Το 1988, ο Δρ. Zaher Sahloul, ιδρυτής του Aμερικανικού Συνασπισμού Αρωγής για τη Συρία και ανώτερος σύμβουλος και πρώην πρόεδρος της Συριακής Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης (SAMS), αποφοίτησε από την Ιατρική. Ανάμεσα στους συμφοιτητές του βρισκόταν κι ένας άνθρωπος, ο οποίος αργότερα θα επηρέαζε το μέλλον της Συρίας όσο κανείς άλλος: ο Μπασάρ Αλ Άσαντ. Σε αυτή την επικοινωνία με το Global Voices έπειτα από το τελευταίο του ταξίδι στο πλέον πολιορκούμενο Ανατολικό Χαλέπι, που βρίσκεται στα χέρια των επαναστατών, ο Δρ. Sahloul κάνει έκκληση στο “γιατρό” που κρύβεται μες στον Άσαντ.

Ο Δρ. Sahloul πρόσφατα έκανε μια ομιλία στον ΟΗΕ, στην οποία συνέκρινε την επίσκεψή του στο Χαλέπι με την αφήγηση ενός Σοβιετικού αντιστράτηγου του Κόκκινου Στρατού, ο οποίος ήταν μάρτυρας της Πολιορκίας του Στάλινγκραντ (1942-1943), περιγράφοντάς την ως “10 φορές χειρότερα από την κόλαση την ίδια“.

Όπως και στα προηγούμενα ταξίδια του στην πόλη, ο Δρ. Sahloul ήρθε προετοιμασμένος. Ο οδηγός, προτού επιταχύνει, του είπε: “Κάνε την τελευταία σου προσευχή, γιατί η πιθανότητα να πεθάνουμε είναι πολύ μεγάλη στα επόμενα πέντε χιλιόμετρα”. Τα πέντε αυτά χιλιόμετρα αναφέρονται στην Οδό Καστέλο, “το μόνο δρόμο που οδηγεί στη βόρεια και δυτική πλευρά του Χαλεπιού”, προσφέροντας το μοναδικό μονοπάτι προς τον έξω κόσμο μέσω Τουρκίας και, κατ’ επέκταση, τη μοναδική δίοδο για φαγητό, φάρμακα και άλλες πρώτες ανάγκες για το Χαλέπι.

Το ακόλουθο βίντεο καταγράφηκε από τον Δρ. Sahloul:

O Δρ. Sahloul θυμάται:

Η τελευταία αυτή αποστολή ήταν η πέμπτη μου αποστολή στο Χαλέπι και τα πράγματα είχαν γίνει πολύ χειρότερα σε σχέση με την τελευταία φορά. Όταν φτάσαμε εκεί, ήταν 27 Ιουνίου και ο δρόμος για το Χαλέπι ήταν ο μισός κλειστός. Ήταν ήδη πολύ επικίνδυνα. Σε πέντε χιλιόμετρα, ήμαστε εκτεθειμένοι σε τυχόν βομβαρδισμούς από τους καθεστωτικούς, ελεύθερους σκοπευτές από την πλευρά των Κούρδων και επίσης αεροπορικές επιθέσεις είτε από το καθεστώς είτε από τη ρωσική κυβέρνηση.

Η διαδρομή, την οποία ένας αντιστασιακός ακτιβιστής αποκάλεσε “Δρόμο του Θανάτου“, είχε τριγύρω της καμένα αυτοκίνητα και αναποδογυρισμένα φορτηγά και λεωφορεία με πτώματα σε σήψη μέσα, εγκαταλελειμμένα μέχρι να σαπίσουν.

Όταν έφτασαν στο Χαλέπι, ο Δρ. Sahloul και οι συνεργάτες του μετέβησαν στο M10, ένα υπόγειο νοσοκομείο που τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει βομβαρδιστεί 17 φορές από το καθεστώς του Άσαντ. Αποτελεί ένα από τα λίγα εναπομείναντα νοσοκομεία στο Ανατολικό Χαλέπι.

