Η πρώτη γενοκτονία του 20ού αιώνα έγινε από τη Γερμανία στη Ναμίμπια

1900, Όψεις από τη Γερμανική Νοτιοδυτική Αφρική, υπογεγραμμένες από τον Hendrik Witbooi. Φωτογραφία: Keijo Knutas / Flickr / CC 2.0

Από τις 25 Νοεμβρίου 2016 έως τις 12 Μαρτίου 2017, το Μνημείο του Ολοκαυτώματος στο Παρίσι της Γαλλίας φιλοξένησε μια έκθεση αφιερωμένη στη γενοκτονία δύο λαών της Ναμίμπια, των Χερέρο και των Νάμα, στην θεωρούμενη ευρέως ως την πρώτη γενοκτονία του 20ού αιώνα.

Μετά τη Διάσκεψη του Βερολίνου του 1884, όταν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις χώρισαν την Αφρική μεταξύ τους, η Γερμανία κυβέρνησε τη Γερμανική Νοτιοδυτική Αφρική (σημερινή Ναμίμπια), μέχρι το 1915.

Μεταξύ 1904 και 1908, οι Γερμανοί αποικιοκράτες διέπραξαν ολοκαύτωμα εναντίον των Χερέρο και των Νάμα εξοντώνοντας έως και 65.000 Χερέρο και 10.000 Νάμα. Μια ιδιαίτερα φρικτή λεπτομέρεια: μερικά από τα κρανία των θυμάτων εστάλησαν ακόμη και στη Γερμανία για επιστημονική έρευνα σχετικά με την υποτιθέμενη φυλετική ανισότητα.

Τελικά, υπό την ηγεσία του Αρχηγού Samuel Maharero, τα μέλη αυτών των δύο φυλών ξεκίνησαν μια επιτυχημένη εξέγερση εναντίον των Γερμανών ανακαταλαμβάνοντας τα εδάφη τους και τερματίζοντας τους εκτεταμένους βιασμούς από Γερμανούς κατακτητές και άλλες μορφές υποβάθμισης. Πολέμησαν έναν αντάρτικο πόλεμο, που οδήγησε σε μια κατάσταση, την οποία η Véronique Chemla χαρακτήρισε στο ιστολόγιό της ως “μια μεγάλη σύγκρουση”. Η Véronique Chemla, δημοσιογράφος διεθνών υποθέσεων για τα American Thinker, Ami και FrontPage Mag, εξηγεί:

Le 12 janvier 1904, « alors que les troupes allemandes sont occupées à tenter de mater la “rébellion” des Nama Bondelswartz dans le Sud, des Herero d’Okahandja, exaspérés par les injustices commises par Zürn et la perte continue de territoire, s’en prennent aux fermes allemandes, aux commerces et à l’infrastructure coloniale. Ces attaques entraînent une brutale répression de la part des soldats et des colons qui se livrent à des actes de lynchage et de représailles aveugles ».
En Allemagne, à la suite des “descriptions exagérées de ces agressions, une véritable fièvre guerrière se développe”.
“Alors que la violence se propage, le soulèvement local se transforme en conflit majeur, forçant Maharero à se ranger du côté des « rebelles ». Au grand dam des politiciens de Berlin, ses hommes réussissent dans un premier temps à résister aux troupes de Leutwein en utilisant des techniques de guérilla. Leutwein est relevé de son commandement et remplacé par l’impitoyable général Lothar von Trotha qui débarque dans la colonie en juin 1904 avec des milliers d’hommes.

Στις 12 Ιανουαρίου 1904, “ενώ τα γερμανικά στρατεύματα προσπαθούσαν να καταστείλουν την “εξέγερση” των Bondelswartz Νάμα στα νότια, οι Okahandja Χερέρο, εξοργισμένος από τις αδικίες που διαπράχθηκαν από τον [Διοικητή Σταθμού Υπολοχαγό Ralph] Zürn και τις συνεχιζόμενες απώλειες στην επικράτειά τους, επιτέθηκαν σε γερμανικά αγροκτήματα, επιχειρήσεις και αποικιακές υποδομές. Αυτές οι επιθέσεις οδήγησαν σε μια βίαιη καταστολή από τους στρατιώτες και τους αποικιοκράτες, οι οποίοι πραγματοποίησαν λιντσαρίσματα και αδιάκριτα αντίποινα”.

Στη Γερμανία, μετά τις “υπερβάλλουσες περιγραφές αυτών των επιθέσεων, αναπτύχθηκε μια πραγματική επιθυμία για πόλεμο”.

