Lenče Zdravkin: Mια γυναίκα από την ΠΓΔΜ, την οποία οι πρόσφυγες αποκαλούν “δεύτερη μητέρα τους”

Lenče Zdravkin on the balcony of her house in Veles, Macedonia. Photo by Viktor Popovski/IKS, CC BY-NC-ND 3.0

Η Lenče Zdravkin στο μπαλκόνι του σπιτιού της στην πόλη Βέλες, στην πΓΔΜ. Φωτογραφία από τον /IKS, CC BY-NC-ND 3.0

Αρκετές ημέρες πριν από την Πρωτοχρονιά, η μη κερδοσκοπική πλατφόρμα “Samo prashaj” (το οποίο μεταφράζεται ως “απλά ρωτήστε”) δημοσίευσε ένα άρθρο από την Lenče Zdravkin, μία δημοσιογράφο που έχει μετατραπεί σε φιλάνθρωπη εργαζόμενη από την πόλη Βέλες, στην πΓΔΜ, της οποίας το έργο του να βοηθά τους μετανάστες και τους πρόσφυγες της έχει προσφέρει αρκετό δημόσιο θαυμασμό.

Το σπίτι της Zdravkin βρίσκεται δίπλα στις γραμμές του τρένου που χρησιμοποιούνται από τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που διέρχονται από την Ελλάδα προς τη Δυτική Ευρώπη. Μετά την παράνομη είσοδο στη χώρα από την Ελλάδα, αποφεύγουν τα συνήθη μέσα μεταφοράς, και οι οδηγοί που τους παίρνουν με ωτοστόπ– ακόμη και ασθενοφόρα– κινδυνεύουν να συλληφθούν για διακίνηση ανθρώπων. Έτσι, οι πρόσφυγες περπατάνε, χρησιμοποιώντας τις γραμμές του τρένου ως οδηγό μέσα από αυτό το τμήμα της “Βαλκανικής Οδού” από Νότο προς Βορρά

Το καλοκαίρι του 2015, καθώς ο αριθμός των μεταναστών και των προσφύγων που φθάνουν στην Ευρώπη αυξήθηκε, οι αρχές της πΓΔΜ έθεσαν σε εφαρμογή νέους νόμους και διαδικασίες για την αντιμετώπιση της εισροής. Ως αποτέλεσμα, λιγότεροι άνθρωποι περπατούν τη Βαλκανική Οδό αυτές τις μέρες, αν και πολλοί εξακολουθούν να το κάνουν, κυρίως οικονομικοί μετανάστες που θέλουν να αποφύγουν τη γραφειοκρατία της αίτησης για άσυλο.

The town of Veles is located about halfway on the railway from Gevgelija to Tabanovce. Photo By Maximilian Dörrbecker (Chumwa) - own work, usinginformations about the Macedonian railway networkpolitical boundariesflag of Macedonia, CC BY-SA 2.5, Link

Η πόλη Βέλες βρίσκεται περίπου στα μισά της σιδηροδρομικής γραμμής από την Γευγελή ως το Tabanovce. Φωτογραφία από Wikipedia από τον Maximilian Dörrbecker – Chumwa, CC BY-SA 2.5.

Το ταξίδι μπορεί να είναι επικίνδυνο. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων αρκετών ετών, αρκετές δεκάδες μετανάστες και πρόσφυγες έχουν χαθεί στα πέριξ του σιδηρόδρομου, θύματα ατυχημάτων ή βίας στα χέρια των τοπικών συμμοριών.

Στο λογαριασμό της, η Zdravkin είπε ότι δεν μπορούσε απλά να σταθεί άπραγη και να παρακολουθεί, οπότε άρχισε να τους βοηθά με οποιονδήποτε τρόπο μπορούσε, πρώτα με δικούς της πόρους, και στη συνέχεια, ως μέρος ενός διευρυμένου δικτύου, το οποίο αυξήθηκε παρά την άνοδο της ξενοφοβίας, που τροφοδοτείται από τους κυβερνώντες πολιτικούς και τα μέσα ενημέρωσης που βρίσκονται στην υπηρεσία τους.

