Πορεία στη Βηρυτό για την Εργατική Πρωτομαγιά, 30 Απριλίου 2017. Φωτογραφία: Ezgi Durmaz. Πηγή: Facebook. [1]
Για όγδοη συνεχή χρονιά, οι μετανάστες οικιακοί εργαζόμενοι (MDW) από πολλά έθνη έκαναν πορεία για να απαιτήσουν τα εργασιακά τους δικαιώματα στη Βηρυτό του Λιβάνου την Κυριακή 30 Απριλίου 2017.
Η πορεία έγινε προς τιμήν της Εργατικής Πρωτομαγιάς, η οποία έπεσε Δευτέρα, αλλά καθώς η Κυριακή είναι η μόνη μέρα ρεπό για τους περισσότερους μετανάστες οικιακούς εργάτες στο Λίβανο, η 30η Απριλίου ήταν η μόνη επιλογή.
Οι μετανάστες οικιακοί εργαζόμενοι στη χώρα αντιμετωπίζουν συχνά κακομεταχείριση. Μια εργαζόμενη από τη Μαδαγασκάρη, η Julia, που ήταν στην πορεία, εξήγησε:
We face a lot of problems. We don't have adequate rooms. We don't have holidays. We face violence, abuse. We are here for that and everything.
Αντιμετωπίζουμε πολλά προβλήματα. Δεν έχουμε επαρκή δωμάτια. Δεν έχουμε διακοπές. Αντιμετωπίζουμε βία, κακοποίηση. Είμαστε εδώ γι’ αυτό και για όλα.
Η πορεία διοργανώθηκε από τη Συμμαχία Μεταναστών Οικιακών Εργαζομένων στο Λίβανο [2], η οποία «στοχεύει στην ενίσχυση των γυναικών που είναι MDW στο Λίβανο για την αναζήτηση εργατικών δικαιωμάτων και την καταπολέμηση των διακρίσεων».
Πολλές ομάδες του Λιβάνου βοήθησαν επίσης στην οργάνωση της πορείας. Περιλαμβάνονται: το Κίνημα κατά του Ρατσισμού, [3] το Κοινοτικό Κέντρο Μεταναστών [4], η Διεθνής Ομοσπονδία Οικιακών Εργαζομένων [5], το Λιβανέζικο Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων [6], ο Διεθνής Σύνδεσμος AMEL [7], το ALEF – Δράση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα [8], η KAFA (αρκετά) Βία και Εκμετάλλευση [9], η Sawt al Niswa [10], η Διατομεακή Φεμινιστική Λέσχη [11] του Λιβανέζικου Αμερικανικού Πανεπιστημίου, η Κοσμική Λέσχη [12] του Αμερικανικού Πανεπιστημίου της Βηρυτού, το Σοσιαλιστικό Φόρουμ [13] (πολιτική οργάνωση), η φεμινιστική συνεταιριστική οργάνωση DAMMEH [14] και η Ένωση Insan [15].
Ο συντάκτης του Global Voices Hassan Chamoun ήταν στην πορεία. Οι συμμετέχοντες περπατούσαν και φώναζαν συνθήματα όπως: “Είμαστε επίσης άνθρωποι” και “κάτω το σύστημα Kafala”, αναφερόμενοι στο σύστημα χορηγίας της χώρας, που διέπει την εγχώρια εργασία των μεταναστών. Επίσης, φώναζαν: “Το μόνο που λέμε είναι να μας δώσετε τα δικαιώματά μας”, μια παραλλαγή από το τραγούδι του Τζον Λένον “Give Peace a Chance”.
Ένα άλλο σύνθημα ήταν “Επικυρώστε, εφαρμόστε τη σύμβαση 189 [16]!” αναφερόμενοι στη σύμβαση που συντάχθηκε από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας. Εάν εφαρμοστεί στο Λίβανο, αυτό θα σήμαινε ότι η κυβέρνηση είναι νομικά υποχρεωμένη να συμμορφώνεται με τους εργατικούς νόμους και οι μετανάστες οικιακοί εργαζόμενοι πιστεύουν ότι αυτό τουλάχιστον θα αμβλύνει τις φριχτές συνθήκες εργασίας στη χώρα.
Σε όλη τη διάρκεια της πορείας, αρκετοί μετανάστες οικιακοί εργάτες παρακολουθούσαν από μπαλκόνια, ανήμποροι να ενταχθούν στην ίδια τους την πορεία. Μερικοί χαιρετούσαν τους διαδηλωτές, ενώ άλλοι απλά κοίταζαν.
Δυο φωτογραφίες από τον Pat Sy που δείχνουν την αντίθεση μεταξύ των αντιδράσεων από τους μετανάστες οικιακούς εργάτες. Πηγή: Facebook. [17]
Μιλώντας στο Global Voices, πολλοί μετανάστες οικιακοί εργαζόμενοι εξέφρασαν την επιθυμία τους να αναγνωρίσει το Λίβανο τα δικαιώματά τους.
