Πού είναι τα σύνορα της Ευρώπης; Μια ιστορία από την Γκαζιαντέπ, μια πόλη μεταξύ Τουρκίας και Συρίας

Στα 80 χιλιόμετρα από τον πόλεμο, στα 100 χιλιόμετρα από το Kομπάνι, την κουρδική πόλη που κατακτήθηκε πρώτη από το Ισλαμικό Κράτος και στη συνέχεια απελευθερώθηκε, στα 60 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Συρία, το Γκαζιαντέπ, η τελευταία πόλη πριν από την είσοδο στη Μέση Ανατολή, η νοτιότερη τουρκική μητρόπολη, είναι ένα χωνευτήρι θρησκειών, παραδόσεων, νεωτερικότητας και αντιφάσεων – μια διασταύρωση μεταξύ Μέσης Ανατολής και Ευρώπης.

10614315_10204506767182348_506972166007724913_n

Φωτογραφία της συγγραφέως, Nicoletta De Vita

10881525_10204506776182573_5768689141129898028_n

Φωτογραφία της συγγραφέως, Nicoletta de Vita

Η ζωή στο Γκαζιαντέπ ορίζεται από τις πέντε καθημερινές συνεδρίες προσευχών που ανακοινώνονται από τα ηχεία σε κάθε γωνιά του δρόμου. Στην πόλη, σύγχρονες εγκαταστάσεις και αρχαία τζαμιά δένονται μεταξύ τους στο κέντρο της πόλης, όπου τα εμπορικά κέντρα εναλλάσσονται με μεγάλα παζάρια μπαχαρικών. Ένα στα τρία αυτοκίνητα έχει πινακίδες Συρίας: 500.000 άνθρωποι χτυπημένοι από τους βομβαρδισμούς και από την προέλαση του Ισλαμικού Κράτους, βρίσκονται στην πόλη. Σε σύγκριση με εκείνους που ζουν κοντά στα σύνορα, οι Σύριοι στο Γκαζιαντέπ κοιμούνται στα στρατόπεδα ή έχουν κάνει κατάληψη παράνομα σε παλιά κτίρια. Δεν κάνουν φασαρία ή υψώνουν τη φωνή τους και οι Τούρκοι μετά βίας χρησιμοποιούν ποτέ την έκφραση «πρόσφυγες από τη Συρία».

1966740_10204506775662560_3775866972305685859_n

Φωτογραφία της συγγραφέως, Nicoletta de Vita

DSCN3654

DSCN3666

Φωτογραφία της συγγραφέως, Nicoletta de Vita

Αλλά υπάρχει μια μικρή μερίδα του πληθυσμού που λειτουργεί με μια ΜΚΟ, την GEGD (Gaziantep Eğitim ve Gençlik Dernegi) που βρίσκουν κατάλυμα, εκπαίδευση και καθοδήγηση για τα παιδιά της Συρίας και του Αφγανιστάν. Έχω επισκεφθεί αυτό το κέντρο κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος κατάρτισης που οργανώνεται σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση από μια τουρκική ένωση που ασχολείται με την πολιτιστική ένταξη στο Γκαζιαντέπ. Η έδρα του κέντρου μοιάζει με ένα μικρό σπίτι με κήπο και παιδική χαρά, αλλά είναι ένα κέντρο στο οποίο τουλάχιστον δέκα διαφορετικές εθνικότητες και κουλτούρες συζητούν, μελετούν και συνομιλούν μεταξύ τους. Έτσι γνώρισα την Irene Itria, μια Ιταλίδα που έχει υπό την επίβλεψη της την οργάνωση της ευρωπαϊκής εθελοντικής υπηρεσίας στο Γκαζιαντέπ από τον Οκτώβριο του 2014.

10858607_10204506735901566_6020643057203635638_n

Η Irene Itria με τις άλλες εθελόντιρες στο κέντρο. Φωτογραφία της συγγραφέως, Nicoletta de Vita

Μόλις άκουσε μια φωνή στα ιταλικά ήταν ενθουσιασμένη γιατί δεν υπάρχουν πολλοί τουρίστες εδώ, κυρίως Ιταλοί, εκτός αν είναι μέρος της ευρωπαϊκής εθελοντικής υπηρεσίας. «Το κέντρο μας είναι επίσης ένα σχολείο. Προσωπικά, έχω διδάξει αραβικά και αγγλικά σε παιδιά από τη Συρία και το Αφγανιστάν.» Τα λόγια της Irene με άγγιξαν αμέσως και το χαμόγελό της μετέφερε απόλυτα την δέσμευση και το πάθος που βάζει στο έργο της.

