Για την ΛΟΑΤ κοινότητα της Ιορδανίας, τα βιβλία του νόμου και η πραγματικότητα στέλνουν διαφορετικά μηνύματα

SNOW by Ibrahim Owais (Creative Commons)

ΧΙΟΝΙ από τον Ibrahim Owais (Creative Commons)

Η στάση της Ιορδανίας για τα ΛΟΑΤ θέματα θεωρείται μία από τις πιο προηγμένες στη Μέση Ανατολή, καθώς η ποινικοποίηση των σχέσεων ατόμων του ιδίου φύλου αφαιρέθηκε από τον Ποινικό Κώδικα της χώρας το 1951. Ωστόσο, η αποποινικοποίηση από μόνη της δεν έχει εξασφαλίσει πλήρη ελευθερία για τα μέλη της ΛΟΑΤ κοινότητας της Ιορδανίας. Το άρθρο έξι του Ιορδανικού Συντάγματος προστατεύει τους πολίτες από τις διακρίσεις με βάση τη φυλή, τη γλώσσα ή τη θρησκεία, αλλά αυτές οι προστασίες δεν επεκτείνονται σε ανθρώπους με διαφορετική σεξουαλική ταυτότητα.

Αυτή η γκρίζα περιοχή είναι όπου οι διακρίσεις εξακολουθούν και καταφέρνουν να υπάρχουν στην καθημερινή ζωή των ΛΟΑΤ ατόμων. Ο Nasser*, ένας 23χρονος, ο οποίος μετακόμισε στην Ιορδανία περίπου πριν από ένα χρόνο και αυτοπροσδιορίζεται ως ομοφυλόφιλος, βίωσε την εμπειρία του να του ζητηθεί να φύγει από μία τοποθεσία λόγω δημόσιας επίδειξης τρυφερότητας. “Ο διευθυντής του μπαρ μας πλησίασε και μας είπε ότι αυτό που κάναμε δεν επιτρέπεται. Του είπα ότι γνωρίζω τους νόμους και ότι αυτό δεν είναι παράνομο στην Ιορδανία,” είπε στο Global Voices. “Μας είπε, ‘μπορεί να επιτρέπεται στην Ιορδανία, αλλά δεν επιτρέπεται εδώ’, και στη συνέχεια νιώσαμε άβολα και φύγαμε.

Για τα διαφυλικά άτομα, η κατάσταση είναι ακόμα πιο περίπλοκη και επικίνδυνη. Το άρθρο 307 του Ποινικού Κώδικα της Ιορδανίας αναφέρει: “Κάθε αρσενικό που είναι μεταμφιεσμένο με ρούχα θηλυκού και εισέρχεται σε ένα χώρο που προορίζεται μόνο για γυναίκες ή στο οποίο δεν μπορεί να μπει κανείς άλλος εκτός από γυναίκες κατά τη στιγμή της διάπραξης της πράξης, τιμωρείται με φυλάκιση για περίοδο που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες.” Ωστόσο, στην πράξη, τα διαφυλικά άτομα έχουν βιώσει παρενόχληση, ακόμη και ενώ σε δημόσιους χώρους.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η περίπτωση της Farah*, μίας τρανς γυναίκας που περπατούσε κοντά σε μία δημόσια αγορά, όταν καταδιώχθηκε και παρενοχλήθηκε από μια ομάδα ανδρών σε ένα αυτοκίνητο. Τους αγνόησε και εκείνοι θύμωσαν, βγήκαν από το αυτοκίνητο και την πλησίασαν.

“Τράβηξαν τα μαλλιά μου και με παρενόχλησαν, προσπαθώντας να κλέψουν το πορτοφόλι μου,” είπε στο Global Voices. Τελικά, ένας από αυτούς έχωσε το χέρι του στο πορτοφόλι μου και άρπαξε ένα μάτσο χρήματα προτού το βάλουν στα πόδια.” Ένας παρευρισκόμενος, είδε τη φιλονικία και κάλεσε την αστυνομία, η οποία, κατά την άφιξή της στη σκηνή, ζήτησε να δει την ταυτότητα του Farah.

“Ήμουν ντυμένος με θηλυκό τρόπο και ήξερα ότι θα προκαλέσω υποψίες”, είπε. “Έτσι σκαρφίστηκα μία ιστορία για το πώς έχω ένα ορμονικό πρόβλημα και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η εμφάνισή μου είναι πιο θηλυκή από αυτό που αναφέρει η ταυτότητά μου.

Δύσπιστοι και σε σύγχυση, η αστυνομία την μετέφερε στο αστυνομικό τμήμα όπου η κατάσταση κλιμακώθηκε γρήγορα σε ανάκριση σχετικά με την εμφάνιση και τη μόδα λόγω του φορέματος, παρά το γεγονός ότι μου είχαν επιτεθεί και με λήστεψαν.

“Με ρώτησαν γιατί ήμουν ντυμένη σαν κορίτσι και με αποκάλεσαν με υποτιμητικούς όρους όπως mukhanath (ένας άνδρας που μοιάζει με γυναίκα),” δήλωσε η Farah. “Με κατηγόρησαν για προσβολή της δημοσίας αιδούς και για συγκάλυψη της ταυτότητάς μου—ακόμα κι αν τους εξήγησα το πρόσωπο στην ταυτότητά μου είμαι εγώ.

Αφού κρατήθηκε για δύο ημέρες, καταδικάστηκε σε έξι μήνες σε κατ’ οίκον περιορισμό για “τη δική της προστασία”. Ο κατ’ οίκον περιορισμός συνεπάγεται το ότι πρέπει να βρίσκεται στο σπίτι πριν από τις 5 μ.μ. κάθε μέρα, και τον καθημερινό έλεγχο στο αστυνομικό τμήμα για να αποδείξει ότι είναι ακόμα στην πόλη.

