[1]Άποψη της Λιμπρεβίλ τη νύχτα. Από: Hugues, FlickR, άδεια CC-BY-2.0
Η Γκαμπόν είπε ναι στην ψηφιακή εποχή. Σήμερα, η χώρα φαίνεται να βρίσκεται στο μεταίχμιο του να γίνει ένας πραγματικός κόμβος για τις Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνίας (ICT). Η επιτυχία αυτή προήχθη από μια εθελούσια κρατική πολιτική, καθοδηγούμενη από το εθνικό πρόγραμμα οικονομικού διαρθρωτικού μετασχηματισμού, που αποκαλείται Στρατηγικό Σχέδιο για την “Αναδυόμενη Γκαμπόν”. Στόχος του: να καταστεί η χώρα ένα περιφερειακό κέντρο αριστείας στις ψηφιακές υπηρεσίες. Απόδειξη ότι το όνειρο μιας “συνδεδεμένης Αφρικής” δεν αποτελεί πλέον απλά όνειρο, αλλά μια πραγματικότητα σε ορισμένες χώρες.
Το 2014, η Διεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών (ITU) εξέδωσε την κατάταξη των πλέον ανεπτυγμένων αφρικανικών χωρών, σύμφωνα με τον Δείκτη Επικοινωνιών και Πληροφορικής (IDI) [2]. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Γκαμπόν κατέχει ηγετική θέση [3]. Είναι στην πραγματικότητα η μόνη χώρα της Κεντρικής Αφρικής και γαλλόφωνη στις 10 κορυφαίες. Χωρίς σταματημό και οι έπαινοι από την οργάνωση. Ο Ali Bongo Ondimba έλαβε στη συνέχεια το φθινόπωρο του 2015, από τον πρόεδρο της ITU, το διάσημο βραβείο Τεχνολογίας Πληροφοριών και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) για τη βιώσιμη ανάπτυξη στη Νέα Υόρκη. Επιπλέον, σταδιακά, η ανάπτυξη ενός κλάδου υπηρεσιών με υψηλό τεχνολογικό περιεχόμενο και τεχνογνωσία έχει γίνει και κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη στη Γκαμπόν και ένας κύριος άξονας διαφοροποίησης μιας οικονομίας, η οποία είχε επικεντρωθεί μακροπρόθεσμα σε πόρους (πετρέλαιο, ξυλεία, ορυκτά…).
Μία από τις σημαντικότερες φωνές που ζητούν και εφαρμόζουν τη μετάβαση στην Γκαμπόν 2.0 είναι ο διευθυντής Maxient Accrombessi. Η ανάλυσή του για ένα οικονομικό μοντέλο της Γκαμπόν έχει θέσει τα θεμέλια της μεταρρύθμισης στη χώρα, καθιστώντας την σήμερα ένα περιφερειακό ψηφιακό κόμβο, τον οποίο μερικοί έχουν χαρακτηρίσει Αφρικανική Σίλικον Βάλεϊ. Τι υπάρχει στην ατζέντα του Accrombessi; Η καταπολέμηση μιας οικονομίας πετρελαϊκού εισοδήματος, ένας μη βιώσιμος τομέας που δημιουργεί λίγες θέσεις εργασίας και αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της ταχείας εξάντλησης των μη ανανεώσιμων πόρων.
Με αυτόν τον τρόπο, η Γκαμπόν έχει εφαρμόσει ένα ελκυστικό σύστημα που ευνοεί τις επενδύσεις στην ψηφιακή τεχνολογία και κυρίως στις οπτικές ίνες, προκειμένου να διευρύνει την πρόσβαση στο ευρυζωνικό Διαδίκτυο σε όλη την επικράτειά της. Το Στρατηγικό Σχέδιο για την “Αναδυόμενη Γκαμπόν” σχεδιάζει να κατασκευάσει ένα δίκτυο οπτικών ινών μήκους σχεδόν 7.000 χλμ [4]. Σε συνδυασμό, η χώρα έχει επενδύσει περίπου 110 εκατομμύρια CFA φράγκα σε υποδομές, επιτρέποντας την επέκταση της κάλυψης των ευρυζωνικών δικτύων και τη μείωση του κόστους των υπηρεσιών επικοινωνίας, τα οποία συνοδεύουν τη βαθεία εμφύτευση ψηφιακών υπηρεσιών στην οικονομική κουλτούρα της Γκαμπόν – με ποσοστό διείσδυσης 76%. Το blog Alliative τονίζει [5], μεταξύ άλλων, ότι η Γκαμπόν είναι η πρώτη χώρα στην Αφρική που παρέχει τεχνολογία 4G. Αυτά τα μέτρα έχουν αποδώσει [6]: ο κλάδος των ΤΠΕ δημιούργησε 293 δισεκατομμύρια φράγκα CFA το 2014, 12.000 θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν το ίδιο έτος και σταθερή ανάπτυξη για την οικονομία της Γκαμπόν κατά την πρώτη προεδρική θητεία του Ali Bongo (+5,9% για την περίοδο 2010-2014), η οποία βασίζεται στις επιδόσεις τομέων εκτός πετρελαίου, ιδιαίτερα στις υπηρεσίες (ανάπτυξη +7,2%).
