Για τους περισσότερους στο Αφγανιστάν, ο Gulbuddin Hekmatyar είναι ένα όνομα που δε χρειάζεται συστάσεις.

Ο πολέμαρχος ηγέτης του Hezb-e-Islami (Ισλαμικό Κόμμα), πιο συχνά αναφερόμενος ως ο “Χασάπης της Καμπούλ” για τα εγκλήματα των δυνάμεών του κατά τη διάρκεια της παρατεταμένης εμφύλιας διαμάχης στη χώρα, αποτελεί αντικείμενο απόλυτης λατρείας ή μίσους στο έπακρο από διαφορετικές πλευρές ενός διχασμένου λαού.

Ωστόσο, η αφγανική κυβέρνηση ελπίζει ότι με το να του δώσει χάρη και επανένταξη, θα ενισχυθούν οι πιθανότητες για ειρήνη στο διασπασμένο κράτος.

Στις 29 Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση ήρθε σε συμφωνία με το κόμμα του Hekmatyar, κάτι που θα του επιτρέψει να εμφανιστεί στην Καμπούλ υπό καθεστώς ασυλίας απέναντι σε διώξεις από την αφγανική κυβέρνηση, εφόσον το όνομά του θα έχει διαγραφεί από την αμερικανική “μαύρη λίστα” των χαρακτηρισμένων ως τρομοκρατών.

Το Hezb-e-Islami, κατά μεγάλη ειρωνεία, αποτέλεσε τον μεγαλύτερο αποδέκτη βοήθειας από τη CIA κατά την αφγανική τζιχάντ εναντίον της σοβιετικής εισβολής.

Στη δεκαετία του '90, οι δυνάμεις του συμμετείχαν σε μερικές από τις πιο πικρές εμφύλιες διαμάχες εντός του κινήματος Μουτζαχεντίν, που κατάφερε να εκδιώξει τον Κόκκινο Στρατό, αλλά απέτυχε να μείνει ενωμένο ως ενιαία διακυβέρνηση.

Όταν οι Ταλιμπάν αργότερα ανήλθαν από την Κανταχάρ στα νότια, οι δυνάμεις του αποσύρθηκαν και οι Ταλιμπάν πήραν τον έλεγχο των περιοχών, που βρίσκονταν στα χέρια του Hezb-e-Islami.

Από το 2001 και την εισβολή υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, ο Hekmatyar κι οι ακόλουθοί του έχουν ξεκινήσει πόλεμο εναντίον της κυβέρνησης του Αφγανιστάν και του συνασπισμού Διεθνούς Δύναμης Αρωγής για την Ασφάλεια (ISAF), ενώ παράλληλα συνεργάζεται και ανταγωνίζεται με τους Ταλιμπάν. Οι μαχητές του έχουν εμπλακεί σε πολυάριθμες επιθέσεις αυτοκτονίας, πυροβολισμούς, βομβαρδισμούς και δολοφονίες στρατιωτικού και μη προσωπικού.

Αν και είναι άγνωστη η τωρινή τοποθεσία του Hekmatyar, πιστεύεται ότι διαμένει σε απομακρυσμένη περιοχή στη χώρα ή στο Πακιστάν.

Αμετανόητοι πολέμαρχοι

Ο γιος του, με έδρα την Καμπούλ, απέρριψε αίτημα της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Αφγανιστάν, το οποίο ζητούσε από το Hezb-e-Islami να ζητήσει συγγνώμη από τον αφγανικό λαό για τα εγκλήματά του, λέγοντας ότι το κόμμα δεν έχει διαπράξει τίποτα κακό.

Η δήλωση αυτή συνάδει με τη γενική θέση των πολέμαρχων του Αφγανιστάν, οι οποίοι, με επιφανή εξαίρεση τον στυγνό Abdul Rashid Dustom, συλλογικά έχουν αρνηθεί να αναγνωρίσουν τα βάσανα που έχουν προκαλέσει στον αφγανικό λαό όλα αυτά τα χρόνια.

