Φωτογραφία: Pixabay / Χωρίς πνευματικά δικαιώματα

Το UPR, το Πανεπιστήμιο του Πουέρτο Ρίκο, βρίσκεται σε κρίση μετά από περικοπές χρηματοδότησης, που οδήγησαν σε ένα κύμα παραίτησης από κορυφαίους κοσμήτορες.

Το περασμένο καλοκαίρι, το Κογκρέσο των ΗΠΑ ενέκρινε το PROMESA (Νόμος περί εποπτείας, διαχείρισης και οικονομικής σταθερότητας του Πουέρτο Ρίκο), δημιουργώντας το Συμβούλιο Φορολογικού Ελέγχου, το οποίο διέταξε τώρα τον κυβερνήτη Ricardo Rosselló να μειώσει τον προϋπολογισμό του URP κατά 300 εκατομμύρια δολάρια, προκειμένου να αποφευχθεί η ανάγκη δανεισμού περισσότερων χρημάτων.

Σε απάντηση, η πρόεδρος του URP Celeste Freytes και 9 από τους 11 κοσμήτορες της σχολής παραιτήθηκαν, υπογράφοντας μια κοινή επιστολή που ονομάζει τις περικοπές «δρακόντειες»:

Rechazamos que se sacrifique más a la UPR mientras otras corporaciones y estructuras gubernamentales no dan un paso al frente, ni se les exigen los recortes draconianos que se le han requerido a una institución que ha probado ser vital en el desarrollo de nuestro país.  En el momento en que el país más necesita de su Universidad  y de ampliar las oportunidades para que un mayor número de estudiantes puedan acceder a ella, le dan un golpe que amenaza su viabilidad. No es sensato ni justo que, en estos momentos, se amenace su existencia. Repudiamos la insistencia de pagar la deuda pública a expensas de la Universidad.

Δε συμφωνούμε ότι το UPR πρέπει να θυσιάζεται περισσότερο, ενώ άλλες δημόσιες επιχειρήσεις και κυβερνητικές υπηρεσίες δεν προσφέρονται εθελοντικά ούτε τους απαιτούνται οι δραστικές περικοπές που απαιτούνται από ένα θεσμό, που έχει αποδειχθεί ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της χώρας μας. Σε μια εποχή, κατά την οποία η χώρα χρειάζεται το Πανεπιστήμιό της περισσότερο και στην οποία η ανάγκη να επεκταθούν οι ευκαιρίες για μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών να έχουν πρόσβαση σε αυτήν δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη, ένα πλήγμα θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητά της. Δεν είναι ούτε λογικό ούτε δίκαιο πως σε αυτές τις στιγμές, η ύπαρξή του πρέπει να απειληθεί. Απορρίπτουμε την επιμονή στην καταβολή του δημόσιου χρέους εις βάρος του Πανεπιστημίου.

Σπουδαστές και καθηγητές έχουν ήδη ξεκινήσει τη διοργάνωση διαμαρτυριών ενάντια στα μέτρα λιτότητας που επέβαλε η Επιτροπή PROMESA, προειδοποιώντας ότι τέτοιες δραστικές περικοπές θα θέσουν σε κίνδυνο ζωτικά ακαδημαϊκά προγράμματα.

Όταν οι σπουδαστές έμαθαν σχετικά με τις μαζικές παραιτήσεις από τους κορυφαίους διαχειριστές της σχολής, πολλοί άρχισαν να μοιράζονται τους αριθμούς φοιτητικού μητρώου τους διαδικτυακά, ως χειρονομία αλληλεγγύης.

Γράφοντας για το ειδησεογραφικό περιοδικό του πανεπιστημίου, Diálogo Digital, η Karisa Cruz Rosado έγραψε επίσης τον αριθμό της, μαζί με τους λόγους για τους οποίους υποστηρίζει το πανεπιστήμιο ενάντια στις περικοπές:

801-03-XXXX: Fue en la Universidad de Puerto Rico (UPR) donde oí el ruido de mis cadenas. Donde me reconocí presa de mis deseos sin cabeza. Allí, en esos salones con hongo, caldo de cultivo para alergias crónicas, casa del terror para los asmáticos, descubrí la brevedad de la vida y cuán “mcdonalizados” estamos. […] Sin la UPR mi vida sería silencio. Sosa. Sin historia ni poesía. Sin pachanga ni francachela. Sin lucha ni resistencia. Dejar que los buitres se coman- vivo- el Alma de la Máter (madre) de Puerto Rico sería un crimen de alta traición. Porque quizá es ahí, en su lecho, donde único nos hemos acercado a la efímera sensación de libertad.

801-03-XXXX: Στο Πανεπιστήμιο του Πουέρτο Ρίκο (UPR) άκουσα τον ήχο από τις αλυσίδες μου. Εκεί συνειδητοποίησα ότι είμαι αιχμάλωτη των άσκοπων επιθυμιών μου. Εκεί, σε αυτές τις μουχλιασμένες αίθουσες διδασκαλίας, γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη χρόνιων αλλεργιών, οίκημα τρόμου για άτομα με άσθμα, ανακάλυψα τη βραχύτητα της ζωής και πόσο είμαστε “McDonald-οποιημένοι”. […] Χωρίς το UPR, η ζωή μου θα ήταν σιωπή. Νωθρή. Χωρίς ιστορία ή ποίηση. Χωρίς πάρτι και γιορτές. Χωρίς αγώνα και αντίσταση. Το να αφήνεις τους γύπες να τρώνε τη ζωντανή καρδιά της Alma Mater (μητρικό πανεπιστήμιο) του Πουέρτο Ρίκο θα ήταν έγκλημα εσχάτης προδοσίας. Επειδή ίσως είναι εκεί, το μόνο μέρος όπου βρισκόμαστε πλησίον της εφήμερης αίσθησης ελευθερίας.