«Είμαι Ιταλίδα και μιλάω πολύ λίγα τουρκικά. Τα παιδιά μιλούν μόνο συριακά και γλώσσες του Αφγανιστάν και έτσι η διδασκαλία στα αραβικά και αγγλικά, χωρίς να υπάρχει μια κοινή γλώσσα ήταν μια πρόκληση από την αρχή. Τους δίνω τα εργαλεία για να μάθουν, αλλά είναι τα χαμόγελά τους και οι χειρονομίες που γεμίζουν την καθημερινή μου ζωή. Είναι πεινασμένοι για πολιτισμό, γνώση και, πάνω απ ‘όλα, θέλουν να γίνουν δεκτά, ή τουλάχιστον να μην αγνοούνται, από το υπόλοιπο τουρκικό πληθυσμό», δήλωσε η Irene. «Αν αναφέρω το συριακό πρόβλημα ή την λέξη πρόσφυγας σε έναν Τούρκο πολίτη, ο ίδιος σηκώνει τους ώμους και φεύγει. Στην πραγματικότητα, αν και είναι πολύ άνετα με τους πολλούς πολιτισμούς που συνυπάρχουν ειρηνικά στην πόλη τους, το θέμα των στρατοπέδων και τα παιδιά που πεθαίνουν από την πείνα σε απόσταση αναπνοής από εδώ δεν θεωρείται καμία ευθύνη τους. Φυσικά, δεν σκέφτονται όλοι οι πολίτες του Γκαζιαντέπ με αυτόν τον τρόπο, αλλά πολλοί δεν έχουν καν επίγνωση αυτής της κατάστασης.»

Μεταξύ των πολλών ανθρώπων που έχω γνωρίσει σε αυτό το ταξίδι, μόνο η Irene ήταν σε θέση να απαντήσει στις ερωτήσεις μου και μου είπε πως οι Σύριοι επιβιώνουν, διατηρώντας την αξιοπρέπειά τους.

Κερδίζουν τα προς το ζην κυρίως από τη διαλογή σκουπιδιών, μου είπε, με τον διαχωρισμό των διαφορετικών υλικών από τους κάδους και στη συνέχεια τα μεταπωλούν. Εκείνοι που παραμένουν στο Γκαζιαντέπ και δεν πάνε σε άλλες τουρκικές πόλεις ή σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν όσο καλύτερα μπορούν για να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο, και αν δεν μπορούν απολύτως ζητούν βοήθεια στο πολιτιστικό κέντρο.

«Οι συριακές οικογένειες που έχω συναντήσει, ακόμη και αν δεν ζουν σε σταθερό οικονομικό σχεδιασμό και συνθήκες στέγασης, δεν καταφεύγουν στη βία ή στο έγκλημα για να ζήσουν. Με άλλα λόγια», λέει η Irene, «λένε ότι μπορούν να βομβαρδίσουν τα σπίτια και τα νοσοκομεία τους , ακόμη και ολόκληρες πόλεις, αλλά όλο αυτό από μόνο του δεν κάνει τους ανθρώπους κακούς και την αξιοπρέπειά τους να καταρρεύσει στο έδαφος, όπως τα κτίρια τους.»

«Οι Τούρκοι έχουν συνηθίσει να είναι φιλόξενοι και ανεκτικοί με τους άλλους πολιτισμούς, καθώς είναι στα σύνορα μεταξύ της Ευρώπης και της Ασίας και όμως, όταν πήγα στο στρατόπεδο προσφύγων στα σύνορα, η ένταση μεταξύ του προσωπικού και των συριακών πολιτών ήταν προφανής: στην πραγματικότητα, μόλις έφτασα, συνειδητοποίησα ότι τα τηλέφωνα όλων των εθελοντών δεν μπορούσαν ούτε να καλέσουν ούτε να δεχτούν κλήσεις. Ήταν όλοι λίγο πολύ κολλημένα», είπε.

Καθώς μιλούσε, η Irene άρχισε να χαμηλώνει τη φωνή της και να αποφεύγει να λέει την λέξη Συρία ή Σύριος, γιατί αυτό θα σήμαινε την αποδοχή του προβλήματος των προσφύγων. «Η κατάσταση στα σύνορα είναι δύσκολη για περισσότερους λόγους από όσους η τουρκική κυβέρνηση μπορεί να φανταστεί και όσο περισσότερο συνεχίζεται, τόσο χειρότερη γίνεται.»

Και ενώ οι ερωτήσεις μου ήταν όλο και πιο πιεστικές, η σχολική ημέρα έφτασε στο τέλος της και τα μικρότερα παιδιά ετοιμάζονταν να φύγουν. Χαμογελαστά πρόσωπα, με σημειωματάρια και βιβλία στα χέρια τους, και πολλοί λόγοι για να χαιρετήσουν θερμά την καθηγήτρια τους Irene. Από τη στιγμή που τους κάλεσα να ποζάρουν για μια φωτογραφία, ήμουν περιτριγυρισμένη από τις φωνές τους: «Από πού είσαι; Από πού είσαι;»

11381_10204506734621534_5815236090178908799_n

Τα παιδιά στο σχολείο της Irene. Φωτογραφία της συγγραφέως, Nicoletta de Vita

Η Irene μου χαμογέλασε, περήφανη για το έργο της και την πρόοδο που κάνει στο σχολείο με αυτά τα παιδιά.

Μερικές μέρες, μπορώ ακόμα να ακούσω αυτές τις φωνές στις γωνίες του μυαλού μου: «Από πού είσαι; Από πού είσαι;»

Δεν ξέρω, ίσως και σήμερα νιώθω σαν να είμαι στο Γκαζιαντέπ.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.