- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Πόσες αγελάδες χρειάζονται για να πάρεις ένα πτυχίο πανεπιστημίου;

Κατηγορίες: Λατινική Αμερική, Παραγουάη, Εθνότητα & φυλή, Εκπαίδευση, Μέσα των πολιτών, Τοπικά, Φύλο & ισότητα
escuelas-que-caen-univerisdad-indigena

Eudelia Franco. Φωτογραφία: Kurtural. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Παρακάτω βρίσκεται μια συντομευμένη εκδοχή ενός ρεπορτάζ της Fátima Rodriguez για το Kurtural, η οποία αναδημοσιεύεται με άδεια στο Global Voices. Το άρθρο αποτελεί τμήμα της σειράς “Αγελάδες που πετάνε, σχολεία που καταρρέουν [1]”, η οποία θα περάσει από επιμέλεια και αναδημοσίευση στο Global Voices Λατινικής Αμερικής. Η αρχική εκδοχή περιλαμβάνει μεγαλύτερες μαρτυρίες για τη ζωή σε ιθαγενείς πόλεις της περιοχής και περιλαμβάνει επίσης ένα ενδελεχές ιστορικό υπόβαθρο για τις διαφορετικές κοινότητες στην περιοχή της Παραγουάης, όπου βρίσκεται η κοινότητα Cayin ô Clim. 

Η Eudelia Franco τελείωσε το λύκειο την ίδια χρονιά που η Παραγουάη έστειλε με αεροπλάνο αγελάδες στο Εκουαδόρ. [2]Το 2015, ήταν η πρώτη κοπέλα που αποφοίτησε από το λύκειο στην αστική ιθαγενή κοινότητα Cayin ô Clim ή Λευκό Κολιμπρί στη γλώσσα Nivaclé [3] στην περιοχή Chaco [4] της Παραγουάης, αλλά δε γνωρίζει αν θα τελειώσει το πανεπιστήμιο. Όλα εξαρτώνται από την απόφαση της κοινότητας για το αν θα πωληθούν οι αγελάδες, που ανήκουν στην κοινότητα, για να τη βοηθήσουν να πληρώσει τη σχολή της.

Η Eudelia επιστρέφει στο Cayin ô Clim ένα κρύο πρωινό του Ιουλίου έπειτα από τέσσερις μήνες σπουδών Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Ασουνσιόν, ένα από τα 54 ιδιωτικά πανεπιστήμια που υφίστανται στη χώρα.  [5]Η κοινότητα ιδρύθηκε από ιεραποστολή το 1954 στα περίχωρα της πόλης Neuland [6] από Μενονίτες Χριστιανούς στα βορειοανατολικά της χώρας.

Ωστόσο, η Neuland ιδρύθηκε σε γη, η οποία κατοικούνταν ανέκαθεν από Nivaclé. Η κυβέρνηση παραχώρησε γη στους Γερμανούς πρόσφυγες για να κατοικήσουν την περιοχή Chaco της Παραγουάης. Οι Γερμανοί ανέλαβαν τη φροντίδα των αγελάδων και βιομηχανοποίησαν την παραγωγή γάλακτος. Σχημάτισαν επίσης έναν συνεταιρισμό, [7] ο οποίος είναι ο κύριος παροχέας μοσχαρίσιου κρέατος και βιομηχανοποιημένων γαλακτοκομικών προϊόντων στην Παραγουάη.

Έπειτα από ένα ταξίδι επτά ωρών από την πρωτεύουσα, η Eudelia γίνεται δεκτή στην Νeuland από τον πατέρα της, Juan Franco. Ξεκινάει στις 3 το πρωί και ετοιμάζει το ζυμάρι στο γερμανικό φούρνο, όπου εργάζεται. Ο μισθός του είναι 2.000.000 γκουαρανί (περίπου 360 δολάρια το μήνα), λίγα περισσότερα από το νόμιμο κατώτατο μισθό, αλλά δεν φτάνουν για να καλύψουν τα έξοδα της κόρης του στην Ασουνσιόν.

