Ο Jybr Reynoso Hidrogos, μαθητής της Έκτης, διαγωνίζεται δεύτερη φορά. Ήταν μέσα στους πέντε πρώτους τον περασμένο χρόνο, αλλά του λείπει ένα βραβείο. Από τότε κάθε μέρα, αφιερώνει δύο ή περισσότερες ώρες στο να κάνει εξάσκηση στην ορθογραφία. Αυτό τον βοήθησε να νικήσει τους συμμαθητές του και τον προκαταρκτικό διαγωνισμό και να είναι εδώ σήμερα.

“Αυτό φαινόταν αδύνατο αλλά είμαι εδώ. Είναι σαν όνειρο” λέει ο Jybr.

Αυτός δεν είναι ο Εθνικός Διαγωνισμός Συλλαβισμού Scripps που παρακολουθείς στο ESPN. Αυτός είναι ο Concurso Nacional de Deletreo en Español, ο Εθνικός Διαγωνισμός Ορθογραφίας στα ισπανικά, που διενεργείται αυτό το μήνα στο Σαν Αντόνιο του Τέξας.

Οι λέξεις προέρχονται από τη “Lista de Palabras”, ένα μεγάλο κατάλογο με 1.448 ισπανικές λέξεις. Όταν οι συμμετέχοντες χρειάζονται μια λέξη να επαναληφθεί, να οριστεί ή να χρησιμοποιηθεί σε πρόταση, τους επιτρέπεται να ρωτήσουν τους κριτές στα ισπανικά. Επίσης πρέπει να τοποθετήσουν σωστά οποιαδήποτε διακριτικά σημεία, όπως την ισπανική περισπωμένη στην λέξη artimaña (κόλπο), τα διαλυτικά στη λέξη ungüento (κρέμα) ή τον τόνο στη λέξη constelación (αστερισμός).

“Αυτό κάποιες φορές είναι δύσκολο”, λέει ο Jybr. “Υπάρχουν λέξεις, όπου φαίνεται ότι δεν υπάρχει τόνος – ίσως να μην μπορείς να τον ακούσεις – αλλά όμως είναι εκεί, υπάρχει”.

Ο Jybr μαθαίνει ισπανικά από την κούνια. Αν και είναι στο δίγλωσσο τμήμα του Γυμνασίου Bradley στη βορειοανατολική Ανεξάρτητη Σχολική Συνοικία του Σαν Αντόνιο, αυτός μιλάει κυρίως με τους συμμαθητές του αγγλικά.

Οι γονείς του ήρθαν στις ΗΠΑ από το Μεξικό, πριν αυτός γεννηθεί. Ο πατέρας του, Liborio Reynoso, λέει, βλέποντας το γιο του, ότι το να παλεύουν για τη μητρική τους γλώσσα αποτελεί ένα τεράστιο θέμα υπερηφάνειας.

“Ώ ρε φίλε!” λέει. “Η πρώτη μου γλώσσα, η μητρική μου γλώσσα. Εμείς θέλουμε τη γλώσσα μας για να μεγαλώσουμε εδώ σε αυτή τη χώρα.”

Δεν πάει πολύς καιρός πριν, που η πρώτη γενιά Αμερικανών πολιτών όπως ο Jybr δέχονταν κριτική, επειδή μιλούσαν ισπανικά στο σχολεία και ενθαρρύνονταν να εγκαταλείψουν τη μητρική τους γλώσσα.

Ο διευθυντής του Εθνικού Διαγωνισμού Ορθογραφίας στα ισπανικά, David Briseño, μεγάλωσε στην πολιτεία Νέο Μεξικό των ΗΠΑ, όπου οι ισπανόφωνοι γονείς του ήταν πεπεισμένοι ότι το να διδάσκουν στα παιδιά τους τη γλώσσα τους θα τα κρατούσε πίσω. Τώρα στα 60 του χρόνια, λέει πως ακόμα δεν έχει τελειοποιήσει τα ισπανικά του.

“Οι γονείς μου έζησαν την περίοδο εκείνη, όπου στο σχολείο τιμωρούμασταν όταν μιλούσαμε ισπανικά,” λέει εκείνος. “Ήθελαν να είναι σίγουροι ότι δεν θα τιμωρούμασταν.”

