Σεφ γκουρμέ χρησιμοποιούν τα περισσεύματα των Ολυμπιακών για δωρεάν γεύματα στους φτωχούς του Ρίο

Το άρθρο αυτό από τον David Leveille ^[1] αρχικά δημοσιεύτηκε στο PRI.org ^[2] στις 18 Αυγούστου 2016 και αναδημοσιεύεται εδώ βάσει συμφωνίας ανταλλαγής περιεχομένου.

Οι αθλητές των Ολυμπιακών Αγώνων τρώνε πολύ περισσότερο από ενεργειακές μπάρες και ροφήματα με υψηλές πρωτεΐνες. Φανταστείτε απλά τα βουνά φαγητού περίπου 250 τόνων, που πρέπει να προετοιμαστούν για να ταΐσουν τους περισσότερους από 11.000 αθλητές που διαγωνίζονται στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο.

Η αλυσίδα τροφοδοσίας φαγητού στους Ολυμπιακούς, όπως και σε άλλα τεράστια γεγονότα, απαιτεί προμελετημένη εφοδιαστική επιμελητεία, σχεδιασμό και έμπειρες εικασίες για το πόσο φαγητό και πόσα υλικά πρέπει να είναι διαθέσιμα για τη δημιουργία θρεπτικών γευμάτων.

Αναπόφευκτα, θα υπάρχει πλεόνασμα: είτε περιπτώσεις μαυρισμένων φρούτων και λαχανικών ή παραπανίσιων ποσοτήτων πατάτας και ρυζιού.

Μια διεθνής ομάδα σεφ και ακτιβιστών ενάντια στην πείνα, που αποκαλούνται RefettoRio Gastromotiva (λογοπαίγνιο με την ιταλική λέξη refettorio, που σημαίνει “σάλα γεύματος”) πήρε την πρωτοβουλία να διασώσει φαγητό των Ολυμπιακών Αγώνων, που σε άλλη περίπτωση θα κατέληγε στα σκουπίδια. Δυο σεφ, ο Ιταλός Massimo Bottura κι ο Βραζιλιάνος David Hertz, ηγούνται της προσπάθειας να μετατρέψουν το φαγητό που περισσεύει στο Ολυμπιακό Χωριό σε γεύματα για φτωχούς. Λένε πως σκοπός είναι να “προσφέρουν φαγητό και αξιοπρέπεια σε ανθρώπους κοινωνικά ευπαθών ομάδων”.

Τις τελευταίες λίγες εβδομάδες, οι σεφ του RefettoRio σερβίρουν νυχτερινά γεύματα 108 ατόμων, από τα περισσεύματα υλικών που τους δωρίζονται από την εταιρεία κέτερινγκ του Ολυμπιακού Χωριού. Δεν πρόκειται για αποφάγια ούτε υπολείμματα φαγητού.

“Το RefettoRio εργάζεται μόνο με υλικά που πρόκειται να καταλήξουν στο καλάθι των αχρήστων…όπως μαυρισμένα φρούτα και λαχανικά ή γιαούρτι που θα χαλάει σε δυο μέρες, αν δεν το αγοράσεις”, λέει ο σεφ Ηertz.

Το εστιατόριο στήθηκε στη συνοικία Λάπα κοντά στο Ολυμπιακό Χωριό.

“Δε μοιάζει καν με κανονικό εστιατόριο”, λέει η Alexandra Forbes, Βραζιλιάνα συντάκτρια φαγητού που βοήθησε στην οργάνωση του RefettoRio. “Οι πελάτες είναι τόσο διαφορετικοί. Για πολλούς από αυτούς, είναι η πρώτη φορά που δοκιμάζουν γεύμα τριών πιάτων φτιαγμένο από σεφ, που να ‘ναι και τόσο νόστιμο. Νιώθουν πολύ ξεχωριστοί”. Ένας από τους πελάτες ανέφερε στους Times ^[3] ότι ήταν το καλύτερο φαγητό που έχει φάει στα 40 του χρόνια.

