- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Εδώ και εννιά χρόνια, η Τουρκία κατηγορεί τους Γκιουλενιστές για τη δολοφονία Αρμένιου δημοσιογράφου

Κατηγορίες: Μέση Ανατολή & Βόρεια Αφρική, Τουρκία, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Μέσα & δημοσιογραφία, Μέσα των πολιτών, Πολιτική
Hrant Dink. Image captured and cropped from a YouTube video uploaded by Vartkes Hergel.

Hrant Dink. Η φωτογραφία προέρχεται από στιγμιότυπο [1] βίντεο στο YouTube από τον Vartkes Hergel.

Σχεδόν αμέσως [2] μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα [3] ορισμένων στρατιωτικών στην Τουρκία τον Ιούλιο του 2016, ξεκίνησαν μαζικές συλλήψεις και φυλακίσεις.

Εκτός από μέλη του στρατού, χιλιάδες κυβερνητικοί υπάλληλοι, όπως εκπαιδευτικοί, προσωπικό στον τομέα της υγείας και δημόσιοι υπάλληλοι, συνελήφθησαν ή απομακρύνθηκαν [4] από τις θέσεις τους.

Αρκετοί δημοσιογράφοι [5] επίσης ήρθαν αντιμέτωποι με κρατήσεις υπό το καθεστώς εκτάκτου ανάγκης 4 εβδομάδων. [6]

Σε ατμόσφαιρα αυξημένης καταστολής, όπου η Τουρκία ανέστειλε την ισχύ [7] της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όλα τα πράγματα μπαίνουν στη θέση τους σιγά-σιγά.

Ένα από αυτά είναι η μακροχρόνια και διακεκομμένη έρευνα για τη δολοφονία του εμβληματικού Αρμένιου δημοσιογράφου Hrant Dink, του οποίου η δολοφονία, λένε τώρα Τούρκοι αστυνομικοί ερευνητές, οργανώθηκε από αστυνομικούς πιστούς στον πρώην σύμμαχο και νυν άσπονδο εχθρό του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Φετουλάχ Γκιουλέν.

Στην Τραπεζούντα, όλοι λέγεται πως γνωρίζουν ότι η ηγετική ομάδα που συνδέεται με τη δολοφονία του Dink δεν είχε ερευνηθεί ποτέ. Η ομάδα σχετίζεται με την Χωροφυλακή.

To ερώτημα περί Γκιουλέν

Οι περισσότεροι όσων βρίσκονται υπό κράτηση στις μεταπραξικοπηματικές αντεγκλήσεις δεν είναι απαραίτητα ύποπτοι για άμεση εμπλοκή στο σχεδιασμό της απόπειρας πραξικοπήματος. Αντιθέτως, αντιμετωπίζουν αόριστες κατηγορίες για συμμετοχή στην FETÖ [9].

Η FETO, η Τρομοκρατική Οργάνωση Φετουλάχ Γκιουλέν, είναι ο τρόπος, με τον οποίο η ηγεσία του κόμματος AKP χαρακτηρίζει τους ακόλουθους του μυστικοπαθούς Τούρκου ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος ζει στις ΗΠΑ και διαχειρίζεται ένα παγκόσμιο δίκτυο σχολών και επαγγελματικών επιχειρήσεων.

Ορισμένοι, στην πραγματικότητα, αντιμετωπίζουν τώρα φυλάκιση για εγκλήματα, τα οποία διαπράχθηκαν χρόνια πριν την απόπειρα πραξικοπήματος.

Αν και ο Γκιουλέν κι ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας, Ερντογάν, ήταν κάποτε σύμμαχοι, ο ανταγωνισμός για την εξουσία υποκίνησε ισχυρή εχθρότητα [10] μεταξύ του ζεύγους, τόσο που η διασπασή τους φημολογείται ότι χρονολογείται από το 2012.

In Istanbul a banner with Fethullah Gulen and PM Erdogan's pictures reads "one is no better than the other". Protesters rally to protest against corruption and planned construction projects. Demotix photo taken by Fulya Atalay. ID 3553279.

Στην Κωνσταντινούπολη, ένα πανό με φωτογραφίες του Φετουλάχ Γκιουλέν και του Προέδρου Ερντογάν γράφει: “ο ένας δεν είναι καλύτερος από τον άλλο”. Οι διαδηλωτές διαμαρτύρονται ενάντια στη διαφθορά και τα προγραμματισμένα κατασκευαστικά προγράμματα. Φωτογραφία: Demotix, Fulya Atalay. ID 3553279.