Τα μέτρα λιτότητας και η πολιτική στράτευση απειλούν την τριτοβάθμια εκπαίδευση στο Πουέρτο Ρίκο

Το UPR, η δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση του Πουέρτο Ρίκο, έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί ουσιαστική πύλη για την κοινωνική κινητικότητα μεγάλου αριθμού αποφοίτων, χάρη κυρίως στην έλλειψη αστρονομικού χρέους των φοιτητών, που είναι τόσο συνηθισμένη σε άλλες σχολές σήμερα.

Δύο άλλα ανώτατα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα στο Πουέρτο Ρίκο έχουν επίσης υποστεί χρόνια συρρίκνωση των προϋπολογισμών και πολιτικοποιημένη εποπτεία: το Μουσικό Ωδείο του Πουέρτο Ρίκο και η Σχολή Πλαστικών Τεχνών και Σχεδίου του Πουέρτο Ρίκο.

Ένα από τα κτίρια της Σχολής Πλαστικών Τεχνών και Σχεδιασμού του Πουέρτο Ρίκο στο Παλιό Σαν Χουάν του Πουέρτο Ρίκο. Εικόνα που μεταφορτώθηκε στο Wikimedia Commons από Moebiusuibeom-gr, άδεια CC-BY-SA-4.0.

Ο κυβερνήτης Rosselló αντικατέστησε πρόσφατα ολόκληρο το διοικητικό συμβούλιο της Σχολής Πλαστικών Τεχνών και Σχεδιασμού του Πουέρτο Ρίκο, επιβάλλοντας νέο πρύτανη τον περασμένο Δεκέμβριο, χωρίς να συμβουλευτεί την ακαδημαϊκή κοινότητα της σχολής, παρά τους κανόνες που ορίζουν ότι ο διορισμός αυτός πρέπει να γίνεται μόνο αφού μιλήσει στο φοιτητικό σώμα, τη σχολή και τους διαχειριστές.

Ο Rosselló δήλωσε ότι η απόφασή του βασίστηκε στην απόρριψη του διοικητικού συμβουλίου της Mónica Villaverde, της αρχικής επιλογής του κυβερνήτη. Το γραφείο έπρεπε να επικαλεστεί τον πρόσφατα εκδοθέντα νόμο 3 (που τέθηκε σε ισχύ στις 23 Ιανουαρίου), ο οποίος παρέχει στον κυβερνήτη την εξουσία να απομακρύνει τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου από οποιαδήποτε δημόσια εταιρεία που θεωρεί ότι δεν συμφωνεί με τη δημοσιονομική του πολιτική.

Πολλοί έχουν εκφράσει την ανησυχία ότι ο νόμος 3 παραβιάζει την αυτονομία των πανεπιστημίων, υποστηρίζοντας ότι η σχολική αυτονομία είναι ζωτικής σημασίας για τη συμμόρφωση με τα διεθνή πρότυπα διαπίστευσης. Η διοίκηση του Rosselló απέρριψε αυτούς τους φόβους.

Ένα από τα κτίρια του Ωδείου Πουέρτο Ρίκο στην περιοχή Santurce στο Σαν Χουάν, πρωτεύουσα του Πουέρτο Ρίκο. Εικόνα που μεταφορτώθηκε στο Wikimedia Commons από Dsmorales υπό άδεια CC-BY-SA-3.0.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο το Μουσικό Ωδείο του Πουέρτο Ρίκο όσο και η Σχολή Πλαστικών Τεχνών και Σχεδιασμού του Πουέρτο Ρίκο παρήγαγαν πολλούς αποφοίτους που έχουν συνεχίσει σε εξαιρετικά επιτυχημένες καριέρες στις τέχνες τόσο στην πατρίδα τους όσο και σε όλο τον κόσμο, κερδίζοντας κύρος και για τα δύο ιδρύματα και αποτελώντας έμπνευση για αμέτρητους Πορτορικανούς.

Δυστυχώς για αυτή την κληρονομιά, το σημερινό πολιτικό κλίμα θεωρεί όλο και περισσότερο τη δημόσια εκπαίδευση ως περιττή δαπάνη. Σε αυτό το περιβάλλον, ειδικά για τους φοιτητές τεχνών και ανθρωπιστικών επιστημών, οι περικοπές του προϋπολογισμού ενδέχεται να παρακωλύσουν τα μελλοντικά εκπαιδευτικά προγράμματα.

Εάν η προηγούμενη εμπειρία αποτελεί οποιαδήποτε ένδειξη, ωστόσο, οι Πορτορικανοί δεν θα εγκαταλείψουν τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης χωρίς μάχη.