Κάθε μέρα κάνω έναν αγώνα. Κάθε μέρα αντιμετωπίζω προσβολές και ταπείνωση, και μου κάνουν σωματικό έλεγχο αρπάζοντας το σώμα μου με τρόπο που με κάνουν σκοπίμως να νιώθω άβολα. Είμαι η μόνη που της κάνουν σωματικό έλεγχο οι άνθρωποι που πρέπει να την ελέγξουν.”

Η εμπειρία έχει κάνει την Farah αποφασισμένη να αφήσει την Ιορδανία για λόγους ασφαλείας. Σχεδιάζει να κινηθεί προς την Ευρώπη μετά το τέλος της περιόδου του κατ’ οίκον περιορισμού για να ολοκληρώσει τις σπουδές της, κάτι που δεν ήταν σε θέση να κάνει από τότε που αποβλήθηκε από το λύκειο αφότου αποκαλύφθηκε ότι ήταν τρανσέξουαλ. Σύμφωνα με μία έκθεση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του 2015 σχετικά με την Ιορδανία που διεξήχθη από το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, τα τρανς άτομα αντιμετωπίζουν αυξανόμενη δυσκολία πρόσβασης στην εκπαίδευση και στις δημόσιες υπηρεσίες. Το να είναι κάποιος τρανσέξουαλ μπορεί επίσης να επηρεάσει σημαντικά τις προοπτικές απασχόλησης, μερικές φορές αφήνοντας το σεξ να λειτουργεί ως η μόνη διαθέσιμη επιλογή γι’ αυτούς ώστε να βγάλουν τα προς το ζην.

Καταβάλλονται προσπάθειες για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τα ΛΟΑΤ ζητήματα, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Το 2015, άτυποι ΛΟΑΤ ακτιβιστές και το αποκλειστικά για ΛΟΑΤ περιοδικό My.Kali με βάση την Ιορδανία διοργάνωσαν μία μικρή εκδήλωση στο κέντρο του Αμμάν για την Παγκόσμια Ημέρα κατά της ομοφοβίας, της τρανσφοβίας και της μπαιφοβιας (IDAHOT), όπου μέλη των διαφόρων Ευρωπαϊκών πρεσβειών και της πρεσβείας των ΗΠΑ παρακολούθησαν ανεπίσημα την εκδήλωση ως μία ένδειξη υποστήριξης, πυροδοτώντας την καταδίκη του πρέσβη των ΗΠΑ από τις Ιορδανικές αρχές. Το IDAHOT παρ’ όλα αυτά εορτάστηκε στο Αμμάν το επόμενο έτος, αν και σε απόρρητη τοποθεσία.

Ο Hasan, ένας από τους πολύ λίγους ειλικρινείς ακτιβιστές τον ΛΟΑΤ θεμάτων στο Αμμάν, εργάζεται για την αύξηση της ευαισθητοποίησης και την παροχή χώρου και την υποστήριξη προς την ΛΟΑΤ νεολαία στην Ιορδανία. Αυτός και μερικοί φίλοι του, συνάδελφοι ακτιβιστές έχουν οργανώσει μία μηνιαία ομάδα ιδιωτικής υποστήριξης για να συζητήσουν θέματα όπως η ασφάλεια και το HIV, η ψυχική υγεία, το coming out, και θρησκευτικά θέματα.

Ξεκινήσαμε με μόνο οκτώ μέλη,” είπε ο Hasan, “αλλά τώρα μεγαλώσαμε σε ένα δίκτυο περίπου εκατό. Τα μέλη μπορούν να προσκαλούν άλλους, εφόσον τους εμπιστεύονται και να εγγυηθούν γι’ αυτούς, και η ασφάλεια είναι η προτεραιότητα. Δεν είναι πολλοί που μπορούν να είναι ειλικρινείς σχετικά με τα θέματα αυτά, όπως είμαι εγώ, και είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δουλεύω σε συνεργασία με τους ανθρώπους που έχουν συνεισφέρει σημαντικά σε αυτή την κοινότητα.”

Δεν είναι σαφές τι επιφυλάσσει το μέλλον για τα ΛΟΑΤ άτομα στην Ιορδανία, αλλά, όπως το θέτει ο Hasan, “το θέμα είναι τελικά όχι κάτω από το τραπέζι”. Μία ενδιαφέρουσα εξέλιξη είναι η ανάληψη από τον Ιορδανό Πρίγκιπα Zeid Ra'ad Al Hussein της θέσης της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα δικαιώματατο Σεπτέμβριο του 2014. Ο Πρίγκιπας Zeid έχει προτείνει περισσότερες από είκοσι προτάσεις για την προστασία των ΛΟΑΤ ατόμων, μεταξύ των οποίων υποστήριξη για όλες τις χώρες να παρέχουν νομική προστασία στα ομόφυλα ζευγάρια και στα παιδιά τους, παρέχοντάς τους τα ίδια οφέλη που χορηγούνται και στα ετερόφυλα ζευγάρια. Ο Πρίγκιπας Zeid ενεργεί για λογαριασμό της διεθνούς κοινότητας και όχι της Ιορδανίας, φυσικά, αλλά μένει να δούμε τις επιπτώσεις, εάν υπάρξουν, τις συστάσεις και τις πολιτικές για τον τερματισμό της βίας προς τους ΛΟΑΤ ανθρώπους θα έχει στο ίδιο του το έθνος.

*Τα ονόματα έχουν αλλαχθεί για την προστασία της ιδιωτικότητας των ατόμων που συνέβαλαν σ’ αυτή την ιστορία.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.