Ενώ η βία εξακολούθησε να εξαπλώνεται, η τοπική εξέγερση μετατράπηκε σε μεγάλη σύγκρουση, αναγκάζοντας τον Maharero να ταχθεί με τους “επαναστάτες”. Προς μεγάλη ενόχληση των πολιτικών του Βερολίνου, οι άνδρες του κατάφεραν αρχικά να αντισταθούν στα στρατεύματα του Theodor Leutwein χρησιμοποιώντας αντάρτικο. Ο Leutwein παύθηκε από τα καθήκοντά του και αντικαταστάθηκε από τον αδίστακτο στρατηγό Lothar von Trotha, που έφτασε στην αποικία τον Ιούνιο του 1904 με χιλιάδες άνδρες.

Ο στρατηγός Lothar Von Trotha οδήγησε 15.000 άνδρες σε μια αδίστακτη εκστρατεία καταστολής. Στις 2 Οκτωβρίου 1904, διέταξε τους αξιωματικούς του να πραγματοποιήσουν τη συστηματική εξόντωση των μελών των δύο φυλών, όπως περιγράφεται από μια δημοσίευση στο ιστολόγιο του Daniel Giacobi. Ο Giacobi είναι Γάλλος καθηγητής ιστορίας:

Les Hereros ne sont plus des sujets allemands. S'ils n'acceptent pas, ils seront contraints par les armes. (Ils) doivent quitter le pays sinon, je les délogerai avec le « groot Rohr » (grand canon)… Tout Héréro aperçu à l'intérieur des frontières allemandes [namibiennes] avec ou sans arme, sera exécuté. Femmes et enfants seront reconduits hors d'ici – ou seront fusillés. Aucun prisonnier mâle ne sera pris. Ils seront fusillés. Décision prise pour le peuple Héréro. Dans les frontières allemandes, chaque Herero armé ou non, en possession de bétail ou pas, sera abattu. Je ne recevrai plus de femmes ou d’enfants. Je les renverrai aux leurs, ou je leur ferai tirer dessus».  «  Ma politique a toujours été d'exercer celle-ci par le terrorisme brutal, voire par la cruauté. J'anéantis les tribus insurgées dans des flots de sang et d'argent. C'est la seule semence pour faire pousser quelque chose de nouveau qui soit stable.»

Οι Χερέρο δεν είναι πλέον υποτελείς της Γερμανίας. Εάν δεν το δεχτούν αυτό, θα αναγκαστούν να το κάνουν υπό την απειλή των όπλων. [Πρέπει] να φύγουν από τη χώρα, αλλιώς θα τους διώξω εγώ με το “groot Rohr” [μεγάλο κανόνι]…Οποιοσδήποτε Χερέρο βρεθεί μέσα στα γερμανικά σύνορα [της Ναμίμπιας], είτε είναι οπλισμένος είτε όχι, θα εκτελεστεί. Γυναίκες και παιδιά θα απομακρυνθούν από τη χώρα, αλλιώς θα εκτελεστούν. Δε θα πάρουμε άνδρες αιχμαλώτους. Θα εκτελούνται. Αυτή η απόφαση ελήφθη σχετικά με τον λαό Χερέρο. Εντός γερμανικών συνόρων, κάθε Χερέρο, είτε οπλισμένος είτε όχι, με κοπάδια ή όχι, θα εκτελείται. Δεν θα δεχτώ άλλες γυναίκες ή παιδιά. Θα τους στείλω πίσω στους δικούς τους ή θα εκτελούνται. […]

Η πολιτική μου ήταν πάντα ο έλεγχος με βάναυση τρομοκρατία, ακόμη και σκληρότητα. Θα χρησιμοποιήσω άπλετα χρήματα για να εξολοθρεύσω τους αντάρτες σε λίμνες αίματος. Αυτός είναι ο μόνος σπόρος, που θα αναπτυχθεί σε κάτι νέο και σταθερό.

Τον Αύγουστο του 1904, στη Μάχη του Γουότερμπεργκ, Χερέρο και Νάμα περικυκλώθηκαν, “με μόνη διαδρομή διαφυγής την έρημο Καλαχάρι, όπου τα υδροφόρα σημεία είχαν δηλητηριαστεί”.

