- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

H μεξικανική κυβέρνηση κατασκοπεύει συστηματικά τους πολίτες της

Κατηγορίες: Λατινική Αμερική, Μεξικό, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διακυβέρνηση, Ελευθερία του Λόγου, Λογοκρισία, Μέσα & δημοσιογραφία, Μέσα των πολιτών, Πολιτική, Τεχνολογία, GV Advocacy

Τοιχογραφία Όχι Άλλη Μαζική Κατασκοπεία από τον @WarDesignCo. Εικόνα από τον χρήστη του Flickr Klepen [1], χρησιμοποιείται με την άδεια CC BY-SA 2.0.

Η βιομηχανία των τεχνολογιών για δραστηριότητες παρακολούθησης έφτασε στο Μεξικό για να μείνει. Κάθε χρόνο λαμβάνουν χώρα εμπορικές εκθέσεις [2] και έχουν ενταθεί [3] οι σχέσεις μεταξύ κατασκευαστικών εταιρειών και διανομέων με τη μεξικανική κυβέρνηση. Τώρα αρχίζουν να φαίνονται τα συμπτώματα και τα αποτελέσματα της κατασκοπείας.

Αυτή η σχέση βγήκε στο φως το 2013 μέσα από διάφορες διαρροές στον τύπο, δημοσιογραφικές έρευνες και άλλες ανεξάρτητες έρευνες από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.

Οι αγορές κατασκοπευτικού εξοπλισμού

Από το 2013, το εργαστήριο Citizen Lab του Πανεπιστημίου του Τορόντο δημοσίευσε [4] ότι ο εξοπλισμός κατασκοπείας της εταιρείας Gamma Group χρησιμοποιούνταν στις μεξικανικές τηλεπικοινωνίες, κάτι που έδωσε αφορμή για μια έρευνα  [5]που υποστηρίχθηκε από διάφορες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Σε συνδυασμό με δημοσιογραφικό υλικό, [6] έγινε γνωστό ότι, πράγματι, διάφορες μεξικανικές αρχές είχαν αποκτήσει το λογισμικό κατασκοπείας FinFisher/FinSpy [7] μέσω της εταιρείας Obses de México.

Το 2015, μετά από μία μαζική διαρροή στον τύπο [8], μάθαμε ότι η μεξικανική κυβέρνηση απέκτησε κατασκοπευτικό λογισμικό από την αμφιλεγόμενη ιταλική εταιρεία Hacking Team, μέσω του διαμεσολαβητή Teva Tech de México S.A. Τα έγγραφα αποκάλυψαν ότι το Μεξικό είναι ο κύριος πελάτης αυτής της εταιρείας παγκοσμίως, έχοντας αποκτήσει άδειες για τη χρήση των εργαλείων παρακολούθησης Galileo και DaVinci (εμπορικά ονόματα για τα συστήματα ελέγχου εξ αποστάσεως Remote Control System ή RCS).

Το Σεπτέμβριο του 2016, η New York Times αποκάλυψε [9] ότι η μεξικανική κυβέρνηση είχε συνάψει δύο συμβόλαια με την ισραηλινή εταιρεία NSO Group για την απόκτηση του κατασκοπευτικού λογισμικού Pegasus.

Κατά το τέλος του 2016, έγιναν αναφορές για αγορές εξοπλισμού με δυνατότητα υποκλοπής κινητών τηλεφώνων γνωστών ως IMSI-Catchers το 2012, 2013, 2014 και 2015 από εταιρείες στη Φιλανδία [10] και την Ελβετία [11].

Το πιο πρόσφατο κατασκοπευτικό σκάνδαλο έλαβε χώρα την 19 Ιουνίου του 2017 όταν, χάρη στην έρευνα, σε έγγραφα και στη δημοσίευση μιας έκθεσης από τις οργανώσεις Artículo 19 (Άρθρο 19), Red en Defensa de los Derechos Digitales (Δίκτυο για την Υπεράσπιση των Ψηφιακών Δικαιωμάτων – R3D) και SocialTIC [12], σε συνδυασμό με την τεχνική βοήθεια του Citizen Lab, αποκαλύφθηκαν 76 νέες προσπάθειες να χρησιμοποιηθεί το κακόβουλο λογισμικό Pegasus κατά δημοσιογράφων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Μεξικό.

