“Ο Safari δεν μπορεί να ανοίξει τη σελίδα, χάθηκε η σύνδεση δικτύου”¨. Στιγμιότυπο οθόνης από την ιστοσελίδα Mada Masr, όπως προσπελάστηκε από την Αίγυπτο.
Οι προσπάθειες της αιγυπτιακής κυβέρνησης να καταστείλει επικριτικές πλατφόρμες ΜΜΕ έφθασαν ως κορυφαίες ειδήσεις αυτή την εβδομάδα, όταν οι Αρχές εμπόδισαν την πρόσβαση στον ανεξάρτητο ιστοχώρο ειδήσεων Mada Masr, που εδρεύει στο Κάιρο.
Ένα “ανεξάρτητο και προοδευτικό” ειδησεογραφικό πρακτορείο που καλύπτει ποικίλα θέματα όπως η πολιτική, ο πολιτισμός και η οικονομία, το Mada Masr δημοσίευε συστηματικά άρθρα κρίσιμου ενδιαφέροντος για το κοινό, για τα οποία σπάνια υπάρχουν δημοσιεύματα σε άλλα ΜΜΕ. Έχουν καλύψει τη συνεχιζόμενη καταστολή [1] ακτιβιστών και δημοσιογράφων, επιθέσεις [2] στην κοπτική μειονότητα της Αιγύπτου και τη δυσχερή [3] κατάσταση των προσφύγων στην Αίγυπτο.
Από τις 25 Μαΐου, οι χρήστες εντός της Αιγύπτου δεν είχαν πρόσβαση στον ιστότοπο στα δίκτυα των περισσότερων τοπικών παρόχων υπηρεσιών Διαδικτύου. Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Al-Ahram δήλωσε [4] ότι 21 ιστότοποι ειδήσεων απαγορεύτηκαν στην Αίγυπτο για «υποστήριξη της τρομοκρατίας και εξάπλωση ψεμάτων», σύμφωνα με μια υψηλόβαθμη πηγή ασφαλείας που ανέφερε το πρακτορείο. Αυτές οι ιστοσελίδες περιλαμβάνουν την αραβόφωνη έκδοση της Huffington Post και την ιστοσελίδα του δικτύου Aljazeera που εδρεύει στο Κατάρ.
Mada Masr, αρχική σελίδα. Στιγμιότυπο οθόνης, ελήφθη από τις ΗΠΑ, 26 Μαΐου 2017.
Ο τύπος μπλοκαρίσματος επικοινωνίας που χρησιμοποιείται για τη διακοπή της Mada Masr είναι γνωστός ως έγχυση RST. Σύμφωνα με μια σημείωση [5] από τους συντάκτες που δημοσιεύτηκε στο Facebook, αυτή η τεχνική χρησιμοποιεί ένα τρίτο μέρος για να παρακολουθεί και να παρεμβαίνει στην κίνηση στο Διαδίκτυο που κινείται προς και από την ιστοσελίδα προορισμού.
Ενώ ιστοτόποι έχουν μπλοκαριστεί στην Αίγυπτο και παλιότερα, είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση ανακοίνωσε δημόσια την απόφασή της να το πράξει.
Είναι νόμιμο αυτό το είδος λογοκρισίας;
Υπό την αιγίδα του Προέδρου Αμπντελφατάχ Ελ Σίσι, η Αίγυπτος έχει λάβει μεγάλα μέτρα για την καταπολέμηση των αντίθετων φωνών, μέσω της στόχευσης μεμονωμένων δημοσιογράφων και διαδικτυακών ακτιβιστών, καθώς και με την επιβολή φιλοκυβερνητικών πολιτικών για τα ΜΜΕ. Και ενώ οι αξιωματούχοι δεν έδωσαν στην ομάδα Mada Masr ακριβή εξήγηση για το μπλοκάρισμα, η νομιμότητα αυτής της πράξης παραμένει υπό αμφισβήτηση.
