Flickr, φωτογραφία από την she_who_must, άδεια CC BY-NC-ND 2.0.

Εθελοντές μεταφραστές διέθεσαν την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης ανοιχτού κώδικα Diaspora* σε ορισμένες από τις πιο κοινές γλώσσες στο διαδίκτυο, όπως κινέζικα, ιαπωνικά, ισπανικά και πορτογαλικά. Αλλά ρίξτε μια ματιά στη λίστα των γλωσσών με το 100% των όρων και των φράσεων του ιστότοπου μεταφρασμένο και θα δείτε πως μια γλώσσα ξεχωρίζει ιδιαίτερα μεταξύ των άλλων: τα οξιτανικά.

Τα οξιτανικά είναι είναι μια ρομανική γλώσσα, που ομιλείται στη Νότια Γαλλία και σε μέρη της Ισπανίας, του Μονακό και της Ιταλίας. Ο αριθμός των ομιλητών στην περιοχή ποικίλλει από πηγή σε πηγή, αλλά είναι σαφές ότι ο αριθμός μειώνεται. Η οξιτανική γλώσσα έχει αρκετές διαλέκτους, αλλά διαφαίνεται σταδιακά ένα “πρότυπο οξιτανικών”, που λαμβάνει υπόψη τις διάφορες παραλλαγές. Σύμφωνα με τον Άτλαντα των Παγκόσμιων Γλωσσών σε Κίνδυνο της UNESCO, οι διάλεκτοι προβενσάλ, οβερνιάτ, λιμουζέν και λανγκντόκ κατατάσσονται ως “σοβαρά απειλούμενες” και οι δύο διαλέκτοι γασκωνέζικα και βιβαρο-αλπέν χαρακτηρίζονται ως “πλέον απειλούμενες”.

Μία μικρή ομάδα μεταφραστών, οι οποίοι αποφάσισαν ότι το Diaspora* θα ήταν άλλο ένα σημαντικός χώρος για την προώθηση της γλώσσας, έφεραν τα οξιτανικά στο κοινωνικό δίκτυο.

Ο Quentin Pagès, ο οποίος μιλάει τη διάλεκτο λανγκντόκ, στην οποία βασίζεται η πρότυπη οξιτανική, είναι ένα από τα μέλη της ομάδας μετάφρασης και συνεργάστηκε επίσης για οξιτανικές μεταφράσεις και σε άλλες πλατφόρμες, όπως οι Jitsi Meet, Wallabag, Framadate και Mastodon. Μοιράστηκε τις εμπειρίες του με το Rising Voices σε σύντομη συνέντευξη.

Rising Voices (RV): Γιατί είναι σημαντικό για εσάς το Diaspora* να είναι διαθέσιμο στην οξιτανική γλώσσα;

Quentin Pagès (QP): Έτσι ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να αρχίσουν να το χρησιμοποιούν και να δώσει ορατότητα στη γλώσσα. Δεν μου αρέσει όταν οι άνθρωποι αποφασίζουν ότι μια γλώσσα έχει περισσότερη αξία από την άλλη. Κατά τη γνώμη μου, κάθε γλώσσα είναι εξίσου ισότιμη με μια άλλη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό για μένα το γεγονός ότι τα οξιτανικά είναι διαθέσιμα ως πλήρης γλώσσα. Παρόλο που η οξιτανική γλώσσα δεν είναι από τις πιο διαδεδομένες γλώσσες στο Diaspora*, επειδή είναι ένα έργο ανοιχτού κώδικα, το έργο μετάφρασης μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί για άλλα έργα που χρησιμοποιούν την ίδια ορολογία και φρασεολογία.

RV: Πώς ξεκινήσατε το εγχείρημα της τοπικής προσαρμογής;

QP: Αποφάσισα να ξεκινήσω τη μετάφραση του Diaspora*, επειδή συμπεριλήφθηκε σε μια λίστα εναλλακτικών πλατφορμών ανοιχτού κώδικα που συνέταξε μια γαλλική ένωση ονόματι Framasoft μέσω της εκστρατείας της με την επωνυμία “Ξε-Google-άρετε το Ίντερνετ“. Από εκείνο τον κατάλογο, βοήθησα επίσης στη μετάφραση των Jitsi Meet, Wallabag, Framadate και τώρα τη νέα πλατφόρμα κοινωνικού δικτύου που ονομάζεται Mastodon. Για τη μετάφραση του Diaspora, η ομάδα αποτελείται από τρία άτομα και επικοινωνούσαμε κυρίως μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

RV: Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις για τη μετάφραση του Diaspora* στα οξιτανικά;

QP: Αναμένετε ότι μια πρόκληση για τη μετάφραση θα είναι η έλλειψη λεξιλογίου ή κάτι τέτοιο. Αλλά δεν ήταν για αυτό, ήταν να βρούμε τους ανθρώπους να επιμεληθούν τα μεταφρασμένα κείμενα και να βοηθήσουν στη συνεργασία με το έργο. Η οξιτανική γλώσσα έχει καλή ευελιξία στη δημιουργία νέων λέξεων. Έτσι, από τη μία πλευρά, θα ήθελα να υπάρχουν περισσότεροι να μεταφράσουμε, αλλά από την άλλη πλευρά, υπήρχαν μόνο λίγοι κι έτσι θα μπορούσαμε να ελέγξουμε ότι μια λέξη μεταφράστηκε με τον ίδιο τρόπο παντού. Για τη λέξη “αναδημοσιεύω”, μπορείτε να βρείτε μερικές περιπτώσεις όπου εμφανίζεται ως “repartejar” και αλλού ως “tornar partejar”. Θα μπορούσα να τα αλλάξω, αλλά καθώς και τα δύο σημαίνουν το ίδιο και και τα δύο είναι σωστά, αποφάσισα να τα αφήσω και τα δυο.

RV: Έχετε αίσθηση της δραστηριότητας των κοινοτήτων που χρησιμοποιούν το Diaspora* στα οξιτανικά;

QP: Κάποιοι άνθρωποι ακόμα δεν έχουν δοκιμάσει αυτό το κοινωνικό δίκτυο. Εύχομαι οι άνθρωποι να χρησιμοποιούσαν τα εργαλεία που είναι διαθέσιμα στα οξιτανικά, αλλά αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι μόνο λίγοι άνθρωποι εκτιμούν τη διαθεσιμότητα της γλώσσας ως ισχυρό πλεονέκτημα. Στην περίπτωση του Diaspora* στα οξιτανικά, θα ήταν ένας πολύ καλός τρόπος να μαζέψουμε ανθρώπους που θέλουν να υποστηρίξουν τη γλώσσα και έτσι να μπορούμε να συνεργαστούμε μαζί σε άλλα έργα. Κατά τη γνώμη μου, η “εργασία για τη γλώσσα” πρέπει να γίνει στην οξιτανική, ώστε να είναι συνεπής. Αυτός είναι ο λόγος που προτιμώ να χρησιμοποιώ λογισμικό ανοιχτού κώδικα, επειδή γνωρίζω ότι αν έχω λίγο χρόνο, μπορώ να συνεισφέρω και να δώσω στη γλώσσα μου περισσότερες πιθανότητες να ιδωθεί και να χρησιμοποιηθεί από κόσμο.