Tο πουλί του Τwitter με τα χρώματα της ρωσικής σημαίας. Μοντάζ από τον Isaac Webb.

Στις 9 Φεβρουαρίου ο χρήστης “OSINT” ανέβασε στο Twitter ένα ασυνήθιστο μήνυμα που έλαβε από το Twitter εξηγώντας ότι μερικά από τα μηνύματα του δεν θα ήταν διαθέσιμα στην Ρωσία λόγω μίας απαίτησης της Roskomnadzor, της υπηρεσίας που επιβλέπει τα ρωσικά ΜΜΕ και είναι υπεύθυνη ελέγχου των ειδήσεων που θεωρούνται παράνομες.

Στο ηλεκτρονικό μήνυμα το Twitter εξήγησε ότι οι προκαθορισμένες απαιτήσεις του γενικού εισαγγελέα το 2015 οι οποίες ρυθμίζουν και διευρύνουν τον νόμο του 2006 για τον κανονισμό πληροφόρησης δικαιολόγησε την αξίωση της Roskomnadzor. Οι αξιώσεις του 2015 του Γενικού εισαγγελέα, τις οποίες τροποποίησε “ο νόμος Lugovoy”, παρέχουν περιορισμούς των πηγών πληροφόρησης που περιέχουν  “έκκληση για μαζική στάση, ακραίες κινήσεις και συμμετοχή σε μαζικές διαμαρτυρίες”. Η διεκδίκηση αυτή έχει χρησιμοποιηθεί για λογοκρισία ενός αριθμού πηγών πληροφόρησης συμπεριλαμβανομένων του Twitter, του Github και ποικιλίας ουκρανικών δημοσιεύσεων.

Η Roskomnadzor έχει χρησιμοποιήσει παραπλήσια νομικά επιχειρήματα για να διατάξει ρωσικούς διαδικτυακούς τόπους να περιορίσουν την πρόσβαση λογαριασμών γνωστών προσωπικοτήτων της αντιπολίτευσης, συγκαταλεγμένου του Aλεξέι Ναβάλνι και του Γκάρι Κασπάροφ.

According to Twitter Legal, some of my tweets will now be withheld in Russia on request of the Governement pic.twitter.com/gvXbnKlw3F

— The OSINT (@theosint) February 9, 2017

Σύμφωνα με το νομικό τμήμα του Twitter μερικά από τα σχόλια μου θα λογοκρίνονται στην Ρωσία όπως απαίτησε η κυβέρνηση.

Ο OSINT—ένας ανώνυμος εισφορέας στην πλατφόρμα κοινωνικής δημοσιογραφίας Bellingcat—δεν είναι ένας αναπάντεχος στόχος της Roskomnadzor, λόγω της οργής που έχει προκαλέσει στο Κρεμλίνο και στα ρωσικά ΜΜΕ το Bellingcat για τις αναφορές στην ρωσική διαφθορά, τον πόλεμο στην ανατολική Ουκρανία, και την κατάρριψη της πτήσης MH-17. Είναι πιθανό ότι η συχνή κριτική του OSINT στην ρωσική πολιτική και τον κυβερνητικό έλεγχο των ΜΜΕ έκανε τον χρήστη στόχο για λογοκρισία.

— The OSINT (@theosint) February 9, 2017 Despite the fact that they complained about “extremist content”, I have no doubt they want to silence me for speaking out against Putinists.

Παρότι παραπονιούνται για ακραίο περιεχόμενο, δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θέλουν να με κάνουν να σιωπήσω εναντίων των οπαδών του Πούτιν.

Αλλά ο OSINT δεν είναι ο μόνος χρήστης που τα μηνύματα του είναι μπλοκαρισμένα στην Ρωσία.  Η ρωσική κυβέρνηση υποβάλλει χιλιάδες αιτήσεις κάθε χρόνο στο Twitter για αφαίρεση περιεχομένου, ακολουθώντας την διαδικασία αφαίρεσης περιεχομένου για κυβερνητικές υπηρεσίες. Αυτή η διαδικασία προαπαιτεί οι κυβερνητικές υπηρεσίες να επιδείξουν πως το περιεχόμενο του δικτύου παραβιάζει τον τοπικό νόμο. Εάν η εταιρία εγκρίνει την αίτηση το περιεχόμενο που εξετάζεται θα λογοκριθεί και θα μπει “γεωγραφικός φραγμός” στην χώρα.

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη αναφορά διαφάνειας του Twitter, από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούνιο του 2016, οι ρωσικές αρχές έκαναν 1.599 αιτήσεις για λογοκρισία και ανέφεραν 1.698 λογαριασμούς για παραβίαση. Το Twitter περιόρισε 10 λογαριασμούς και έβαλε γεωγραφικό φραγμό σε 182 μηνύματα στη Ρωσία αυτή την περίοδο, τοποθετώντας την ανάμεσα στις έξι πρώτες χώρες που έχουν εγκεκριμένες αιτήσεις μπλοκαρίσματος από το Twitter.

