Josina Machel. Εικόνα: YouTube
Μία υπόθεση ενδοοικογενειακής βίας προκαλεί κάποια συζήτηση στη Μοζαμβίκη, όπου στα τέλη Φεβρουαρίου ένας επιχειρηματίας με όνομα Rafael Licuco καταδικάστηκε σε τρία χρόνια και τέσσερις μήνες στη φυλακή, επειδή χτύπησε τη φίλη του Josina Machel, κόρη του πρώην προέδρου της Μοζαμβίκης, Samora Machel. Ως αποτέλεσμα της επίθεσης, έχασε την όρασή της από το ένα μάτι. Συγκεκριμένα, η ποινή μετατράπηκε αργότερα σε καταβολή αποζημίωσης 200 εκατομμυρίων ευρώ.
Κάποιοι δήλωσαν ότι το πρόστιμο είναι πολύ υψηλό, ενώ άλλοι είναι αγανακτισμένοι ότι ο επιτιθέμενος δεν πρόκειται να φυλακιστεί. Οι κριτικοί που σκέφτονται ότι τα 200 εκατομμύρια είναι μία αδικαιολόγητα υψηλή ποινή έχουν υποστηρίξει ότι η υπόθεση έληξε άδικα, και ίσως επηρεάστηκε από την υψηλή θέση της οικογένειας του θύματος. Πολλοί τόνισαν ότι υπάρχουν χιλιάδες άλλες παρόμοιες περιπτώσεις στη Μοζαμβίκη, οι οποίες έχουν ξεχαστεί, αν και άλλοι πίστευαν ότι το αποτέλεσμα θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως παράδειγμα για πιθανούς μελλοντικούς επιτιθέμενους.
Στα τέλη του 2015, η Josina Machel (η οποία είναι και κόρη της ακτιβίστριας Graça Machel και θετή κόρη του Νέλσον Μαντέλα) περιέγραψε δημοσίως την επίθεση που υπέστη στο Μαπούτο στις 16 Οκτωβρίου 2015, λέγοντας ότι ο φίλος της, με τον οποίο είχε σχέση εδώ και δύο χρόνια, της επιτέθηκε σε ένα σταθμευμένο αυτοκίνητο, κατά την διάρκεια ενός καυγά, χτυπώντας την δύο φορές στο πρόσωπο. Η Josina έτρεξε έξω από το αυτοκίνητο, ζαλισμένη από τα τραύματά της, και αργότερα λιποθύμησε. Λέει ότι ξύπνησε σε ένα νοσοκομείο, όπου οι γιατροί της είπαν ότι δεν θα ξαναδεί ποτέ ξανά σε ένα από τα μάτια της.
Παρά το νόμο που ψηφίστηκε το 2009 για την έκδοση ποινών φυλάκισης για καταδίκες για ενδοοικογενειακή βία σε 12 χρόνια, η Μοζαμβίκη προσπάθησε να μειώσει το ποσοστό εγκληματικότητας στον τομέα αυτό. Πέρυσι, υπήρξαν 25.000 περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας σε όλη τη χώρα, σύμφωνα με τους δημόσιους αξιωματούχους. Το υπουργείο Υγείας έχει ήδη δηλώσει ότι η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί ζήτημα δημόσιας υγείας.
Μία άλλη σημαντική περίπτωση συνέβη τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν η Valentina Guebuza, μία άλλη κόρη ενός πρώην προέδρου της Μοζαμβίκης, πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε από τον σύζυγό της, Zófimo Muiuane, ο οποίος τώρα βρίσκεται πίσω από τα κάγκελα όπου περιμένει την κρίση του δικαστηρίου.
Εν τω μεταξύ, οι χρήστες του Διαδικτύου στη Μοζαμβίκη αντέδρασαν διαφορετικά στην απόφαση να γλιτώσει ο επιτιθέμενος της Josina Machel την οποιαδήποτε φυλακή. Η χρήστης του Facebook, Joselina Caetano, βρήκε το ποσό αποζημίωσης που χρεώθηκε στον κατηγορούμενο υπερβολικό:
Mas porque esse todo valor? Será que a justiça moçambicana quando julga alguém olha para o apelido? Por me ficavas na cadeia esses 3 anos por bom comportamento acho que irias ficar só um em vez de enriquecer essa dai…Justiça moçambicana as vezes não vale para nada
Αλλά γιατί όλα αυτά τα χρήματα; Θα μπορούσαν μήπως όταν τα δικαστήρια της Μοζαμβίκης κρίνουν κάποιον, πρώτα να ελέγξουν το όνομά του; Αν ήταν επιλογή μου, θα παρέμενε στη φυλακή για αυτά τα 3 χρόνια, και για ένδειξη καλής συμπεριφοράς θα μείνει μόνο ένα χρόνο, αντί να πλουτίζει αυτό το… Μερικές φορές η δικαιοσύνη της Μοζαμβίκης δεν αξίζει τίποτα
Ο Tomás Machava αμφισβήτησε τη χρησιμότητα του προστίμου του δικαστηρίου, δεδομένου ότι χιλιάδες κάτοικοι της Μοζαμβίκης κακοποιούνται κάθε μέρα:
Em Moçambique TODOS somos iguais perante a lei, porém, a lei não é igual perante a TODOS..Quantos não são mortos e não são pagos nem a metade dessa fortuna às suas famílias!!! Agora pergunto onde esta a igualdade social????