Lenče Zdravkin turned the ground floor of her house into a storeroom for humanitarian aid handed to passing refugees and migrants. Photo by Viktor Popovski/IKS, CC BY-NC-ND 3.0

Η Lenče Zdravkin μετέτρεψε το ισόγειο του σπιτιού της σε αποθήκη για ανθρωπιστική βοήθεια που δίδεται σε πρόσφυγες και μετανάστες. Φωτογραφία από τον Viktor Popovski/IKS, CC BY-NC-ND 3.0

Εκείνη γράφει:

Беше почетокот на 2013, некаде март-април, уште температурите беа вака ниски. Немаше време да чекам, ниту да прашам кои се, што се. Само што ги видов – млади момчиња, отидов бргу да купам леб, да им се помогне, да им се даде. Тогаш се уште го немавме законот за бегалци и не беше така слободно. Најчесто, тоа се случуваше исклучиво во ноќните часови и јас преседував по цела ноќ за да ги пречекам групите. Нивниот топот е поинаков од локалното население. Нивните нозе се тешки и кога ќе чујам како се движат по камењата, знам дека се тие.

Во долниот кат во куќата ги собирам донациите, се трудам секогаш да ги има сите основни работи за нивните потреби. Долго време бев оставена сама на себе, не знаев веќе што да извадам од дома. Се случува да има бегaлци кои примаат редовна терапија, па ќе ги испратам децата или самата ќе претрчам до аптека да купам апчиња. Хигиенски средства секогаш треба да има, обувки, храна, млеко за дечињата. Се случувало некои денови, во дворот, во ходникот, по скалите да има по 300, 400, 500 луѓе наеднаш, па треба да им дадеш предност на постарите, на бремените, за болните да повикаш Брза помош или Црвениот крст, а тоа што можев и самата го санирав.

Ήταν στις αρχές του 2013, γύρω στον Μάρτιο ή τον Απρίλιο, οι θερμοκρασίες ήταν ακόμα χαμηλές, όπως είναι τώρα. Δεν υπήρχε χρόνος να περιμένω, ή να ρωτήσω ποιοι είναι, τι είναι. Από τη στιγμή που τους είδα–νεαρά αγόρια–πήγα να αγοράσω ψωμί, για να τους βοηθήσω, να τους το δώσω. Εκείνη τη στιγμή ο νόμος για τους πρόσφυγες δεν είχε αλλάξει και δεν ήταν τόσο ελεύθερα. Ως επί το πλείστον, όλα αυτά συνέβαιναν αποκλειστικά κατά τη διάρκεια της νύχτας, και συνήθιζα να κάθομαι ξάγρυπνη όλη τη νύχτα και να περιμένω τις ομάδες. Ο ήχος των βημάτων τους είναι διαφορετικός σε σύγκριση με τους ντόπιους. Τα πόδια τους είναι βαριά και όταν τους ακούω να κινούνται πάνω από τα βράχια, ξέρω ότι είναι αυτοί.

Έχω συγκεντρώσει τις δωρεές στο ισόγειο του σπιτιού, και προσπαθώ να έχω όλες τα βασικά χρειαζούμενα. Το έκανα αυτό από μόνη μου για πολύ καιρό. Έφτασα στο σημείο να πουλήσω πολλά από τα πράγματά μου. Μερικοί πρόσφυγες χρειάζονται φάρμακα, οπότε στέλνω τα παιδιά ή εγώ η ίδια πήγαινα στο φαρμακείο να αγοράσω χάπια. Προϊόντα προσωπικής υγιεινής είναι πάντα απαραίτητα, παπούτσια, τρόφιμα, γάλα για τα παιδιά. Μερικές ημέρες συμβαίνει να υπάρχουν 300, 400, 500 άτομα ταυτόχρονα στην αυλή μου, στο διάδρομο μου, στις σκάλες. Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα τότε, να φροντίσεις τους ηλικιωμένους, τις έγκυες, να καλέσεις ασθενοφόρο ή τον Ερυθρό Σταυρό για τους αρρώστους. Μερικά από τα τραύματα τα φρόντιζα μόνη μου, αν μπορούσα.

