[1]Φωτογραφία: Curran Kelleher. CC BY 2.0
Οι πολίτες στο Τουρκμενιστάν θα τα βρουν σκούρα με το να σκορπίσουν σαν καπνό τους καημούς τους για την αναδυόμενη οικονομική κρίση της χώρας φέτος, έπειτα από μια απαγόρευση στα τσιγάρα στο απομονωμένο κράτος.
Ακόμα και πριν την τελευταία καταστολή τον Ιανουάριο, οπότε τα τσιγάρα εξαφανίστηκαν από τα μαγαζιά και εισήχθησαν αυστηροί κανονισμοί για την πιστοποίηση και εισαγωγή καπνού, υπήρξαν απαγορεύσεις για τις διαφημίσεις καπνού και για το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους.
Πέρυσι, το Τουρκμενιστάν ανακηρύχθηκε η χώρα με τους λιγότερους ανά κεφαλήν καπνιστές στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία [2] από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μια γεωγραφική κατηγορία, την οποία τα κρατικά ΜΜΕ αναδιατύπωσαν ως “ολόκληρος ο κόσμος”.
Το Eurasianet [3] παρέχει λίγο παρασκήνιο στην τελευταία αντικαπνιστική νομοθεσία.
H δογματική αντίθεση στο κάπνισμα από τις Αρχές χρονολογείται από πολύ παλιά.
Ο τέως Πρόεδρος Σαπαρμουράτ Νιγιαζόφ, που πέθανε από καρδιακή προσβολή στα τέλη του 2006, απαγόρευσε το 2000 το κάπνισμα σε όλους τους δημόσιους χώρους. Το έπραξε με τον τυπικό ζήλο ενός πρώην καπνιστή. Αφότου χειρουργήθηκε λόγω καρδιακού προβλήματος, οι γιατροί του είπαν να σταματήσει το κάπνισμα, γι’ αυτό και αποφάσισε να δοκιμάσει να επεκτείνει την απαγόρευση αυτή και σε όλους τους υπηκόους του.
Παρομοίως, όταν ανήλθε στην εξουσία ο Μπερντιμουχαμέντοφ, ήταν λίγο γεμάτος. Από τότε, μπήκε σε πρόγραμμα άσκησης με ορατά αποτελέσματα αδυνατίσματος. Αντίστοιχα, έγινε δραστήριος οπαδός της υγιεινής διαβίωσης.
Η κρατική τηλεόραση στις 15 Ιανουαρίου εξέπεμψε τη σχεδόν σουρεαλιστική εικόνα διπλωματών, γηραιών του χωριού, εκπροσώπων τοπικών ΜΜΕ και μαθητών να φτυαρίζουν ναρκωτικά και πακέτα με τσιγάρα σε τεράστια πυρά.
Προτού δείξει την ενέργεια αυτή, η κρατική τηλεόραση παρουσίασε ένα ρεπορτάζ σχετικά με τη σύλληψη μιας ομάδας ανθρώπων με την κατηγορία του λαθρεμπορίου τσιγάρων στο Τουρκμενιστάν. Η ομάδα περιλάμβανε δυο επιχειρηματίες, έναν αξιωματούχο στο Τελωνείο κι έναν εκπρόσωπο του κυβερνητικού γραφείου προτύπων. Όπως εξηγούσε το ρεπορτάζ, οι επιχειρηματίες αγόραζαν φτηνά χαμηλής ποιότητας τσιγάρα στο εξωτερικό, ο αξιωματούχος του Τελωνείου χρηματιζόταν για να κάνει τα στραβά μάτια και ο αξιωματούχος του Γραφείου Προτύπων παρείχε πιστοποιητικά για τη διασφάλιση της πώλησης των αγαθών στα καταστήματα.
“Απαγορεύσεις, απαγορεύσεις, όλο απαγορεύσεις”
Διαδικτυακοί χρήστες από γειτονικές χώρες, όπως η Ρωσία, τείνουν να επικρίνουν τις αντικαπνιστικές απαγορεύσεις, οι οποίες έχουν ήδη προκαλέσει το διπλασιασμό των τιμών των πακέτων τσιγάρων στη μαύρη αγορά, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Eurasianet.
Ο Андрей Ростов [4] παρομοίασε τις ενέργειες του Τουρκμενιστάν με αυτές της ίδιας της ρωσικής κυβέρνησης, που αγαπάει ιδιαίτερα τις απαγορεύσεις:
Ну, Горбачёв тоже боролся с алкоголизмом и вводил “сухой закон”.
Ваш нейтральный и независимый перзидент уже уничтожил в Ашхабаде зелёные насаждения, запретил открывать окна в домах в центре города (ему гадалка нагадала, что его убьют из окна, когда он будет ехать на работу)…”(с) уничтожает спутниковые антенны и кондиционеры. Доллары запретил, теперь за сигареты взялся. Скоро будете перенимать передовой российский опыт, вы будете сжигать еду.