Τοπικές συνοικιακές οργανώσεις που βοηθούν τους μη προνομιούχους επιλέγουν έναν-έναν τους “πελάτες” από κάθε πλευρά της βραζιλιάνικης καθημερινότητας. Μπορεί να είναι άστεγοι, που να ψάχνουν φαγητό στα σκουπίδια, παιδιά του δρόμου που ψάχνουνε για φαγητό ή μητέρες θύματα κακομεταχείρισης.

“Δεν έχουν συνηθίσει να τους συμπεριφέρονται με τέτοια φροντίδα και σεβασμό”, λέει η Forbes, προσθέτοντας ότι “εκτιμούν τόσο το γεύμα, που ορισμένες φορές χειροκροτούν και χορεύουν χαρούμενα”.

Κάθε μέρα, παίρνει σειρά κι ένας διαφορετικός σεφ. ”Για παράδειγμα, τις προάλλες ο σεφ Μassimo Bottura έφτιαξε ζυμαρικά καρμπονάρα, που συνήθως γίνονται με πανσέτα ή μπέικον. Είχε λίγο μπέικον, αλλά έπειτα πρόσθεσε καπνιστές ψιλοκομμένες φλούδες από μπανάνα και τις ανάμειξε με το μπέικον, και είχε αυτή την καπνιστή γεύση του μπέικον και ήταν νοστιμότατο”.

Είναι αρκετά μεγάλη πρόκληση η δημιουργία γκουρμέ γευμάτων από μια παράξενη συλλογή υλικών. Η Forbes όμως λέει ότι ο πραγματικός στόχος για την ομάδα σεφ, ψηστών και σερβιτόρων του RefettoRio είναι να “βάλουν τέλος σε ένα κομμάτι προκατάληψης, στην προκατάληψη εναντίον των φτωχών ανθρώπων ή ανθρώπων που έχουν προβλήματα”.

“Γυναίκες που έχουν δεχτεί επίθεση ή άτομα που παλεύουν με κατάχρηση ουσιών”, λέει η ίδια, “είναι άνθρωποι σαν εμάς, οπότε είναι σημαντικό, πιστεύω, να δείξεις απλά ότι γίνεται να αντιμετωπίζονται με σεβασμό και να τους σερβίρεται ένα υπέροχο γεύμα”.

Την ίδια στιγμή, το RefettoRio προσπαθεί να στείλει μήνυμα για τα υπολείμματα τροφίμων. Περισσότερο από το 30% της τροφής που παράγεται παγκοσμίως δεν τρώγεται ποτέ, καθώς χαλάει έπειτα από το θερισμό και κατά τη διάρκεια των μεταφορών ή πετιέται από τα καταστήματα και τους καταναλωτές. Κι όμως, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, περίπου 800 εκατομμύρια άνθρωποι κοιμούνται κάθε βράδυ νηστικοί.

“Εκδηλώσεις σαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι πολύ μεγάλες και σίγουρα προκαλούν σπατάλη τροφίμων, καθώς ταΐζεις τόσο πολύ κόσμο, που είναι πραγματικά δύσκολο να υπολογίσεις ακριβώς τι χρειάζεσαι από καθετί και είναι αναπόφευκτο ότι θα έχεις πολλά υπολείμματα. Κανείς όμως δεν είχε επικεντρωθεί στο ζήτημα αυτό”.

Μέχρι τώρα, καθώς φαίνεται.

Η ομάδα RefettoRio Gastromotiva σχεδιάζει να αναπτυχθεί περισσότερο από την επιτυχία της αυτή, ξεκινώντας μια υπηρεσία παροχής γευμάτων με αντίτιμο. Τα κέρδη θα αντισταθμίσουν το κόστος παροχής δωρεάν γευμάτων για τους πεινασμένους ανθρώπους τα βράδια. Υπάρχουν επίσης σχέδια για τη δοκιμή της ιδέας του RefettoRio στο Μόντρεαλ, στο Λος Άντζελες και στη Νέα Υόρκη.