συσκευής). Αν οι κάτοχοι iPhone δεν καταχωρήσουν τους αριθμούς τους μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου 2016, οι Αρχές αναφέρουν πως θα διακόψουν την παροχή υπηρεσιών στις συσκευές αυτές. Και οι πωλητές απαιτείται επίσης να καταχωρήσουν όλα τα νέα iPhones.
“Tα εμπορικά καταστήματα δεν επιτρέπεται να πωλούν καμία μάρκα, που δεν είναι καταχωρημένη από το Υπουργείο Βιομηχανίας, Ορυχείων και Εμπορίου, [αν πωλούν μη καταγεγραμμένα τηλέφωνα] θα αντιμετωπίσουν συνέπειες”, ανέφερε [5] ο Karimi Khorasani, πρόεδρος της Ένωσης Εμπόρων Τηλεπικοινωνιών στις 21 Ιουλίου 2016.
Οι Ιρανοί δημιουργοί πολιτικών, που υποστηρίζουν τα νέα αυτά μέτρα, βρίσκονται στα μαχαίρια, ωστόσο, με τους αξιωματούχους επιβολής της τάξης, οι οποίοι θα οφείλουν να επιβάλουν τους νέους κανονισμούς.
Στις 23 Ιουλίου 2016, ο επικεφαλής του τμήματος Δημοσίων Σχέσεων και Πληροφόρησης του Υπουργείου Επικοινωνιών ανακοίνωσε [6]μια καθυστέρηση στην καταχώρηση των κινητών τηλεφώνων λόγω έλλειψης προετοιμασίας. Στις 25 Ιουλίου, ωστόσο, ο Ghassem Khorshidi, εκπρόσωπος Τύπου του Κεντρικού Γραφείου κατά του Λαθρεμπορίου του Ιράν, ανακοίνωσε [7] ότι βρισκόταν ήδη σε εξέλιξη μια δοκιμαστική υλοποίηση με επιλεγμένο αριθμό χρηστών.
Πριν από μια δεκαετία, το 2006, η κυβέρνηση ήδη προσπάθησε μια φορά να αναγκάσει όλους τους κατόχους κινητών τηλεφώνων να καταχωρήσουν τις συσκευές τους, με σκοπό την πάταξη του λαθρεμπορίου. Η προσπάθεια απέτυχε, ωστόσο, “επειδή οι πάροχοι υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας αρνήθηκαν να συνεργαστούν”, σύμφωνα [8]με τον Alireza Golestani, Αντιπρόεδρο της Κεντρικής Ομάδας Δράσης για την Πάταξη του Λαθρεμπορίου Προϊόντων και Ξένου Συναλλάγματος, στις 30 Οκτωβρίου 2015.
Ένας πωλητής Apple στην Τεχεράνη, ο οποίος ζήτησε να μην αποκαλυφθεί η ταυτότητά του, ανέφερε στη Διεθνή Εκστρατεία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ιράν ότι τα iPhones έχουν 10% αύξηση πωλήσεων, από τη στιγμή που οι Ιρανοί αξιωματούχοι απείλησαν με απαγόρευση των προϊόντων της Apple.