Οι εργασιακές συνθήκες των Σύριων γιατρών συχνά έχουν αναφερθεί ως από τις χειρότερες στον κόσμο, αν όχι οι χειρότερες. Υπάρχουν περίπου 35 γιατροί, που έχουν απομείνει στο Ανατολικό Χαλέπι, που σημαίνει ότι για τον πληθυσμό των περίπου 300.000 κατοίκων, αντιστοιχεί ένας γιατρός για περίπου κάθε 8.570 ανθρώπους. Δεκαπέντε από τους 35 γιατρούς πρόσφατα συνέταξαν μια ανοιχτή επιστολή προς τον Αμερικανό Πρόεδρο Ομπάμα, στην οποία αναφέρουν ότι “ιατρικές εγκαταστάσεις δέχονται επίθεση κάθε 17 ώρες από συριακές αεροπορικές δυνάμεις, με τις πλάτες της Ρωσίας”. Εν τω μεταξύ, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ανέφεραν ότι τουλάχιστον 82 από τις υποστηριζόμενες εγκαταστάσεις τους έχουν αποτελέσει στόχους επιθέσεων από τον Ιανουάριο του 2015 και μετά. Συνοπτικά, τουλάχιστον 738 Σύριοι γιατροί, νοσοκόμες και ιατρικοί βοηθοί έχουν χάσει τη ζωή τους σε περισσότερες από 360 επιθέσεις εναντίον ιατρικών εγκαταστάσεων από το Μάρτιο του 2011, σύμφωνα με τους Ιατρούς Υπέρ των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (PHR). 

Ο Δρ. Sahloul αναφέρει πως οι εκρήξεις ακούγονται μέρα-νύχτα:

Οι τοίχοι του νοσοκομείου τρέμουν, αλλά ο κόσμος συνεχίζει να δουλεύει, γιατί έχουν συνηθίσει σε αυτούς τους ήχους. Το γεγονός ότι  [το M10] είναι υπόγειο προσφέρει κάποιο επίπεδο προστασίας και ασφάλειας για τους ασθενείς και τους ιατρούς. Πρόκειται για το μεγαλύτερο νοσοκομείο τραυμάτων στο Ανατολικό Χαλέπι.

Στο ακόλουθο σύντομο βίντεο από τον Δρ. Sahloul, ακούγονται οι εκρήξεις. Σύμφωνα με έναν άνδρα, του οποίου ακούγεται η φωνή στην ηχογράφηση, προκλήθηκαν από βλήμα Σκουντ. Αναφέρει:

Όταν η ρωσική κυβέρνηση ή το συριακό καθεστώς βομβαρδίζει τα νοσοκομεία αυτά, το κάνει με πρόθεση την καταστροφή τους. Θέλουν να βγάλουν τους γιατρούς εκτός εγκαταστάσεων, ώστε να τους ακολουθήσει ο κόσμος. Γιατί όταν δεν υπάρχουν γιατροί στην πόλη, όταν δεν υπάρχουν νοσοκομεία, δε μένει ο κόσμος πίσω.

Σύμφωνα με τον Δρ. Sahloul, από τους 300.000 ανθρώπους που ζουν στο Χαλέπι, υπάρχουν 85.000 παιδιά, εκ των οποίων τα 20.000 περίπου είναι κάτω των 2 ετών. Ένα από αυτά είναι ο Ahmad Hijazi, μόλις πέντε ετών. Χτυπήθηκε από μια αυτοσχέδια βόμβα-βαρέλι του Άσαντ, που του προκάλεσε μώλωπες στο στήθος και θραύσματα σφηνωμένα στη σπονδυλική του στήλη. Δυστυχώς, ο Hijazi δεν κατάφερε να επιβιώσει.

Είχε παραλύσει από το λαιμό και κάτω. Όταν τον είδα, ανέπνεε με μεγάλη δυσκολία, οπότε του βάλαμε αναπνευστήρα και τον συνδέσαμε στα μηχανήματα υποστήριξης. Βρισκόταν ήδη μεταξύ ζωής και θανάτου, όταν έφτασα εκεί. Μια μέρα αφότου έφυγα, έπαθε καρδιακή προσβολή. Ήταν πέντε ετών.

