Παιδιά της Νταράγια σε προσφυγικά καταφύγια του Ιντλίμπ – Δευτέρα 29 Αυγούστου (Πηγή: Enab Biladi [1])
Μετά από τέσσερα χρόνια βίαιης κυβερνητικής πολιορκίας, οι τελευταίοι εναπομείναντες πολίτες της ανταρτοκρατούμενης Νταράγια, ένα προάστιο της Δαμασκού που είχε πάνω από 200.000 κατοίκους μέχρι το 2011, συμφώνησαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στις 25 Αυγούστου του 2016, και να πάρουν τον δρόμο για το Ιντλίμπ και άλλες περιοχές που ελέγχονται από τους αντάρτες στη Βόρεια Συρία.
Όπως ανέφερε η Enab Baladi [2], η ανεξάρτητη εφημερίδα υπό την διεύθυνση μίας γυναίκας, που ιδρύθηκε στην Νταράγια:
Η συμφωνία, που επιτεύχθηκε από μία επιτροπή που εκπροσωπούσε τον στρατό και την πολιτοφυλακή της Νταράγια και μία αντιπροσωπεία από το συριακό καθεστώς, οδήγησε στην αποχώρηση των αμάχων και του στρατιωτικού προσωπικού από την Νταράγια προς την ύπαιθρο της Δαμασκού και το Ιντλίμπ. Η συμφωνία αυτή έβαλε τέλος στην δύσκολη περίοδο για τους ανθρώπους της Νταράγια, που βρίσκονταν υπό πολιορκία. Ωστόσο, παρά τη δυσκολία και τον κίνδυνο της πόλης, δεκάδες από αυτούς εγκαταστάθηκαν στα στρατόπεδα προσφύγων νοσταλγώντας την Νταράγια σε μεγάλο βαθμό.
Τα νέα της πτώσης της Νταράγια υπό το καθεστώς του Άσαντ [3] ήρθαν σαν σοκ σε πολλούς Σύριους ακτιβιστές και υποστηρικτές. Η Σύρια ακτιβίστρια Lina Sergie Attar [4] είπε ότι μετά από τέσσερα χρόνια της περίφημης πολιτικής του Άσαντ “θα γονατίσετε ή θα λιμοκτονήσετε”, κέρδισε τελικά το γονάτισμα.
Since we Syrians exist only to record history, today was one of our saddest. Today, after 4 years, kneel finally won over starve. #Daraya [5]
— Lina Sergie Attar (@AmalHanano) 26 August 2016 [4]
Δεδομένου ότι εμείς οι Σύριοι υπάρχουμε μόνο για να καταγραφούμε στην ιστορία, σήμερα ήταν μία από τις πιο θλιβερές μας. Σήμερα, μετά από 4 χρόνια, το γονάτισμα κέρδισε τελικά, παρά η λιμοκτονία. #Daraya [5]
Η Attar αναφερόταν στο σύνθημα [6] “γονατίστε ή λιμοκτονήστε“ (الجوع أو الركوع), που γραφόταν από τις δυνάμεις του καθεστώτος στους τοίχους των περιοχών που ελέγχονταν από τους αντάρτες, διακηρύσσοντας την περιβόητη πείνα ως τακτική του πολέμου [7].
Το Τμήμα Τεκμηρίωσης από το, προς το παρόν, εξόριστο Τοπικό Συμβούλιο της πόλης Νταράγια [8] (المجلس المحلي لمدينة داريا) κυκλοφόρησε αυτό το infographic, διαθέσιμο επίσης στα αραβικά [9], αναλύοντας λεπτομερώς τον βίαιο τελευταίο μήνα στην Νταράγια:
Infographic που κυκλοφόρησε από το τοπικό συμβούλιο της πόλης Νταράγια. Πηγή: σελίδα του Facebook [10].