Η Miriam, εργαζόμενη από τις Φιλιππίνες, δήλωσε:
Every year we ask about this so it's time to abolish [the kafala system].”
Κάθε χρόνο το ζητάμε, γι’ αυτό είναι καιρός να καταργήσουμε το σύστημα kafala.
Αναφέρεται στο περιβόητο σύστημα χορηγίας ή “Kafala” στα αραβικά, το οποίο διέπει την εγχώρια εργασία μεταναστών στο Λίβανο. Το σύστημα Kafala δεσμεύει ουσιαστικά το νομικό καθεστώς του μετανάστη οικιακού εργαζομένου με τους εργοδότες του.
Όπως εξηγεί ο οργανισμός υπεράσπισης Migrant-Rights.org [18], το σύστημα αυτό καθιστά τους εργαζομένους αυτούς ευάλωτους σε κακοποίηση:
Kafala is a system of control. In the migration context, it is a way for governments to delegate oversight and responsibility for migrants to private citizens or companies. The system gives sponsors a set of legal abilities to control workers: without the employer’s permission, workers cannot change jobs, quit jobs, or leave the country. If a worker leaves a job without permission, the employer has the power to cancel his or her residence visa, automatically turning the worker into an illegal resident in the country. Workers whose employers cancel their residency visas often have to leave the country through deportation proceedings, and many have to spend time behind bars.
Το Kafala είναι ένα σύστημα ελέγχου. Στο πλαίσιο της μετανάστευσης, είναι ένας τρόπος για τις κυβερνήσεις να μεταβιβάζουν την εποπτεία και την ευθύνη για τους μετανάστες σε ιδιώτες ή εταιρείες. Το σύστημα παρέχει στους χορηγούς μια σειρά νομικών ικανοτήτων για τον έλεγχο των εργαζομένων: χωρίς την άδεια του εργοδότη, οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να αλλάξουν θέσεις εργασίας, να εγκαταλείψουν θέσεις εργασίας ή να εγκαταλείψουν τη χώρα. Εάν ένας εργαζόμενος εγκαταλείψει μια θέση χωρίς άδεια, ο εργοδότης έχει την εξουσία να ακυρώσει τη βίζα του, μετατρέποντας αυτομάτως τον εργαζόμενο σε παράνομο κάτοικο στη χώρα. Οι εργαζόμενοι, των οποίων οι εργοδότες ακυρώνουν τις βίζες, συχνά πρέπει να εγκαταλείψουν τη χώρα μέσω διαδικασιών απέλασης και πολλοί πρέπει να περάσουν χρόνο πίσω από τα κάγκελα της φυλακής.
Η πορεία ήταν επίσης μια γιορτή πολιτισμού και κληρονομιάς των MDW στο Λίβανο. Οι σημαίες της Αιθιοπίας φαίνονταν δίπλα σε σημαίες των Φιλιππίνων, της Σρι Λάνκα, της Μαδαγασκάρης, του Νεπάλ και άλλων. Πορεία Εργατικής Πρωτομαγιάς στη Βηρυτό. 30 Απριλίου 2017. Φωτογραφία του Pat Sy. Πηγή: Facebook. [19]
Ο Abdallah, εργαζόμενος από το Σουδάν, δήλωσε επίσης ότι «είναι καιρός να αλλάξουμε το σύστημα Kafala». Ένας εργαζόμενος από την Ακτή του Ελεφαντοστού δήλωσε ότι “μας κακομεταχειρίζονται εδώ και θέλουμε μια καλύτερη ζωή”. Ένας άλλος εργαζόμενος από τη Σρι Λάνκα, δήλωσε ότι “δεν είμαστε σκλάβοι, θέλουμε τα δικαιώματά μας”. Τέλος, ένας εργαζόμενος από το Μπαγκλαντές είπε: «Χρειαζόμαστε ελευθερία στον Λίβανο», κρατώντας μια ταμπέλα που έγραφε: «Σύστημα Kafala = Δουλεία το 2017».
Καθώς έφτασαν στο τελικό σημείο συνάντησής τους, στη γειτονιά Raouche της Βηρυτού, οι διαδηλωτές κράτησαν τρία λεπτά σιωπής για όσους έχασαν τη ζωή τους στο Λίβανο. Εκτιμάται [20] ότι τουλάχιστον ένας μετανάστης οικιακός εργάτης ανά μήνα στο Λίβανο αυτοκτονεί λόγω των άγριων συνθηκών εργασίας.
