- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Για μικρό διάστημα, οι Κροάτες έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε ψηφιακή βιβλιοθήκη 100.000 βιβλίων

Κατηγορίες: Ανατολική - Κεντρική Ευρώπη, Η.Π.Α., Κροατία, Ανάπτυξη, Εκπαίδευση, Ιδέες, Καλά Νέα, Λογοτεχνία, Μέσα των πολιτών, Οικονομικά & επιχειρηματικότητα, Τέχνες - Πολιτισμός
A woman readin in the painting "A Moment's Distraction" by Croatian artist Vlaho Bukovac (1855-1922). Public domain.

Γυναίκα διαβάζει το “Στιγμιαίος περισπασμός”, του Κροάτη ζωγράφου Vlaho Bukovac (1855-1922), χωρίς πνευματικά δικαιώματα.

Το Δεκέμβριο, η Κροατία έγινε “Ζώνη Δωρεάν Ανάγνωσης” για όλους τους κατοίκους της που επιθυμούσαν να εγκαταστήσουν μια ειδική εφαρμογή στο κινητό τους, η οποία παρέχει πρόσβαση σε μια πλούσια ηλεκτρονική βιβλιοθήκη.

Οι Ζώνες Δωρεάν Ανάγνωσης δημιουργούνται από την εταιρεία Total Boox [1], η οποία προσφέρει πρόσβαση στην εικονική της βιβλιοθήκη σε διάφορα κοινά μέσω ειδικών εφαρμογών. Για χρηματοδότες εκ των συνεργατών της, όπως βιβλιοθήκες και άλλα ιδρύματα, η πρόσβαση είναι δωρεάν. Για τους υπόλοιπους, έχουν ένα πρόγραμμα τύπου “πλήρωσε μόνο για ό,τι διαβάζεις. Αν διαβάσεις 10% του βιβλίου, θα πληρώσεις το 10% της τιμής”.

Τον Ιούνιο του 2016, το Total Boox καθιέρωσε μια Ζώνη Δωρεάν Ανάγνωσης στην πολιτεία του Τέξας στις ΗΠΑ, [2] σε συνεργασία με το Σύστημα Brazoria County Library [3].

Έπειτα το Σεπτέμβριο, μια καφετέρια στο Ζάγκρεμπ [4] έγινε πειραματικά μια Ζώνη Δωρεάν Ανάγνωσης στην Κροατία. [5] Η ζώνη επεκτάθηκε σε όλη τη χώρα για το μήνα Δεκέμβριο, με την κυκλοφορία της εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα Croatia Reads, διαθέσιμης σε Android [6] και IOS [7].

Η εφαρμογή Croatia Reads παρέχει δωρεάν πρόσβαση σε 100.000 βιβλία, κυρίως στα αγγλικά, για τους χρήστες της στην Κροατία. Περιλαμβάνονται κορυφαίοι τίτλοι από σύγχρονους εγχώριους και διεθνείς συγγραφείς. Ειδική κατηγορία της βιβλιοθήκης περιλαμβάνει περίπου 260 e-books από την Κροατία στα κροάτικα. Σε συνεργασία με τοπικούς εκδοτικούς οίκους, νέοι τίτλοι προστίθενται κάθε Παρασκευή.

Σε αντάλλαγμα, οι χρήστες δεν πληρώνουν χρήματα για να χρησιμοποιήσουν την εφαρμογή, αλλά απαιτείται να παρέχουν πρόσβαση στα προσωπικά τους δεδομένα. Μέχρι στιγμής, έχει εγκατασταθεί μεταξύ 10.000-50.000 φορών.

Σύμφωνα με την κορυφαία κροατική πύλη Netokracija [8], η Κροάτικη Ζώνη Δωρεάν Ανάγνωσης για τον τρέχοντα μήνα αποτελεί χορηγία της πύλης No Shelf Required [9]. Η συνέχιση της δωρεάν πρόσβασης εξαρτάται από την εύρεση κι άλλων χορηγών.

Mirela Rončević speaking at 2013 E-Summit organized by New Jersey Public Library. CC BY-NC. [10]

Η Mirela Rončević σε ομιλία στο E-Summit το 2013, που οργανώθηκε από τη Δημόσια Βιβλιοθήκη του Νιου Τζέρσεϊ. CC BY-NC.

Η όλη πρωτοβουλία των Ζωνών Δωρεάν Ανάγνωσης έχει βαθύτερες κροάτικες ρίζες. Αποτελεί πνευματικό τέκνο της ειδικού περιεχομένου και υπέρμαχου της δωρεάν πρόσβασης Mirela Rončević [11], Κροάτισσας μετανάστριας στις ΗΠΑ. Καταγόμενη από μια μικρή πόλη στη Δαλματία, που δεν έχει βιβλιοπωλείο, συνδυάζει την προσωπική της επιθυμία να παρέχει πρόσβαση στη γνώση, ως βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, με καινοτόμες προσεγγίσεις στον επαγγελματικό τομέα:

Još uvijek pristup knjizi ovisi o tome gdje se nalazite i kojoj instituciji pripadate. Ali kada se knjige svijeta otvore u digitalnom formatu, stvaraju se nove mogućnosti koje svako društvo treba maksimalno iskoristiti.

Ακόμα πιστεύω ότι η πρόσβαση σε βιβλία εξαρτάται από το πού μένεις ή σε ποιο ίδρυμα ανήκεις. Όταν όμως όλα τα βιβλία σε όλο τον κόσμο γίνουν ανοιχτά προσβάσιμα σε ψηφιακή μορφή, νέες ευκαιρίες έρχονται στο φως, τις οποίες κάθε κοινωνία πρέπει να εκμεταλλευτεί στο μέγιστο.

Η εφαρμογή προσφέρει αξία και σε όσους χρήστες smartphone δε βρίσκονται στην Κροατία. Αν και πολλά e-books είναι διαθέσιμα μέσω του μοντέλου πληρωμής-ανά-ανάγνωση, τα κροατικά βιβλία είναι όλα δωρεάν.

Ανεξάρτητα με αυτή την εξέλιξη, ορισμένοι εκ των διεθνών συγγραφέων, των οποίων τα βιβλία περιλαμβάνονται στη συλλογή του Total Boox, τα έχουν διαθέσει ήδη διαδικτυακά δωρεάν μέσω άδειας Creative Commons. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί το βιβλίο “Overclocked [12]” από τον Καναδό συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας και ακτιβιστή περί ιδιωτικότητας Κόρι Ντοκτόροου, το οποίο είναι διαθέσιμο για κατέβασμα σε διάφορους τύπους αρχείων [13] στην ιστοσελίδα του.