Η Tori Egherman έκανε τη μετάφραση της δημοσίευσης στα αγγλικά.

Στις αρχές του μήνα, ανακοινώθηκε ότι η Newsha Tavakolian, που θεωρείται μία από τις πρώτες γυναίκες επαγγελματίες φωτογράφους στο Ιράν, είναι η νικήτρια του ολλανδικού βραβείου Prince Claus για το 2015.

Το βραβείο τιμά εξαίρετα επιτεύγματα στον τομέα του πολιτισμού και της ανάπτυξης. Σε μια ανακοίνωση τύπου [en], το Ίδρυμα Prince Claus εξήγησε ότι η επιλογή της Tavakolian έγινε χάρη στο “τολμηρό της ρεπορτάζ πολιτικών γεγονότων, στα ευαίσθητα πορτρέτα και τις σειρές που υπενθυμίζουν θέματα, όπως η ανασφάλεια μεταξύ των νέων της μεσαίας τάξης, Κούρδων γυναικών πολεμιστών ή τον αντίκτυπο των κυρώσεων στις ζωές των ανθρώπων”, που “εμπνέει νέους φωτογράφους σε όλη τη Μέση Ανατολή”.

Η δουλειά της έχει δημοσιευθεί στο περιοδικό Time, στο National Geographic, στη Le Figaro, στο Colors, στους The New York Times, στη Der Spiegel και στην Zan, την πρώτη γυναικεία εφημερίδα του Ιράν. Ένα πρόσφατο φωτογραφικό της δοκίμιο στους The New York Times με τον τίτλο “Άγχος και Ελπίδα στην Τεχεράνη” [en] για την καθημερινή ζωή των Ιρανών στην Τεχεράνη που επηρεάστηκε από τις κυρώσεις, κέρδισε πολλή έλξη εν αναμονή της ιστορικής και επίμαχης πυρηνικής συμφωνίας ανάμεσα στο Ιράν και τις P5+1 χώρες.

Σύζυγός της είναι ο Thomas Erdbrink, Ολλανδός και επικεφαλής του Γραφείου της Τεχεράνης για τους The New York Times. Σε ένα άρθρο με τίτλο “Δεν είναι ‘η σύζυγος': η Newsha Tavakolian έπρεπε να παλέψει για το κάθε βήμα” για την ολλανδική εφημερίδα de Volkskrant [du] στις 5 Σεπτεμβρίου 2015, ο ίδιος περιέγραψε το δημοσιογραφικό της ήθος, πάθος και ακεραιότητα:

In haar eigen land werd haar persaccreditatie haar twee keer afgenomen door de autoriteiten. De laatste keer dat ze niet kon werken, lag ze maanden depressief op de bank. Boos, op alles en iedereen. Ze voelde zich nutteloos.

Uit protest begon ze een project in onze slaapkamer. Het werd een studio waarin ze portretten maakte van haar generatiegenoten, net als zij boos en depressief. Ze noemde het werk Look. Newsha wilde de wereld laten zien dat Iran anders is dan iedereen denkt, en de Iraniërs laten zien hoe depressief ze waren geworden…
Dat succes maakte haar nog vastberadener. In 2014 gaf een Franse bankier haar een prijs van 50 duizend euro voor een project met jonge Iraniërs. Maar toen hij het ‘De verloren generatie’ wilde noemen en persoonlijk haar foto's ging bewerken, pikte ze dat niet. Ze gaf het geld terug.

‘Mijn integriteit is niet te koop’, schreef ze in een open brief die duizenden keren werd gedeeld op Facebook. Uiteindelijk werd de bankier door zijn eigen jury buitenspel gezet en Newsha's project werd precies zo uitgevoerd als zij wilde.

Στη χώρα της, οι αρχές ανακάλεσαν δύο φορές τα δημοσιογραφικά της διαπιστευτήρια. Την τελευταία φορά δεν μπορούσε να δουλέψει, πέρασε ολόκληρους μήνες στον καναπέ με κατάθλιψη. Ήταν θυμωμένη με όλους και με όλα. Ένιωσε ασήμαντη.

Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ξεκίνησε ένα project στην κρεβατοκάμαρά μας. Έγινε το στούντιο όπου έκανε τα πορτρέτα της γενιάς της, τα οποία ήταν τόσο θυμωμένα και μελαγχολικά όσο η ίδια. Τα ονόμασε “Κοίτα”. Η Newsha ήθελε ο κόσμος να δει ότι το Ιράν είναι διαφορετικό από αυτό που νομίζουν, αλλά ήθελε και οι Ιρανοί να δούνε πόσο μελαγχολική είχε γίνει…

Αυτή της η επιτυχία την έκανε πιο αποφασιστική. Το 2014, ένας Γάλλος τραπεζίτης της έδωσε μια αμοιβή 50.000 ευρώ για ένα project με νέους Ιρανούς. Αλλά η Newsha δεν θα δεχόταν την απόφασή του να το ονομάσει “Η Χαμένη Γενιά” και να επεξεργαστεί ο ίδιος τις φωτογραφίες της. Επέστρεψε τα χρήματα.

“Η ακεραιότητά μου δεν πωλείται,” έγραψε σε μια ανοιχτή επιστολή, η οποία είχε χιλιάδες κοινοποιήσεις στο Facebook. Στο τέλος, ο τραπεζίτης απορρίφθηκε από τη δική του κριτική επιτροπή και το project της Newsha προχώρησε ακριβώς με τον τρόπο που ήθελε η ίδια.

Σχετικά με τους αγώνες της Tavakolian να ξεπεράσει τα εμπόδια που αντιμετωπίζει μια γυναίκα φωτορεπόρτερ στο Ιράν, ο Erdbrink εξήγησε [du]:

Iemand vertelde haar over een nieuwe krant, Zan (Vrouw). Newsha smeekte om een baantje als fotografe, maar mocht er alleen als telefoniste aan de slag. Op een dag, toen alle mannelijke fotografen de deur uit waren, was er een spoedklus voor de voorpagina. ‘Ga jij dan in godsnaam maar’, zei de hoofdredactrice.

Die dag stuurde ze vanaf de redactie een fax naar haar vader: ‘Ik heb nu een echte baan met salaris. Ik ga mijn eigen auto kopen en op vakantie naar de Kaspische zee.’

Maar voor vakantie had ze geen tijd, toen niet en nu ook niet.

In plaats daarvan kwam ze als enige vrouw een voetbalstadion vol mannen binnen door over een muur te klimmen. Toen de mannelijke hoofdredacteur haar foto van een demonstratie voor meer vrouwenrechten niet op de voorpagina wilde zetten, maakte ze zo'n ruzie met hem dat ze werd ontslagen – een week later werd ze weer aangenomen.

In 1999, toen woedende studenten zes dagen lang in de straten van Teheran vochten voor meer vrijheid, sliep ze een week tussen de barricades. Ze klom in bomen om foto's te nemen, haar mannelijke collega's kunnen nog levendig vertellen hoe verontwaardigd ze waren dat een jong meisje veel betere beelden had dan zij.

Άκουσε για μια νέα εφημερίδα: Zan (Γυναίκα). Η Newsha παρακάλεσε για μια δουλειά ως φωτορεπόρτερ, αλλά υπήρχε μόνο μια θέση για υπάλληλο υποδοχής. Μια μέρα, όταν όλοι οι άντρες φωτογράφοι ήταν εκτός, υπήρξε επείγουσα ανάγκη για μια εικόνα για το εξώφυλλο. “Κυνήγησέ το, για όνομα του Θεού,” είπε ο αρχισυντάκτης.

Εκείνη τη μέρα έστειλε ένα φαξ στον πατέρα της: “Έχω μια πραγματική δουλειά με μισθό. Θα αγοράσω το δικό μου αυτοκίνητο και διακοπές στην Κασπία Θάλασσα.” Αλλά δεν είχε χρόνο για διακοπές, ούτε τότε, ούτε τώρα.

Η Newsha σκαρφάλωσε σε έναν τοίχο και ήταν η μοναδική γυναίκα σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου γεμάτο άντρες. Όταν ο αρχισυντάκτης δεν ήθελε να δημοσιεύσει στο εξώφυλλο τη φωτογραφία της από μια διαδήλωση για τα δικαιώμτατα των γυναικών, διαφώνησε τόσο έντονα μαζί του που απολύθηκε και μετά από μια βδομάδα ξαναπροσλήφθηκε.

