- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Η μεγαλύτερη απεργία της Βραζιλίας από το 1996

· Σύνταξη Taisa Sganzerla Μετάφραση Ioannis Ouzounis

Κατηγορίες: Λατινική Αμερική, Βραζιλία, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διαδηλώσεις, Διακυβέρνηση, Επικαιρότητα, Εργασία, Μέσα των πολιτών, Πολιτική, Ψηφιακός ακτιβισμός

[1]

Εκατομμύρια εργαζόμενοι απεργούν στη Βραζιλία κατά των μεταρρυθμίσεων που σκοπεύουν να αποδυναμώσουν την εργατική και συνταξιοδοτική νομοθεσία. Υποστηρικτής των μεταρρυθμίσεων αυτών είναι η συντηρητική κυβέρνηση του Μικέλ Τεμέρ, ο οποίος πέρυσι έγινε πρόεδρος της Βραζιλίας αντικαθιστώντας τη Ντίλμα Ρούσεφ έπειτα από μια αμφιλεγόμενη διαδικασία μομφής που άσκησε εναντίον της.

Οι δημόσιες συγκοινωνίες εν μέρει παρέλυσαν στις περισσότερες μεγάλες πόλεις [2], συμπεριλαμβανομένης και της πρωτεύουσας της χώρας, Σάο Πάολο. Τραπεζικοί υπάλληλοι, δάσκαλοι, δημόσιοι λειτουργοί και εργαζόμενοι στη βιομηχανία του πετρελαίου ήταν οι κύριοι απεργοί που σταμάτησαν να δουλεύουν για 24 ώρες, ξεκινώντας τα μεσάνυχτα της 28ης Απριλίου. Κοινωνικά κινήματα και συνδικαλιστικές οργανώσεις οργάνωσαν την απεργία καθώς και τις διαδηλώσεις.

Σε αντίθεση με τις επανειλημμένες διαδηλώσεις που έχουν λάβει μέρος στη Βραζιλία τα τελευταία τρία χρόνια, αυτή τη φορά ξέσπασαν διαδηλώσεις και σε μικρότερες πόλεις και σε φτωχότερες συνοικίες μεγάλων πόλεων. Διαδηλωτές έκλεισαν μερικούς από τους μεγαλύτερους διακρατικούς δρόμους, γέφυρες, αεροδρόμια και σταθμούς λεωφορείων από τις πρώτες πρωινές ώρες. Πολλοί σχολίασαν [3]πως αυτή η μέρα μοιάζει με Κυριακή ή αργία.

Την τελευταία φορά που πραγματοποιήθηκε μια γενική απεργία τόσο ευρείας κλίμακας στη Βραζιλία ήταν το 1996, κατά τη διακυβέρνηση ενός ακόμα [4] προέδρου που ήταν υπέρ των μέτρων λιτότητας. Στο Twitter τα hashtags #GreveGeral και #BrasilEmGreve ήταν δημοφιλή την Παρασκευή 28 Απριλίου.

Διαδηλωτές στο Μπέλο Οριζόντε, η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Βραζιλίας. Φωτογραφία: Mídia Ninja CC BY-SA 2.0

Μία εβδομάδα πριν τις διαδηλώσεις, το Κοινοβούλιο της Βραζιλίας ενέκρινε [5]εργασιακές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες αυξάνουν τον εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας από τις 44 στις 48 ώρες. Επιπλέον, οι μεταρρυθμίσεις σχεδόν θα εκμηδενίζουν τις κυρώσεις για εταιρίες που απολύουν τους υπαλλήλους τους και θα είναι ακόμα πιο δύσκολο οι υπάλληλοι αυτοί να κινηθούν δικαστικά κατά των πρώην εργοδοτών τους.

Το νομοσχέδιο αυτό είναι μέρος μιας σειράς μεταρρυθμίσεων που πρότεινε ο Τεμέρ, ο οποίος κατέχει τη νομοθετική πλειοψηφία καθώς και την υποστήριξη του επιχειρηματικού τομέα της Βραζιλίας, παρά το γεγονός πως γίνεται σταδιακά λιγότερο δημοφιλής. Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση [6] της Ipsos η αποδοχή του από την κοινή γνώμη δεν υπερβαίνει το 4%. Τον τελευταίο χρόνο έχει εγκρίνει μεταξύ άλλων νομοσχέδια που περιλαμβάνουν το πάγωμα [7] των αυξήσεων στις δημόσιες δαπάνες και την άρση των περιορισμών για την εξωτερική ανάθεση. Στη συνέχεια, το βραζιλιάνικο Κογκρέσο καλείται να ψηφίσει ιδιαίτερα σημαντικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα των συντάξεων.

