Ο πρόεδρος του Τατζικιστάν Ιμομάλι Ραχμόν αρπάζει το χέρι του Ρώσου ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν κατά τη διάρκεια ενός πρόσφατου ταξιδιού στη Μόσχα. Εικόνα της ρωσικής κυβέρνησης χωρίς πνευματικά δικαιώματα. Περικοπή για τους σκοπούς του άρθρου.

Μικρότερο από το μέσο χέρι, αλλά χειραψία μεγαλύτερη από το μέσο όρο. Από τότε που ο Ντόναλντ Τραμπ έγινε ο 45ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, κείμενα επί κειμένων  του Διαδικτύου αφιερώθηκαν στην ανάλυση των φαινομενικά εχθρικών χειραψιών του με παγκόσμιους ηγέτες.

Σύμφωνα με το πλήθος των διαδικτυακών αναλύσεων που καλύπτουν αυτές τις στιγμές πρώτης επαφής, οι περισσότερες εξ αυτών τονίζουν την παγίδα του Τραμπ. Η τραχιά τεχνική φαίνεται να περιλαμβάνει τον Τραμπ να χρησιμοποιεί τη σημαντική του δύναμη για να τραβήξει τον αντίπαλό του προ το σώμα του. Εάν αποτύχει, απλώς εξασφαλίζει ότι τα δάχτυλά του ανεβαίνουν ως τον καρπό του ανυποψίαστου αλλοδαπού ηγέτη περισσότερο από όσο λογικά αναμένεται σε οποιαδήποτε μη ανταγωνιστική χειραψία.

Σε άρθρο για την Independent, εφημερίδα του Ηνωμένου Βασιλείου, ο Geoff Beattie έκρινε ότι η κίνηση αποτελεί επέκταση της εξωτερικής πολιτικής «Πρώτα η Αμερική» του Τραμπ και, τελικά, ένα παιχνίδι για τις κάμερες.

Όποια κι αν είναι τα κίνητρα πίσω από τη χειραψία Τραμπ, δεν λυπήθηκε τον Ιμομάλι Ραχμόν, de facto ισόβιο πρόεδρο του Τατζικιστάν, τον οποίο συνάντησε στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας ως μέρος της Αραβικής Ισλαμικής Αμερικανικής Συνόδου Κορυφής στις 21 Μαΐου.

Найден человек, который переиграл Трампа в рукопожатии pic.twitter.com/snhfDgJr2r

— тем временем… (@a_imanaliev) May 23, 2017

Βρήκαμε το άτομο που μπορεί να νικήσει τον Τραμπ στις χειραψίες.

@a_imanaliev? It scared him… He had to step in! #impeachtrump

— Lizz (@Lizzette007) May 23, 2017

Τον φόβισε…Έπρεπε να πατήσει μπροστά το πόδι!

@a_imanaliev Yeah Buddy. he was ready for his jerking ass. Good.

— Mrs BJ Holloway (@Peachie100) May 23, 2017

Ναι, ρε φίλε. Ήταν έτοιμος για τον βλαμμένο. Ωραία.

@a_imanaliev You can tell who has the most power in this room.

— Chris Green (@GreenFlag41) May 23, 2017

Εύκολα βλέπεις ποιος έχει τη μεγαλύτερη δύναμη σε αυτό το δωμάτιο.

Όπως μπορεί να παρατηρηθεί στο παραπάνω gif, ο Ραχμόν, του οποίου η αυταρχική χώρα της Κεντρικής Ασίας είναι η φτωχότερη στην πρώην Σοβιετική Ένωση, βγήκε σαφώς από τη χειραψία ως ο ισχυρότερος, κάνοντας ζευγάρι με τον Τζάστιν Τριντό του Καναδά στην ελίτ λίστα των μη ηττημένων στο αγαπημένο άθλημα του Τραμπ, που δεν είναι το γκολφ.