Το κίνημα Γκιουλέν, γνωστό και ως Χιζμέτ, ανακηρύχθηκε τρομοκρατική οργάνωση από την κυβέρνηση, αφότου φερόμενοι υποστηρικτές του Γκιουλέν στην Αστυνομία και στην Εισαγγελία έδωσαν στη δημοσιότητα μια έρευνα περί διαφθοράς, που στόχευε τον Ερντογάν και την οικογένειά του, καθώς και κορυφαία μέλη στην ηγεσία του κόμματος AKP στα τέλη του 2013.

Η έρευνα ξεθύμανε και η κυβέρνηση ξεκίνησε αντίποινα.

Παρομοίως, εκατοντάδες στρατιωτικοί, που είχαν απολυθεί και καταδικαστεί στα πλαίσια της αποκαλούμενης Υπόθεσης Βαριοπούλα, [11]αποφυλακίστηκαν το 2015, αφότου δικαστήριο έκρινε ότι η έρευνα είχε πληγεί από αβάσιμα αποδεικτικά στοιχεία, που είχαν “φυτευτεί” από Γκιουλενιστές.

Η κυβέρνηση ανέφερε ότι στρατιωτικοί, υποστηρικτές του Γκιουλέν, είχαν αναπληρώσει τις θέσεις που έμειναν κενές από την αρχική καταδίκη.

Ορισμένα από τα υπόλοιπα περιστατικά, για τα οποία έχει κατηγορηθεί ο Γκιουλέν, εκ των υστέρων φαίνονται παρατραβηγμένα, κάτι που υπαινίχθηκε και ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Tugrul Turkeş [12] σε σχόλιό του κατά της ίδιας του της κυβέρνησης ότι “ακόμα κι αν χαλάσει το αμορτισέρ ενός αυτοκινήτου, θα πουν ότι το έκαναν αυτοί [οι Γκιουλενιστές]”.

Συνεργάτης του Ερντογάν και ιδιοκτήτης του ορυχείου Soma, στο οποίο έγινε ένα μοιραίο δυστύχημα [13] το 2014, ισχυρίστηκε [14] τις προάλλες ότι ο Γκιουλέν κρύβεται πίσω από την τραγωδία, για παράδειγμα, που προκάλεσε το θάνατο 301 ανθρώπων και είχε προηγουμένως αποδοθεί σε αδιαφορία και εγκατάλειψη.

Και ως αποτέλεσμα μιας προσπάθειας επαναπροσέγγισης Τουρκίας και Κρεμλίνου, ο Ερντογάν δημόσια κατηγόρησε τον Γκιουλέν [15] για την απόφαση της Άγκυρας, που της στοίχισε ακριβά, να καταρρίψει ρωσικό πολεμικό αεροσκάφος επιχειρήσεων της Μόσχας στη Συρία.

Με έκθετη την τρομοκρατία του Γκιουλέν, η Τουρκία είναι στο τσακ να λύσει τα μυστήρια της δολοφονίας του Hrant Dink, της επίθεσης στο Roboski και άλλων διχαστικών περιστατικών.

Σεξουαλικά σκάνδαλα Baykal και άλλων μελών MHP. Η σφαγή στο Uludere και η κατάρριψη του ρωσικού τζετ και η δολοφονία του H. Dink. Όλα από την οργάνωση FETO. Ψάξτε το.

O λαβύρινθος της δολοφονίας του Dink

Ο Hrant Dink δολοφονήθηκε από τον Ogun Samast, ένα νεαρό Τούρκο υπερεθνικιστή από την Τραπεζούντα στις 19 Ιανουαρίου 2007, αλλά ελάχιστοι πίστεψαν ότι ο Samast δρούσε από μόνος του.

Στις 26 Ιουλίου [18], μόλις μια εβδομάδα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, πέντε άτομα συνελήφθησαν σχετικά με τη δολοφονία του Dink [19], επιφανούς δημοσιογράφου, ο οποίος ίδρυσε [20] τη δίγλωσση αρμενο-τουρκική εβδομαδιαία εφημερίδα Agos [21] το 1996.

Ο Dink είχε αποτελέσει μακράν στόχος εθνικιστικών επιστολών μίσους και δολοφονικών απειλών, λόγω των εκκλήσεών του για αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων, για βελτίωση των σχέσεων Τουρκίας και Αρμενίας και για δικαιότερη κυβερνητική πολιτική απέναντι σε μειονότητες π.χ. Αρμενίων, Κούρδων και Ελλήνων.