Οι γονείς του, λέει, είχαν προσβληθεί, είχαν φάει ξύλο ή μπορεί να είχαν πλύνει το στόμα τους με σαπούνι, αν οι δάσκαλοι τους έπιαναν να μιλάνε τη μητρική τους γλώσσα. Σε πολλούς ανθρώπους δεν αρέσει να μιλάνε για αυτή την οδυνηρή ιστορία, αλλά μια άλλη σχολική διαχειρίστρια του Διαγωνισμού Ορθογραφίας μου λέει ότι το ίδιο πράγμα συνέβη και στους δικούς της γονείς. Στον περσινό διαγωνισμό, ο José Reyes, ένας δίγλωσσος εκπαιδευτής από την Ανεξάρτητη Σχολική Συνοικία Γκάντσντεν στο Νέο Μεξικό, μου είπε ότι η δασκάλα του τον τιμωρούσε όταν αυτός μίλαγε ισπανικά. Πήγε σχολείο στο Ελ Πάσο του Τέξας τη δεκαετία του '60 και του '70.

“Μίλησα ισπανικά και θυμάμαι να με παίρνει στο νεροχύτη στη γωνία και να μου πλένει το στόμα με βόρακα, με σαπούνι. Και να λέει: “Δε θα χρησιμοποιήσεις ξανά αυτή τη γλώσσα””.

O Briseño ίδρυσε τον Εθνικό Διαγωνισμό Ορθογραφίας στα ισπανικά πριν από έξι χρόνια για να αλλάξει αυτές τις στάσεις και για να ανεβάσει το επίπεδο της ισπανικής γλώσσας στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Προσπάθειες σαν τη δική του κάνουν τη διαφορά. Τα οφέλη από τη δίγλωσση μάθηση αναγνωρίστηκαν  το 1968 με το νόμο για τη Δίγλωσση Εκπαίδευση. Η ομοσπονδιακή νομοθεσία ενθάρρυνε τις σχολικές συνοικίες να ενσωματώσουν τη διδασκαλία της μητρικής γλώσσας για τα παιδιά που είχαν περιορισμένη ικανότητα ομιλίας στα Αγγλικά.

Μια μελέτη του 2010 στην Ανάλυση του Περιοδικού Εκπαιδευτικής Έρευνας  εξέτασε 63 μελέτες για τα αποτελέσματα της διγλωσσίας. Βρέθηκε ότι το να μπορείς να μιλάς πολλές γλώσσες σχετίζεται με αυξημένη μνήμη εργασίας, καλύτερες δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και μεγαλύτερη ικανότητα για συγκέντρωση.

Δεν υπάρχει μόνο ένα όφελος για τους ανθρώπους που μιλούν μια γλώσσα στο σπίτι διαφορετική από τα αγγλικά. Ο Briseño  λέει ότι περισσότεροι μη φυσικοί ομιλητές της ισπανικής γλώσσας ωφελούνται επίσης από τα δίγλωσσα προγράμματα στα σχολεία. Σύμφωνα με την Εκπαιδευτική Επιστολή του Χάρβαρντ, τα προγράμματα έχουν αυξηθεί δεκαπλάσια μέσα σε πολλά χρονιά. Μέχρι το 2011, υπήρχαν γύρω στα 2.000 προγράμματα εθνικώς που δίδασκαν και Αγγλικά και μια δεύτερη γλώσσα.

Αγγλόφωνοι μαθητές πετυχαίνουν στον ισπανικό διαγωνισμό ορθογραφίας. Μετά από τρεις ώρες τεταμένων γύρων, τρεις από τους κορυφαίους πέντε φιναλίστ δεν είναι ισπανόφωνοι.

O Joe Dooley είναι μαθητής της Ογδόης τάξης από τη Ντέντχαμ της Μασαχουσέτης. Βγήκε από το διαγωνισμό μόλις πριν από το διάλειμμα για μεσημέρι.

“Πήγα καλύτερα από ό,τι πίστευα,” λέει αυτός. “Ένιωσα καλά όταν έκανα [τη λέξη] σωστά.”