Το 1999, όταν θυμωμένοι φοιτητές για έξι μέρες αγωνίζονταν στους δρόμους της Τεχεράνης για περισσότερη ελευθερία, κοιμόταν ανάμεσα στα οδοφράγματα. Σκαρφάλωσε σε δέντρα για να τραβήξει φωτογραφίες. Οι άντρες συνάδελφοί της μπορούν παραστατικά να θυμηθούν πόσο αγανακτισμένοι ήταν που ένα νεαρό κορίτσι έβγαζε καλύτερες φωτογραφίες από τους ίδιους.

Επίσης, η Newsha κατείχε σημαντική θέση στη σειρά του Erdbrink “Ο Άντρας μας στην Τεχεράνη”, ένα ντοκυμαντέρ παραγωγής του Ολλανδικού καναλιού VPRO που εμφανίστηκε στους The New York Times.

Όσον αφορά στην αντίδρασή της να κερδίσει την προσοχή μόνο ως σύζυγος του Erdbrink, ο ίδιος περιέγραψε την ενόχλησή της ως:

Nadat mijn televisieserie over Iran was uitgekomen, hebben we maanden ruzie gehad. Sommige mensen in Nederland noemden haar ‘de vrouw van Onze man in Teheran’. Had ze daar al die jaren voor gevochten, om ‘de vrouw van’ te zijn?, verweet ze me.

Όταν κυκλοφόρησε η σειρά μου για το Ιράν, μαλώναμε για μήνες. Κάποιοι στην Ολλανδία την αποκαλούσαν “η γυναίκα του Άντρα μας στην Τεχεράνη.” Με κατηγόρησε ρωτώντας με αν αγωνίστηκε όλα αυτά τα χρόνια για να “γίνει η γυναίκα του”.

Portrait of an angry Kurdish woman in Northeastern Syria… #onassignment #Timemagazine

A photo posted by Newsha Tavakolian (@newshatavakolian) on Feb 13, 2015 at 5:19am PST

Μόλις άκουσε για την ανταμοιβή της των 100.000 ευρώ για το βραβείο Prins Claus, η Tavakolian εξήγησε στη σελίδα της στο Facebook:

Unfortunately it is hard for me to enjoy this prize as much as I would like to, seeing the region where I work and live in flames and tens of thousands seeking refuge in faraway lands.

Δυστυχώς μου είναι δύσκολο να χαρώ αυτό το βραβείο όσο θα ήθελα, βλέποντας μέσα στις φλόγες την περιοχή που δουλεύω και ζω και δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να αναζητούν καταφύγιο σε μακρινές χώρες.

Ζήτησε προτάσεις για οργανισμούς που θα μπορούσε να συμβάλλει στο να “βοηθήσει ανθρώπους με έναν καλό και διαφανή τρόπο”, ενώ αφιέρωσε το βραβείο της σε “όλους τους συναδέλφους που ρισκάρουν τη ζωή τους λέγοντας ιστορίες ανθρώπων που επίσης κανείς δεν ακούει.”

Η Tavakolian έδωσε 15.000 ευρώ από το χρηματικό της έπαθλο σε έναν οργανισμό που βοηθάει Σύριους και Ιρακινούς πρόσφυγες, ενώ 30.000 ευρώ από το βραβείο της έχουν ήδη μπει στην άκρη για διάφορες αγαθοεργίες και χρηματοδοτήσεις για την ανεξάρτητη φωτογραφία, τον παιδικό καρκίνο και τη διατήρηση της άγριας πανίδας στο Ιράν.

Σχετικά με τις αντιδράσεις της για το βραβείο, η Tavakolian είπε:

I am extremely humbled and overwhelmed to have been chosen as the winner of the 2015 principal Prince Claus award. I will never forget this day in my life.

Νιώθω απίστευτη ταπεινότητα και ενθουσιασμό που επιλέχτηκα νικήτρια του βασικού βραβείου Prince Claus για το 2015. Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτή τη μέρα στη ζωή μου.