- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Κασμίρ: Εκεί που τελειώνει η “Ψηφιακή Ινδία”

Κατηγορίες: Ινδία, Πακιστάν, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διαδηλώσεις, Διεθνείς Σχέσεις, Λογοκρισία, Μέσα των πολιτών, Τεχνολογία, GV Advocacy
Indian Army on duty in Jammu and Kashmir. Image from Flickr by Kris Liao. CC BY-NC-ND 2.0

Ινδικός στρατός εν ώρα καθήκοντος στο Τζαμμού και Κασμίρ. Εικόνα από το Flickr από τον χρήστη Kris Liao. CC BY-NC-ND 2.0

Αυτό το άρθρο γράφτηκε από τον Hasit Shah [1] και δημοσιεύθηκε αρχικά στο ιστολόγιο Slate's Future Tense blog [2]. Αναδημοσιεύεται στο Global Voices βάσει συμφωνίας διαμοιρασμού περιεχομένου.

Δεν υπήρχε σύνδεση στο Διαδίκτυο μέσω κινητού στο, υπό Ινδική διοίκηση, Κασμίρ για σχεδόν δύο μήνες. Αυτό που θα ήταν καταστροφή για τους περισσότερους Αμερικανούς έχει γίνει κοινή πραγματικότητα για τα εκατομμύρια των κατοίκων του Κασμίρ.

Η Ινδική Κυβέρνηση έκλεισε την πρόσβαση στο διαδίκτυο από το κινητό ως απάντηση στις βίαιες διαδηλώσεις που ακολούθησαν τον θάνατο ενός τοπικού στρατιωτικού διοικητή [3] σε μια μάχη με όπλα με τον ινδικό στρατό στις αρχές Ιουλίου. Δεκάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί. Η αναγκαστική απουσία των διαδικτυακών κοινωνικών δικτύων, παράλληλα με τις συνήθεις απαγορεύσεις κυκλοφορίας, έχει καταστήσει πιο δύσκολο για τους ανθρώπους να διαδώσουν πληροφορίες και να οργανώσουν διαμαρτυρίες. Οι εφημερίδες στο Κασμίρ το αποκαλούν “ηλεκτρονική απαγόρευση κυκλοφορίας“.

Από την άποψη της κυβέρνησης, αυτό βοηθά στην πρόληψη αυτού που συχνά αποκαλείται “αντεθνική δράση.” Δεν είναι πάντα σαφές τι σημαίνει αυτό. Το Κασμίρ δεν είναι το μόνο μέρος όπου η ινδική κυβέρνηση έχει υιοθετήσει αυτή την τακτική. Πέρυσι ήμουν στο Γκουτζάρατ, το ακμάζον κρατίδιο καταγωγής του Πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι, όταν έλαβαν χώρα διαμαρτυρίες [4] για την απασχόλησησυνοδευόμενες και πάλι από βίακαι εκεί, η σύνδεση στο Ίντερνετ μέσω κινητού ήταν κλειστή για μια εβδομάδα.

Αυτοί οι τακτικοί, σκόπιμοι περιορισμοί στην διαδικτυακή πρόσβαση έρχονται σε έντονη αντίθεση με τις άλλες προνοητικές πολιτικές τεχνολογίας της Ινδίας. ΗΨηφιακή Ινδία [5]είναι η πιο ορατή, εξωστρεφής δημόσια πρωτοβουλία της κυβέρνησης. Ο Μόντι, ένας εξοικειωμένος με την τεχνολογία εθνικιστικής από τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος Bharata Janatiya, έχει ταξιδέψει στον κόσμο [6] για να πουλήσει την ιδέα της Ινδίας ως αναδυόμενη ψηφιακή οικονομία, κλείνοντας συμφωνίες με το παρόμοιο της Google και (λιγότερο επιτυχημένο) Facebook. Στην πατρίδα, ο ίδιος έχει επανειλημμένα επαναλάβει την άποψη του ΟΗΕ ότι η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι ένα βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, μαζί με άλλες παροχές όπως η ηλεκτρική ενέργεια και η αποχέτευση.