Ο Dooley είναι ανάμεσα στους λίγους υποψήφιους του διαγωνισμού ορθογραφίας, που δεν είναι σε σχολείο με δίγλωσσα προγράμματα. Η πολιτεία της Μασαχουσέτης των ΗΠΑ απαιτεί από δημόσια σχολεία να διδάσκουν μόνο στην αγγλική γλώσσα. Σύμφωνα με το Σύλλογο της Μασαχουσέτης για την Δίγλωσση Εκπαίδευση, μόνο 33 σχολεία στην πολιτεία προσφέρουν δίγλωσσα προγράμματα ή προγράμματα γλωσσικής εμβάπτισης σε γλώσσες άλλες πέρα από την αγγλική.

Το Γυμνάσιο Ντέντχαμ δεν είναι ένα από αυτά τα σχολεία, για αυτό ο Dooley παίρνει τα ισπανικά ως μάθημα επιλογής. Εκεί έμαθε και για τον Ισπανικό Διαγωνισμό Ορθογραφίας.

“Ήμουν πραγματικά ενθουσιασμένος με αυτόν, κέρδισα στην τάξη μου και μετά βρήκα τρίτος στο σχολείο και δεύτερος στους τοπικούς αγώνες,” λέει ο Dooley.

Εξετάζοντας τη νομοθεσία της Μασαχουσέτης, επιτρέπεται στα τοπικά σχολεία των περιοχών να διαλέγουν το πιο κατάλληλο πρόγραμμα για τους μαθητές τους που μαθαίνουν αγγλικά. Αλλάζοντας το νόμο θα μπορούσε να εμπλέξει περισσότερους μαθητές της αγγλικής γλώσσας σε δίγλωσσες τάξεις με αγγλόφωνους μαθητές όπως ο Dooley.

Η μητέρα του, Liz O’Donnell, λέει πώς ελπίζει το μοντέλο της διγλωσσίας να εφαρμοστεί στο σχολείο του γιου της.

“Θα ήθελα να το δω αυτό να συμβαίνει. Πιστεύω ότι θα ήταν εκπληκτικό, ειδικά καθώς πρόκειται να γίνουμε μια άλλη χώρα πλειοψηφικής μειονότητας” λέει αυτή, αναφερόμενη στις προβλέψεις της Υπηρεσίας Απογραφής των ΗΠΑ όπου οι μη λευκοί θα υπερτερούν των λευκών για τα επόμενα 30 χρόνια.

Το Concurso Nacional de Deletreo en Español είχε 11 συμμετέχοντες σε αυτό τον πρώτο χρόνο. Στο παρελθόν φιλοξενήθηκε στο Αλμπουρκέρκι στο Νέο Μεξικό. Στο συλλαβισμό μέλισσα αυτό το χρόνο, υπάρχουν 27 μαθητές, που αντιπροσωπεύουν εννέα πολιτείες: Καλιφόρνια, Κολοράντο, Φλόριντα, Μασαχουσέτη, Νέο Μεξικό, Νέα Υόρκη, Όρεγκον, Τέξας και Βιρτζίνια. Σύμφωνα με το Briseño περίπου 270 μαθητές διαγωνίστηκαν στην πολιτεία και σε τοπικούς διαγωνισμούς για να το αναγάγουν σε εθνικό επίπεδο.

Ο William Moss είναι ένας εκπαιδευτικός στην Ενωμένη Ελεύθερη Σχολική Συνοικία του Mπρέντγουντ στο Λονγκ Άιλαντ της Νέας Υόρκης. Η συνοικία είναι 79% ισπανική, μια από τις πιο ισπανικές συνοικίες στην πολιτεία. Αυτός είναι ο πρώτος χρόνος που η Νέα Υόρκη εκπροσωπείται στο διαγωνισμό.

“Ένα πρόγραμμα όπως αυτό, στον έκτο χρόνο του, θα σκεφτόσασταν ότι θα έπρεπε να υπάρχει ήδη σε κάθε πολιτεία” λέει αυτός.

Ο Moss οργανώνει το πρώτο Ισπανικό Διαγωνισμό Ορθογραφίας της Νέας Υόρκης για το 2017: “Είμαι πραγματικά έκπληκτος που κάποια πράγματα όπως αυτά δεν έχουν γίνει ακόμα. Γιατί οι Ισπανοί δάσκαλοι δεν έχουν ισπανικό διαγωνισμό ορθογραφίας; Σαν να λέω, σιγά το νέο!”