Lenče Zdravkin in her home in Veles, Macedonia. Photo by Viktor Popovski/IKS, CC BY-NC-ND 3.0

Η Lenče Zdravkin στο σπίτι της στο Βέλες, στην πΓΔΜ. Φωτογραφία από τον Viktor Popovski/IKS, CC BY-NC-ND 3.0

И пред бегалците имав големо семејство, сега со нив имам уште поголемо. Ме викаат „Ленце“ или „мама“, дури и повозрасни од мене ме нарекле мајка. Еден ми рече оставив една мајка во Алепо, вие сте втората. Ќе ми се јават и ќе ми кажат: Mајко, стигнав на сигурно.

Сите ме почитуваат, ми праќаат пораки, сакаат еден ден да се видиме повторно, да ги посетам. Успеав да спојам 13 члена на едно семејство да се најдат во дворот тука. По една година ми се јавија да побараат помош повторно, ако може да им помогнам да ја најдат и последната сестра и нејзините деца. Во маса од илјадници бегалци, јас само викав: Јасмин, Јасмин, сè додека не се најдовме. Конечно успеа да се спои целото семејство. Сега се среќни, одат на училиште, учат јазик, многу ми е драго што се заедно.

Είχα μία μεγάλη οικογένεια πριν έρθουν οι πρόσφυγες, τώρα έχω ακόμα μεγαλύτερη. Με φωνάζουν “Lence” [προφέρεται με μαλακό c, σε αντίθεση με το σκληρό c] ή “μαμά”, ακόμη και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας από μένα με αποκαλούν μητέρα. Ένας από αυτούς είπε: “Άφησα μία μητέρα στο Χαλέπι, εσύ είσαι η δεύτερη”. Θα μου τηλεφωνήσουν και θα μου πουν, “Μητέρα, έφτασα σε ασφαλές μέρος.

Όλοι με σέβονται, μου στέλνουν μηνύματα, θέλουν να με δουν και πάλι μία μέρα, να τους επισκεφθώ. Κατάφερα να ενώσω 13 μέλη μίας οικογένειας και να τους φέρω να συναντηθούν στην αυλή μου εδώ. Μετά από ένα χρόνο μου τηλεφώνησαν να ζητήσουν βοήθεια και πάλι, να τους βοηθήσω να βρουν την τελευταία αδελφή τους και τα παιδιά της. Σε έναν όγκο χιλιάδων προσφύγων, εγώ φώναζα, Jasmine, Jasmine, μέχρι που την βρήκα. Όλη η οικογένεια κατάφερε να ενωθεί. Είναι ευχαριστημένοι τώρα, που πηγαίνουν στο σχολείο, μαθαίνουν τη γλώσσα, είναι πολύ χαρούμενοι που είναι μαζί.

Lenče Zdravkin and the train tracks in Veles, Macedonia. Photo by Viktor Popovski/IKS, CC BY-NC-ND 3.0

Η Lenče Zdravkin και οι σιδηροδρομικές γραμμές στο Βέλες, στην πΓΔΜ. Φωτογραφία από τον Viktor Popovski/IKS, CC BY-NC-ND 3.0

Многу несреќи се случија. Возот зеде многу жртви. Тоа се луѓе што биле кај мене, сум им пружила помош и само на неколку километри подолу од мојата куќа возот ги прегазил. Трчав по институции за да ги закопаат на новите гробишта. Ископаа масовна гробница, викнав луѓе, оџа да ги испочитуваме до крај, според нивните обичаи. Oваа година и споменик им направив, напишано е и на арапски и на англиски, чувствував потреба да го направам тоа, ако еден ден некој ги побара, иако имињата не им се знаат. Кога и да се навратам на тоа, јас сум болна, тие слики не можат да згаснат. Во мене постојат милион бегалци кои заминаа и милион приказни и секоја од нив остави лузна.