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται πως οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες προκειμένου η χώρα να αντιμετωπίσει το μεγάλο δημοσιονομικό της έλλειμμα [8]. Οι μεταρρυθμίσεις ανακοινώθηκαν για πρώτη φορά στα τέλη του 2015 από το κεντρώο Κόμμα του Δημοκρατικού Κινήματος της Βραζιλίας (PMDB) με το έγγραφο “Bridge to the Future [9]” (γέφυρα προς το μέλλον). Το σχέδιο αυτό δημοσιεύτηκε λίγο πριν τη λήξη της δωδεκάχρονης συνεργασίας του παραπάνω κόμματος με το Εργατικό Κόμμα της Βραζιλίας, γεγονός το οποίο απέτρεψε στο Κογκρέσο να ασκήσει δίωξη κατά της Ντίλμα Ρούσεφ τον Απρίλιο του 2016. Η Ρούσεφ είχε εκλεγεί με ποσοστό 54% τον Οκτώβριο του 2014 με ένα πολύ διαφορετικό πρόγραμμα δράσης, εγείροντας ερωτήματα για τη νομιμότητα των νέων μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης.

Ορισμένοι αρχηγοί μεγάλων κομμάτων, συμπεριλαμβανομένου και του Τεμέρ, εμπλέκονται σε ένα συνεχόμενο σκάνδαλο διαφθοράς με νέες εξελίξεις τον τελευταίο καιρό, αυξάνοντας τη δυσαρέσκεια του κοινού και θέτοντας τη χώρα σε κατάσταση αβεβαιότητας μέχρι τις γενικές εκλογές του 2018. Είναι πιθανό να απαγορευτεί [10] στον Τεμέρ να συμμετάσχει στις εκλογές, καθώς το 2014 κατηγορήθηκε πως παραβίασε τους εκλογικούς νόμους. Επιπλέον, ασκείται σκληρή κριτική [11] κατά του Τεμέρ αναφέροντας πως δεν θα έχει απήχηση σε μελλοντικούς ψηφοφόρους καθώς προωθεί μια καθόλου δημοφιλή κρατική πολιτική.

Διαδήλωση στα νότια του Σάο Πάολο τις πρώτες πρωινές ώρες. Φωτογραφία: Mídia Ninja CC BY-SA 2.0

Πολλοί δεν ήταν υπέρ της γενικής απεργίας. Συντηρητικές ομάδες, όπως το Movimento Brasil Livre και η Vem pra Rua, που ήταν στην πρώτη γραμμή των διαδηλώσεων υπέρ της μομφής της προέδρου το 2015 και το 2016 και υποστηρίζουν τα μέτρα λιτότητας, χαρακτηρίζουν τις διαδηλώσεις ως μια πολιτική πλατφόρμα για το Εργατικό Κόμμα της Βραζιλίας. Και οι δύο αυτές ομάδες έχουν ξεκινήσει εκστρατεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρακινώντας τον κόσμο να σπάσει την απεργία και να δουλέψει. Παράλληλα το Free Brazil Movement, το οποίο σε γενικές γραμμές εκφράζει πιο ακραίες απόψεις, αποκάλεσε τους διαδηλωτές “τρομοκράτες [12]“.

Διαδηλωτής στο Σάο Πάολο. Φωτογραφία: Mídia Ninja CC BY-SA 2.0

Η αστυνομία διέσπασε μέρος του πλήθους με δακρυγόνα και λαστιχένιες σφαίρες, ενώ δεν επέμβει καθόλου σε άλλες μεγάλες διαδηλώσεις. Στο Σάο Πάολο η αστυνομία συνέλαβε 16 ακτιβιστές του βραζιλιάνικου Κινήματος Άστεγων Εργαζομένων (Homeless Workers’ Movement [13]), το οποίο υποστηρίζει την κοινωνική στέγαση και αποτελεί το πιο διαδεδομένο κοινωνικό κίνημα της Βραζιλίας. Οι ακτιβιστές μάλιστα κατηγορήθηκαν πως λειτουργούν ως “εγκληματική οργάνωση [14]“.

Στο Ρίο ντε Τζανέιρο η αστυνομία διέσπασε μεγάλο μέρος των διαδηλωτών νωρίς το απόγευμα της ίδιας μέρας.

Ενώ οι περισσότερες διαδηλώσεις διασπάστηκαν, η μεγαλύτερη συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε στην Παρασκευή το απόγευμα στο κέντρο του Σάο Πάολο, όπου οι διαδηλωτές πορεύτηκαν προς την κατοικία του Μικέλ Τεμέρ.

Διαδήλωση στην πόλη Σαλβαδόρ. Φωτογραφία: Mídia Ninja CC BY-SA 2.0

Μικρότερες διαδηλώσεις προς υποστήριξη των Βραζιλιάνων απεργών έλαβαν μέρος στο Βερολίνο καθώς και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.