Σκίτσο που δημοσιεύτηκε στο Apple Daily's σχετικά με τους “Τερατώδεις Γονείς”.

Οι “Γονείς Τέρατα” – ένας όρος ιαπωνικής προέλευσης, που σκιαγραφεί την παράλογη πλευρά της σύγχρονης γονεϊκής συμπεριφοράς – εξαπλώθηκαν ραγδαία στον κόσμο, ειδικά σε περιοχές της Ασίας. Συνήθως αναφέρεται σε γονείς, που είναι υπερπροστατευτικοί με τα παιδιά τους και έχουν πολλές απαιτήσεις όσον αφορά στην εκπαίδευσή τους.

Στο Χονγκ Κονγκ, το διαδίκτυο είναι γεμάτο από απόπειρες να εξηγηθούν αυτές οι  θεωρούμενες αποκλίνουσες γονεϊκές πρακτικές. Ένας χρήστης του διαδικτύου στο Baby-kingdom, μια πολύ γνωστή τοπική πλατφόρμα, στην οποία οι γονείς συζητούν θέματα σχετικά με την ανατροφή των παιδιών, συνόψισε τα βασικά χαρακτηριστικά των γονιών τεράτων στα ακόλουθα:

1.控制小朋友(或者到18.22)都一直將小朋友GE事放係自己身上,
完全唔比佢地自由,再者令佢地無自己思考GE能力!
2.覺得人有我有,逼小朋友去做唔鍾意GE事,細個就話學多D搵興趣,呢個算,但大個逼佢去SOCIAL ,去學呢樣學個樣,冇晒童年個D呢
3.成績大過天, 成績好就讚D仔女自己叻,成績差就X爆學校,話學校有問題,教書有問題…,咩都怪外在因素GE家長 ……[…]
5.以為自己個仔女就咩都岩,要人地幫手好似應份咁,基本禮貌同尊重都無教個小朋友
6.最唔LIKE 呢樣: 話其他人”窮、無前途、衰、家底唔夠好” ,唔好同佢玩埋一齊! 以為自己高高在上……

1. Οι [Γονείς Τέρατα] ασκούν έλεγχο στα παιδιά τους (ανεξαρτήτως ηλικίας). Μετατοπίζουν την υπευθυνότητα των παιδιών τους στους εαυτούς τους, με το να μην τους δίνουν την αυτονομία τους και κατά συνέπεια αποθαρρύνουν την κριτική τους σκέψη.
2. Επίσης εξαναγκάζουν τα παιδιά τους να κάνουν πράγματα που δεν τους αρέσουν, όπως το να παρακολουθούν διάφορα μαθήματα ή να κοινωνικοποιούνται με άλλους, κάτι που τους στερεί την αυθεντική εμπειρία της παιδικής ηλικίας.
3. Οι ακαδημαϊκές επιδόσεις είναι πάνω απ’ όλα. Αν τα αποτελέσματα είναι καλά, οι γονείς επαινούν. Αν είναι όμως άσχημα, κατηγορούν το σχολείο, λένε ότι το σχολείο και οι καθηγητές είναι προβληματικοί… αποδίδουν τους κακούς βαθμούς σε εξωτερικούς παράγοντες. […]
5. Τείνουν να πιστεύουν ότι τα παιδιά τους έχουν δίκιο σε όλα όσα κάνουν, ακόμα και σε περιπτώσεις κοινωνικά μη-αποδεκτών ενεργειών. Η βασική ευγένεια και ο σεβασμός δεν έχουν καλλιεργηθεί μέσα τους.
6. Κι αυτό που κατακρίνω περισσότερο: κριτικάρουν όλους όσους προέρχονται από μειονεκτικό περιβάλλον. Δεν παίζουν μαζί τους. Θεωρούν τους εαυτούς τους και τα παιδιά τους ανώτερους από αυτούς τους ανθρώπους…

