Η Florence Onyebuchi (Buchi) Emecheta, η οποία ήταν πρωτοπόρος γυναίκα λογοτέχνης, πέθανε στις 25 Ιανουαρίου 2016 στο Λονδίνο. Γεννήθηκε πριν από 72 χρόνια στο Λάγκος της Νιγηρίας.

Η Emecheta ήταν πρωτοπόρα συγγραφέας, επειδή ήταν μία από τις πρώτες γυναίκες συγγραφείς που ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία στην μετα-αποικιακή Αφρική. Την εποχή της δημοσίευσης του πρώτου μυθιστορήματός της με τίτλο In the Ditch (1972), ο λογοτεχνικός χώρος στη Νιγηρία και στην υπόλοιπη Αφρική κυριαρχούνταν από άνδρες συγγραφείς. Βίωνε επίσης ένα δυστυχή γάμο. Ο σύζυγός της δεν υποστήριζε τη συγγραφική της ενασχόληση και έκαψε το πρώτο της χειρόγραφο. Η Emecheta  τον εγκατέλειψε το 1966 και συνέχισε να εργάζεται και να γράφει, μεγαλώνοντας ταυτόχρονα τα παιδιά της. Συνέχισε σπουδάζοντας κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και αποφοίτησε το 1972.

Because Buchi Emecheta will never be forgotten ❤❤ pic.twitter.com/X5W73IeS0o

— ThatPortharcourtBoy (@ThatPHCBoy) January 26, 2017

Γιατί η  Buchi Emecheta δε θα ξεχαστεί ποτέ

Emecheta was made an Officer of the British Empire (OBE) in 2005 in recognition of her work. According to Benecia L. Williams at Emory University, Emecheta 20 novels dealt:

Η Emecheta έγινε αξιωματικός της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (OBE) το 2005 σε αναγνώριση του έργου της. Σύμφωνα με την Benecia L. Williams στο Πανεπιστήμιο Emory, οι 20 μυθιστοριογραφίες της Emecheta αφορούσαν:

primarily with the portrayal of the African woman. The main characters of her novels show what it means to be a woman and a mother in Nigerian society. Emecheta looks at how sexuality and the ability to bear children can sometimes be the terms only used to define femininity and womanhood. She is interested in how gender intersects and engages with education, poverty and enslavement.

κυρίως την απεικόνιση της Αφρικανής γυναίκας. Οι κύριοι χαρακτήρες των μυθιστορημάτων της δείχνουν τι σημαίνει να είσαι γυναίκα και μητέρα στη νιγηριανή κοινωνία. Η Emecheta εξετάζει πώς η σεξουαλικότητα και η μητρότητα μπορεί μερικές φορές να είναι οι μοναδικοί απαιτούμενοι όροι για να οριστεί η θηλυκότητα και η γυναικεία φύση. Ενδιαφέρεται για το πώς το φύλο τέμνει και ασχολείται με την εκπαίδευση, τη φτώχεια και την υποδούλωση.

Από τότε που βγήκε η είδηση του θανάτου της Emecheta, αφιερώσεις ξεχύθηκαν από όλο τον κόσμο. Η Bernardine Evaristo σε ένα αφιέρωμα που δημοσιεύθηκε στον Guardian την χαρακτήρισε ως μια από εκείνους τους συγγραφείς που «εφάρμοσαν τη δική τους εμπειρία για να γράψουν πρωτοποριακή μυθοπλασία»:

…[the] so-called ‘Renaissance generation,’ those Africans who came of age at the same time as their countries. She and other writers all over the continent had both the challenge and the joy that comes with being first, of writing Africa and Africans into literary existence. They embraced the task.

…τη λεγόμενη «Αναγεννησιακή γενιά», εκείνους τους Αφρικανούς που ενηλικιώθηκαν ταυτόχρονα με τις χώρες τους. Αυτή και άλλοι συγγραφείς σε όλη την ήπειρο είχαν τόσο την πρόκληση όσο και τη χαρά που έρχεται με το να είναι οι πρώτοι που γράφουν για την Αφρική και των Αφρικανών στο λογοτεχνικό κόσμο. Έγιναν ένα με το σκοπό αυτό.

