[1]Το Mangal Shobhajatra είναι μία πολύχρωμη πορεία η οποία ξεκινά στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Ντάκα το πρωινό της Pahela Baishakh, της Βεγγαλέζικης Πρωτοχρονιάς. Εικόνα από το Flickr από τον χρήστη Aaapon. CC BY-NC 2.0
Το Mangal Shobhajatra [2], μία πολύχρωμη δημόσια πορεία που διοργανώνεται από τους φοιτητές και τους καθηγητές της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Ντάκα για να εορτάσουν την Βεγγαλέζικη Πρωτοχρονιά, αναγνωρίστηκε [3] από την UNESCO ως Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά.
Κάθε χρόνο το πρωί της Pohela Baishakh [4], της πρώτης ημέρας του βεγγαλέζικου ημερολογίου (14 ή 15 Απριλίου) χιλιάδες άνθρωποι από όλα τα κοινωνικά στρώματα συγκεντρώνονται για την πορεία, η οποία ξεκινά μπροστά από την Σχολή Καλών Τεχνών [5], που βρίσκεται στην πολυσύχναστη διασταύρωση Shahbag της πρωτεύουσας του Μπαγκλαντές, Ντάκα. Οι συμμετέχοντες φορούν παραδοσιακές στολές και πολύχρωμες μάσκες και κρατάνε πλακάτ που απεικονίζουν την αγροτική ζωή και τις καθημερινές υποθέσεις των Βεγγαλέζων.
Σύμφωνα με την UNESCO [3]:
Το φεστιβάλ Mangal Shobhajatra συμβολίζει την υπερηφάνεια που έχει ο λαός του Μπανγκλαντές για τη λαϊκή κληρονομιά του, καθώς και τη δύναμη και το θάρρος να πολεμήσει ενάντια στις μοχθηρές δυνάμεις, και την επιβεβαίωση της αλήθειας και της δικαιοσύνης. Αντιπροσωπεύει επίσης την αλληλεγγύη και μία κοινά αποδεκτή αξία για τη δημοκρατία, ενώνοντας τους ανθρώπους ανεξάρτητα από κοινωνικές τάξεις, δάγματα, θρησκείες, φύλα ή ηλικίες. Η Γνώση και οι δεξιότητες διαβιβάζονται από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς μέσα στην κοινότητα.
Με τα χρόνια, η πορεία Mangal Shobhajatra, η οποία έχει καταγγελθεί και απειληθεί [6] από θρησκευτικούς φονταμενταλιστές, έχει σταθεί ως μία τολμηρή δήλωση κατά του κοινοτισμού και του θρησκευτικού φανατισμού στην κατά πλειονότητα μουσουλμανική χώρα.
Η UNESCO ανακοίνωσε την τιμή στις 30 Νοεμβρίου 2016, ύστερα από μία συνάντηση στην Αντίς Αμπέμπα, στην Αιθιοπία.
Inscribed on the Representative List of #IntangibleHeritage [7]https://t.co/g2Ecs254mQ [8]#Bangladesh [9]pic.twitter.com/3aX9uDcgBU [10]
— UNESCO (@UNESCO) November 30, 2016 [11]
Εγγράφηκε στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της #Άυλης Κληρονομιάς [7] https://t.co/g2Ecs254mQ [8] #Bangladesh [9] pic.twitter.com/3aX9uDcgBU [10]
Οι Μπανγκλαντεσιανοί ενθουσιάστηκαν με αυτή την αναγνώριση. Ο Misir Ali [12]έγραψε στο Facebook:
এটা আমাদের বিজয়, বাঙ্গালী সংস্কৃতির বিজয়|সেই সাথে আমাদের দায়িত্ব আরও বেড়ে গেল বর্ষবরণের বর্নিল আয়োজন করার,কারন এটি এখন শুধু আমাদের প্রোগ্রাম থাকল না,সারা বিশ্বের মানুষের অনুষ্ঠান হয়ে গেল|
Αυτό δεν είναι μόνο η νίκη μίας χώρας, αλλά νίκη του βεγγαλέζικου πολιτισμού. Και αυτό μας προσθέτει ευθύνη να διασφαλίσουμε ότι οι εορτασμοί της Πρωτοχρονιάς θα παραμείνουν πολύχρωμοι και χαρούμενοι όσο ποτέ, καθώς τώρα είναι ένα παγκόσμιο γεγονός.