Η Eudelia ζει στην Ασουνσιόν, σε ένα μικρό διαμέρισμα επιπλωμένο με δανεικό στρώμα και καρέκλες. Από το σπίτι της, έφερε μια τσαγιέρα, ένα κουτάλι και μια ηλεκτρική σόμπα, την οποία δανείστηκε από τη γιαγιά της. Από το Φεβρουάριο του 2016, έμαθε πολλά πράγματα όσο ζούσε στην πρωτεύουσα: πώς να παίρνει το λεωφορείο, πώς να φτιάχνει πλήρεις προτάσεις στα ισπανικά, τα ονόματα των δρόμων και πώς να περνά ολόκληρες ημέρες στη σειρά χωρίς να τρώει.

Η Eudelia παρακολουθεί μαθήματα από τη Δευτέρα έως την Πέμπτη, από τις 08:00 ως τις 10:50. Παρακολουθεί πρωινά μαθήματα, γιατί τα μηνιαία δίδακτρα 578.000 γκουαρανί αυξάνονται σε 778.000 για απογευματινά μαθήματα (από 100 σε 140 δολάρια).

Την Πέμπτη, ξέρει ότι έχει εξασφαλισμένο γεύμα. Η Noelia, συμφοιτήτρια στο μάθημα της Πέμπτης, συνήθως την προσκαλεί για φαγητό κατά το διάλειμμα. Άλλες μέρες, ο συμφοιτητής της, ο Diego, της δίνει λίγο φαγητό. Κάποιες φορές, ακόμα και για ολόκληρη βδομάδα, τρώει μονάχα απ’ ό,τι της δίνουν οι συμφοιτητές της.

Όταν τελείωσε το λύκειο, πολύς κόσμος από την κοινότητα γιόρτασε μαζί της και της έδωσε συγχαρητήρια. Θυμάται πώς ο κοινοτικός ραδιοφωνικός σταθμός της αφιέρωνε μουσική και ηχογραφούσε ιδιαίτερες αφιερώσεις. Τη μέρα της αποφοίτησης, κάνανε πάρτυ με χορό και φαγητό. 12 άτομα αποφοίτησαν, αλλά μόνο ένα ήταν ιθαγενής: η Eudelia.

Επιστροφή στην κοινότητα

Η Nélida Sandoval θυμάται την κόρη της, όταν ήταν ένα στρουμπουλό χαμογελαστό κοριτσάκι, που πήγαινε σχολείο με το ποδήλατο μαζί με την αδερφή της. Το ότι είχαν αρκετό χρόνο για να διαβάσουν και να κάνουν τα μαθήματά τους σήμαινε ότι δεν μπορούσαν πλέον να ασχοληθούν με το νοικοκυριό, να πάνε για παράδειγμα στο βουνό να μαζέψουν ξύλα για το τζάκι.

Η Eudelia περνά από το ιατρικό κέντρο, το γήπεδο ποδοσφαίρου, το σχολείο, το ραδιοφωνικό σταθμό. Πρέπει να εκμεταλλευτεί το χρόνο της εδώ, γιατί θα μείνει στην πόλη μονάχα για 3 ημέρες. Καθώς περπατά, χαιρετά τη φίλη της Sunny Lady, η οποία σχεδόν βάζει τα κλάματα με το που βλέπει την Eudelia. Ακουμπάνε τα χέρια τους. Οι nivachei, οι γυναίκες της κοινότητας στη γλώσσα Nivaclé, δε συνηθίζουν να αγκαλιάζονται. Η Eudelia κι η Sunny Lady χαιρετάνε η μια την άλλη: “Lhom!”. “Γεια!”.

Η Sunny Lady López είναι 21 ετών. Δείχνει στοργή για τη φίλη της, αλλά εκμεταλλεύεται κάθε ευκαιρία για να πει ότι η Eudelia είναι προνομιούχα, επειδή ο πατέρας της είναι φούρναρης και μένει με το στόμα του κλειστό. Ο πατέρας της Sunny López εργάζεται στις τηλεπικοινωνίες και είναι ειλικρινής υπέρμαχος των δικαιωμάτων των ιθαγενών. Κι εκείνη ονειρευόταν να πάει στο πανεπιστήμιο.

Στις αρχές του 2015, η Sunny López έγραψε στο Facebook ότι οι δάσκαλοι στο λύκειό της έκαναν διακρίσεις εις βάρος ιθαγενών μαθητών. Σύμφωνα με την ίδια, για αυτούς ήταν απαραίτητο να κάνουν κράτηση από πριν για να χρησιμοποιήσουν κάτι από τη βιβλιοθήκη ή τους υπολογιστές, αλλά δεν ήταν απαραίτητο να κάνουν το ίδιο κι οι υπόλοιποι μαθητές. Η κριτική αυτή παρολίγο να της στοιχίσει την αποβολή από το σχολείο. Μια ΜΚΟ παρενέβη και κατάφερε να πείσει το σχολείο να δεχτεί πίσω την Sunny, αλλά μετά τα πράγματα δεν ήταν το ίδιο όπως παλιά.

“Δε με άφησαν ποτέ ξανά να μιλήσω”, θυμάται η Sunny López. Κατά τους σχολικούς ολυμπιακούς αγώνες, της είπαν ότι θα ήταν καλύτερα να παραμείνει σιωπηλή. Τη ρώτησαν σαρκαστικά αν ήταν η γραμματέας όλων των ιθαγενών. Μήνες αργότερα, λόγω έλλειψης χρημάτων, σταμάτησε το λύκειο.

“Η περίπτωση της Eudelia είναι διαφορετική, ο μπαμπάς της είναι φούρναρης, έχει ασφαλή δουλειά”, λέει.

Οι Nivaclé δε συστήνονται ως Παραγουανοί, αν και τα κρατικά τους έγγραφα άλλο λένε. Στην κοινότητα Cayin ô Clim υπάρχουν τρεις ομάδες: οι Μενονίτες, Γερμανοί έποικοι ή παιδιά Γερμανών εποίκων, οι Παραγουανοί, μη ιθαγενείς και μη Γερμανοί, και οι ιθαγενείς.

Μενονίτες δεν πηγαίνουν στο Λύκειο Nuevo Amanecer και τα παιδιά των Λατίνων δεν πηγαίνουν σε σχολεία Μενονιτών λόγω του υψηλού κόστους και των υψηλών απαιτήσεων. Για παράδειγμα, η Jorgelina, η καλύτερη φίλη της Eudelia στο λύκειο, είναι Παραγουανή, κόρη δυο Λατίνων που μετακόμισαν από την Ασουνσιόν στην Neuland. Στην αρχή του χρόνου υπήρχαν κάμποσοι ιθαγενείς συμμαθητές της στην ίδια τάξη, αλλά όλοι σταμάτησαν, επειδή έπρεπε να δουλεύουν είτε επειδή ήταν πολύ ακριβά ή επειδή οι κοπέλες έμεναν έγκυες.

Η γη των Νivaclé, η κοινότητα Cayin ô Clim

Τα 28 εκτάρια που απαρτίζουν τον αρχικό οικισμό της Cayin ô Clim ήταν πολύ μικρός χώρος για τα παιδιά και τα εγγόνια των αρχικών εποίκων. Κατά συνέπεια, οι Μενονίτες τους βοήθησαν να ιδρύσουν κι άλλες κοινότητες λίγο πιο μακριά από την πόλη, όπως οι οικισμοί Campo Alegre, Nicha Toyish και Paraíso.

Σχεδόν όλοι όσοι μένουν στην Cayin ô Clim είναι σταθεροί εργαζόμενοι ή μεροκαματιάρηδες σε επιχειρήσεις Μενονιτών. Όταν όμως δεν ήταν πλέον δυνατόν να συντηρηθούν οικονομικά οι νέες κοινότητες, το κράτος υποσχέθηκε να τους αγοράσει νέα γη, όπου θα μπορούσαν να τρέφουν αγελάδες και να επιλύσουν την κατάσταση. Εδώ είναι η γη, όπου η ιθαγενής κοινότητα κατασκεύασε το ράντσο.

Οι πρώτες αγελάδες δωρίστηκαν από το συνεταιρισμό των Μενονιτών. Σήμερα, έχουν 386 βοοειδή, που τους επιτρέπουν να αναθρέφουν και να πουλάνε μοσχαράκια του γάλακτος, κάτι που τους βοηθά να πληρώνουν τυχόν κόστη για το κοινοτικό φορτηγό ή για έκτακτες ανάγκες. Κάθε μοσχαράκι πωλείται με αντίτιμο 1.400.000 έως 1.800.000 γκουαρανί (250-330 δολάρια). Υπάρχουν επίσης 145 κατσίκες, κοτόπουλα και άλλα οικόσιτα ζώα στο ράντσο.

Η κοινότητα κινδυνεύει να χάσει το ράντσο. Φέτος, η κυβέρνηση παραχώρησε εκτάσεις, που είχαν αποκτηθεί το 1997 από το Ινστιτούτο Ιθαγενών της Παραγουάης (INDI) [8]. Τότε, το κράτος είχε πληρώσει σχεδόν 3 δις γκουαρανί (540.000 δολάρια) για 19.000 εκτάρια στον ιδιοκτήτη Gregorio Presentado Benegas. Ωστόσο, εμφανίστηκαν ο πρώην στρατιωτικός Humberto Peralta και ένας ιδιοκτήτης ράντσου, ο Ramón Esteche, και ισχυρίστηκαν ότι είχαν τίτλους ιδιοκτησίας για τις ίδιες εκτάσεις. Ένας ειδικός από το Ανώτατο Δικαστήριο χρειάζεται να πιστοποιήσει την ισχύ των εγγράφων και ποιος “επένδυσε στην ιδιοκτησία”. Για αυτό το λόγο, οι ιθαγενείς αναγκάστηκαν να πάρουν δάνειο για να εκκαθαρίσουν τη γη και να φυτέψουν γρασίδι. Σύμφωνα με τη λογική τους, τα δικαστήρια δε θα έχουν αμφιβολία ότι η γη ανήκει στην κοινότητα, εφόσον επένδυσαν στην ιδιοκτησία αυτή.

Πόσες αγελάδες κοστίζει ένα πτυχίο πανεπιστημίου;

Υποθέτοντας ότι τα μοσχαράκια θα πωληθούν στην καλύτερη τιμή και τα πανεπιστημιακά δίδακτρα δε θα αυξηθούν, όπως γίνεται συνήθως στα ιδιωτικά πανεπιστήμια, όπως ούτε και το ενοίκιο, η Eudelia χρειάζεται 58 αγελάδες για να πάρει το πτυχίο της στη Διοίκηση Επιχειρήσεων εντός 4 ετών. Υποθέτοντας ότι όλα θα πάνε καλά στο μάθημα της Γραπτής και Προφορικής Επικοινωνίας, το μάθημα που τη δυσκολεύει περισσότερο μέχρι τώρα.

Η Eudelia επιστρέφει στην Ασουνσιόν με υποσχέσεις από την κοινότητά της ότι θα βοηθήσουν, αλλά τίποτα δεν είναι σίγουρο. Η πώληση των αγελάδων μπορεί να αποτελεί μια λύση, αλλά μονάχα ως ύστατη επιλογή. Ακόμα και με όλη την αρωγή που μπορεί να της παρέχει η κυβέρνηση, βρίσκεται στο όριο. Το INDI απαιτεί την παρουσία ενός ηγέτη της κοινότητας για να επιβεβαιώσει ότι αποτελεί μέλος ιθαγενούς κοινότητας. Το ταξίδι κοστίζει περισσότερο από ένα μήνα επιδομάτων: 350 χιίάδες γκουαρανί.

Εν τω μεταξύ, η ίδια ψάχνει δουλειά ως καθαρίστρια.