Θύματα από βόμβες-βαρέλια είναι οι πιο συχνοί ασθενείς στο υπόγειο νοσοκομείο Μ10. Ένα άλλο θύμα, η 25χρονη Fatima, ήταν μητέρα τριών παιδιών και τριών μηνών έγκυος στο τέταρτο παιδί της, όταν δυο βόμβες-βαρέλια έπεσα στο σπίτι της. Δυο από τα παιδιά της πέθαναν. Ο Abdo, εννιά ετών, κι ο Ilaf, τριών ετών, ανασύρθηκαν νεκροί από τα συντρίμμια. Ευτυχώς, και η Fatima, που είχε εσωτερική αιμορραγία και μπήκε αμέσως σε μηχανική υποστήριξη, και ο τρίτος της γιος, ο Mahmoud, τα κατάφεραν, αλλά η Fatima έχασε το παιδί που είχε στα σπλάχνα της.

Ο Δρ. Sahloul πρόσφατα ανέφερε στη Hala Gorani του CNN ότι εύχεται να ακουστεί “από το γιατρό που κρύβεται μέσα στον Άσαντ” και να σταματήσει τις επιθέσεις με βαρέλια βόμβες. Εξηγεί περαιτέρω:

Ποιος ξέρει; Εξαντλήσαμε τα πάντα. Πιστεύω η διεθνής κοινότητα έχει εξαντλήσει κάθε ασκούμενη πίεση προς το συριακό καθεστώς. Δεν ξέρω αν το γνωρίζει, αλλά μάλλον γνωρίζει ότι σκοτώνονται παιδιά και ακρωτηριάζονται και στοχεύονται νοσοκομεία. Εννοώ, έχει γυναίκα, έχει παιδιά. Έχει σπουδάσει ιατρική. Υποτίθεται θα γινόταν οφθαλμίατρος. Σε μια από τις συναντήσεις μου μαζί του, στην πρώτη συνάντηση αφότου έγινε πρόεδρος, μας είπε ότι προτιμούσε να είχε γίνει γιατρός παρά πρόεδρος. Νομίζω πως πρέπει να κάνουμε έκκληση σε αυτή του την πλευρά. Δεν ξέρω αν θα δουλέψει ή όχι. Πολλοί Σύριοι έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά, ειδικά αφότου επόπτευε την καταστροφή της μισής χώρας. Περισσότεροι από 470.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στη Συρία. Αυτός προκάλεσε τον πόλεμο αυτό. Θα μπορούσε να είχε κάνει πράγματα νωρίτερα κατά την κρίση αυτή, όπως το να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις των κατοίκων για μεταρρύθμιση, όπως έγινε σε άλλες χώρες, όπως το Μαρόκο και η Ιορδανία. Ίσως είναι πολύ αργά, τι άλλο όμως μπορούμε να κάνουμε;

Προσθέτει πως έχει δει στην πράξη την εξουσία του Άσαντ:

Όταν επέστρεψα από το Σικάγο μετά την πρώτη μου συνάντηση μαζί του ως πρόεδρος, ο κόσμος γνώριζε ότι συναντήθηκα μαζί του. Έτσι, την επόμενη χρονιά έλαβα ένα ηλεκτρονικό μήνυμα από κάποιον, που μου ζητούσε να παραδώσω μια επιστολή στον πρόεδρο και είπα ότι ναι, θα το έκανα, αλλά να το διάβαζα πρώτα. Ήταν μια έκκληση από ένα άτομο, του οποίου ο πατέρας ήταν παιδίατρος με σπουδές στις ΗΠΑ, έφυγε μετά για τη Συρία στα τέλη του '80 και φυλακίστηκε από τον πατέρα του Μπασάρ Αλ Άσαντ, Χαφέζ Αλ Άσαντ. Βρισκόταν στη φυλακή για 21 χρόνια, κατηγορούνταν ότι υποστήριζε την αντιπολίτευση. Του είπα λοιπόν ότι θα προσπαθήσω, αλλά ότι δεν μπορούσα να υποσχεθώ και πολλά.

Ευτυχώς, δεχτήκαμε πρόσκληση για συνάντηση με τον Πρόεδρο στο προεδρικό του μέγαρο και πάλι. […] Καθώς έφευγα, του είπα για την επιστολή και δέχτηκε να τη διαβάσει. Μισή ώρα αφότου φύγαμε, κάποιος με πήρε τηλέφωνο και μου είπε: “Ο φίλος σου είναι ελεύθερος”. Αποφυλάκισε το γιατρό αυτό μετά από 21 χρόνια, αφότου διάβασε εκείνη την επιστολή.