Our very own Mongol Shobhajatra is now a part of UNESCO cultural heritage. #happy [13]#proud [14]#tradition [15]#Bangladesh [9]❤?
— Ishtiak Aritro Rizz (@Istiak_Rizz) November 30, 2016 [16]
Η πολύ δική μας Mongol Shobhajatra είναι τώρα μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. #χαρούμενος [13] #περήφανος [14] #παράδοση [15] #Μπανγκλαντές [9] ❤?
Λίγο μετά την ανακοίνωση, ο υπουργός Επικρατείας για θέματα εξωτερικής πολιτικής, ο Md. Shahriar Alam [17], εξήγησε στο Facebook ότι η ανακήρυξη ήταν το προϊόν επίπονης εργασίας από την πλευρά τους:
আমরা বেশ কিছুদিন যাবৎ এটা নিয়ে কাজ করছিলাম এবং আজকে সকালে দুই ঘণ্টাব্যপী বিতর্কের পর এটা নিশ্চিত করা গেছে । সবাইকে অভিনন্দন !!!
Εργαστήκαμε γι’ αυτό για λίγο και σήμερα η ανακήρυξη έχει διασφαλιστεί μετά από μία συζήτηση δύο ωρών. Συγχαρητήρια σε όλους.
[18]Άνθρωποι που εορτάζουν την Pahela Baishakh στο Mangal Shobhajatra (πορεία), Εικόνα από τον Sourav Lasker. © Demotix (14/4/2015)
“Η διασκέδαση και η ευτυχία μπορούν να διώξουν το φόβο που προκαλείται από τη δικτατορία”
Παρά το γεγονός ότι ο εορτασμός της Βεγγαλέζικης Πρωτοχρονιάς είναι μερικών αιώνων, η Mangal Shobhajatra είναι μία σχετικά νέα προσθήκη. Η πορεία ξεκίνησε το 1989 από τους φοιτητές του Πανεπιστημίου της Ντάκα, οι οποίοι ήταν απογοητευμένοι με τη στρατιωτική δικτατορία που κυβερνούσε τη χώρα εκείνη την εποχή. Το επόμενο έτος, η ίδια απογοήτευση θα φουντώσει σε μαζικές διαδηλώσεις γύρω από τη Ντάκα, ένα κίνημα [19] που τελικά ανέτρεψε τη δικτατορία και άνοιξε το δρόμο για την κοινοβουλευτική δημοκρατία στο Μπαγκλαντές.
Ο καλλιτέχνης Najib Tareq [20] ήταν ένας από τους οργανωτές των πρώτων ημερών της Mangal Shovajatra. Θυμάται [21] ότι ήταν ένας από τους νεαρότερους εθελοντές:
১ লা বৈশাখে হবে শোভাযাত্রা এবং সেটা হবে আনন্দ শোভাযাত্রা। আনন্দই পারে স্বৈরাচারের জুজুর ভয় দূর করতে। স্বৈরাচার তো আনন্দকেই প্রথমে হত্যা করতে চায়, তো আনন্দই হোক স্বৈরাচার প্রতিরোধের প্রথম ও প্রধান হাতিয়ার।
Η διασκεδαστική πορεία άρχισε την πρώτη ημέρα της Βεγγαλέζικης Πρωτοχρονιάς. Γνωρίζαμε ότι η διασκέδαση και η ευτυχία μπορεί να διώξει μακριά το φόβο που προκαλείται από τη δικτατορία. Κάθε δικτάτορας θέλει να καταστείλει την ευτυχία μεταξύ του πληθυσμού και να εγκαταστήσει το φόβο. Γι’ αυτό κι εμείς αφήσαμε την ευτυχία να είναι το πρώτο και κύριο όπλο για την καταπολέμηση της δικτατορίας.
Ο Rafiqun Nabi, καλλιτέχνης και δάσκαλος στο Ινστιτούτο Γραφικών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Ντάκα, υπενθύμισε, επίσης, σε μία συνέντευξη [22] την αντίσταση που είχε εισπράξει η πορεία:
মঙ্গল শোভাযাত্রাকে একটি সার্বজনীন উৎসবে পরিণত করতে গিয়ে স্বৈরাচারীদের নানা রকম হুমকি শুনতে হয়েছে, মৌলবাদীদের রক্তচক্ষু দেখতে হয়েছে।
Αντιμετωπίσαμε τεράστιες δυσκολίες στο να κάνουμε την Mangal Shovajatra δημόσια γιορτή. Εισπράξαμε εκφοβισμούς από τη δικτατορία και απειλές από τους θρησκευτικούς φονταμενταλιστές.