Από την παραπάνω περιγραφή, μπορούμε να πούμε γενικεύοντας ότι οι γονείς τέρατα στο Χονγκ Κονγκ επιδεικνύουν ένα περισσότερο απολυταρχικό γονεϊκό μοντέλο, που χαρακτηρίζεται από έναν υψηλότερο βαθμό ελέγχου και αυστηρότητας. Κακομαθαίνουν και ταυτόχρονα καταπιέζουν τα παιδιά τους. Η υπερβολική επιείκεια γίνεται το μέσο για έναν σκοπό – για να κάνουν τα παιδιά τους πράγματα που εκείνοι θέλουν, όπως το να παρακολουθούν πολλά επιπρόσθετα του σχολικού προγράμματος μαθήματα. Αυτό το είδος ανατροφής σχετίζεται με μια αίσθηση ανωτερότητας.

Αυτό το φαινόμενο της τερατώδους γονεϊκής ιδιότητας δεν προκύπτει από το πουθενά. Ιάπωνες κοινωνιολόγοι συζητούν το ενδεχόμενο η “shoshika” ή αλλιώς ο όρος για το σοβαρά φθίνον ποσοστό γεννητικότητας στην Ιαπωνία, να εκτρέφει ορδές από γονείς τέρατα. Αυτό το κοινωνικό πρόβλημα όχι μόνο μαστίζει την Ιαπωνία, αλλά και αναπτυγμένες περιοχές όπως το Χονγκ Κονγκ, μια Κινέζικη κοινωνία που μένει πιστή στις παραδοσιακές οικογενειακές αξίες, έχει όμως ένα πολύ χαμηλό ποσοστό γεννήσεων.

Επιπροσθέτως, τις δύο προηγούμενες δεκαετίες, το Χονγκ Κονγκ ευημερούσε βασισμένο σε ένα οικονομολογικό σύστημα. Είναι γενική πεποίθηση ότι οι νικητές συνήθως νικούν από τη γραμμή εκκίνησης, έτσι οι γονείς ξεκινούν να προετοιμάζουν τα παιδιά τους από τη στιγμή που γεννιούνται, για να αγωνιστούν και να κερδίσουν την είσοδο τους στα καλύτερα νηπιαγωγεία και σχολεία. Πολλά από τα πιο περίβλεπτα σχολεία είναι ιδιωτικά και ακριβά.

Αφού εγγραφούν, οι γονείς τέρατα θέλουν η γνώμη τους να ακολουθείται, και ο συνηθέστερος τρόπος γι’ αυτό είναι να εκφράζουν μονίμως παράπονα. Οι γονείς δε σταματούν να παραπονιούνται για τα παιδιά τους, ούτε όταν εκείνα περνάνε στο πανεπιστήμιο.

Η λέκτορας Δημοσιογραφίας Γιουάν Τσαν, με έδρα της το Χονγκ Κονγκ, περιέγραψε την εμπειρία της κατά την ημέρα γονέων σε ένα τοπικό πανεπιστήμιο το 2013:

Την ημέρα γονέων, οι καθηγητές του HKUST άκουγαν υπομονετικά όσο οι γονείς εξέφραζαν το άγχος τους ότι οι μικτοί κοιτώνες θα έκαναν τα παιδιά τους να παρεκκλίνουν και παραπονιόντουσαν ότι οι θορυβώδεις συγκάτοικοι άφηναν τα παιδιά τους άυπνα όλο το βράδυ. Μου εξήγησαν ότι, παρόλο που το σχολείο δεν απαγόρευε στις οικογένειες να ζητήσουν από το οικιακό προσωπικό τους να τακτοποιήσουν τα δωμάτια των μαθητών στους κοιτώνες, δεν τους ενθάρρυναν να το κάνουν.

Πολλοί πιστεύουν ότι η γονεϊκή υπερπροστατευτικότητα ανέθρεψε μια υπερ-εξαρτώμενη γενιά που χαρακτηρίζεται από την “ασθένεια του Πρίγκιπα/της Πριγκίπισσας“, ένας όρος που χρησιμοποιείται ευρέως στην Ασία για να περιγράψει μια κατάσταση ναρκισσισμού και εγωκεντρισμού, ή αλλιώς “πριγκιπικής” συμπεριφοράς.