Στη Μοζαμβίκη, ΌΛΟΙ είναι ίσοι ενώπιον του νόμου, όμως, ο νόμος δεν είναι ίσος για ΌΛΟΥΣ.. Πόσο πολλοί είναι νεκροί ενώ οι οικογένειές τους δεν πληρώνονται ούτε το ήμισυ αυτής της περιουσίας!!! Τώρα ρωτώ πού είναι η κοινωνική ισότητα;;;
Στην πορτογαλική έκδοση της Deutsche Welle, ο πρόεδρος του Τάγματος των Δικηγόρων της Μοζαμβίκης, Flávio Menete, εξήγησε ότι το δικαστήριο καθόρισε το ύψος της αποζημίωσης “λαμβάνοντας υπόψη το βαθμό υπαιτιότητας του επιτιθέμενου, την οικονομική του κατάσταση, την οικονομική κατάσταση του ζημιωθέντος, καθώς και τις συνθήκες της επίθεσης.”
Στο ίδιο άρθρο, η Maria Paula Vera Cruz, πρόεδρος του Φόρουμ Γυναικών, οργάνωση που υποστηρίζει τα δικαιώματα των γυναικών στη Μοζαμβίκη, δήλωσε ότι το μεγάλο μέγεθος της ποινής κινδυνεύει να “αποσπάσει την προσοχή”, εστιάζοντας την προσοχή του κοινού στα χρήματα και όχι στην υπόθεση ή στα μεγαλύτερα εθνικά προβλήματα που αντιπροσωπεύει.
Στο Facebook, ο Dioclésio Ricardo, δήλωσε ότι όλοι όσοι σκέφτονται τα χρήματα αποκαλύπτουν πως η κοινωνία της Μοζαμβίκης υποφέρει από ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα:
Não mais disfarçam! A intolerância, a violência e a imoralidade são, cada vez mais, notórios na nossa sociedade. Não há pudor. Revelam-se em plena luz do dia. Deseja-se a morte, crucifica-se a vítima, humilha-se e devassa-se a vida privada. É recorrente!
Patrícios, o nosso sistema jurídico é de uma família que não se verga ao precedente. Se uns obtiveram uma indemnização de X porque morreu o menino, não legitima que o olho de uma (presumível) vítima de violência doméstica valha menos a título compensatório. Não é obrigatório que o juiz fixe igual ou menos. Pode fixar mais e mais!
(…) Urge uma auditoria moral à sociedade. Estamos imorais demais. Aliás, criamos uma moral na imoralidade. Não mais respeitamos a dor do outro. Comparamos tudo e mesmo o incomparável.
Δεν κρύβονται πια! Η μισαλλοδοξία, η βία και η ανηθικότητα είναι όλο και περισσότερο διαδεδομένες στην κοινωνία μας. Δεν υπάρχει μετριοφροσύνη. Εμφανίζονται στο φως της μέρας. Τους εύχονται θάνατο, να σταυρώσουν το θύμα, να τους ταπεινώσουν και να εισβάλουν στην ιδιωτική τους ζωή. Συμβαίνει όλη την ώρα!
Οι συμπατριώτες μας, το δικαστικό μας σύστημα είναι ένα από αυτά που δεν βασίζονται στις παραδόσεις. Αν κάποιοι άνθρωποι έλαβαν X ποσό αποζημίωσης επειδή ένα παιδί πέθανε, δεν δικαιολογεί ότι το μάτι ενός (υποτιθέμενου) θύματος της ενδοοικογενειακής βίας αποτιμάται λιγότερο σε όρους αποζημίωσης. Ο δικαστής δεν υποχρεούται να ορίσει το ίδιο ή λιγότερο. Μπορούν να ορίσουν όλο και περισσότερο!
Χρειαζόμαστε μία ηθική αξιολόγηση της κοινωνίας. Είμαστε πολύ ανήθικοι. Εν τω μεταξύ, δημιουργούμε μία ηθική στην ανηθικότητα. Δεν μπορούμε πλέον να σεβόμαστε τον πόνο του άλλου. Συγκρίνουμε τα πάντα ακόμη και το ασύγκριτο.
Ο Mauro Paulo, από την άλλη πλευρά, γιόρτασε το αποτέλεσμα της υπόθεσης, αποκαλώντας το νίκη ενάντια στην ενδοοικογενειακή βία:
Parabéns à VÍTIMA de violência doméstica que conseguiu punir bem mesmo seu agressor. Que as outras tenham feeling de denunciar seus agressores também. Se a justiça não funcionar para vocês, culpem os advogados, promotores e juristas, que não sei para que existem neste País ou a quem servem, e ao cidadão comum que é corrupto e condiciona o espírito da corrupção no dia-a-dia e a todos os níveis.
Συγχαρητήρια στο ΘΥΜΑ της ενδοοικογενειακής βίας που κατόρθωσε να τιμωρήσει καλά τον επιτιθέμενό της. Ας ελπίσουμε ότι κι άλλοι θα είναι επίσης πιο διατεθειμένοι να καταγγείλουν τους επιτιθέμενούς τους. Εάν τα δικαστήρια δεν δουλέψουν για σας, κατηγορείτε τους δικηγόρους, τους εισαγγελείς και τους νομικούς, που δεν γνωρίζω τον λόγο για τον οποίο υπάρχουν στη χώρα ή ποιον υπηρετούν, και τον κοινό πολίτη που είναι διεφθαρμένος και αναπτύσσει πνεύμα διαφθοράς στην καθημερινότητά του και σε όλα τα επίπεδα.
Η Josina Machel έχει ήδη υποσχεθεί να χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε δικαστική απόφαση για αποζημίωση για να βοηθήσει άλλες γυναίκες που έχουν κακοποιηθεί και έχει ιδρύσει την ένωση “Kuhluka” (“Στάσου Όρθια”) για να πρωτοστατήσει στην πρωτοβουλία αυτή.