Η New York Times πραγματοποίησε ένα αναλυτικό ρεπορτάζ [13] για την έρευνα, το οποίο παρουσιάστηκε στο πρωτοσέλιδο της αμερικανικής εφημερίδας:

Είμαστε στην πρώτη σελίδα της NYT. Έχει να κάνει με τη διαφθορά; Όχι, δημοσιεύουν το πώς η κυβέρνηση του Peña κατασκοπεύει δημοσιογράφους και ακτιβιστές #GobiernoEspía

Πώς χρησιμοποιούνται αυτά τα λογισμικά;

Το μεξικανικό νομικό πλαίσιο επιτρέπει [17] την υποκλοπή ιδιωτικών επικοινωνιών για τη διερεύνηση ποινικών αδικημάτων μετά από έγκριση της αρμόδιας δικαστικής αρχής και η κυβέρνηση επιμένει στο ότι τα συστήματα παρακολούθησης που αγοράζονται θα πρέπει να παρέχονται με την απαραίτητη εγγύηση. Τουλάχιστον, αυτό δήλωνε ο εκπρόσωπος της μεξικανικής πρεσβείας στην Washington, Ricardo Alday, στην New York Times [18] όταν η αμερικανική εφημερίδα δημοσίευσε ότι από το 2013 η μεξικανική κυβέρνηση σύναψε συμβόλαια εκατομμυρίων με την ισραηλινή εταιρεία NSO Group. Παρ'όλα αυτά, τα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι αυτά τα εργαλεία έχουν χρησιμοποιηθεί εναντίον ακτιβιστών, δημοσιογράφων και ατόμων που θεωρούνται αντιφρονούντες ή αντιτίθενται με οποιοδήποτε τρόπο στην τωρινή κυβέρνηση.

Ως αποτέλεσμα της ύπαρξης πολλών στοιχείων παράνομης παρακολούθησης με τη χρήση λογισμικού της κυβέρνησης, στις 23 Μαΐου 2017, οι κοινωνικές οργανώσεις που ήταν μέρος της Secretariado Técnico Tripartita (Τριμερούς Τεχνικής Γραμματείας – STT) της Alianza para Gobierno Abierto  [19](Συμμαχίας για μια Ανοιχτή Κυβέρνηση – AGA) αποσύρθηκαν από μέλη :

Λόγω της κατασκοπείας, η κοινωνία των πολιτών διακόπτει τη συμμετοχή της στην Τριμερή Τεχνική Γραμματεία της Συμμαχίας για Ανοιχτή Κυβέρνηση.

Πριν από την πιο πρόσφατη έκθεση, μόλις την 11η Φεβρουαρίου, η New Yok Times έκανε γνωστό ότι δύο μέλη οργανώσεων που υπερασπίζονται το δικαίωμα στην υγεία [22], ο Alejandro Calvillo, γενικός διευθυντής του El Poder del Consumidor (Η Δύναμη του Καταναλωτή) και ο Luis Encarnación, συντονιστής του Coalición ContraPESO [23] (Συνασπισμός ΑντίΒαρο), μαζί με τον ερευνητή του Διεθνούς Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας Dr. Simón Barquera, είχαν λάβει γραπτά μηνύματα που περιείχαν κακόβουλους κωδικούς του κατασκοπευτικού προγράμματος Pegasus, της εταιρείας NSO Group.

Το ερευνητικό κέντρο Citizen Lab επιβεβαίωσε ότι κατά τη διάρκεια του 2016, το συγκεκριμένο κατασκοπευτικό λογισμικό προσπάθησε να ελέγξει τις συσκευές των προαναφερθέντων ακτιβιστών για να κατασκοπεύσει τις επικοινωνίες τους καθώς ετοίμαζαν μια καμπάνια στήριξης του φόρου ζαχαρούχων ροφημάτων [24] στη χώρα. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε η αμερικανική εφημερίδα:

El descubrimiento de los programas espías en los teléfonos de los impulsores de un impuesto desata preguntas sobre si las herramientas están siendo usadas para promover los intereses de la industria refresquera de México.

Η ανακάλυψη των κατασκοπευτικών προγραμμάτων στα τηλέφωνα των υποστηρικτών του φόρου ζάχαρης θέτει ερωτήματα σχετικά με το εάν τα εργαλεία χρησιμοποιούνται για την προώθηση των ενδιαφερόντων της βιομηχανίας ροφημάτων του Μεξικού.