Από την άλλη πλευρά, οι πιεστικές γονεϊκές πρακτικές με σκοπό να εφοδιάσουν τα παιδιά τους με περισσότερες δεξιότητες για ακαδημαϊκή επιτυχία, μπορεί να είναι και αντιπαραγωγικές. Κάποιοι μαθητές μάλιστα καταλήγουν να αποκτήσουν “σχολειοφοβία”. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι το 27% των μαθητών του Χονγκ Κονγκ έχουν σκεφτεί την αυτοκτονία ή τον αυτοτραυματισμό, ενώ το 63% υποφέρει από διαταραχές του ύπνου. Η πίεση στους μαθητές προέρχεται τόσο από τις μη-ρεαλιστικές προσδοκίες των γονιών όσο και από το βασισμένο στις εξετάσεις, ελιτιστικό εκπαιδευτικό σύστημα.

Οι καθηγητές από την πλευρά τους βρίσκονται κι εκείνοι κάτω από τεράστια πίεση, εξαιτίας της παράδοσης των παραπόνων και του συστήματος που έχει ως προτεραιότητα τους βαθμούς των εξετάσεων. Σε μια πρόσφατη μελέτη το 85% των καθηγητών δημοτικού δήλωσαν ότι αντιμετωπίζουν εξαιρετικά ή σχετικά υψηλή πίεση στην εργασία τους και η βασική πηγή προέλευσης της είναι τα παράπονα και οι προσδοκίες των γονιών (52%).

Κι έπειτα είναι οι ίδιοι οι γονείς. Όσο αμαυρώνεται η φήμη τους με τον χαρακτηρισμό του τέρατος, εκείνοι υποφέρουν από τη συσσωρευόμενη πίεση του να διαμορφώνουν ένα παιδί της ελίτ. Οι ελπίδες τους για το μοναχοπαίδι τους είναι τόσο υψηλές, που ένα μικρό βήμα μακριά από το αρχικό σχέδιο είναι αρκετό για να προκαλέσει ανησυχία.

Ένας άλλος αγχωτικός παράγοντας που προκύπτει από την τερατώδη γονεϊκή ανατροφή, είναι ο οικονομικός. Οι ενθουσιώδεις απόπειρες να γράφουν τα παιδιά σε ποικίλα εκπαιδευτικά προγράμματα δημιουργούν μια σημαντική οικονομική πίεση σε κάποιες οικογένειες, ειδικά στις χαμηλού εισοδήματος.

Παρ'όλα αυτά, μια αρνητική ταμπέλα δεν είναι αρκετή για να λύσει το πρόβλημα. Η αστική ομάδα Προοδευτική Συμμαχία Εκπαιδευτικών αιτούνται μια πιο σχολαστική προσέγγιση, με το να εισαχθούν διαφορετικά μοντέλα γονεϊκής συμπεριφοράς στο Χονγκ Κονγκ.

Ο Γουότερ Τσούι από την ομάδα έγραψε μια σειρά δημοσιεύσεων σχετικά με τη μοντέρνα γονεϊκή συμπεριφορά στην πλατφόρμα inmediahk.net (#1, #2 και #3), καταλήγοντας:

…ως ενήλικας, αν σας έλεγαν ότι θα μπορούσατε να επιλέξετε τους γονείς σας, τι είδους γονείς θα επιλέγατε; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που ψάχνετε σε έναν καλό γονιό; Αν έχετε σκεφτεί τον δικό σας ορισμό για τους ιδανικούς γονείς, έχετε την αυτοπεποίθηση να γίνετε οι ιδανικοί γονείς που έχετε οραματιστεί; Ανησυχείτε ότι δεν είστε αρκετά καλοί για να γίνετε γονείς κι απλά εγκαταλείπετε την όλη ιδέα; Όλοι έχουμε βιώσει αυτό το άγχος κι ευτυχώς, τον περισσότερο καιρό, η ανησυχία είναι μια επιβοηθητική ώθηση, παρά ένα τρομακτικό τράβηγμα…