Παρ’ ότι τα βάσανα της πολιορκούμενης Νταράγια δεν έφερναν πάντα πρωτοσέλιδα, εικόνες των κατοίκων της πόλης Μαντάγια στα βόρεια να τρώνε φύλλα [11] για να επιβιώσουν νωρίτερα το 2016 έφεραν την πολιτική πείνα του καθεστώτος στο προσκήνιο, έστω και προσωρινά. Πρόσφατες αναφορές [12] συμπεριλαμβάνουν την στόχευση του καθεστώτος του Άσαντ στα νοσοκομεία στο πλαίσιο της εν λόγω πολιτικής. Όπως είπε πρόσφατα [13] σε μία αποκλειστική συνέντευξη στο Global Voices, ο Dr. Zaher Sahloul, ιδρυτής του Αμερικανικού Συνασπισμού Αρωγής της Συρίας [14] και ανώτερος σύμβουλος και πρώην πρόεδρος της Αμερικανο-Συριακής Ιατρικής Εταιρίας [15]:
“Όταν η ρωσική κυβέρνηση ή το καθεστώς της Συρίας βομβαρδίζουν αυτά τα νοσοκομεία το κάνουν με την πρόθεση καταστροφής των νοσοκομείων. Θέλουν να διώξουν τους γιατρούς έτσι ώστε οι άνθρωποι να τους ακολουθήσουν. Επειδή όταν δεν υπάρχουν γιατροί στην πόλη, όταν δεν υπάρχουν νοσοκομεία στην πόλη, οι άνθρωποι δεν μένουν.“
Ο Abo Jamal, ηγέτης της Shuhada Al-Islam, μίας από τις δύο ομάδες ανταρτών που ήταν στην Νταράγια υπό την εντολή του τοπικού συμβουλίου αναφέρθηκε [16] από την ειδησεογραφική ιστοσελίδα Middle East Eye, την 1η Σεπτεμβρίου, όταν είπε ότι η επανάσταση θα συνεχιστεί έως ότου “το Χαλέπι, η ακτή [Λατάκια], και το Ιντλίμπ ενωθούν για την απελευθέρωση της Δαμασκού”.
Η Νταράγια κατείχε ιδιαίτερη θέση στο συριακό επαναστατικό κίνημα: αμφισβήτησε πρώτο την άνοδο στην εξουσία του προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ, πριν από πέντε χρόνια. Ήταν ο τόπος διαμονής τόσο του Ghiath Matar, με το παρατσούκλι Μικρός Γκάντι, όσο και του Yahya Sherbaji, δύο υποστηρικτών της μη-βίαιης αντίστασης. Συνελήφθησαν και οι δύο από το καθεστώς κατά τις πρώτες ημέρες της επανάστασης στις 6 Σεπτεμβρίου 2011. Ενώ τρέχουσα κατάσταση του Sherbaji δεν είναι γνωστή, το σώμα του Ghiyath Matar, ενός ράφτη με αγάπη για τα λουλούδια, επεστράφη στην οικογένειά του, μόλις τρεις ημέρες αργότερα, με σαφή σημάδια βασανιστηρίων [17].
Ευρέως κοινοποιημένη εικόνα των Ghiath Matar (αριστερά) και Yahya Sherbaj (δεξιά) σε μία διαδήλωση το 2011. Πηγή: Ghiath Mattar Foundation [18].
Ο Παλαιστίνιος συγγραφέας και ακτιβιστής Budour Hassan [19] που θυμήθηκε τον Ghiath Matar, μας θύμισε πόσο “ασυνήθιστο” ήταν που το σώμα του επιστράφηκε νωρίς:
Can you imagine living under a regime where having a known grave & proper funeral is a luxury? Where even mourning is prohibited?