Το λέω αυτό απλά για να δείξω ότι αυτός έχει τον έλεγχο και μπορεί να πάρει γρήγορα παρόμοιες αποφάσεις και ο κόσμος τον ακολουθεί. Στο γιατρό αυτό τελικά επετράπη να ταξιδέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες για να δει τη γυναίκα του, που είχε καρκίνο στο τελευταίο στάδιο. Έμεινε μαζί της για δυο χρόνια, μέχρι που πέθανε. Και τώρα εξασκεί την ιατρική στο Σικάγο.

Το καθεστώς τα κάνει αυτά για τον κόσμο κάποιες φορές, ειδικά όταν πρόκειται για κάποιον που θέλει να χρησιμοποιήσει ως σύμμαχο. Σου κάνουν μια χάρη και έπειτα αναμένουν να πας μαζί τους. Αυτό είναι το σύστημα στη Συρία και άλλες χώρες με δικτατορία. Ο Πρόεδρος θα σου κάνει μια χάρη και μαντεύω ότι ο Πρόεδρος Άσαντ σκέφτηκε ότι αυτό ήταν χάρη για μένα. Σου δίνει μια ιδέα για το πώς λειτουργούν τα πράγματα στη Συρία.

Σχετικά με τη δημοκρατία στη Συρία, ο Δρ. Sahloul μιλά για τον Άσαντ:

Όταν τον ρώτησα για το ζήτημα της δημοκρατίας, μου είπε ότι οι Σύριοι είναι φυλετιστές κι ότι υπάρχει αρκετός σεχταρισμός, ότι δεν είναι μορφωμένοι πολιτικά και δεν μπορούν να λάβουν αποφάσεις για τον εαυτό τους. Παραπονέθηκε πως το κοινοβούλιο δεν περνούσε νόμους, όπως εκείνος ήθελε, και πώς αναγκάζεται να κάνει ο ίδιος πράγματα μόνος του. Κι έπειτα είπε – δε θυμάμαι ακριβώς τα λόγια του – ότι οι Σύριοι δεν είναι έτοιμοι για δημοκρατία. Πρέπει να είναι μια αργή και σταδιακή διαδικασία: ήταν η πρώτη του χρονιά ως πρόεδρος. Δώδεκα χρόνια μετά, δεν έχει γίνει τίποτα.

Όσο για τον Πρόεδρο Ομπάμα, ο Δρ. Sahloul τον συνάντησε τον Ιούλιο του 2013, ένα μήνα πριν την περιβόητη σφαγή της Γούτα από το καθεστώς, και του είπε ότι η Συρία θα καθορίσει την ιστορική του κληρονομιά ως πρόεδρος. Αυτή ήταν η συνάντηση:

Παρέδωσα μια επιστολή εκ μέρους της Συριακής Αμερικανικής Ιατρικής Κοινότητας (SAMS).  Διεξήχθη ένα Ιφτάρ στο Λευκό Οίκο τότε, είχαμε Ραμαζάνι. Του είπα ότι στην επιστολή μας ζητούσαμε μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων για την προστασία νοσοκομείων και απλών πολιτών, τα ίδια που ζητάμε ακόμα και τώρα. Τίποτα δεν έχει αλλάξει. Του είπα: “Πιστεύω ότι η κληρονομιά σας ως Πρόεδρος θα εξαρτηθεί από το τι κάνατε ή δεν κάνατε για τη Συρία”. Έτσι, έδωσε μεγαλύτερη προσοχή. Έπειτα, γέλασε και είπε ότι η κληρονομιά του θα εξαρτηθεί από άλλα πράγματα, στο οποίο απάντησα: “Νομίζω όμως ότι κύριος παράγοντας θα είναι η Συρία”. Και μου είπε: “Θα σου απαντήσω”. Ποτέ όμως δεν μου ξαναμίλησε. Ποτέ δεν απάντησε σε εκείνη την επιστολή.