Ο Γκορμπατσόφ [5] κι αυτός πολέμησε την κατανάλωση αλκοόλ και μάλιστα εισήγαγε και νόμο για “στεγνά λαρύγγια”. Ο ουδέτερος και ανεξάρτητός σας πρόεδρος ήδη κατέστρεψε πράσινα δέντρα στο Ασγκαμπάτ, απαγόρευσε τα ανοιχτά παράθυρα στο κέντρο της πόλης (μια μάγισσα του είπε ότι θα σκοτωνόταν από ένα παράθυρο, καθώς πήγαινε για δουλειά)…καταστρέφει δορυφορικά πιάτα και κλιματιστικά. [Οι πωλήσεις από] δολάρια είναι απαγορευμένες [6], τώρα είναι κι η σειρά των τσιγάρων. Πολύ σύντομα, θα ακολουθήσετε το δρόμο της Ρωσίας, που έκαιγε φαγητό [7].
Ένας ανώνυμος σχολιαστής πρόσθεσε [8]:
Запреты, запреты и запреты. Люди уже ничего не могут самостоятельно делать.
Απαγορεύσεις, απαγορεύσεις, όλο απαγορεύσεις. Ο κόσμος δεν μπορεί να κάνει τίποτα μονάχος του τούτο τον καιρό.
“Καπνίζουν σαν φουγάρα”
Οι επισκέπτες στην αντιπολιτευτική ιστοσελίδα Chrono-tm [9] έδειξαν υποστήριξη προς τα νέα μέτρα, ωστόσο, και μίλησαν υπέρ της υγιεινής διαβίωσης. Παρόμοια τάση παρατηρήθηκε και στην ενότητα των σχολίων ενός ρεπορτάζ στο YouTube [10].
Сигареты [11] — это такая гадость! Правильно, что их убирают из продажи.
Τα τσιγάρα είναι απαίσια! Πολύ σωστά απαγορεύτηκε η πώλησή τους.
Говорят [12], что будут продавать по три пачки в месяц на человека. Ну как с долларами.
Ο κόσμος λέει ότι θα επιτρέψουν τρία πακέτα κατ’ άτομο το μήνα. Όπως έκαναν και με τα δολάρια.
*Πριν την απαγόρευση της πώλησης δολαρίων, οι πολίτες περιορίζονταν στην ποσότητα συναλλάγματος που μπορούσαν να αγοράσουν.
Давно пора! [13] Сами травятся и окружающих травят. Если на западе существует культура потребления (зоны для курящих и некурящих, ограничение в продаже несовершеннолетним, и т.д.), то в ТМ этого нет, пыхтят как паровоз где попало.
Καιρός ήτανε! Οι καπνιστές δολοφονούν και τους εαυτούς τους και τον κόσμο γύρω τους. Αν και στη Δύση υπάρχει η κουλτούρα της κατανάλωσης (χώροι για καπνιστές και μη-καπνιστές, απαγόρευση πώλησης σε ανήλικους κλπ.), [αρχικά] δεν υπήρχε τίποτα τέτοιο στο Τουρκμενιστάν, ο κόσμος παντού κάπνιζε σαν φουγάρο.
[14]A map of smoking restrictions in the world via Wikipedia.
Ένας σχολιαστής όμως υποστήριξε [15] ότι θα ήταν καλύτερο οι Αρχές να αφύπνιζαν την επιθυμία στον κόσμο να ζει περισσότερο και πιο υγιεινά από το να του επιβάλλει περισσότερους περιορισμούς και απαγορεύσεις:
Думается, что запрещать что-либо — это полный бред. Люди так устроены, что все равно будут жить вопреки запрету. Если байствующий главарь хочет сохранить здоровье, так пусть создаст такие условия, что бы хотелось жить долго и счастливо. Тогда богатые, довольные своей жизнью люди сами избавятся от вредных привычек ради удлинения своей счастливой жизни
Το να απαγορεύεις κάτι είναι μεγάλη ηλιθιότητα. Ο κόσμος είναι έτσι φτιαγμένος, που θα ζει παραβιάζοντας αυτούς τους κανόνες. Αν ο ηγέτης ήθελε να προωθήσει έναν υγιεινό τρόπο ζωής, ας δημιουργούσε συνθήκες, όπου ο κόσμος θα ήθελε να ζήσει περισσότερο και πιο ευτυχισμένος. Όταν θα είναι πλούσιοι και ικανοποιημένοι με τις ζωές τους, ο κόσμος θα παρατήσει τις ανθυγιεινές του συνήθειες για να επιμηκύνει την ευτυχισμένη του ζωή.