Είναι ελπιδοφόρο ότι αυτές οι εφαρμογές μπορούν να χρησιμοποιηθούν “ως ένα εργαλείο, με το οποίο εξασφαλίζεται ότι η πολιτισμική ταυτότητα δεν χάνεται, και πάνω από όλα για να διδάξουν και να ενισχύσουν τις γλώσσες του Αμαζονίου.” Στιγμιότυπο από το προωθητικό βίντεο για τις εφαρμογές μπορείτε να παρακολουθήσετε παρακάτω.
Όταν σκεφτόμαστε τον Αμαζόνιο, έρχονται στο μυαλό μας εικόνες από πλούσια βλάστηση και ποτάμια τόσο πλατιά όσο οι θάλασσες. Εάν γνωρίζουμε κάτι για τα προβλήματα αυτής της περιοχής, αυτά αφορούν πιθανόν την αποψίλωση των δασών, τη φτώχεια και το γεγονός ότι οι ντόπιοι πληθυσμοί που υπάρχουν αγωνίζονται για να διατηρήσουν τις γλώσσες και τους πολιτισμούς τους. Αλλά δύσκολα μπορούμε να σκεφτούμε τον Αμαζόνιο ως πηγή τεχνολογίας αιχμής. Όμως, αυτό είναι ακριβώς που συμβαίνει στην περουβιανή πόλη της Αμαζονίας, Ικουίτος.
Στις 20 Ιουνίου, το Περουβιανό Ερευνητικό Ινστιτούτο του Αμαζονίου (IIAP [1]) παρουσίασε [2] 5 εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα και τάμπλετ (με Android λειτουργικά συστήματα), έτσι ώστε ”παιδιά ηλικίας τριών με πέντε ετών να μπορούν να αποκτήσουν, μέσω εικόνων και ήχων, βασικές γνώσεις (αλφάβητο, αριθμοί, ζώα, μέρη του σώματος, κτλ.) στις γλώσσες του Αμαζονίου Tikuna [3], Kandozi [4], Quechua de Lamas [5], Huitoto Murui Bue [6] και Kukama-Kukamiria [7].”
Όπως αναφέρεται στο βίντεο, οι εφαρμογές έχουν σχεδιαστεί για παιδιά για να μάθουν τη γλώσσα, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η διατήρησή της για τουλάχιστον μια ακόμη γενιά.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι κάποιες από τις 43 αναγνωρισμένες γλώσσες του Αμαζονίου κινδυνεύουν σοβαρά [8].
Επιπλέον, εκτός από την ενίσχυση των γλωσσών του Αμαζονίου, η ανάπτυξη των ΤΠΕ μπορεί επίσης να βοηθήσει στη βελτίωση της ασφάλειας των τροφίμων, την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, την εκπαίδευση, στο να εμποδίσει την καταστροφή και να συμβάλει στον περιβαλλοντικό έλεγχο της περουβιανής Αμαζονίας.
Παρόλα αυτά, η πρόοδος σε αυτές τις περιοχές δεν μπορεί να είναι δυνατή χωρίς την υποστήριξη διαφόρων ινστιτούτων της περιοχής και της χώρας.
[9]O μηχανικός Isaac Ocampo καθώς παρουσιάζει τη χρήση των ΤΠΕ στην Περουβιανή Αμαζονία. Στιγμιότυπο από το βίντεο της παρουσίασης των εφαρμογών για τις γλώσσες του Αμαζονίου.
Η πρωτοβουλία για τη διάσωση της γλώσσας διαδόθηκε από το IIAP [1] μέσω του SITEC, project του προγράμματος Bioinfo σε συνεργασία με το Ίδρυμα Επιστήμης των Υπολογιστών του Εθνικού Πανεπιστημίου της Περουβιανής Αμαζονίας (UNAP), ενώ ο Isaac Ocampo Yahuarcani (IOY), ένας μηχανικός γνωστός για τη διατήρηση ιστολογίου και τη δραστηριότητά του στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης καθώς και για την ανάπτυξη των πληροφοριακών συστημάτων στην πόλη του Ικουίτος, αποτελεί την δημιουργική δύναμη πίσω από αυτήν.
Το Global Voices ήρθαν σε επαφή με τον Ocampo για να βρουν περισσότερα σχετικά με τις εφαρμογές αυτές για τη μάθηση των γλωσσών του Αμαζονίου.