— Budour Hassan (@Budour48) 12 September 2016 [20]
Μπορείτε να φανταστείτε να ζείτε κάτω από ένα καθεστώς όπου το να έχεις έναν γνωστό τάφο & μία σωστή κηδεία είναι πολυτέλεια; Όπου απαγορεύεται ακόμα και το πένθος;
Ακόμη και πριν από το 2011, η Νταράγια είχε ήδη εξασφαλίσει την επαναστατική φήμη της. Οι κάτοικοί της είχαν διαμαρτυρηθεί ενάντια στην αμερικανική εισβολή στο Ιράκ το 2003, καθώς και ενάντια στην καταπίεση του Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων κατά τη διάρκεια της δεύτερης Ιντιφάντα, το όνομα μίας παλαιστινιακής εξέγερσης εναντίον των Ισραηλινών Αρχών στις αρχές της δεκαετίας του 2000.
Όπως εξηγεί [21] ο Βρετανο-Σύριος συγγραφέας Robin Yassin-Kassab, μέρος της έμπνευσης των ακτιβιστών της Νταράγια ήταν θρησκευτικό:
Αυτή η κληρονομιά της συμπλοκής των πολιτών οφείλει πολλά στον, με βάση την Νταράγια θρησκευτικό λόγιο Abd al-Akram al-Saqqa, ο οποίος σύστησε στους μαθητές του το έργο των “Φιλελεύθερων Ισλαμιστών» και του απόστολου της μη-βίας Jawdat Said, με αποτέλεσμα την δύο φορές σύλληψή του. Ο Jawdat Said τόνιζε, μεταξύ άλλων, τα δικαιώματα των γυναικών, τη σημασία της πολυφωνίας, καθώς και την ανάγκη για υπεράσπιση των μειονοτικών ομάδων.
Ένα στρατόπεδο στο Ιντλίμπ στη βορειοδυτική Συρία κάλεσε το Atmeh να παραλάβει πολλούς πρόσφυγες από την Νταράγια στις 3 Σεπτεμβρίου του 2016. Το Global Voices έλαβε τις ακόλουθες δύο συνεντεύξεις προσφύγων που διεξήχθησαν από τον Ahmad Al Sheikh με τη βοήθεια του Xili Duran στο Atmeh, μιλώντας για το τι ήταν η πολιορκία ήταν. Οι υπότιτλοι προστέθηκαν από τον Nour Hajjar.
Το πρώτο πρόσωπο, η Itidal, ξαναθυμήθηκε τη στιγμή που ο θάνατος ήρθε επικίνδυνα κοντά σ’ αυτήν και στα παιδιά της:
Κατεβαίναμε τις σκάλες, τα παιδιά μου κι εγώ. Χωρίς φώτα ή τίποτα. Στη συνέχεια, εμφανίστηκε το αεροπλάνο. Εμείς σπεύδαμε να πάμε κάτω. Το αεροπλάνο μας χτύπησε, ενώ εμείς κατευθυνόμασταν προς τα κάτω. Σκύψαμε όλοι μαζί, τα παιδιά μου κι εγώ. Είχαμε στοιβαχτεί ο ένας πάνω στον άλλον. Είπα ότι ήταν αδύνατο να παραμείνουμε ζωντανοί εκείνη την ημέρα. Δόξα τω Θεώ σωθήκαμε. Τους ρωτούσα “είσαστε καλά;, μήπως χτυπήσατε;” Μας κάλυπτε σκόνη. Αλλά ήμασταν σώοι και αβλαβείς εκείνη την ημέρα, δόξα τω Θεώ. Ο Θεός μας πρόσεξε.
Όταν ερωτήθη πως ένοιωσε όταν άφηνε την Νταράγια, απάντησε:
Κλαίγαμε, δεν μπορούσαμε να δούμε τίποτα, από το πολύ κλάμα. Έχω μια εικόνα του εαυτού μου να εγκαταλείπει τη χώρα, απλά να κλαίει και να κλαίει σε όλη τη διαδρομή. Η χώρα μου είναι διαφορετική. Ακόμα κι αν γιορτάζω έτσι, ακόμα και αν είδα τη χώρα σας και τι κάνετε, η Νταράγια είναι διαφορετική. Είναι η μητέρα μας, η οικογένειά μας, ο κόσμος μας, όλα αυτά είναι η Νταράγια. Ακόμα κι αν είδα όλον τον κόσμο, όλες τις χώρες, η Daraya είναι διαφορετική.