Όμως, ενώ η αξιομνημόνευτη αντιμετώπιση του Τραμπ από τον Τριντό κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους τον Φεβρουάριο αφορούσε προγραμματισμό, η νίκη του Ραχμόν φαινόταν να έχει εξασφαλιστεί με ενστικτώδη βίαιη δύναμη, συνοπτικά συνοψίζοντας το θέμα της κυριαρχίας του πάνω από δύο δεκαετίες στο Τατζικιστάν.

Τα πάντα αφορούν μόνο αυτόν

Με τη διαφθορά να κυριαρχεί και περίπου το μισό αρσενικό πληθυσμό σε ηλικία εργασίας να αναζητά εργασία στο εξωτερικό στη Ρωσία, ο 64χρονος Ραχμόν έχει ταλέντο στην προβολή μιας εικόνας επιτυχίας σε ένα αποτυχημένο κράτος. Ο πρόσφατος επίσημος τίτλος του είναι “Ιδρυτής της ειρήνης και της εθνικής ενότητας – Ηγέτης του Έθνους”, ο οποίος αποτίει φόρο τιμής στην ηγεσία του στη χώρα, την οποία έβγαλε από έναν πικρό πενταετή εμφύλιο πόλεμο, που την έπληξε λίγο μετά την ανεξαρτησία της από τη Σοβιετική Ένωση το 1991.

Σε άρθρο για το περιοδικό Litro, η Αμερικανίδα ερευνήτρια Emily Neil παραθέτει τα λόγια μιας γυναίκας από το Τατζικιστάν, που εξηγεί το σεβασμό της για μια φυσιογνωμία, η οποία για τους περισσότερους παρατηρητές πέρα από τα σύνορα της χώρας είναι η επιτομή ενός εγωκεντρικού δικτάτορα της παλαιάς σχολής.

“That is why I love Rakhmon,” Parvina said, bread still in hand, shocking me with her directness.

All Americans, laughed at Rakhmon and his regime, ex-KGB types, running the country with the most ridiculous gestures of authoritarianism: the billboards, the government-sanctioned “news” declaring the prosperity of Tajikistan, showing image after image of full crop fields accompanied by floating, inspirational music – even his recent declaration earlier the year before of his title not just as president, as he had been since peace was achieved in 1997, but also as “Leader of the Nation,” reminiscent in its bleak grandiosity of something straight out of the Hunger Games.

[…]

She explained to me as well as she could, as well as I could understand: “He is why there is bread now. He is why you, a foreigner, can be here right now.”

Rakhmon was not a billboard: He was a fact that meant that in her hand was the smooth, round bread, a fact that was the reason why I was sitting there, why I had boarded a plane and landed in Dushanbe, where I could play in the alley with her daughters without fear of being shot. Why my government’s heavily-weighted, paper-thin green dollars changed hands, became somoni and now could rest safely in the wooden trunk under the bed in her room.

Yes, it was funny, but nothing about Parvina’s face – her mouth which so quickly smiled when playing with her children, her eyes which would light up as we talked about our mutual love of Enrique Iglesias – showed any sign of amusement now.

“Αυτός είναι ο λόγος που αγαπώ τον Ραχμόν”, είπε η Parvina , με το ψωμί ακόμα στο χέρι, συγκλονίζοντάς με με την αμεσότητά της.

Όλοι οι Αμερικανοί, γέλαγαν με τον Ραχμόν και το καθεστώς του, πρώην KGB-ίτες, που κυβερνούσαν τη χώρα με τις πιο γελοίες ενέργειες αυταρχισμού: διαφημίσεις, επικυρωμένες από την κυβέρνηση “ειδήσεις” που δηλώνουν την ευημερία του Τατζικιστάν, αλληλουχία φωτογραφιών τεράστιων καλλιεργειών που συνοδεύεται από ήρεμη μουσική όλο έμπνευση, ακόμα και η πρόσφατη δήλωση του προηγούμενου έτους του για τον τίτλο του, όχι μόνο ως πρόεδρος, όπως υφίστατο από την ειρήνη που επιτεύχθηκε το 1997, αλλά και ως “Ηγέτης του Έθνους”, θυμίζοντας στη ζοφερή μεγαλοπρέπεια του κάτι βγαλμένο από το Hunger Games.