Ό,τι ακολούθησε στη συνέχεια ήταν ακόμη πιο τραγικό:

Pour compléter le tableau il installa des postes de garde en leur donnant l'ordre formel d'abattre tout Herero quel que soit son âge ou son sexe… Ce fut un massacre systématique que certains estiment entre 25 000 et 40 000 morts (d'autres parlent de 60 000 victimes)

Ως τελευταία πινελιά, εγκατέστησε φρουρούς, δίνοντάς τους επίσημη εντολή να σκοτώνουν οποιονδήποτε Χερέρο ανεξαρτήτως ηλικίας ή φύλου. Το αποτέλεσμα ήταν μια συστηματική σφαγή, που ορισμένοι εκτιμούν μεταξύ 25.000 και 40.000 νεκρών (άλλοι μιλούν για 60.000 θύματα).

Ο Vincent Hiribarren, λέκτορας στο King's College του Λονδίνου στην Αφρικανική και Παγκόσμια Ιστορία, διαχειρίζεται τον ιστότοπο libeafrica4.blogs.liberation.fr, ο οποίος δημοσίευσε μια συνέντευξη του Jean-Pierre Bat με την Leonor Faber-Jonker, ιστορικό στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, η οποία περιέγραψε τις μεθόδους εξόντωσης, που χρησιμοποίησαν οι Γερμανοί:

C’est en réalité la politique que suivait déjà, sans le dire, von Trotha depuis l’attaque de Watterberg. Au cours de la bataille, les Herero qui sont parvenus à s’échapper de l’encerclement allemand ont fui en direction de l’Omaheke. Von Trotha ordonna leur poursuite, ratissant systématiquement le terrain et neutralisant les points d’eau. Poussés vers le désert, ces Herero finissent par mourir de déshydratation et de faim. Cette traque n’a pas été sans conséquence, non plus, sur les Allemands…

Des copies de l’ordre écrit étaient brandis à la capture d’Herero, qui étaient forcés d’assister à l’exécution de certains de leurs camarades prisonniers avant d’être renvoyés dans le désert, afin de témoigner de ce qu’ils ont vu et de décourager les Herero de revenir.

Αυτή ήταν στην πραγματικότητα η πολιτική, που ακολουθούσε ο von Trotha, αν και ασταθής, από την επίθεση του Γουότερμπεργκ. Κατά τη διάρκεια της μάχης, όποιος Χερέρο κατάφερνε να ξεφύγει από τον κύκλο των Γερμανών, έφευγε προς το Ομαχέκε. Ο Von Trotha διέταξε την καταδίωξή τους σαρώνοντας μεθοδικά τα εδάφη και εξαλείφοντας τα υδροφόρα σημεία. Ωθήθηκαν προς την έρημο και τελικά οι Χερέρο πέθαναν από αφυδάτωση και πείνα. Αυτή η καταδίωξη είχε επίσης επιπτώσεις και για τους Γερμανούς.

Αντίγραφα της γραπτής εντολής εμφανίστηκαν, όταν αιχμαλωτίστηκαν οι Χερέρο, και αναγκάστηκαν να παρακολουθήσουν την εκτέλεση ορισμένων από τους συντρόφους τους, πριν αποσταλούν στην έρημο, ώστε να είναι μάρτυρες και να αποθαρρύνουν άλλους Χερέρο να επιστρέψουν.

Οι αποικιοκράτες συμπεριφέρθηκαν φριχτά, αρπάζοντας γη και βιάζοντας γυναίκες Χερέρο και Νάμα. Ο ιστότοπος του Μνημείου του Ολοκαυτώματος υπογράμμισε ότι οι περισσότεροι αποικιοκράτες, που άρπαξαν γη και κοπάδια των Χερέρο, αντιμετώπισαν τους Αφρικανούς με πλήρη έλλειψη σεβασμού.

Ο βιασμός ήταν συνηθισμένος, επιδεινωμένος από την έλλειψη Γερμανίδων. Ο φόβος του γερμανικού λαού (Volk) για φυλετικό εκφυλισμό οδήγησε τελικά στην απαγόρευση των μικτών γάμων τον Σεπτέμβριο του 1905. Οι ιδέες των φυλετικών διαφορών βασίστηκαν στη γερμανική ανθρωπολογία στα τέλη του 19ου αιώνα, η οποία καθιέρωσε μια διάκριση μεταξύ φυλών “πολιτισμένων” και “πρωτόγονων”. Ήλπιζαν να κατανοήσουν τα ανθρώπινα είδη μέσω της αντικειμενικής παρατήρησης των “πρωτόγονων”, όπως άνθρωποι, που εκτίθεντο σε ανθρώπινους ζωολογικούς κήπους (ιδιαίτερα δημοφιλής πρακτική στην Ευρώπη εκείνη την εποχή).