Στην έκθεσή του για την υπόθεση [25], το Citizen Lab αναφέρει ότι η ίδια υποδομή της NSO Group χρησιμοποιήθηκε το 2016 κατά του μεξικανού δημοσιογράφου Rafael Cabrera, καθώς συνεργαζόταν στην έρευνα του Aristegui Noticias για τον “Λευκό Οίκο”, [26] που εμπλέκει το προεδρικό ζεύγος του Μεξικού με πράξεις διαφοράς. Μαζί με το κέντρο Lookout ανακάλυψαν και ανέφεραν  [27]τον Αύγουστο του 2016 προσπάθειες υποκλοπής των κινητών τηλεφώνων του Cabrera και του Ahmed Mansoor [28], υποστηρικτή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Στο ειδικό ρεπορτάζ Ψηφιακή κατασκοπεία σε δημοσιογράφους, [29] το περιοδικό Proceso επισημαίνει ότι η παρουσία εταιρειών που εμπορεύονται αυτού του τύπου εργαλεία κατασκοπείας δεν είναι κάτι καινούριο.

En julio de 2015, Proceso reveló que Hacking Team catalogaba a sus clientes mexicanos en la categoría de “ofensivos”, es decir, los que utilizan los programas espías para penetrar y manipular los aparatos de sus objetivos.
También reportó que el Cisen utilizó el programa espía de la empresa italiana con fines políticos: durante 2013 la instancia solicitó más de 30 veces a Hacking Team que contaminara archivos titulados, entre otros: “Propuesta reforma PRD”, “Reforma Energética”, “La policía secuestra”, “CNTE” o “Marcos y Julio Sherer” (sic). Para infectar al objetivo, éste debe abrir un archivo y para ello, el título le debe llamar la atención.
Los correos electrónicos mostraron que NSO operó en México antes que HT y que la empresa italiana tenía la firme intención de rebasar a su homóloga israelí, la cual había obtenido jugosos contratos con dependencias federales y estatales en la administración de Felipe Calderón.

Τον Ιούλιο του 2015, το Proceso αποκάλυψε ότι η Hacking Team καταλογογραφούσε του μεξικανούς πελάτες της στην κατηγορία “επιθετικός”, που σημαίνει ότι χρησιμοποιούσαν το κατασκοπευτικό λογισμικό για να εισχωρούν και να χειρίζονται τις συσκευές των στόχων τους.

Το Proceso ανέφερε επίσης ότι το Cisen χρησιμοποίησε το κατασκοπευτικό λογισμικό της ιταλικής εταιρείας για πολιτικούς σκοπούς: στη διάρκεια του 2013 έκαναν πάνω από 30 αιτήσεις στην Hacking Team για να μολύνει αρχεία με ονομασίες: “Πρόταση Μεταρρύθμισης PRD”, “Ενεργειακή Μεταρρύθμιση”, “Η αστυνομία απαγάγει”, “CNTE” ή “Marcos και Julio Sherer” (sic), μεταξύ άλλων. Για να πραγματοποιηθεί η μόλυνση, το άτομο-στόχος πρέπει να ανοίξει ένα αρχείο. Για τον λόγο αυτό, τα αρχεία πρέπει να έχουν ονόματα που τραβούν την προσοχή.

Τα ηλεκτρονικά μηνύματα απέδειξαν ότι η NSO Group δραστηριοποιούνταν στο Μεξικό πριν την Hacking Team και ότι η ιταλική εταιρεία προσπάθησε να ξεπεράσει τον ισραηλινό ανταγωνισμό, η οποία είχε συνάψει επικερδή συμβόλαια τόσο με ομοσπονδιακά όσο και με κρατικές μονάδες κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Felipe Calderón.

Μία λεπτομερής έρευνα [30] που ανέλαβαν τα ψηφιακά μέσα Animal Político (Πολιτικό Ον) και Lado B (Πλευρά Β), δείχνει το πώς τα εξαρτήματα κατασκοπείας χρησιμοποιούνται από την κυβέρνηση για την παράνομη παρακολούθηση πολιτικών αντιπάλων. Μία τέτοια είναι η περίπτωση της κυβέρνησης της Puebla με αρχηγό τον Rafael Moreno Valle, ο οποίος χρησιμοποίησε το λογισμικό της Hacking Team για να κατασκοπεύσει τους αντιπάλους του σε εκλογικές περιόδους.

Είναι σαφές ότι το Μεξικό είναι ο παράδεισος  [31]για τη βιομηχανία της ανάπτυξης και εμπορευματοποίησης προϊόντων κατασκοπείας και βιντεοπαρακολούθησης για την πώληση των προϊόντων της σε ένα πλαίσιο αδιαφάνειας από την πλευρά των κρατικών εκπροσώπων, τόσο όσον αφορά την αγορά όσο και τη χρήση τους.