Mουσικοί από τη Σκανδιναβία και τη Νότια Αφρική παίζουν ένα αυτοσχεδιαστικό κομμάτι σε δανέζικη καφετέρια κατά το Τζαζ Φεστιβάλ της Κοπεγχάγης. Πηγή: Sonia Narang

Το άρθρο αυτό της Sonia Narang αρχικά δημοσιεύτηκε στο PRI.org στις 12 Ιουλίου 2016 και αναδημοσιεύεται εδώ βάσει συμφωνίας ανταλλαγής περιεχομένου.

Κατά τη διάρκεια του ετήσιου Φεστιβάλ Τζαζ της Κοπεγχάγης, τον Ιούλιο, οι άνθρωποι μπορούν να ακούσουν μουσική που προέρχεται από τις γωνίες του δρόμου, υπαίθριες πλατείες και γραφικά τζαζ κλαμπ σε όλη την πρωτεύουσα της Δανίας. Μια Κυριακή απόγευμα κατά τη διάρκεια του πρόσφατου φεστιβάλ, είδα μια μικρή δανέζικη καφετέρια να έχει μετατραπεί σε τόπο συνάντησης παγκόσμιων πολιτισμών.

Μέσα στο Café Blå Time, το οποίο σημαίνει “Γαλάζιος χρόνος” στα δανέζικα, πλήθος είχε συγκεντρωθεί για να παρακολουθήσουν μια συνάντηση διεθνών μουσικών: ένας ντράμερ/τραγουδιστής από τη Μοζαμβίκη, Σουηδοί αδέλφια που παίζουν σαξόφωνο και πιάνο, μια τραγουδίστρια υιοθετημένη από τη Σουαζιλάνδη που τώρα ζει στη Δανία, ένας Φινλανδός μπασίστας και ένας κιθαρίστας από τη Ναμίμπια.

Συνάντησα τον μουσικό, γεννημένο στη Μοζαμβίκη, Deodato Siquir πριν από το jam session στην καφετέρια. Τον είχα δει να παίζει ενώπιον ενός μέρους γεμάτο κόσμο σε άλλο μαγαζί στην Κοπεγχάγη το προηγούμενο βράδυ και ήθελα να μάθω περισσότερα για τη μουσική του.

Ο Siquir μετακόμισε στη Σουηδία όταν ήταν είκοσι-κάτι χρόνων. “Ήταν μια αναγέννηση για μένα. Δεν ήξερα κανέναν, δεν ήξερα κανένα μουσικό. Έπρεπε να ξεκινήσω από το μηδέν”.

Ο Deodato Siquir είναι τραγουδιστής και ντράμερ από τη Μοζαμβίκη. Μετακόμισε προς τη Σκανδιναβία στα μέσα τη; τρίτης δεκαετίας της ζωής του και παίζει με μουσικούς από όλο τον κόσμο στο ετήσιο Φεστιβάλ Τζαζ της Κοπεγχάγης. Πηγή: Σόνια Narang

Στα 15 χρόνια που έζησε στη Σκανδιναβία – μεταξύ των οποίων επτά στην Κοπεγχάγη – έχει δημιουργήσει ένα μεγάλο δίκτυο φίλων και υποστηρικτών.

“Έπρεπε να μάθω τη γλώσσα, έπρεπε να μάθω τους κώδικες επικοινωνίας και όλες τις συνήθειες [των Σκανδιναβών]”, λέει, και ταυτόχρονα “να μην καταστρέψω τη σύνδεση με τις ρίζες μου”. Τραγουδάει στην πρώτη του γλώσσα, τη ρόνγκα, και γράφει τραγούδια για τη ζωή της Μοζαμβίκης. Ένα από τα πιο μελαγχολικά τραγούδια του, το “Para Mutema“, είναι για τη μητέρα του, που έχει πεθάνει.

Στις παραστάσεις του, συγκεντρώνει όσους ο ίδιος αποκαλεί “all-star” συγκρότημα από μουσικούς, που κολλάνε στη σκηνή παρά το ανόμοιο υπόβαθρό τους.

“Ένας Σουηδός, ένας Μοζαμβικανός και ένας Δανός μιλάνε μια γλώσσα, τη γλώσσα της μουσικής”, λέει ο Siquir. “Αυτό θέλουμε να αντανακλάται στην κοινωνία, ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατό”.

Στη σκηνή ενώνεται με δύο αδέλφια – ένα πιανίστα και ένα σαξοφωνίστα – από το Γκέτεμποργκ της Σουηδίας. Ο πιανίστας, David Bäck, είναι καλός φίλος του Siquir και μέλος του τρίο του.