Οι πρόσφατες συλλήψεις [18] στην υπόθεση Dink είναι τεσσάρων αξιωματικών της Χωροφυλακής και ενός πολίτη, ιδιοκτήτη εκδοτικού οίκου.

Ένας από τους συλληφθέντες αστυνομικούς, ο Yusuf Bozca, σχολίασε [22] σε μια εξομολόγηση ότι “η δολοφονία του Dink οργανώθηκε από μέλη του FETO/παρακράτους και η δολοφονία του τότε σχημάτισε τη βάση για το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου”.

O εισαγγελέας της έρευνας Gokalp Kokcu, ο οποίος αντικατέστησε μια σειρά εισαγγελέων που απομακρύνθηκαν από την υπόθεση, ένας εκ των οποίων αποτελεί υπό έρευνα για δεσμούς με τον Γκιουλέν, ανέφερε [23] ότι η δολοφονία του Dink ήταν η “πρώτη σφαίρα” στο μονοπάτι που οδήγησε στο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου.

Αν και είχε υπονοηθεί και τα προηγούμενα χρόνια εμπλοκή των Γκιουλενιστών στη δολοφονία Dink, μόλις τώρα οι ισχυρισμοί αυτοί διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην υπόθεση, κάτι που έχει οδηγήσει σε σκεπτικισμό και την τουρκική και τη διεθνή κοινή γνώμη.

“Παλιά” στοιχεία το δείχνουν επίσης αυτό. Επίσης, ότι και το κόμμα AKP είναι συνένοχο, αλλά τώρα θέλει να ρίξει όλο το φταίξιμο στον Γκιουλέν.

Ο Samast, τότε 17 ετών, είχε αναφέρει ότι κίνητρό του για τη δολοφονία του Dink ήταν η “διασυρθείσα τουρκότητα”, μια αναφορά στο Άρθρο 301 του τουρκικού Ποινικού Κώδικα.

Σε μαζικές διαδηλώσεις που ακολούθησαν τη δολοφονία, οι συμμετέχοντες κρατούσαν πλακάτ που έγραφαν “Είμαστε όλοι ο Hrant Dink” και “Είμαστε όλοι Αρμένιοι” στα τουρκικά και αρμενικά, καθώς και “δολοφόνος είναι το Άρθρο 301″.

Θα ξεσπούσε αργότερα σκάνδαλο, όταν φημολογήθηκε ότι αστυνομικοί της Τραπεζούντας είχαν πληροφορηθεί [27] για το σχέδιο δολοφονίας του Dink πριν την πραγματοποίησή του και δεν έκαναν καμιά ενέργεια, ισχυρισμοί που ισχυροποιήθηκαν από το γεγονός ότι αστυνομικοί από την πόλη είχαν βγει μαζί φωτογραφία με το δολοφόνο [28].

Μεταγενέστερες έρευνες, μεταξύ των οποίων και η υπόθεση Ergenekon [29], συνέδεαν με τη δολοφονία μέλη του Στρατού, της Χωροφυλακής και της Υπηρεσίας Πληροφοριών.

Η οικογένεια του Dink επίσης μελέτησε εξονυχιστικά υλικό από κάμερες ασφαλείας και δεδομένα τηλεφωνικών κλήσεων, αναγνωρίζοντας [30] τέσσερις ύποπτους πλησίον της σκηνής του εγκλήματος. Το 2012, ο Yasin Hayal, ένας δεύτερος υπερεθνικιστής από την Τραπεζούντα, καταδικάστηκε [31], επειδή έδωσε στον Samast την ιδέα να δολοφονήσει τον Dink και του έδωσε χρήματα και όπλο.

Ο ίδιος ο Hayal ισχυρίστηκε [32] ότι είχε λάβει τις οδηγίες αυτές από κρατικό πράκτορα, αλλά οι ισχυρισμοί του απορρίφθηκαν.

Μια υπόθεση με ολοένα και περισσότερες περιπλοκές

Το κίνημα των Γκιουλενιστών, γνωστό και ως Χιζμέτ (“Υπηρεσία”) ή Τσεμαάτ (“Κοινότητα”), πλέον κατηγορείται [33] για τη δολοφονία του Hrant Dink.