Έχουν συμβεί πολλά ατυχήματα. Το τρένο πήρε πολλά θύματα. Αυτοί ήταν άνθρωποι που ήρθαν σε μένα, τους βοήθησα και μόνο αρκετά χιλιόμετρα παρακάτω από το σπίτι μου το τρένο τους χτύπησε. Πήγαινα από το ένα ίδρυμα στο άλλο για να κανονίσω μία κηδεία στο νέο κοιμητήριο. Έσκαψαν ένα μαζικό τάφο, κάλεσα έναν ιμάμη, για να τους αποδώσω τις πρέπουσες τιμές, σύμφωνα με τα έθιμά τους. Έκανα ένα μνημείο στον τάφο, φέτος, με μία επιγραφή στα αραβικά και στα αγγλικά. Ένιωσα την ανάγκη να το κάνω αυτό, σε περίπτωση που κάποιος τους αναζητά, ακόμα κι αν δεν γνωρίζουμε τα ονόματά τους. Κάθε φορά που το σκέφτομαι αυτό αισθάνομαι άρρωστη, αυτές οι εικόνες δεν θα ξεθωριάζουν. Τα εκατομμύρια προσφύγων που έφυγαν και οι εκατομμύρια ιστορίες τους όλα υπάρχουν μέσα μου, και κάθε ένας από αυτούς άφησε ένα σημάδι.

Lenče Zdravkin

Η Lenče Zdravkin. Φωτογραφία από Viktor Popovski/IKS, CC BY-NC-ND 3.0

Економските мигранти никогаш не престанаа да поминуваат. Сега ме контактираше едно момче, не знам ниту од каде е, дали е од Сирија, Ирак… Ми пишува – Јас ќе тргнам по секоја цена пеш, дали си ти таму? Се разбираме многу лесно, иако тие не го разбираат нашиот јазик, а јас не го знам доволно нивниот, но за да помогнеш некому и очите зборуваат. Мислам дека не случајно сум се погодила на ова место. Не велам дека многу сум им помогнала, но тие се толку истрауматизирани и истоштени, што за нив и една блага насмевка многу значи. Енергијата ја црпам од нив, откако ќе си дојдат на себе и тие знаат да се пошегуваат, имаат желба за живот, желба за понатаму. Сфатив, благодарение на нив дека секогаш треба да бидеме благодарни за она што го имаме. Жално е што не знаеме да го цениме тоа.

Οι οικονομικοί μετανάστες δεν σταμάτησαν ποτέ να περνούν. Μόλις τώρα, ένα αγόρι επικοινώνησε μαζί μου, δεν ξέρω από πού, είτε από τη Συρία ή το Ιράκ… Έγραψε, “Θα ξεκινήσω το ταξίδι με τα πόδια με οποιοδήποτε κόστος, είσαι εκεί;” Καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλον πολύ εύκολα, ακόμα κι αν δεν καταλαβαίνουν τη γλώσσα μας κι εγώ δε μιλώ τη δική τους, αλλά για να βοηθήσεις κάποιον είναι αρκετό να μιλήσεις με τα μάτια σου. Νομίζω ότι δεν βρίσκομαι εδώ κατά τύχη. Δεν λέω ότι έχω βοηθήσει πολλούς, αλλά είναι τόσο ψυχολογικά τραυματισμένοι και κουρασμένοι, που ακόμα και ένα ευγενικό χαμόγελο σημαίνει πολλά για αυτούς. Παίρνω την ενέργειά μου από αυτούς, αφότου ανακτούν κάποια δύναμη μπορούν να πουν ένα αστείο, έχουν την επιθυμία να ζήσουν, να συνεχίσουν. Χάρη σ’ αυτούς συνειδητοποίησα ότι θα πρέπει πάντα να είμαστε ευγνώμονες για ό,τι έχουμε. Είναι λυπηρό το γεγονός ότι δεν ξέρουμε πώς να το εκτιμήσουμε.

Το άρθρο της Zdravkin στην πύλη Samo prashaj είναι με άδεια Creative Commons (CC BY-NC-ND 3.0). Το Global Voices μετέφρασε και αναδημοσίευσε αυτή τη σημαντική μαρτυρία με άδεια από το Ινστιτούτο Επικοινωνιακών Σπουδών (IKS) από τα Σκόπια, το οποίο επιμελήθηκε την ιστορία.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.