«Όταν παίζουμε μουσική, οι άνθρωποι στο ακροατήριο αισθάνονται ότι είναι σαν την κουζίνα τους στο σπίτι με την οικογένεια και μιλάνε γλυκά μαζί», λέει ο Bäck.

Του αρέσει να παίζει με ανθρώπους από διαφορετικά μουσικά στυλ, και λέει: “Η αφρικανική μουσική είναι τόσο ρυθμική και εκστατική, γι ‘αυτό είναι καλό για μένα όταν κάνει κάποια διαλείμματα και χαλαρώνει και στη συνέχεια ξεκινάς και πάλι με ενέργεια”.

Ενώ περιμένω να ξεκινήσει το jam session, συνομιλώ με τη Maria Thandie Stensgaard, που ξεχώρισα μες στο πλήθος στη συναυλία του Siquir το προηγούμενο βράδυ. Ανακαλύπτω ότι είναι τραγουδίστρια που πραγματοποίησε 16 συναυλίες στο φεστιβάλ τζαζ του περασμένου έτους.

«Ο πατέρας μου είναι Ζουλού και η μητέρα μου είναι από τη Σουαζιλάνδη”, λέει. Είχε υιοθετηθεί από Δανούς γονείς που ζούσαν στη Νότια Αφρική κατά τη διάρκεια του απαρτχάιντ και τώρα ζουν στη Δανία.

“Μου έχουν προσφέρει υπέροχη καθοδήγηση, καθώς εκείνοι ήταν οι άνθρωποι με το λευκό δέρμα στον κόσμο των μαύρων κατά τη διάρκεια του απαρτχάιντ και τώρα είμαι εγώ, μια μικρή μαύρη στον κόσμο των λευκών”, λέει η Stensgaard.

Η τραγουδίστρια τζαζ Maria Thandie πραγματοποίησε 16 συναυλίες στο φεστιβάλ τζαζ του περασμένου έτους. Αυτό το καλοκαίρι, λέει ότι ως επί το πλείστον απλά παρακολουθεί εκδηλώσεις για να υποστηρίξει συναδέλφους μουσικούς και εμφανίζεται σε λίγα jam sessions όπως αυτό για να τραγουδήσει. Πηγή: Sonia Narang

H Stensgaard μεγάλωσε με γκόσπελ και μπλουζ και λέει ότι ανέμειξε τις αφρικανικές εμπνεύσεις της σε αυτή τη μουσική. “Στην πραγματικότητα, είμαι μια παραμυθού», λέει, προσθέτοντας, «είμαι άνθρωπος των ζωντανών εμφανίσεων. Δεν θέλησα ποτέ να κάνω ηχογραφήσεις. Αυτή είναι η παραξενιά μου. Χρειάζομαι το κοινό. Ό, τι φέρουν μαζί τους, θα έχω αυτή τη συνομιλία με το τραγούδι, αυτό μου αρέσει”.

Σήμερα, ανεβαίνει στη σκηνή για να τραγουδήσει το κλασικό τζαζ κομμάτι «Summertime», μια όμορφη μελωδία που αιχμαλωτίζει την προσοχή ολόκληρης της καφετέριας.

“Κάνουμε το καλύτερο στη σκηνή και είναι σαν να έχουμε αυτή τη συζήτηση με τα όργανά μας και να γνωρίζουμε ο ένας τον άλλο μέσω αυτού που αγαπάμε περισσότερο», λέει η Stensgaard. “Και για μένα, αυτό είναι μαγεία, ναι. Το αγαπώ”.

Λίγο αργότερα, ο τραγουδιστής και κιθαρίστας Jackson Wahengo προσθέτει μια πιο ζωντανή γεύση στο jam session με ένα ρυθμικό μείγμα αφρικανικής λαϊκής μουσικής και ποπ. Μεγάλωσε στα στρατόπεδα προσφύγων της Αγκόλα τραγουδώντας τραγούδια ελευθερίας για τη χώρα του, τη Ναμίμπια, η οποία έγινε ανεξάρτητη χώρα το 1990.

Σήμερα, καθώς ο Wahengo τραγουδά ένα τραγούδι στη μητρική του γλώσσα των Oshiwambo με ένα σουηδικό συγκρότημα στη νέα του πόλη, την Κοπεγχάγη, αισθάνεσαι πραγματικά ότι είσαι σε ένα μέρος όπου αναμειγνύονται πολιτισμοί.