Αυτός είναι λοιπόν ο πρώτος χρόνος που ο εθνικός διαγωνισμός φιλοξενείται έξω από το Νέο Μεξικό. Ο Briseño λέει ότι υπήρχαν ελπίδες ο διαγωνισμός να μπορούσε να φτάσει σε ένα μεγαλύτερο ισπανόφωνο πληθυσμό και να έχει πρόσβαση σε μια ισπανική αγορά μέσων ενημέρωσης με μια ροή προς το Σαν Αντόνιο. Όμως η χρηματοδότηση και η προβολή παραμένουν εμπόδια για την ανάπτυξη του διαγωνισμού.

“Είχαμε άλλον [συμμετέχοντα] ερχόμενο — ουσιαστικά από την επικράτεια των ΗΠΑ, τις Παρθένους Νήσους —  αλλά δεν μπόρεσαν να μαζέψουν λεφτά για να παρευρίσκονται εδώ” λέει αυτός. “Αυτό είναι μια εργασία αγάπης και αυτή τη στιγμή μου κοστίζει.”

Μέχρι το τελευταίο λεπτό, ο διαγωνισμός είναι ανάμεσα στο Jybr και στην μαθήτρια της Έκτης Kiara Rivas-Vasquez από το Όρεγκον. Τα βήματα των διαγωνιζομένων αντηχούν μέσα στην αίθουσα, τα καθίσματα τρίζουν, καθώς το κοινό τεντώνεται πριν από κάθε λέξη.

Το κοινό δείχνει βαθιά σημάδια ανακούφισης, καθώς οι συλλαβισμοί επιβεβαιώνονται. “Correcto,” λέει ο κριτής μετά από το γύρο.

Οι διαγωνιζόμενοι συγκεντρώνονται πίσω και νιώθουν σαν να έχουν περάσει ώρες (αλλά ουσιαστικά πρόκειται για περίπου 25 λεπτά) μέχρι που η  Rivas-Vasquez κάνει λάθος. Βάζει ένα  “h” στην αρχή του ermitaño, που σημαίνει “ερημίτης.”

Ο Jybr μόλις μετά βίας μπορεί να κρατήσει τον εαυτό του στη θέση του μέχρι που τον καλούν για τη δική του σειρά. Αυτός περπατάει αποφασιστικά προς το μικρόφωνο. Ήρεμα και προσεχτικά, αυτός συλλαβίζει: “E-r-m-i-t-a-ñ o.”

“Correcto.”

O Jybr δεν το γιορτάζει ούτε επαναπαύεται, καθώς κοιτάζει πίσω τους κριτές για την τελευταία λέξη. Εάν τη συλλαβίσει σωστά, θα  εξασφαλίσει τον εθνικό τίτλο.

Η λέξη είναι Tahití, το νησί στον Ειρηνικό Ωκεανό.

O Jybr δεν ζήτησε ορισμό, πλαίσιο ή κάποια διευκρίνιση.

“T-a-h-i-t i con acento [με τόνο]”.

“Correcto.”

Το πλήθος ξεσπάει σε χειροκροτήματα. Ο Jybr παίρνει μια ανάσα δείχνοντας πώς άντεξε τους τελευταίους τρεις γύρους. Η οικογένεια, οι φίλοι και οι δάσκαλοι τρέχουν στη σκηνή για να γιορτάσουν τον νέο πρωταθλητή του Εθνικού Ισπανικού Διαγωνισμού Ορθογραφίας. Εκείνος λέει πώς ανυπομονεί να γυρίσει στο σχολείο για να το πει στους φίλους του.

“Πιθανόν να πουν ‘Ω Θεέ μου’. Θα είναι πολύ εντυπωσιασμένοι.”

Και αυτός ήδη σκέφτεται τη διατήρηση του τίτλου του την επόμενη χρονιά του Ισπανικού Διαγωνισμού ορθογραφίας. Όμως, σκέφτεται επίσης να συμμετάσχει σε έναν αγγλικό διαγωνισμό ορθογραφίας.