[…]

Μου εξήγησε όσο θα μπορούσε, όσο μπορούσα κι εγώ να καταλάβω: “Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχει ψωμί τώρα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μπορείς εσύ, μια αλλοδαπή, να είσαι εδώ τώρα.”

Ο Ραχμόν δεν ήταν πινακίδα: Ήταν ένα γεγονός που σήμαινε ότι στο χέρι της βρισκόταν το στρογγυλό ψωμάκι που ήταν ο λόγος που καθόμουν εκεί, που επιβιβάστηκα σε αεροπλάνο και προσγειώθηκα στην Ντουσάνμπε, όπου θα μπορούσα να παίξω στο σοκάκι με τις κόρες της χωρίς φόβο να με πυροβολήσουν. Ο λόγος που τα ακριβοθώρητα πράσινα δολάρια της κυβέρνησής μου άλλαζαν χέρια, γίνονταν σομόνι και τώρα μπορούσαν να κάτσουν με ασφάλεια στο ξύλινο μπαουλάκι κάτω από το κρεβάτι στο δωμάτιό της.

Ναι, ήταν αστείο, αλλά τίποτα στο πρόσωπο της Parvina δεν έδειχνε κάποια σημάδια διασκέδασης: το στόμα της το οποίο χαμογελούσε τόσο γρήγορα, όταν έπαιζε με τα παιδιά της, τα μάτια της, που θα άναβαν, όταν μιλούσαμε για την αμοιβαία αγάπη μας για τον Ενρίκε Ιγκλέσιας.

Αυτό δεν είναι βέβαια ολόκληρη η ιστορία και οι ατομικές ελευθερίες έχουν φτάσει σε τέτοιο βαθμό τα τελευταία χρόνια, ώστε κάθε Τατζίκος που φέρει έντυπα κριτική άποψη για τον Ραχμόν θα έπρεπε να εξετάσει σοβαρά την προοπτική της φυλάκισης, αλλά το θέμα παραμένει σαφές: ο Ραχμόν είναι ο κύριος Άπαντα του Τατζικιστάν. (Εάν χρειάζεται να γίνει σαφέστερο, δείτε αυτή την εικόνα του Ραχμόν να χειρίζεται μπουλντόζα για να αρχίσει το έργο σε ένα υδροηλεκτρικό φράγμα που η χώρα του δεν θα μπορούσε ποτέ να πληρώσει).

Κι όμως με μία έννοια, ήρθε στην εξουσία, όπως ο Tραμπ, ως ξένος.

Όντας πρώην αφεντικό συλλογικού αγροκτήματος από την αγροτική ενδοχώρα (η παραδοσιακή ελίτ κατά τη διάρκεια της σοβιετικής περιόδου προερχόταν από τον πιο βιομηχανοποιημένο βορρά), η προαγωγή του στην ηγεσία υποστηρίχθηκε από ισχυρές προσωπικότητες ασφαλείας, που πίστευαν ότι μπορούσαν να τον ελέγξουν. Πολλοί κατέληξαν νεκροί μετά την εδραίωση της θέσης του.

Όπως και ο Τραμπ, ο Ραχμόν έχει μια αίσθηση για ευκαιρία για φωτογραφίες και όπως ο Τραμπ η ιστορία της ζωής του είναι ένα αμφίβολο αφιέρωμα στο αρσενικό εγώ και στην επικίνδυνη ικανότητά του να κυριαρχεί και να ελέγχει με κάθε απαραίτητο μέσο.

Όμως, αντίθετα από τον Τραμπ, ο Ραχμόν δεν είναι κάποιος με μικρά κομψά χέρια και προνομιούχα καταγωγή. Ξέρει να βγαίνει στην κορυφή σε έναν πόλεμο χειραψίας.