Ο Michel Rogy, σύμβουλος πολιτικής για τις ΤΠΕ στην αντιπροσωπεία της Γκαμπόν για την Παγκόσμια Τράπεζα, χαιρέτισε επίσης αυτή τη δράση [7]:
An excellent start to high-speed broadband in Gabon and an internet development and digital economy policy which takes into consideration all the necessary elements in order for it to be a success.
Ένα εξαιρετικό ξεκίνημα για την ευρυζωνικότητα υψηλής ταχύτητας στη Γκαμπόν και μια πολιτική ανάπτυξης του διαδικτύου και της ψηφιακής οικονομίας, η οποία λαμβάνει υπόψη όλα τα απαραίτητα στοιχεία για να είναι επιτυχής.
Και ίσως αυτό είναι το μυστικό της ιστορίας επιτυχίας της Γκαμπόν: προσέγγιση τόσο οριζόντια (τεχνολογία εύκολης πρόσβασης) όσο και κάθετη (εκπαίδευση νέων). Τα παραδείγματα είναι τόσο πολυάριθμα όσο και ποικίλα: η Γκαμπόν, για παράδειγμα, συνεργάστηκε με την Παγκόσμια Τράπεζα για να συνδέσει τη χώρα με το δίκτυο της “Κεντρικής Αφρικανικής Ραχοκοκαλιάς” (CAB) το 2012. Το δίκτυο οπτικών ινών CAB επιδιώκει να συνδέσει τη χώρα με την υποθαλάσσια ACE (Αφρικανική Ακτή προς Ευρώπη) καλωδιακή σύνδεση των ακτών της Δυτικής Αφρικής με την Ευρώπη, προκειμένου να διανεμηθεί η ευρυζωνική ικανότητα μέσω καλωδίων εδάφους οπτικών ινών. Μπορούμε επίσης να αναφέρουμε το κατασκευαστικό πρόγραμμα του ψηφιακού χωριού, [8] που ξεκίνησε το 2015 (ένα μεγάλο κατασκευαστικό έργο με περισσότερα από 2.500 κέντρα ή χωριά εξοπλισμένα με ψηφιακή υποδομή σε ολόκληρη τη χώρα).
Η ανακοίνωση της δεύτερης έκθεσης της Διεθνούς Έκθεσης για την Ψηφιακή Οικονομία και την Καινοτομία στη Γκαμπόν, που συγκεντρώνει κυβερνητικούς φορείς, τον ιδιωτικό τομέα, την κοινωνία των πολιτών, τις τοπικές ομάδες και τα κινήματα που κατευθύνονται από τη νεολαία, και οικοδομήθηκε γύρω από εργαστήρια τεχνικής κατάρτισης υψηλού επιπέδου και περίπτερα εκθέσεων καινοτομίας, δείχνει τη φιλοδοξία να συμπεριληφθεί αυτή η δυναμική στο επίκεντρο της εκπαίδευσης για τις νεότερες γενιές. Υπό το πρίσμα αυτό, μπορεί κανείς να αναφέρει επίσης το έργο “Train the Generation”, το οποίο ξεκίνησε τον περασμένο Μάιο σε συνεργασία με την UNESCO και την εταιρεία κινητής τηλεφωνίας AIRTEL Gabon, που στοχεύει στην εκπαίδευση 5.000 νέων ηλικίας 17 έως 35 ετών σε 3 χρόνια [9] στον τομέα των ΤΠΕ. Τόσες πολλές πρωτοβουλίες δείχνουν ότι η Γκαμπόν ελπίζει να επιταχύνει τον αγώνα της για την πρόοδο και υποδηλώνουν ότι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί όντως η Αφρικανική Σίλικον Βάλεϊ του μέλλοντος.