Όντως, μια ταμπέλα έλεγε: “Σταματήστε να λέτε αυτοκτονία την κάθε δολοφονία”, αναφερόμενη στην ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση ότι συχνά όσοι περιγράφεται ότι αυτοκτόνησαν στην πραγματικότητα δολοφονήθηκαν από τους εργοδότες τους.
Προωθητική εκστρατεία για την πορεία. Πηγή: Facebook [21].
Οι διαδηλωτές ενθυμήθηκαν επίσης εκείνους που πρόσφατα απελάθηκαν, κυρίως οι επιφανείς συνδικαλίστριες Sujana Rana και Roja “Rosie” Maya Limbu, και οι δυο από το Νεπάλ, τον Δεκέμβριο του 2016.
Όπως αναφέρθηκε τότε στο Global Voices, οι Λιβανέζοι αξιωματούχοι αρνήθηκαν να παράσχουν επίσημους λόγους για τη σύλληψη και απέλασή τους, με αποτέλεσμα πολλές ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εργατικά συνδικάτα να υποψιάζονται ότι απελάθηκαν λόγω του έργου τους στον υψηλών καθηκόντων ρόλο που διαδραματίζει η Ένωση Οικιακών Εργατών, την οποία η Rana βοήθησε να ιδρυθεί [22].
Διαβάστε περισσότερα: Απέλαση από τον Λίβανο επιφανούς συνδικαλίστριας, δοκιμάζεται η αντίδραση μεταναστών εργατών [23]
Διαδηλώτρια στην πορεία που βαστά τη σημαία της Σρι Λάνκα. Φωτογραφία: Pat Sy. Πηγή: Facebook. [24]
Οι διαδηλωτές διάβασαν στη συνέχεια μια ομιλία στα αραβικά, τα αγγλικά και τα γαλλικά, και έκαναν εννέα αιτήματα προς την κυβέρνηση του Λιβάνου. Αυτά είναι: [25]
1. Καταργήστε το σύστημα χορηγίας (Kafala) και αντικαταστήστε το με ένα δίκαιο σύστημα μετανάστευσης και διαμονής που εγγυάται τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις δίκαιες και δεοντολογικές προσλήψεις, την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και τη δυνατότητα των MDW να ζουν εκτός κατοικίας του εργοδότη και να αλλάζουν εργοδότες.
2. Επικύρωση και εφαρμογή της Σύμβασης Εργασίας των Εργατών της ΔΟΕ του 2011 (C189).
3. Να επεκταθεί ο εργατικός νόμος του Λιβάνου ώστε να καλύπτει όλες τις κατηγορίες εργαζομένων συμπεριλαμβανομένων των οικιακών εργαζομένων.
4. Μεταρρύθμιση της τυποποιημένης ενοποιημένης σύμβασης για την εξασφάλιση βασικών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων απόκτησης ελάχιστου μισθού στο Λίβανο, λήξης της σύμβασης εργασίας, μέγιστης διάρκειας εργασίας και αμοιβής για υπερωρίες, δικαιωμάτων ιδιωτικότητας και αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και διαβίωσης, δικαίωμα για εβδομαδιαίο ρεπό εκτός κατοικίας και χωρίς τη συνοδεία των εργοδοτών, καθώς και δικαίωμα κανονικής ασφάλισης υγείας.
5. Να είναι υπόλογοι οι εργοδότες που προβαίνουν σε κακομεταχείριση και να δημιουργηθεί μηχανισμός επιθεώρησης σε συνδυασμό με προσβάσιμους και οικονομικά προσιτούς μηχανισμούς καταγγελίας, δίκαιες και γρήγορες δίκες και νομική αποκατάσταση.
6. Παρακολουθήστε και κλείστε όλα τα καταχρηστικά και ανήθικα γραφεία προσλήψεων και δημιουργήστε ένα σύστημα μαύρης λίστας για αυτά.
7. Εγγυηθείτε το δικαίωμα των οικιακών εργαζομένων να οργανωθούν και να συνδικαλιστούν.
8. Διερευνήστε σωστά τους θανάτους των MDW, και σε περίπτωση αφύσικου θανάτου, φέρτε ενώπιον της δικαιοσύνης όσους προκάλεσαν αυτούς τους θανάτους.
9. Σταματήστε την κρατική βία εναντίον των MDW, συμπεριλαμβανομένης της κράτησης MDW που εγκαταλείπουν τις κατοικίες των εργοδοτών τους, ασκώντας βία στα κέντρα κράτησης και στα αστυνομικά τμήματα και στερώντας νόμιμη διαμονή από τα παιδιά των MDW.
Ο Hassan Chamoun εργάζεται με το Κίνημα κατά του Ρατσισμού και ο Joey Ayoub ήταν εθελοντής στο Κοινοτικό Κέντρο Μεταναστών μεταξύ 2013 και 2014.