Εδώ είναι η συνέντευξη:
Η Izdihar, μητέρα επτά παιδιών, που έχασε δύο από τα παιδιά της όπως επίσης και τον σύζυγό της, ξαναθυμήθηκε το πως ήταν η ζωή υπό πολιορκία:
Ήμαστε υπό πολιορκία για πέντε χρόνια. Χωρίς φαγητό. Χωρίς νερό. Δεν υπήρχε καθαρό νερό να πιούμε. Όταν το πίναμε, νιώθαμε λες και τα έντερά μας πρόκειται να εκραγούν. Ήμαστε πολιορκημένοι από όλες τις πλευρές. Τίποτα δεν αφήνονταν να εισέλθει. Βόμβες σε βαρέλι, ρουκέτες “Ελέφαντας”, εμπρηστικά όπλα… τα σπίτια μας καταστράφηκαν. Τα χτίσαμε “με αίμα, ιδρώτα και δάκρυα” και αυτός τα κατεδάφισε. Μας άφησε χωρίς σπίτι. Και σκότωσε τους νέους μας. Παρά την καταστροφή και την πολιορκία, υπομένουμε. Στο τέλος, μας είπαν να φύγουμε.
Όσο για το τι ένοιωσε όταν έφυγε από την Daraya, επανέλαβε τα λόγια της Itidal:
Έκλαιγα. Ένιωθα λες και δεν είχα τίποτα. Τίποτα. Χωρίς πατρίδα, ένας άνθρωπος είναι ένα τίποτα.
Εδώ είναι η συνέντευξη:
Τα βίντεο μαρτυρούν αυτό που η ανεξάρτητη και διοικούμενη από γυναίκα, εφημερίδα, Enab Baladi ισχυρίστηκε, όταν ανέφερε [1] ότι οι άνθρωποι της Daraya έτυχαν ηρωικού καλωσορίσματος στο Ιντλίμπ.
Ο Mohammad Abou Faris, ένας από τους πρόσφυγες της Νταράγια στο Ιντλίμπ, ξαναθυμήθηκε τι του είπε ένας άνθρωπος:
Είσαι από την Νταράγια, κύριε. Έχεις τα πάντα. Είσαι δάσκαλός μας.
Η Enab Baladi αναφέρεται επίσης σε μερικές από τις παρατηρήσεις των παιδιών της Daraya στο Ιντλίμπ στις 5 Σεπτεμβρίου του 2016:
Ο Samer Janah, 8 χρονών, είναι λυπημένος που αφήνει την πόλη. Δεν είναι σε θέση να προσαρμοστεί με τα παιδιά, ούτε να παίξει μαζί τους. Κάθε μισή ώρα ζητάει από τον πατέρα του να επιστρέψουν στην Daraya.
Η Judy, ένα εξάχρονο κορίτσι, λέει ότι θα επιστρέψει στην Daraya, αλλά όχι μέχρι να σταματήσουν οι βομβαρδισμοί και υπάρξουν άφθονα μπισκότα.
Τα περισσότερα από τα παιδιά της Daraya στον προσφυγικό καταυλισμό της Atama, φεύγουν από την ανατολή του ήλιου για να παίξουν, και δεν επιστρέφουν παρά μόνο αν αναγκαστούν λόγω του δείπνου.
Μία οικογένεια ανέφερε ότι ένοιωσε χαρούμενη που είδε τους ανθρώπους του Ιντλίμπ τόσο φιλόξενους:
Δεν περιμέναμε ότι όλοι εδώ θα ήταν τόσο φιλόξενοι. Οι ηγέτες και τα μέλη της μοίρας του απελευθερωτικού στρατού ήρθαν και μας ρώτησαν πως ζούσαμε… Ποιο ήταν το μυστικό αυτή της αποφασιστικότητας και πως οι μοίρες σας κατάφερναν να αντισταθούν στο στρατό;