Το Ιράν εκτελεί εκατοντάδες ανθρώπους κάθε χρόνο στον πόλεμο κατά των ναρκωτικών

Θηλιές περιμένουν την εκτέλεση κρατουμένων στο Ιράν. Φωτογραφία: ICHRI, χρησιμοποιείται με άδεια.

Η τελευταία σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών είναι σε εξέλιξη στην πόλη της Νέας Υόρκης. Η συνέλευση έχει φιλοξενήσει πολλούς ομιλητές, μεταξύ των οποίων ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ρουχανί, ο οποίος χρησιμοποίησε την πλατφόρμα για την αντιμετώπιση του εξτρεμισμού στον κόσμο, καθώς και για την συμφωνία-ορόσημο για τα πυρηνικά με τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες παγκόσμιες δυνάμεις.

Ένα πράγμα που δεν ανέφερε ήταν η θανατική ποινή. Το Ιράν έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παγκοσμίως για τη θανατική ποινή, γεγονός που, αν και αγνοήθηκε εντός της Αίθουσας Συνεδριάσεων, τονίστηκε από τους διαδηλωτές έξω από τη Γενική Συνέλευση.

Πολλές από τις εκτελέσεις πραγματοποιούνται στο όνομα του πολέμου του Ιράν κατά των ναρκωτικών, από τις πιο αιματηρούς στον κόσμο. Με την αποδοχή του Ιράν, το 93% των 852 καταγεγραμμένων εκτελέσεων μεταξύ Ιουλίου 2013 και Ιουνίου 2014 είχαν σχέση με τα ναρκωτικά. Το 2015, το Ιράν θανάτωσε πάνω από 966 άτομα, η πλειοψηφία των οποίων φαίνεται να έχουν αντιμετωπίσει κατηγορίες σχετικές με ναρκωτικά.

Και τα Ηνωμένα Έθνη είναι συνένοχα. Το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC) έχει εδώ και χρόνια χρηματοδοτήσει την Ισλαμική Δημοκρατία και τις προσπάθειές της για την καταπολέμηση των ναρκωτικών, μια συνεργασία που έχει εγείρει σοβαρές ανησυχίες για την ηθική και τη νομιμότητα του προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, αλλά κατά πάσα πιθανότητα θα παραγκωνιστεί κατά τη γενική Συνέλευση.

Το UNODC ιδρύθηκε το 1997 για την αντιμετώπιση θεμάτων που σχετίζονται με τη διακίνηση ναρκωτικών και την κακοποίηση, μεταξύ άλλων θεμάτων σχετικά με το έγκλημα και την τιμωρία. Έχει εκτιμώμενο διετή προϋπολογισμό 700 εκατομμύρια δολάρια και το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης προέρχεται από τις χώρες της Δύσης, πολλές εκ των οποίων έχουν θέσει εκτός νόμου τη θανατική ποινή σε οποιαδήποτε μορφή.

Tο UNODC έχει δώσει στο Ιράν πάνω από 15 εκατομμύρια δολάρια από το 1998 για τη στήριξη ενεργειών κατά των Ναρκωτικών της Αστυνομίας της χώρας. Αυτό, παρά τις σημαντικές ενδείξεις ότι κυβερνητικές πολιτικές περί ναρκωτικών στο Ιράν παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο και υπολείπονται των προτύπων του ίδιου του UNODC.

Η μη-κερδοσκοπική οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Reprieve με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο έχει συνδεθεί χρηματοδότηση από τον ΟΗΕ με τουλάχιστον 3.000 εκτελέσεις στο Ιράν, συμπεριλαμβανομένων εκτελέσεων ανήλικων παραβατών. Το 2014, για παράδειγμα, το Ιράν φέρεται να καταδίκασε σε απαγχονισμό έναν Αφγανό ανήλικο, τον 15χρονο Jannat Mir, για φερόμενη παράβαση περί ναρκωτικών, παρά το γεγονός ότι ήταν ανήλικος.

Όσοι εκτελούνται είναι συχνά άτομα που έχουν περιθωριοποιηθεί στην ιρανική κοινωνία, όπως μετανάστες χωρίς επίσημα έγγραφα και πρόσφυγες από το γειτονικό Αφγανιστάν, καθώς και εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες που αντιμετωπίζουν στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων στο Ιράν.

Τον Φεβρουάριο του 2016, αναφέρθηκε ότι το Ιράν εκτέλεσε το σύνολο του ενήλικου ανδρικού πληθυσμού ενός χωριού με βάση μια κατηγορία για ναρκωτικά. Το χωριό Roushanabad βρίσκεται στο Μπαλουχιστάν, τη φτωχότερη επαρχία του Ιράν. Ο πληθυσμός αποτελείται από εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες, πολλοί από τους οποίους κερδίζουν τα προς το ζην μέσω του λαθρεμπορίου.

Όσοι αντιμετωπίζουν κατηγορίες περί ναρκωτικών συχνά στερούνται τη δέουσα διαδικασία. Μια έκθεση του 2014 από τον Ahmad Shaheed, Ειδικό Εισηγητή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ιράν, ανέφερε τα λόγια έμπειρου Ιρανού δικηγόρου, ο οποίος είπε ότι οι δίκες περί ναρκωτικών “ποτέ δεν διαρκούν περισσότερο από λίγα λεπτά”. Οι φυλακισμένοι συχνά στερούνται  πρόσβαση σε νομική αρωγή και ισχυρίζονται ότι οι ομολογίες προκύπτουν εξαναγκαστικά κάτω από τα βασανιστήρια.

Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατηγόρησε το Ιράν ότι χρησιμοποιεί κατηγορίες περί ναρκωτικών κατά πολιτικών κρατουμένων και αντιφρονούντων, αυξάνοντας περαιτέρω τις ανησυχίες για τις επιπτώσεις της υποστήριξης του UNODC στο πρόγραμμα κατά των ναρκωτικών της χώρας. Το 2009, η Zahra Bahrami, Ολλανδή και Ιρανή πολίτης, συνελήφθη και κατηγορήθηκε για διακίνηση ναρκωτικών, κατηγορία που αρνήθηκε. Ισχυρίστηκε ότι η ομολογία της αποσπάστηκε υπό την απειλή βίας και ακτιβιστές υποστηρίζουν ότι η σύλληψή της έγινε με βάση τις πολιτικές της απόψεις. Εκτελέστηκε το 2011.

“Το Ιράν έχει απαγχονίσει πάνω από εκατό αποκαλούμενους παραβάτες ναρκωτικών φέτος και ο ΟΗΕ ανταποκρίθηκε επαινώντας την απόδοση της ιρανικής αστυνομίας ναρκωτικών και χορηγώντας τους μια γενναιόδωρη πενταετή συμφωνία χρηματοδότησης”, δήλωσε η Maya Foa, στρατηγική διευθύντρια της ομάδας θανατικών ποινών του Reprieve, σε μια συνέντευξη στο Guardian το 2015.

Αντί να εστιάζουν κυρίως σε ενδημικά προβλήματα όπως η φτώχεια και η έλλειψη ευκαιριών για τους νέους, που ενθαρρύνουν τη χρήση ναρκωτικών, το Ιράν συνεχίζει να θεσπίσει δρακόντειες ποινές σε άτομα και να προχωρεί σε δημόσιες εκτελέσεις. Παρατηρητές υποστηρίζουν πως αυτές οι δολοφονίες είναι μια στρατηγική από το καθεστώς για να διατηρηθεί η πολιτική εξουσία μέσω εκφοβισμού, σε αντίθεση με την αντιμετώπιση των προβλημάτων της φτώχειας και της χρήσης ναρκωτικών μέσω θεραπείας και οικονομικής ανάπτυξης.

Από νομική άποψη, υπάρχουν άφθονες αποδείξεις ότι οι εκτελέσεις του Ιράν συνιστούν παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως κατοχυρώνονται στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ΔΣΑΠΔ). Το ΔΣΑΠΔ, στο οποίο το Ιράν είναι συμβαλλόμενο μέρος, επιφυλάσσεται ρητώς η θανατική ποινή μόνο για «τα πιο σοβαρά εγκλήματα». Το άρθρο 6 του ΔΣΑΠΔ δηλώνει ρητά ότι δεν μπορεί να επιβληθεί η θανατική ποινή, αν δεν έχει παραχωρηθεί δίκαιη δίκη.

Το 2012, το UNODC κυκλοφόρησε ένα έγγραφο θέσης που φάνηκε να επικρίνει την ίδια του την εμπλοκή στο Ιράν. Το έγγραφο σημείωσε ότι η συνεργασία με τις χώρες που χρησιμοποιούν τη θανατική ποινή “μπορεί να εκληφθεί ως νομιμοποίηση των κυβερνητικών ενεργειών”. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι σε τέτοιες περιπτώσεις η οργάνωση “μπορεί να μην έχει άλλη επιλογή παρά να θέσει ένα προσωρινό πάγωμα ή ανάκληση της υποστήριξης”. Ωστόσο, το UNODC ποτέ δεν εξέφρασε δημόσια την επιθυμία να αποσύρει την υποστήριξη από το πρόγραμμα του Ιράν.

Το Ιράν έχει μέχρι στιγμής ασκήσει τις εκτελέσεις περί ναρκωτικών με ατιμωρησία και θα αποφύγει πιθανόν δύσκολες ερωτήσεις στον ΟΗΕ. Υπό τον νυν πρόεδρο Χασάν Ρουχανί, ο οποίος συχνά θεωρείται “μετριοπαθής” πολιτικός, το ποσοστό των εκτελέσεων είναι υψηλότερο από ό,τι ήταν κατά τη διάρκεια της σκληροπυρηνικής προεδρία του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ: μια πραγματικότητα που προδίδει φαινομενικά τη βάση στήριξης του Ρουχανί και τις υποσχέσεις για “σύνεση και ελπίδα”. Το 2015, ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Ahmad Shaheed σημείωσε ότι “η συνολική κατάσταση έχει επιδεινωθεί” σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα υπό την προεδρία Ρουχανί.

Ενώ η ευθύνη των εκτελέσεων και φυλακίσεων υπόκειται κυρίως στη δικαστική εξουσία, η κυβέρνηση Ρουχανί και ο διορισμένος υπουργός Δικαιοσύνης, Mostafa Pourmohammadi, παρέμειναν σιωπηλοί και ανενεργοί επί του θέματος.

Η υποκρισία στην βοήθεια προς το Ιράν δεν έχει χαθεί για όλους. Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Δανία και η Ιρλανδία έχουν αποσύρει χρηματοδότηση για το πρόγραμμα του UNODC για το Ιράν, επικαλούμενοι ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ωστόσο, άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Νορβηγίας και της Γαλλίας, συνεχίζουν να παρέχουν χρηματοδότηση. Το 2015, το UNODC ανανέωσε την πενταετή δέσμευση με το Ιράν υποσχόμενο επιπλέον 20 εκατομμύρια δολάρια. Όπως καταλήγει η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, το θέμα της χρηματοδότησης των εκτελέσεων στο Ιράν φαίνεται να έχει μείνει εκτός ημερησίας διατάξεως.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.