H Δρ Nnedi Okorafor, βραβευμένη Νιγηριανο-Αμερικανή συγγραφέας, δήλωσε στο BBC ότι η Emecheta “ήταν ο λόγος για τον οποίο άρχισε να γράφει”.

Και η περίφημη Νιγηριανή συγγραφέας Chimamanda Ngozi Adichie έγραψε αυτό το λαμπερό επιτάφιο για την Emecheta:

Buchi Emecheta.
We are able to speak because you first spoke.
Thank you for your courage.
Thank you for your art.
Nodu na ndokwa [Igbo expression meaning: rest in peace]
~CNA

Buchi Emecheta.
Μπορούμε να μιλάμε, επειδή μίλησες πρώτη εσύ.
Σε ευχαριστώ για το θάρρος σου.
Σε ευχαριστώ για την τέχνη σου.
Nodu na ndokwa [έκφραση στην γλώσσα ίγκμπο: αναπαύσου εν ειρήνη]
~ CNA

Στο Facebook, η Ezeada Ezenwa δεν μπορούσε να πιστέψει ότι η Emecheta είναι νεκρή. “Πώς μπορεί να πέθανε, που δεν την έχω συναντήσει να της πω όλα όσα σημαίνει για μένα;”

How can she depart when I haven't told her how reading The Slave Girl at eight made me want to build worlds with stories, just like Buchi and fall in love with Ibuzo, just as she told me to. How can she join her ancestors when I haven't berated her for letting Akunna die, for the tears I shed for her, my heart breaking even though my head said she's just a product of ink and paper. Or how I struggled with a rage I couldn't have understood when Francis burnt Ada's manuscript, I was only eleven and had never written a book but I knew it had to be one of the most fucked up things a man can do. And when a certain brilliant, handsome man ‘jokingly” told me he'd break my laptop if I let my writing get in the way of giving him attention, I grabbed my bag and hailed a cab. His number is still blocked and he's given up trying to reach me
Buchi, I haven't told you how you and your stories have shaped the woman I have become and this writing that is more frustrated perspiration than flights of inspiration.
Perhaps you think I am selfish, thinking only of myself and the loss of a dream I have had since I was eight, but Buchi I do not care. Tomorrow I will wish you a safe voyage to the place where having a vagina does not make you a second class citizen, but tonight, I will revel in rage.
Rest in Peace Buchi Emecheta.

Πώς μπορεί να έφυγε, που δεν της είπα πώς η ανάγνωση του The Slave Girl στα οκτώ μου με έκανε να θέλω να οικοδομήσω κόσμους με ιστορίες, όπως και η Buchi και να ερωτευτώ το Ibuzo, όπως μου είπε να κάνω. Πώς μπορεί να πάει να συναντήσει τους προγόνους της, που δεν την κατηγόρησα που αφήσε την Akunna να πεθάνει, για τα δάκρυα που έχυσα γι’ αυτήν, με την καρδιά να σπάει ακόμα κι αν το μυαλό μου έλεγε ότι είναι απλώς προϊόν μελανιού και χαρτιού. Ή πώς αγωνίστηκα με μια οργή που δεν μπορούσα να καταλάβω όταν ο Francis έκαψε το χειρόγραφο της Ada, ήμουν έντεκα και δεν είχα γράψει ποτέ βιβλίο, αλλά ήξερα ότι ήταν ένα από τα χειρότερα πράγματα που μπορεί να κάνει ένας άνδρας. Και όταν κάποιος φοβερός, όμορφος άντρας «αστειευόμενος» μου είπε ότι θα έσπαγε το laptop μου, αν άφηνα τα γραπτά μου να μπουν εμπόδιο στο να κερδίσει προσοχή ο ίδιος, άρπαξα την τσάντα μου και κάλεσα ένα ταξί. Τον αριθμό του τον έχω ακόμα μπλοκαρισμένο και τα παράτησε να προσπαθεί να με βρει.
Buchi, δεν σου έχω πει πώς εσύ και οι ιστορίες σου έχετε διαμορφώσει τη γυναίκα που έχω γίνει και αυτή τη γραφή, πιο πολύ μια αγχωμένη φωνή από ό,τι ψήγματα έμπνευσης.
Ίσως νομίζεις ότι είμαι εγωίστρια που σκέφτομαι μόνο τον εαυτό μου και την απώλεια ενός ονείρου που είχα από τότε που ήμουν οκτώ, αλλά Buchi δεν με νοιάζει. Αύριο θα σου εύχομαι καλό ταξίδι στον τόπο όπου το να έχεις κόλπο δεν σε κάνει πολίτη δεύτερης κατηγορίας, αλλά απόψε, θα γλεντήσω όλο οργή.
Αναπαύσου εν ειρήνη Buchi Emecheta.