Αν και η διστακτικότητά τους να αναλάβουν την ευθύνη από σωρεία φερόμενων εγκλημάτων πολέμου έχει αναμφίβολα προκαλέσει εμπόδια στην ειρηνευτική διαδικασία και συμφιλίωση στη χώρα, πολλοί Αφγανοί ίσα που δέχονται την ανάγκη να εισαχθούν οι πολέμαρχοι στην εγχώρια πολιτική σκηνή για την θεμελίωση ενός συνασπισμού, που θα αναχαιτίσει τους Ταλιμπάν και θα επαναφέρει τη σταθερότητα.

Ο Naser Chemran, δάσκαλος στην Καμπούλ, υιοθέτησε μια προσέγγιση αναμονής και παρατήρησης σχετικά με τους ακόλουθους του Hekmatyar:

Γενικά, λαμβάνουμε ως καλό οιωνό ότι ο Hekmatyar και οι μαχητές του ενώνονται με την κυβέρνηση. Ωστόσο, ο χρόνος μονάχα θα δείξει αν οι παράνομοι επαναστάτες του θα αφοπλιστούν ή θα βγει στη φόρα κάποια συνωμοσία.

‎ناصر چمران‎ την Πέμπτη, 29 Σεπτεμβρίου 2016

Άλλοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν αντιταχθεί κάθετα στη συμφωνία, ενθυμούμενοι τις πυραυλικές επιθέσεις από τις δυνάμεις του Hekmatyar ενάντια στην Καμπούλ κατά τον αγώνα του με τη μετασοβιετική κυβέρνηση Μουτζαχεντίν κατά τη δεκαετία του '90, και δημοσιεύουν μαύρες φωτογραφίες προφίλ για να δείξουν την αντίθεσή τους.

Ο ΟΗΕ ανέφερε ότι 1.800 πολίτες σκοτώθηκαν σε πυραυλικές επιθέσεις στην Καμπούλ μεταξύ Μαΐου 1992 και Αυγούστου 1995, ενώ 500.000 άτομα εγκατέλειψαν την πόλη.

Ο Haroon Yousifi, Αφγανός κωμικός στο Λονδίνο, έπαιξε με την καταστροφική φήμη του Hekmatyar σε δημοσίευση στη σελίδα του στο Facebook, ρωτώντας πότε θα εμφανιστεί δημόσια στην πρωτεύουσα.

Πότε θα εξαπολυθεί ο Hekmatyar στην Καμπούλ;

Haroon Yousofi την Κυριακή, 25 Σεπτεμβρίου 2016

Εθνική ισορροπία

Σε μια χώρα, όπου οι σκέψεις για εθνική ισορροπία είναι στο επίκεντρο των κυβερνητικών υπολογισμών, ο Hekmatyar κατέχει ευρεία βάση υποστήριξης από τους Παστούν του Αφγανιστάν, καθώς και μικρότερη βάση υποστηρικτών στους Τατζίκους στις βορειοανατολικές επαρχίες της χώρας.

Έχει επίσης τη φήμη ότι εκμεταλλεύεται τις εκρηκτικές αυτές εθνοτικές ρήξεις, προειδοποιώντας ότι οι μειονότητες που διαμένουν στη χώρα και δεν είναι Παστούν και είναι υπέρ ξένων δυνάμεων “θα βρουν τέτοια τιμωρία, που θα γίνει μάθημα στις επόμενες γενιές” σε διάγγελμα κατά τη μουσουλμανική γιορτή του Ιντ το 2013.

Η πολιτική του Αφγανιστάν είναι πολύπλοκη και ζόρικη. Ένας μπορεί να είναι ήρωας για κάποιον και για άλλον κατά συρροήν δολοφόνος. Παρόλο που ο Hekmatyar δεν είναι καθόλου δημοφιλής για τους περισσότερους Τατζίκους, Χαζάρα και Ουζμπέκους, αποπνέει ακόμα σεβασμό ανάμεσα σε γηραιότερους, που θυμούνται τις αρχικές ομάδες Μουτζαχεντίν.

Η αφγανική κυβέρνηση τώρα αντιμετωπίζει μια πρόκληση: να τον ενσωματώσει με τέτοιο τρόπο, που να αποτρέψει να πυροδοτήσει άλλους εξουσιολάγνους, ενώ παράλληλα η αφγανική κοινωνία  πρέπει κάπως να συμβιβαστεί με την επανεμφάνιση ενός από τους “εκρηκτικότερους” υιούς του έθνους.