To Μπανγκλαντές έχει μια πλούσια κληρονομιά σχεδόν 2.000 χρόνια φιλοξενώντας λαούς από πολλές διαφορετικές θρησκείες, κάστες και δόγματα. Το σημερινό Μπανγκλαντές είναι 90% μουσουλμανικό. Πολλοί συντηρητικοί έχουν κρίνει ότι η Mangal Shovajatra δεν είναι ισλαμική και εναντιώνεται κατά των θρησκευτικών αξιών.
Ο συντηρητικός Ισλαμιστής ηγέτης Maulana Ahmed Shafi ζήτησε [23] την κατάργηση της Mangal Shovajatra:
মুসলমানদের বিশ্বাস মতে ভাল-মন্দ, মঙ্গল-অমঙ্গল সব কিছুই আল্লাহর হুকুমেই সংঘটিত হয়ে থাকে। মুসলমানকে কল্যাণ ও মঙ্গল কামনা করতে হবে একমাত্র আল্লাহর কাছেই। সুতরাং মুসলমানদের জন্যে মঙ্গল শোভাযাত্রার সংস্কৃতি চর্চা অবশ্যই পরিত্যাজ্য।
Σύμφωνα με την μουσουλμανική πίστη, το καλό και το κακό, οι φιλανθρωπίες ή οι φαυλότητες, όλα συμβαίνουν σύμφωνα με το θέλημα του Αλλάχ. Έτσι, οι μουσουλμάνοι πρέπει να προσεύχονται μόνο στον Αλλάχ και να εύχονται καλό για την κοινωνία. Έτσι, το έθιμο της Mangal Shovajatra θα πρέπει να αποφεύγεται από τους μουσουλμάνους.
Κάποιοι θεωρούν επίσης τη γιορτή ότι είναι μέρος των ιινδουιστικών θρησκευτικών γιορτών και ως εκ τούτου θεωρούν ότι οι μουσουλμάνοι πρέπει να τα αποφεύγουν.
Ωστόσο, ο Gazi Joyeeta Mahid στο Facebook ανταπαντά [24] στη ρητορική των θρησκευτικών συντηρητικών:
যতদিন বাংলাদেশ থাকবে, বাঙালি থাকবে- ততদিন এই নববর্ষের আয়োজন থাকবে। আনন্দ উৎসব থাকবে, বৈশাখী মেলা থাকবে, মঙ্গল শোভাযাত্রা থাকবে। এইটাই অসাম্প্রদায়িক চেতনার বাংলাদেশের প্রতিচ্ছবি।
Όσο ζει το Μπανγκλαντές, θα υπάρχει αυτό το είδος του εορτασμού της Πρωτοχρονιάς. Θα υπάρχουν η διασκέδαση και οι εορταστικές εκδηλώσεις, οι εκθέσεις της Πρωτοχρονιάς και η Mangal Shivajatra. Αυτή είναι η εικόνα ενός κοσμικού Μπανγκλαντές.
Μία πολύχρωμη θάλασσα γλετζέδων της Πρωτοχρονιάς
Ο τηλεοπτικός δημοσιογράφος Shimul Bashar έφταξε ένα ντοκιμαντέρ για την Mangal Shovajatra. Το κοινοποίησε στο YouTube αφότου άκουσε για την ανακήρυξη της Πολιτιστικής Κληρονομιάς:
Ορίστε μερικές εικόνες από την Mangal Shovajatra από το Instagram.
Οι μάσκες για την πορεία προετοιμάζονται από τους φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Ντάκα. Τους βοηθάνε επίσης κι άλλοι:
Όχι μόνο μάσκες, αλλά και πολύχρωμα πλακάτ και έργα τέχνης ζωγραφίζονται στο χέρι:
A photo posted by Jewel Rana (@masum.rahman06) on
Η Mangal Shovajatra γίνεται σε πολλούς δρόμους της Ντάκα:
Η Mangal Shovajatra εορτάζεται τώρα σεπολλές χώρες σε όλον τον κόσμο από την απόδημη μπανγκλαντεσιανή κοινότητα. Εδώ είναι ένα τέτοιο γεγονός στη Δυτική Αυστραλία:
Όλοι συμμετέχουν στους εορτασμούς:
A photo posted by ALL ABOUT BANGLADESH. (@instabangla71) on