Το 2011, εννέα κρανία από τη γενοκτονία ανακαλύφθηκαν τελικά στη Ναμίμπια. Μέχρι τότε, αυτή η φρικαλεότητα είχε παραμείνει κρυφή, όπως τονίζεται από τον ιστότοπο του Μνημείου του Ολοκαυτώματος:

Le Blue Book, un rapport officiel du gouvernement britannique faisant état des atrocités commises dans le Sud-Ouest africain allemand, réalisé peu de temps après la reconquête de la colonie pendant la Première Guerre mondiale, est censuré en 1926 dans l’intérêt de l’unité blanche. Par la suite, la vision allemande faisant du génocide une guerre coloniale héroïque domine le paysage mémoriel au sens propre : l’ancienne colonie est envahie de monuments et de noms de rues commémorant l’effort de guerre allemand.

Après 1945, le passé colonial est tout sauf oublié en Allemagne. Dans le Sud-Ouest africain, la suppression du régime d’apartheid étouffa tout débat public sur le génocide. Ce fut aux descendants des victimes qu’il incomba de garder vivante la mémoire du génocide aussi bien dans des commémorations que par la transmission orale.

Το Γαλάζιο Βιβλίο, μια επίσημη έκθεση της βρετανικής κυβέρνησης, που απαριθμεί τις φρικαλεότητες, που διαπράχθηκαν στη γερμανική Νοτιοδυτική Αφρική και συντάχθηκε λίγο μετά την ανάκτηση της αποικίας κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, λογοκρίθηκε το 1926 προς το συμφέρον της νέας ενότητας. Μετά από αυτό, η γερμανική προοπτική, που έβλεπε τη γενοκτονία ως έναν ηρωικό αποικιακό πόλεμο, κυριάρχησε κυριολεκτικά στον τόπο του μνημείου, καθώς η πρώην αποικία πλημμύρισε με μνημεία και ονόματα δρόμων, που τιμούσαν τη γερμανική πολεμική προσπάθεια. Μετά το 1945, το αποικιακό παρελθόν κάθε άλλο παρά ξεχάστηκε στη Γερμανία. Στη Νοτιοδυτική Αφρική, η καταστολή του καθεστώτος του απαρτχάιντ κατέστελλε κάθε δημόσια συζήτηση σχετικά με τη γενοκτονία. Οι απόγονοι των θυμάτων είχαν το καθήκον να διατηρήσουν τη μνήμη της γενοκτονίας ζωντανή με εκδηλώσεις μνήμης και προφορική παράδοση.

Τέλος, τον Ιούλιο του 2015, η γερμανική κυβέρνηση συμφώνησε να χαρακτηρίσει “τα γεγονότα, που έλαβαν χώρα“, ως επίσημη γενοκτονία, μετά την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων. Ωστόσο, η κυβέρνηση δεν είχε ακόμη εκδώσει επίσημη συγγνώμη ούτε είχε δείξει την επιθυμία να αποζημιώσει. Αυτό οδήγησε σε μια συνάντηση τον περασμένο Οκτώβριο στο Γαλλικό Κέντρο του Βερολίνου, όπου ενώθηκαν υποστηρικτές από διάφορες χώρες για να επιβεβαιώσουν το δικαίωμα των κοινοτήτων Χερέρο και Νάμα να συμμετέχουν άμεσα στη διαπραγμάτευση ενός ψηφίσματος, που θα περιλαμβάνει την αναγνώριση της γενοκτονίας, μια κατάλληλη και ειλικρινή επίσημη απολογία στις πληγείσες κοινότητες και καταβολή δίκαιης αποζημίωσης σε αυτές τις δύο κοινότητες, οι οποίες εξακολουθούν να υφίστανται τις δυσμενείς επιπτώσεις της γενοκτονίας.

Από τότε που η Ναμίμπια απέκτησε ανεξαρτησία το 1990, οι απόγονοι των θυμάτων – μαζί με ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων (συγκεκριμένα, Εβραίους υποστηρικτές) από τη Γερμανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Μποτσουάνα και τη Νότια Αφρική, αγωνίστηκαν για να κερδίσουν την αναγνώριση της γενοκτονίας πλησιάζοντας σε μια μεγάλη νίκη στο δικαστήριο. Τον Ιούλιο, η ομοσπονδιακή δικαστής της Νέας Υόρκης Laura Taylor Swain θα εκδικάσει καταγγελία εναντίον του Βερολίνου από τους απογόνους των θυμάτων.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.