Η κυβέρνηση έχει ένα φιλόδοξο, περίπλοκο σχέδιο για να συνδέσει μια χώρα στην οποία μόνο το ένα πέμπτο του πληθυσμού είχε πρόσβαση στο Διαδίκτυο πριν το κόμμα BJP έρθει στην εξουσία το 2014. Εκτός από τη δραματική αύξηση του αριθμού και της ποιότητας των συνδέσεων στο διαδίκτυο, στοχεύει στη βελτίωση της πρόσβασης στις κυβερνητικές υπηρεσίες και ενθαρρύνει την τοπική ψηφιακή επιχειρηματικότητα και καινοτομία. Ο Μόντι εμφανίζεται ακόμη και σε διαφημίσεις [7] Reliance Jio, μία προσφάτως λανσαρισμένη σειρά από γρήγορες, φθηνές υπηρεσίες διαδικτύου μέσω κινητού από το μεγαλύτερο όμιλο ετερογενών δραστηριοτήτων της Ινδίας.

Protest in Kashmir. Image by Flickr user Kashmiridibber, CC BY-NC-ND

Διαδήλωση στο Κασμίρ. Εικόνα από τον χρήστη του Flickr, ονόματι Kashmiridibber, CC BY-NC-ND

Η βία μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας και γενεών, κυρίως νέων ανδρών της Ινδίας στο, υπό Ινδική διοίκηση, Κασμίρ έχει υποχωρήσει και συνεχίζεται για σχεδόν επτά δεκαετίες. Είναι μία πανέμορφη, ορεινή, στρατηγικής σημασίας, και από πάντα αμφισβητούμενη περιοχή στην οποία πολλοί άνθρωποι δεν έχουν ποτέ αισθανθεί πραγματικά Ινδοί. Μερικοί κάτοικοι του Κασμίρ θα προτιμούσαν να ενταχθούν στο Πακιστάν, μια χώρα που ελέγχει ήδη ένα μεγάλο κομμάτι του Κασμίρ σε μία αμφισβητούμενη, σημαδεμένη από μάχες “γραμμή ελέγχου” (μία μικροσκοπική, ανατολική γωνία διεκδικείται από την Κίνα). Άλλοι θα επέλεγαν την ανεξαρτησία. Καμία επιλογή είναι μακρόθεν αποδεκτή από την ινδική κυβέρνηση ή από τους περισσότερους Ινδούς, και υπάρχει πάντα μια βαριά στρατιωτική παρουσία στην περιοχή. Οι πολιτικές είναι πολύπλοκες, η βία ενδημική.

Το 2008, παρουσίαζα αναφορές για το BBC [8] από την Σριναγκάρ, τη θερινή πρωτεύουσα του Τζαμμού και Κασμίρ (το Ινδικό κράτος περιλαμβάνει δύο περιοχές που ενώνονται— στο Τζαμμού είναι ως επί το πλείστον Ινδουιστές, στο Κασμίρ είναι Μουσουλμάνοι), κατά τη διάρκεια μίας εκ των περιοδικών βίαιων εξάρσεών του. Η γαλήνη της εκπληκτικής λίμνης Dal [9], της οποίας τα πλωτά σπίτια είναι δημοφιλή για ήσυχες στιγμές των νεονύμφων, διακόπτονταν από τις μεγάλες πολιτικές συγκεντρώσεις, την αυξημένη στρατιωτική δραστηριότητα, νέους που πετούσαν πέτρες, και αναπόφευκτους θανάτους στην πόλη. Παρά το γεγονός ότι υπήρχε απαγόρευση της κυκλοφορίας, δεν υπήρχε καμία ανάγκη να κλείσει το διαδίκτυο, καθώς πολύ λίγοι άνθρωποι είχαν κάποιου είδους πρόσβαση εκείνες τις ημέρες.

Τα κινητά που συνδέονται στο διαδίκτυο είναι τώρα διαθέσιμα για λιγότερο από 20 δολάρια στην Ινδία, και οι πωλήσεις ανθούν. Τα δεδομένα γίνονται φθηνότερα και η συνδεσιμότητα γίνεται όλο και καλύτερη. Υπάρχουν εκατομμύρια νέοι χρήστες του διαδικτύου κάθε μήνα, οι περισσότεροι σχεδόν από το κινητό. Όλοι επικοινωνούν χρησιμοποιώντας WhatsApp, το οποίο είναι κάτι περισσότερο από μια υπηρεσία μηνυμάτων, είναι ένα καθώς πρέπει κοινωνικό δίκτυο που λειτουργεί καλά, ακόμη και με συσκευές χαμηλής ποιότητας. Το Facebook δεν λειτουργεί πάντα. Το WhatsApp είναι πολύ πιο αποτελεσματικό από τα παλιά γραπτά μηνύματα για την ανταλλαγή πληροφοριών και την οργάνωση των δραστηριοτήτων ομάδων, “αντεθνικών” ή άλλων.