GV: Το πρόγραμμα για τις εφαρμογές που αφορά τη μάθηση των γλωσσών του Αμαζονίου είναι μέρος μιας μεγαλύτερης προσπάθειας από την πλευρά του IIAP ή αποτελεί πρωτοβουλία της ομάδας που ηγείστε;
(IOY) Es impulsada desde el IIAP y tenemos como meta llegar a todas las lenguas amazónicas de Perú (que oficialmente son 43) hasta julio 2021. He indagado y no existe material educativo digital en las lenguas amazónicas. Y existen como 10 facultades de sistemas en toda la selva y otras 70 a nivel de Perú.
Por ahora no tenemos ninguna fuente financiera, lo que queremos demostrar es que cuando hay ganas se pueden hacer muchas cosas.
Esta es una propuesta de modelo de desarrollo, que plantea que la verdadera inclusión social debería llevar decenas de servicios (salud, acceso a mercado, e-gobierno) hacia los peruanos de las comunidades amazónicas. Lo que nuestra civilización sólo les da es contaminación y envenenamiento de sus tierras. Aprovechemos las redes de telecomunicaciones y el crecimiento de la penetración de celulares. Por ejemplo en las comunidades de Manacamiri (Kukama), Padrecocha (Kukama) y Centro Arenal (Huitoto), seis de cada 10 familias tienen celulares (incluso más de uno). Tres de ellos tienen smartphones con conexión a Internet.
IOY: Αυτό που προωθείται από το IIAP και στόχος μας είναι να συμπεριλάβουμε όλες τις γλώσσες του Αμαζονίου του Περού (43 συνολικά επίσημες γλώσσες) έως τον Ιούλιο του 2021. Σε έρευνα που έχω διεξάγει βρήκα ότι δεν υπάρχει καθόλου ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό για τις γλώσσες του Αμαζονίου. Υπάρχουν περίπου 10 ιδρύματα της επιστήμης των υπολογιστών στην περιοχή του Αμαζονίου και άλλα 70 σε όλο το Περού.
Για την ώρα, δεν έχουμε οικονομικούς πόρους, αλλά αυτό που θέλουμε να δείξουμε είναι ότι όταν υπάρχει δέσμευση, πολλά πράγματα μπορούν να επιτευχθούν.
Αυτό είναι ένα προτεινόμενο αναπτυξιακό μοντέλο που υποστηρίζει τη θέση ότι η πραγματική κοινωνική ένταξη σημαίνει να φέρουμε πολλά είδη υπηρεσιών (υγεία, πρόσβαση σε αγορές, ηλεκτρονική διακυβέρνηση) στις περουβιανές κοινότητες του Αμαζονίου. Αυτό που έχει δώσει ο πολιτισμός μας σε αυτούς μέχρι στιγμής είναι μόνο η μόλυνση και δηλητηρίαση της γης τους. Ας χρησιμοποιήσουμε τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών και την αυξανόμενη διαθεσιμότητα των κινητών τηλεφώνων. Για παράδειγμα, στις κοινότητες των Manacamiri (Kukama), Padrecocha (Kukama) και Centro Arenal (Huitoto), έξι στις 10 οικογένειες έχουν κινητά τηλέφωνα (ακόμη περισσότερες από μία). Τρεις από αυτές έχουν έξυπνα τηλέφωνα με πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
[10]Ochoa (Huitoto Murui Bue) οικογένεια από το Centro Arenal, κατά τη διανομή του λογισμικού. Η φωτογραφία αποτελεί ευγενική παραχώρηση του Isaac Ocampo /IIAP.
GV: Πόσο καιρό σας πήρε για να αναπτύξετε αυτές τις εφαρμογές και πώς ήταν η ομάδα που είχε αναλάβει να τις συγκεντρώσει;
(IOY) La primera (Huitoto) nos tomó cuatro meses, las otras tres tomaron un mes cada una.
Yo soy el creador del las formas, estructuras y todo eso. O sea, el director. Digamos que [soy] el dueño del concepto y uso. Detrás mío está Rodolfo Cardenas que es ingeniero de sistemas y programador de videojuegos. Luego viene un grupo de estudiantes: Franz Chuje, Lelis Saravia, Lina Vasquez quienes son los que hacen la digitalización y arreglo de sonido, diseño gráfico y cierta codificación. Luego está el grupo de hablantes: Zoila Ochoa (Huitoto), Maria Cuje y Toribio Amasifuen (Quechua). Los datos del resto de hablantes están en el video.