Σε διαβούλευση με το Mada Masr, ο ερευνητής τεχνολογίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αιγυπτιακή Πρωτοβουλία για τα Προσωπικά Δικαιώματα, Amr Gharbeia, εξήγησε [5] ότι οι περιορισμοί στους δικτυακούς τόπους μπορούν να επιβληθούν νόμιμα με δύο τρόπους: είτε με εντολή που εκδίδεται από ανώτερη αρχή είτε με την επιβολή του αντιτρομοκρατικού νόμου. Ο πρώτος μηχανισμός μπορεί να εφαρμοστεί με διάταγμα εισαγγελέα, δικαστή σε έρευνα ή από τον πρόεδρο σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (η οποία ισχύει επί του παρόντος στην Αίγυπτο). Ο δεύτερος μηχανισμός μπορεί να εφαρμοστεί χρησιμοποιώντας το άρθρο 29 του αντιτρομοκρατικού νόμου της Αιγύπτου, που προβλέπει πενταετή φυλάκιση για όσους «δημιουργούν τηλεπικοινωνιακό ή δικτυακό τόπο για την προώθηση ιδεών ή πεποιθήσεων που ενθαρρύνουν τη διάπραξη τρομοκρατικών ενεργειών ή τη μετάδοση πληροφοριών να παραπλανήσουν τις υπηρεσίες ασφαλείας ή να επηρεάσουν την πορεία της δικαιοσύνης σε σχέση με ένα έγκλημα τρομοκρατίας».
Ωστόσο, καθώς η Mada Masr δεν ενημερώθηκε επισήμως για τυχόν νομικά μέτρα που λαμβάνονται εναντίον τους, ο Gharbeia θεωρεί ότι η κυβέρνηση μπορεί να έχει ζητήσει από τους παρόχους υπηρεσιών Διαδικτύου να μπλοκάρουν την ιστοσελίδα εξωδικαστικά. Με αυτό το τεκμήριο στο χέρι, η Mada Masr δήλωσε στη σημείωσή τους στο Facebook:
If that is the case, there are two violations, according to Gharbeia: one against freedom of expression and one against the sovereignty of law.
Αν συμβαίνει αυτό, υπάρχουν δύο παραβιάσεις, σύμφωνα με τον Gharbeia: μία κατά της ελευθερίας έκφρασης και μία κατά της κυριαρχίας του νόμου.
Το φθίνον κλίμα των ΜΜΕ στην Αίγυπτο
Αυτή η πιο πρόσφατη καταστολή σε έναν ήδη φιμωμένο Τύπο αναμφίβολα θα αφήσει ακόμη πιο ευάλωτα από πριν ανεξάρτητα ΜΜΕ και όποιον εκφράζει την κριτική του για τον Σίσι, όλα υποτίθεται προς όφελος της εθνικής ασφάλειας.
Η απόφαση μπλοκαρίσματος 21 ιστοτόπων, συμπεριλαμβανομένου του Al Jazeera και Huffpost Arabic που χρηματοδοτούνται από το Κατάρ, άφησαν δύσπιστους τους δημοσιογράφους. Η αρχισυντάκτρια της Mada Masr Lina Attalah δήλωσε στο Reuters [6]:
Nothing explains this blockade more than a very clear intention from the authorities to crack down on critical media in ways that bypass the law.
Τίποτα δεν εξηγεί αυτόν τον αποκλεισμό καλύτερα από μια πολύ σαφή πρόθεση των Αρχών να καταστείλουν τα επικριτικά ΜΜΕ με τρόπους που παρακάμπτουν το νόμο.
Η Attalah ανέφερε επιπλέον στον Guardian [7]:
the main focus now is to try and get the site back up online without it being blocked easily, but in the long run I don’t really know what this kind of fight means for our survival. My gut feeling is that this is not the end, and there’s a way to carry on. But I don’t know how exactly this will happen yet.