Το διαδίκτυο δεν είναι εντελώς απόν στο Κασμίρ αυτή την στιγμή, αλλά θα μπορούσε κάλλιστα να είναι. Η κρατική εταιρεία τηλεπικοινωνιών BSNL διατηρεί την παροχή στο διαδίκτυο και τις τηλεφωνικές συνδέσεις της, αλλά λίγοι χρησιμοποιούν την υπηρεσία. Το ευρυζωνικό διαδίκτυο έχει πλέον αποκατασταθεί, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι εξακολουθούν να μην έχουν αυτό το είδος σύνδεσης στα σπίτια—τα πολυτελή ξενοδοχεία και άλλα εμπορικά μέρη συνήθως διαθέτουν Wi-Fi, και μερικοί άνθρωποι έχουν βρει τρόπους για να αξιοποιήσουν αυτές τις πηγές, συχνά συγκεντρώνονται και χρησιμοποιούν τα έξυπνα κινητά τους και κλεμμένους κωδικούς πρόσβασης ασύρματων δικτύων σε σοκάκια κοντά σε αυτά τα κτίρια.

Για τους περισσότερους ανθρώπους, δεν υπάρχει καθόλου διαδίκτυο [10]. Οι οικογένειες δεν μπορούν να μείνουν σε επαφή εύκολα. Τα σχολεία έχουν κλείσει λόγω της βίας, καθώς και οι μαθητές δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τους ιντερνετικούς πόρους για να προσπαθήσουν να συμβαδίσουν. Δεν υπάρχει ψηφιακή επιχειρηματικότητα ή  καινοτομία. Είναι δύσκολο για τους δημοσιογράφους να υποβάλουν ρεπορτάζ σχετικά με το τι συμβαίνει. Ζωτικής σημασίας πληροφορίες λείπουν. Οι κάτοικοι του Κασμίρ στην Ινδία έχουν μεταφερθεί πίσω στην προ-ψηφιακή εποχή. Είναι ανήσυχοι και απομονωμένοι.

Το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών καταδίκασε [11] την εσκεμμένη αφαίρεση των υπηρεσιών διαδικτύου, τον Ιούνιο, μόλις λίγες εβδομάδες πριν από το ξέσπασμα της βίας. Στην καλύτερη περίπτωση, το κλείσιμο του διαδικτύου είναι ένα αμβλύ όργανο [12] ελέγχου των μαζών. Δεν είναι σαφές ότι προλαμβάνουν τη βία και βελτιώνουν τη δημόσια ασφάλεια. Υπάρχει πάντα ένας τρόπος για τους αποφασισμένους ανθρώπους να επικοινωνούν και να οργανωθούν—οι διαδηλώσεις στο Κασμίρ και αλλού υπήρχαν πολύ πριν από τις εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων.

Ο Μόντι έχει καταστήσει σαφές ότι η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι εξίσου σημαντική με το καθαρό νερό ή το βραδινό καταφύγιο, οπότε η απομάκρυνση της εν λόγω βασικής άνεσης—ακόμη και σε μία κατάσταση αβέβαιου νόμου και τάξης—είναι αντίθετη με τις δηλώσεις της δικής του κυβέρνησης για τους αναπτυξιακούς στόχους και την υπερήφανή της ιδιότητα ως η μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου. Δύο μήνες χωρίς διαδίκτυο είναι πολύς καιρός. Για τους κατοίκους του Κασμίρ, αντί για μέτρο ασφαλείας, το αισθάνονται περισσότερο σαν συλλογική τιμωρία.

Ο Hasit Shah [1] είναι δημοσιογράφος με βάση το Ινστιτούτο Νότιας Ασίας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, όπου μελετά την εμφάνιση των ψηφιακών μέσων στην Ινδία.