Πλέον 15 άτομα έχουν επισήμως συλληφθεί [34] αναφορικά με την υπόθεση Dink, ενώ δεκάδες περισσότεροι βρίσκονται υπό έρευνα, μεταξύ των οποίων και ένας δικαστής [35].

Στις 5 Αυγούστου, ο περιφερειακός αρχηγός της Χωροφυλακής της Τραπεζούντας συνελήφθη [36] μαζί με άλλα πρώην μέλη της χωροφυλακής της πόλης, με κατηγορίες για αποτυχημένη δράση κατά της δολοφονίας του Dink και “συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση”.

Στις 17 Αυγούστου, ήρθαν στο φως ζωτικής σημασίας πληροφορίες για την υπόθεση Dink.

Εννιά μέλη της Χωροφυλακής συνελήφθησαν  [37]και κατηγορούνται για δεσμούς με το “παρακράτος”, το οποίο η τουρκική κυβέρνηση δηλώνει ότι λειτουργεί υπό τον Γκιουλέν.

Από τηλεφωνικά αρχεία, η εισαγγελία αποκάλυψε [37] πώς τα εννέα αυτά μέλη της Χωροφυλακής είχαν εμπλακεί στη διεξαγωγή της δολοφονίας του Dink, με κάποιους να είναι παρόντες ακόμα και στη σκηνή του φόνου.

Στις 13 Αυγούστου, ένας πρώην υπαστυνόμος στην Υπηρεσία Πληροφοριών της Χωροφυλακής της Κωνσταντινούπολης, ο Ali Baris Sevindik, συνελήφθη [38] μαζί με άλλους δύο υπόπτους.

Ο Sevindik οδηγήθηκε στη φυλακή, ενώ οι δυο άλλοι ύποπτοι αφέθηκαν ελεύθεροι, αλλά τους απαγορεύτηκε η έξοδος από την Τουρκία.

Στις 25 Ιουλίου, ο Ercan Gun [39], αρχισυντάκτης ειδήσεων στο FOX TV, συνελήφθη αναφορικά με το αποτυχημένο πραξικόπημα.

Αφέθηκε ελεύθερος αργότερα, αλλά συνελήφθη και πάλι στις 3 Αυγούστου αναφορικά με την υπόθεση Dink. Καμία εξήγηση δεν έχει δοθεί σχετικά με τη σχέση του δημοσιογράφου με την υπόθεση.

Ο δημοσιογράφος του Agos που παρακολουθεί την υπόθεση Hrant Dink, ο Uygar Gultekin [40], ανέφερε σε δήλωση στο Global Voices ότι “παρόλο που πέρασαν δέκα χρόνια [από τη δολοφονία του Dink], η έρευνα βρίσκεται στο σωστό δρόμο”.

Ωστόσο, και ο Gultekin και ο Σύνδεσμος Φίλων του Hrant Dink, που έχουν αγωνιστεί για δικαιοσύνη για το φόνο του, εμφανίζονται κυνικοί ως προς το αναζωπυρωμένο ενδιαφέρον της κυβέρνησης για τη δίκη, καθώς φαίνεται πως κεραυνοβολεί ό,τι έχει απομείνει από την γκιουλενική επιρροή στις τάξεις της.

Σε μια δήλωση των Φίλων στις 8 Αυγούστου, διαβάζουμε τα εξής:

From what we can see, they are trying to collapse the organisation known as the “parallel state” or “FETO.” This means that the facts that do not fit into this mould will not be allowed to be released. However… some of those who are being called FETO members were accomplices to the assassination; this is clear. But it is also clear that the powerful that are now in a coalition will separate their own guilt by saying “the FETO members did it.”
—Statement by ‘Friends of Hrant Dink,’ 8 August 2016 [41]

Απ’ ό,τι μπορούμε να δούμε, προσπαθούν να συντρίψουν την οργάνωση γνωστή ως “παρακράτος” ή FETO. Αυτό σημαίνει ότι τα γεγονότα που δεν ταιριάζουν σε αυτό το καλούπι δε θα επιτραπεί να δημοσιευτούν. Ωστόσο…ορισμένοι από αυτούς που αποκαλούνται μέλη του FETO ήταν συνεργοί στη δολοφονία, αυτό είναι σαφές. Είναι όμως εξίσου σαφές ότι οι ισχυροί που βρίσκονται τώρα σε συνασπισμό θα διαχωρίσουν τη δική τους ενοχή λέγοντας “το έκαναν τα μέλη του FETO”.