Αυτή η τάση δεν είναι εντελώς καινούργια: το 2015 έγινε μία ογκώδη άνοδος στο νούμερο των ρωσικών αιτήσεων για λογοκρισία. Παρ’ όλα αυτά η ρωσική λογοκρισία ωχριά σε σχέση με την αδιαφιλονίκητη αρχηγό της συμμορίας, την Τουρκία, για την οποία το Twitter έκανε γεωγραφικό φραγμό σε παραπάνω από 1.500 μηνύματα και 222 λογαριασμούς για το πρώτο μισό του 2016 μόνο.

Και οι δύο χώρες έχουν μία συνθήκη για αμοιβαία νομική βοήθεια  με τις ΗΠΑ, η οποία μπορεί να υποχρεώσει εταιρίες όπως το Twitter να τιμήσουν τις κυβερνητικές αιτήσεις εάν έχουν υποβληθεί μέσω της κατάλληλης διαδικασίας και συνοδευμένες με δικαστική εντολή. Αλλά μόνο η Τουρκία φαίνεται ότι χρησιμοποίησε αυτή την διαδικασία το 2016, η οποία εξηγεί γιατί τα νούμερα είναι τόσο υψηλά.

Πηγή: Twitter

Στην αρχή αυτού του χρόνου, μερικοί σατιρικοί λογαριασμοί σχετικοί με την Ρωσία αφαιρέθηκαν παροδικά από το Twitter. Το Twitter αρχικά ισχυρίσθηκε ότι αυτό ήταν λόγω παραβίασης των κανόνων που διακυβερνούσαν τους σατιρικούς λογαριασμούς, αλλά αργότερα τους αποκατέστησαν και κανείς υποψιάζεται ότι ξεκαθαρίστηκε η παροδική τους πρόθεση. Κατά την διάρκεια της προσωρινής απαγόρευσης έγινε κατακραυγή από μερικές πλευρές της κοινότητας του Twitter, γιατί η απόφαση διακοπής αυτών των λογαριασμών ήταν παραβίαση των όρων εξυπηρέτησης του Twitter. Η ενέργεια του Twitter εναντίων αυτών των λογαριασμών ήταν μάλλον αποτέλεσμα επισήμανσης άλλων χρηστών και όχι άμεσων κρατικών αιτημάτων.

Αλλά είναι εύκολο να αναρωτηθεί κανείς εάν το Twitter έκανε παραχωρήσεις στα ρωσικά αιτήματα προσπαθώντας ως μέρος μίας προσπάθειας να συνεχίσει να λειτουργεί στην Ρωσία.  Την άνοιξη του 2015, η Roskomnadzor εξαπέλυσε ρητές απειλές στο Facebook, Google και Twitter, δίνοντας οδηγίες να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις λογοκρισίας του γραφείου που στόχευαν τα “ακραία περιεχόμενα” αλλιώς ή θα πλήρωναν πρόστιμο ή θα απαγορεύονταν εντελώς. Επιπρόσθετα, η Ρωσία θα προσπαθούσε να εξαναγκάσει τις ξένες διαδικτυακές εταιρίες να αποθηκεύσουν τις πληροφορίες των χρηστών σε ρωσικό έδαφος— ένα αίτημα που το Twitter και άλλες εταιρίες έχουν μέχρι τώρα αποφύγει. Παρ’ όλα αυτά, τον Νοέμβριο του 2016  η επαγγελματική ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης LinkedIn απαγορεύτηκε στην Ρωσία για παραβίαση αυτού του νόμου. Παρατηρητές ερμήνευσαν αυτή την απόφαση ως μία κίνηση να πιέσουν τις ξένες εταιρίες να αρχίσουν να αποθηκεύουν τα δεδομένα σε εξυπηρετητές στην Ρωσία.

Η συνέπεια είναι ότι πλατφόρμες όπως το Twitter φαίνονται να ακροβατούν, βρίσκοντας μία μέση λύση που να του επιτρέπει να φαίνονται ονομαστικά τουλάχιστον ότι υποστηρίζουν την ελευθερία έκφρασης ενώ αποφεύγουν την απέλαση τους από την Ρωσία. Αυτή η προσέγγιση υποδηλώνει ότι προτιμούν να διεξάγουν επιλεκτική λογοκρισία παρά να ριψοκινδυνέψουν την απέλαση τους από χώρες όπως η Τουρκία και η Ρωσία.

Από την Πράσινη Επανάσταση στο Ιράν το 2009, το Twitter και άλλες κοινωνικές πλατφόρμες θεωρούνται ευρέως σημαντικοί διευκολυντές της διακίνησης ειδήσεων σε πείσμα των καταπιεστικών κυβερνήσεων. Χώρες όπως η Ρωσία και η Τουρκία εντούτοις, έχουν ανταποκριθεί στην τεχνολογική καινοτομία με νομική καινοτομία, όπως με τον νόμο του τοπικού περιορισμού του εξυπηρετητή αφήνοντας εταιρίες όπως το Twitter που έχουν χτίσει την  φήμη τους στην ιδέα της ελεύθερης έκφρασης σε δύσκολη θέση.