Το Oxford Tutorial College τουίταρε εις μνήμην:

It's sad to say goodbye to Nigeria's legendary writer, Buchi Emecheta.Your contribution to Africa's literature cannot be undervalued. Adieu.

— OxbridgeTutorialColl (@OxbridgeTC) January 27, 2017

Είναι λυπηρό να αποχαιρετάς την θρυλική συγγραφέα της Νιγηρίας Buchi Emecheta. Η συμβολή σας στη λογοτεχνία της Αφρικής δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Αντίο.

Ο Charles Onyango-Obbo, εκδότης της Africapedia, ήταν γεμάτος θαυμασμό για την Emecheta, η οποία δεν επέτρεψε στην προσωπική της ταλαιπωρία να την ανακόψει από το έργο της:

RIP Buchi Emecheta: Engaged at 11; hubby burnt her 1st manuscript; had 5 children in 6 yrs & still wrote 20 books!https://t.co/Syjgu5ltxy pic.twitter.com/XLTtW7UIVD

— Charles Onyango-Obbo (@cobbo3) January 26, 2017

RIP Buchi Emecheta: Παντρεύτηκε στα 11 της. Ο αντρούλης της έκαψε το 1ο χειρόγραφο. Έκανε 5 παιδιά μέσα σε έξι χρόνια και όμως έγραψε 20 βιβλία!

Το Nigeria Book Hub περιγράφει τη “Χαρά της Μητρότητας” της Emecheta ως αριστούργημα:

The Joys of Motherhood was a masterpiece. Rest in peace Buchi Emecheta. pic.twitter.com/vE0iyoLj6L

— BookHub.ng (@BookHubNG) January 25, 2017

Το βιβλίο “Η Χαρά της Μητρότητας” ήταν αριστούργημα. Αναπαύσου εν ειρήνη Buchi Emecheta.

Και ο David Adeleke συνόψισε τη σπουδαιότερη κληρονομιά της Emecheta ως εξής:

Perhaps Emecheta’s grandest legacy was making us realise that feminism isn’t alien to Africa. She clearly defined African feminism as one that is different from that of the West. “African feminism is free of the shackles of Western romantic illusions and tends to be much more pragmatic,” she once said. “Working and achieving to great heights is nothing new to the woman of Africa… An African woman has always been a woman who achieves.” This definition of feminism recurs in her books; it is evident in the lives of Nnu Ego and Adah Ofili. Through Emecheta’s works, we are challenged to think about gender inequality from within (and by ourselves as Africans) and not swallow the West’s idea of it, for every society is different in its own way.

Ίσως η μεγαλύτερη κληρονομιά της Emecheta ήταν που μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε ότι ο φεμινισμός δεν είναι ξένος στην Αφρική. Καθόρισε σαφώς πως ο αφρικανικός φεμινισμός είναι διαφορετικός από αυτόν της Δύσης. «Ο αφρικανικός φεμινισμός είναι απαλλαγμένος από τα δεσμά των δυτικών ρομαντικών ψευδαισθήσεων και τείνει να είναι πολύ πιο ρεαλιστικός», είπε κάποτε. “Η εργασία και η επίτευξη μεγάλων κατορθωμάτων δεν είναι κάτι νέο για τη γυναίκα της Αφρικής…Μια Αφρικανή ήταν πάντα μια γυναίκα με κατορθώματα”. Αυτός ο ορισμός του φεμινισμού επαναλαμβάνεται στα βιβλία της. Είναι εμφανές στις ζωές των Nnu Ego και Adah Ofili. Μέσα από τα έργα της Emecheta, μας προκαλεί να σκεφτόμαστε την ανισότητα των φύλων από μέσα (και από εμάς τους Αφρικανούς) και να μην καταπιούμε την ιδέα της Δύσης γι’ αυτήν, γιατί κάθε κοινωνία είναι διαφορετική με τον δικό της τρόπο.