η κύρια εστίαση τώρα είναι να προσπαθήσουμε να αποκαταστήσουμε τον ιστότοπο στο διαδίκτυο χωρίς να μπλοκάρεται εύκολα, αλλά μακροπρόθεσμα δεν γνωρίζω πραγματικά τι σημαίνει αυτό το είδος αγώνα για την επιβίωσή μας. Η διαίσθησή μου λέει ότι αυτό δεν είναι το τέλος και υπάρχει τρόπος να συνεχίσουμε. Αλλά δεν ξέρω ακόμα πώς ακριβώς αυτό θα συμβεί.
Ο ακτιβιστής Ramy Raoof τουίταρε:
authorities started phasing blocking websites in Egypt via internet providers incl one of most progressive independent website @MadaMasr [8]pic.twitter.com/ih8sPepMRc [9]
— Ramy Raoof (@RamyRaoof) May 24, 2017 [10]
οι αρχές άρχισαν τη σταδιακή κατάργηση των ιστοτόπων στην Αίγυπτο μέσω παρόχων διαδικτύου, συμπεριλαμβανομένης μιας από τις πιο προοδευτικές ανεξάρτητες ιστοσελίδες @MadaMasr pic.twitter.com/ih8sPepMRc
Παρά την έντονη κατάσταση, η Mada Masr λέει ότι θα συνεχίσει να δημοσιεύει στον ιστότοπό της και μέσω του Facebook [11]. Ο δημοσιογράφος Jack Shenker επαίνεσε το όραμα της Mada, δίνοντας ένα screenshot της δήλωσής τους:
Statement from #Egypt [12]‘s fearless @MadaMasr [8] – one of the last bastions of independent journalism in #Sisi [13]‘s dictatorship, blocked overnight pic.twitter.com/PjG6aR0nzL [14]
— Jack Shenker (@hackneylad) May 25, 2017 [15]
Δήλωση από την ατρόμητη της Αιγύπτου @MadaMasr – ένα από τα τελευταία προπύργια ανεξάρτητης δημοσιογραφίας στη δικτατορία του Σίσι, που μπλοκαρίστηκε μέσα σε μια μέρα pic.twitter.com/PjG6aR0nzL
Ο Αιγύπτιος δικηγόρος και ακτιβιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Gamal Eid υποστήριξε την Mada Masr:
شارك صفحة مدى مصر على فيس بوك، بعد حجبه من أعداء النور والحرية والديمقراطية
احد المواقع الاكثر مهنية ومصداقية في مصرhttps://t.co/OL7pIk7pBL [16]— Gamal Eid (@gamaleid) May 25, 2017 [17]
“Γίνετε μέλος της σελίδας Mada Masr στο Facebook αφού μπλοκαρίστηκε από εχθρούς του διαφωτισμού, της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Ένας από τους πιο επαγγελματικούς και αξιόπιστους ιστότοπους. “
Εν τω μεταξύ, η δημόσια ζωή στην Αίγυπτο εξακολουθεί να είναι γεμάτη με περιστατικά βίας και συγκρούσεων. Στις 26 Μαΐου, ένοπλοι επιτέθηκαν [18] σε ένα λεωφορείο σκοτώνοντας 25 Αιγύπτιους Κόπτες Χριστιανούς. Το καθεστώς του Σίσι εξαπέλυσε επίθεση κατά της λιβυκής πόλης Ντέρνα, θεωρώντας ότι φιλοξενεί τρομοκρατικές οργανώσεις. Σε μια στιγμή όπως αυτή και στην επίμονη αναταραχή που αντιμετωπίζουν καθημερινά πολλοί Αιγύπτιοι, τα ελεύθερα και ανεξάρτητα ΜΜΕ που καλύπτουν γεγονότα προς το δημόσιο συμφέρον – όχι προς το συμφέρον των πολιτικών – είναι πιο σημαντικά από ποτέ.