IOY: Η πρώτη (Huitoto) πήρε τέσσερις μήνες, οι άλλες τρεις πήραν ένα μήνα η καθεμία.
Είμαι ο δημιουργός των τύπων, των δομών και των άλλων πτυχών. Δηλαδή, είμαι ο υπεύθυνος. Ας πούμε εγώ [είμαι] ο ιδιοκτήτης της ιδέας και της χρήσης της. Μετά, υπάρχει ο Rodolfo Cardenas, ο μηχανικός συστημάτων και προγραμματιστής των βιντεοπαιχνιδιών. Επίσης, μια ομάδα φοιτητών: οι Franz Chuje, Lelis Saravia, Lina Vasquezο που εξασφαλίζουν την ψηφιοποίηση και τη ρύθμιση του ήχου, τη σχεδίαση των γραφικών και την κωδικοποίηση. Στη συνέχεια, υπάρχει η ομάδα των ομιλητών: οι Zoila Ochoa (Huitoto), Maria Cuje και ο Toribio Amasifuen (Quechua). Οι πληροφορίες σχετικά με τους άλλους ομιλητές μπορούν να βρεθούν στο βίντεο.
GV: Ελπίζετε ότι και ο τοπικός πληθυσμός και όχι μόνο οι μελετητές θα δείξουν πραγματικό ενδιαφέρον για αυτό;
(IOY) Esperamos que surja ese interés, pero más que eso, es interés de mi grupo de trabajo: desarrollar métodos que permitan beneficiar a las poblaciones a través de las telecomunicaciones y contenidos. Queremos llevar las técnicas de reproducción de peces del IIAP a los pobladores indígenas, queremos aprovechar que el celular llegará primero a ellos. Las telecomunicaciones en el mundo han demostrado que incrementan la calidad de vida de la población, esa potencialidad queremos aplicarla en nuestros pueblos.
La labor del IIAP es hacer investigación, lo que resulte podrá servir posiblemente para modernizar el sistema educativo bilingue, para articular a estas poblaciones con el mercado, para que ellos incluso accedan en sus idiomas a servicios de justicia, e incluso comunicación con el gobierno. En resumen esta es una propuesta de desarrollo y sustentabilidad de los pueblos a través de las TIC.
(IOY): Ελπίζουμε ότι το ενδιαφέρον θα μεγαλώσει, αλλά το σημαντικό για τη δική μου ομάδα εργασίας είναι αυτό: να αναπτύξουμε μεθόδους για το όφελος των πληθυσμών μέσω τηλεπικοινωνιών και περιεχομένου. Θέλουμε να φέρουμε τεχνικές αναπαραγωγής ψαριών του IIAP στους ντόπιους πληθυσμούς, θέλουμε να επωφεληθούν από τη χρήση των κινητών τηλεφώνων. Η ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την ποιότητα της ζωής των πληθυσμών, και εμείς θέλουμε οι άνθρωποι μας να επωφεληθούν από αυτή τη δυνατότητα.
Η δουλειά του IIAP είναι να ερευνά, και το αποτέλεσμα μπορεί να βοηθήσει για να εκσυγχρονιστεί το δίγλωσσο εκπαιδευτικό σύστημα, να συνδέσει αυτούς τους πληθυσμούς με την αγορά, έτσι ώστε να μπορούν να έχουν πρόσβαση στη δική τους γλώσσα στις υπηρεσίες δικαιοσύνης και στην επικοινωνία τους με την κυβέρνηση. Εν ολίγοις, πρόκειται για μια πρόταση για την ανάπτυξη και την βιωσιμότητα των ανθρώπων μέσω των ΤΠΕ.
Ένας δάσκαλος της Κουμάνα ηχογραφεί τη φωνή του για να χρησιμοποιηθεί στις εφαρμογές. Η φωτογραφία αποτελεί ευγενική παραχώρηση του Isaac Ocampo / IIAP.
Ο αγώνας για τη διατήρηση των γλωσσών του Αμαζονίου καθώς και η ανάπτυξη των δεξιοτήτων στις ΤΠΕ έχει πάρει μια ενδιαφέρουσα στροφή στην Ικουίτος, αν και ακόμα πρέπει να διανύσουμε πολύ δρόμο.
Τις εφαρμογές μπορείτε να τις κατεβάσετε από τoυς παρακάτω συνδέσμους: