- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Εναντίωση και αλληλεγγύη: Το Ιράν θρηνεί έναν από τους Πατέρες της Επανάστασης

Κατηγορίες: Μέση Ανατολή & Βόρεια Αφρική, Ιράν, Διαδηλώσεις, Λογοκρισία, Μέσα & δημοσιογραφία, Μέσα των πολιτών, Πολιτική

Ο θάνατος του Αλί Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί τείνει να αποτελέσει ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα των τελευταίων χρόνων στο Ιράν. Φτάνοντας σχεδόν σε αριθμό τους διαδηλωτές του Πράσινου Κινήματος εναντίον των εκλογών του 2009, εκατομμύρια πενθούντες εμφανίστηκαν στην νεκρική πομπή του. Ορισμένοι βρήκαν την ευκαιρία να εκφράσουν την αντίθεσή τους στις πολιτικές διώξεις.

Ο Ραφσαντζανί ήταν ένας από τους πατέρες της Ισλαμικής Επανάστασης του 1979 και ένας εκ των στενότερων συμβούλων του ιδρυτή της Επανάστασης, Αγιατολλάχ Χομεϊνί. Θα προχωρούσε και θα γινόταν ο 4ος Πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας μετά το θάνατο του Χομεϊνί. Η κληρονομιά του κηλιδώνεται με ορισμένες από τις πιο σκοτεινές ημέρες της Επανάστασης, όπου το έθνος βάρυναν μαζικές εκτελέσεις πολιτικών κρατουμένων και δολοφονίες. Ωστόσο, όπως πολλά παράδοξα στοιχεία της ιστορίας και του πολιτισμού του Ιράν, ο Ραφσαντζανί θα γινόταν κι αυτός σύμβολο μεταρρύθμισης και μετριοπάθειας.

Εκτός αξιώματος και θέσεως εξουσίας, ο Ραφσαντζανί έγινε γνωστός για την υποστήριξή του το 2009 στο Πράσινο Κίνημα [1], ενάντια στο εκλογικό αποτέλεσμα. Ήταν επίσης γνωστός ως ένας από τις μοναδικές προσωπικότητες, ο οποίος μπορούσε να γεφυρώσει τα αιτήματα μετριοπάθειας και μεταρρύθμισης απέναντι στους σκληροπυρηνικούς της χώρας, ειδικά μέσω της φιλίας του με τον Αγιατολλάχ Χαμενεΐ, τον οποίο βοήθησε να εκλεγεί ως Ανώτατος Ηγέτης [2] το 1989.

Η σχέση τους είχε χαρακτηριστεί ως “άσπονδοι φίλοι κι εχθροί [3]“, καθώς η μετριοπάθεια και ο πραγματισμός του Ραφσαντζανί προκαλούσε τις πιο ιδεολογικές θέσεις του Χαμενεΐ. Ο Ραφσαντζανί ήταν γνωστός ως “μέντορας” του τωρινού μετριοπαθούς Προέδρου Χασάν Ρουχανί, ειδικά συμβάλλοντας στο να φέρει ομοφωνία σε ζητήματα όπως το άνοιγμα των σχέσεων με τις ΗΠΑ και τη Δύση. H απόκρουση από τον Χαμενεΐ και τους πιο σκληροπυρηνικούς σε αυτά τα ζητήματα τώρα με την απουσία του Ραφσαντζανί αναμένεται να είναι πιο δύσκολη.

Ωστόσο, ασχέτως των διαφωνιών, όλες σχεδόν οι πολιτικές πλευρές στο Ιράν — συντηρητικοί, ρεφορμιστές, μετριοπαθείς — επευφημούν την κληρονομιά του Ραφσαντζανί. Μια ματιά στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων στις 10 Ιανουαρίου, ημέρα της κηδείας του, αποκάλυψε ένα τυπικά διχασμένο πολιτικό τοπίο (που απεικονίζεται στις διαφορετικές κλίκες πίσω από τις εφημερίδες), οι οποίοι συγκεντρώθηκαν για να ενστερνιστούν την κληρονομιά του Ραφσαντζανί στο Ιράν.

Κάτι τέτοιο δεν αποτέλεσε κανόνα για τα ΜΜΕ της διασποράς, τα οποία δεν δείλιασαν να υπογραμμίσουν τις πιο αιματηρές πλευρές [4] από το παρελθόν του Ραφσαντζανί. Η εφημερίδα Shargh, δημοφιλής ρεφορμιστική εφημερίδα στο Ιράν, που είχε λάβει απαγορεύσεις παλαιότερα από τις Αρχές, ήταν μια από τις λίγες που έκαναν μια διακριτική νύξη στη σκοτεινή πλευρά του Ραφσαντζανί με τον πηχυαίο τίτλο “Ο Φύλακας των Μυστικών”.

Shargh, one of Iran's most well known reformist newspapers, ran the headline "Farewell to the Keeper of Secrets," in a subtle allusion to some of the politicians earlier work in the early days of the Islamic Republic.

H Shargh, μια από τις γνωστότερες ρεφορμιστικές εφημερίδες του Ιράν, παρουσίασε το πρωτοσέλιδο με τίτλο “Αντίο στον Φύλακα των Μυστικών”, μια διακριτική νύξη σε μέρος του έργου του πολιτικού τα πρώτα χρόνια της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

Ο Ραφσαντζανί αρκετά διαδεδομένα συνδεόταν με τις Κατά Συρροήν Δολοφονίες, μια σειρά δολοφονιών από ανθρώπους της Ιρανικής Κυβέρνησης με στόχους διανοούμενους, όπως συγγραφείς, μεταφραστές, πολιτικούς ακτιβιστές και απλούς πολίτες, μεταξύ 1988 και 1998. Το 2000, ο ερευνητής δημοσιογράφος Akbar Ganji ταυτοποίησε τον Ραφσαντζανί ως μια από τις κυρίαρχες φιγούρες πίσω από τη δολοφονία στο βιβλίο του Η Αυτού Υψηλότης Του με τον Ερυθρό Μανδύα [5]. Ο ρόλος του Ραφσαντζανί και η γνώση του για τις Κατά Συρροήν Δολοφονίες θεωρείται ότι αποτελεί ένα από τα πολλά μυστικά της Ισλαμικής Δημοκρατίας, το οποίο πήρε μαζί του στον τάφο.

Η σκληροπυρηνική εφημερίδα Kayhan, οι ρεφορμιστικές εφημερίδες Etemad και Hamshahri, καθώς και η μετριοπαθής Iran, ωστόσο, υιοθέτησαν έναν ξεκάθαρο και αυστηρά θρηνητικό τόνο στα πρωτοσέλιδά τους την ημέρα της κηδείας του.

Kayhan newsaper, one of Iran's most recognizably hardline newspapers, close to the office of the Supreme Leader, headlines it's newspaper with "The people who worship rule by Velayat (the concept of the Supreme Leader) go all out for the friend of the rule [the Supreme Leader."

Η Kayhan, μια από τις πιο αναγνωρίσιμες σκληροπυρηνικές εφημερίδες του Ιράν, έχει ως τίτλο στο πρωτοσέλιδό της: “Ο κόσμος που λατρεύει την εξουσία υπό το Βιλαϊάτ [την ιδέα του Ανώτατου Ηγέτη] βγαίνουν όλοι στους δρόμους για το φίλο του Ανώτατου Ηγέτη.”

Etemad, a reformist newspaper that has faced censorship from the Judiciary and the Press Supervisory Board, and is generally seen as the newspaper of Iran's liberal-minded intellectuals, wrote " The Sadness of the People."

Hamshahri newspaper, known to sympathize with the reformist former President Mohamad Khatami, ran a cover simply with "the guest of the Imam," in reference to Rafsanjani's close relationship with Khomeini.

Η εφημερίδα Ηamshahri, γνωστή για την συμπάθειά της προς τον πρώην ρεφορμιστή Πρόεδρο Μοχάμαντ Χαταμί, είχε ένα απλό πρωτοσέλιδο με τίτλο “ο φιλοξενούμενος του Ιμάμη”, σχετικά με την στενή σχέση του Ραφσαντζανί με τον Χομεϊνί.

The government affiliate (moderate) Iran newsaper ran a simple a headline of "A national farewell," for the day of his funeral procession.

Η (μετριοπαθής) φιλοκυβερνητική ιρανική εφημερίδα είχε ένα απλό πρωτοσέλιδο με τίτλο “Εθνικό αντίο” την ημέρα της κηδείας του.

Περίπου 3 εκατομμύρια Ιρανοί ξεχύθηκαν στους δρόμους στις 10 Ιανουαρίου για την κηδεία, καθώς αποτέλεσε ημέρα εθνικού πένθους. Πολλοί μετέτρεψαν τις δημόσιες συγκεντρώσεις σε μια ευκαιρία να εκφράσουν την αντίθεσή τους [6] σχετικά με τη φυλάκιση πολιτικών κρατουμένων, τη σχέση του Ιράν με τη Ρωσία, καθώς και το θυμό τους για την διαβόητη μεροληπτική μετάδοση του κρατικού Διαύλου της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν (IRIB).

Κηδεία Ραφσαντζανί: Ο κόσμος απαιτεί απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων απεργών πείνας “Οι Shariati & Sadeghi πρέπει να αφεθούν ελεύθεροι”

Το IRIB, το οποίο διατηρεί μονοπώλιο στην τηλεοπτική κάλυψη, φάνηκε να αποφεύγει να καλύψει την κηδεία, ίσως σε μια προσπάθεια αποφυγής καταγραφής της δημόσιας αντιγνωμίας.

Ντροπιαστική μέρα για την κρατική τηλεόραση του Ιράν, όποτε ο κόσμος έβλεπε συνεργείο του IRIB, φώναζαν συνθήματα εναντίον τους

Αρκετοί πολιτικοί, μεταξύ των οποίων ο νυν μετριοπαθής Πρόεδρος Χασάν Ρουχανί και ο Ανώτατος Ηγέτης, έλαβαν κεντρικό ρόλο στις τελετές μνημόνευσης του Ραφσαντζανί. Ο δημοφιλής ρεφορμιστής πρώην Πρόεδρος Μοχάμαντ Χαταμί, που επί του παρόντος απαγορεύεται να προβληθεί στα ΜΜΕ, ωστόσο, δεν έλαβε άδεια να παρευρεθεί. Συνθήματα υπέρ του Χαταμί αποτέλεσαν έντονο χαρακτηριστικό της κηδείας.

Στην κηδεία του Ραφσαντζανί στην Τεχεράνη τώρα το πλήθος υπέρ της μεταρρύθμισης φωνάζει: “Η βούληση του Χασεμί υποστηρίζει τον Χαταμί”

Ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό της εκδήλωσης ήταν η αλληλεγγύη στους ηγέτες του Πράσινου Κινήματος.

Στην κηδεία του Ραφσαντζανί στην Τεχεράνη τώρα το πλήθος φωνάζει για τον ηγέτη του Πράσινου Κινήματος το 2009 που βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό:  “Ya Hussain, Mir Hussain”

Ορισμένοι Ιρανοί δήλωσαν [20] ότι το Ίντερνετ είχε πέσει ή ήταν αργό, όταν προσπαθούσαν να συνδεθούν κατά την κηδεία και σε όλη την Τεχεράνη. Είναι ασαφές αν το γεγονός αυτό σχετιζόταν με κυβερνητικές προσπάθειες να αποσιωπήσουν την εναντίωση του κόσμου ή οφείλεται σε αυξημένη κίνηση.

Τολμηρή Ιρανή που θρηνεί στην κηδεία του Ραφσαντζανί ρωτά γιατί οι Αρχές έκοψαν την πρόσβαση στο Ίντερνετ και τα κινητά τους κατά τη συγκέντρωση