Κάτοικοι της Βαρσοβίας συγκεντρωμένοι μπροστά από το Προεδρικό Παλάτι. Φωτογραφία από την Anna Gotowska, CC-BY.
Το 2017 κλείνει ένας αιώνας από την ίδρυση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Πολωνίας, αλλά αντί να το γιορτάζουν, οι Πολωνοί βγαίνουν στους δρόμους για να υποστηρίξουν την ανεξάρτητη δικαιοσύνη της χώρας.
Το κυβερνών κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), το οποίο παρέμεινε στην εξουσία για ενάμιση χρόνο, κατέλαβε, ραγδαία το ένα μετά το άλλο, τη δημόσια εισαγγελική αρχή, το Συνταγματικό Δικαστήριο και — στις 12 Ιουλίου του 2017 — το Εθνικό Δικαστικό Συμβούλιο, το οποίο διορίζει και προάγει δικαστές.
Και τώρα, το κυβερνών κόμμα έχει στραμμένο το βλέμμα στο Ανώτατο Δικαστήριο. Μια σειρά νομοθετικών αλλαγών που παρουσιάστηκε την προηγούμενη εβδομάδα και που ψηφίστηκε από την κοινοβουλευτική επιτροπή στις 18 Ιουλίου, προβλέπει μια επιτόπια εκκαθάριση ολόκληρου του πυρήνα της υψηλότερης δικαιοδοτικής ομάδας της Πολωνίας, η οποία αποτελείται από 83 δικαστές. Οι απολύσεις πρόκειται να πραγματοποιηθούν μια ημέρα μετά την έκδοση του νόμου. Οι μόνες εξαιρέσεις θα γίνουν από τον υπουργό δικαιοσύνης, μέλος του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη. Το προαναφερθέν Εθνικό Δικαστικό Συμβούλιο, υπό την επιρροή του κόμματος, θα συμπληρώσει τις κενές θέσεις.
Το ανανεωμένο Ανώτατο Δικαστήριο θα έχει τελικές εξουσίες στις προσφυγές αστικών και ποινικών υποθέσεων. Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης την ίδρυση ενός νέου Πειθαρχικού Σώματος μέσα στο Ανώτατο Δικαστήριο που θα παίρνει τελικές αποφάσεις για πειθαρχικά μέτρα κατά όλων των δικαστών της χώρας.
Με μια αιφνιδιαστική ενέργεια στις 18 Ιουλίου, καθώς το νομοσχέδιο βρισκόταν υπό συζήτηση, ο Πρόεδρος Andrzej Duda, πρώην μέλος του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη, ανακοίνωσε ότι δεν θα υπογράψει το νομοσχέδιο ρύθμισης του Ανώτατου Δικαστηρίου μέχρι να ενσωματωθούν οι νέες αναθεωρήσεις που ο ίδιος πρότεινε για το νομοσχέδιο του Εθνικού Δικαστικού Συμβουλίου την προηγούμενη εβδομάδα. Αυτές οι τροποποιήσεις προβλέπουν ότι τα μέλη του συμβουλίου θα εκλέγονται από τα τρία πέμπτα της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας αντί για την απλή πλειοψηφία που πρότεινε η αρχική νομοθεσία, θέτοντας δυσκολότερο το να μπορούν οι αντιπρόσωποι του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη να εκλέγουν τους υποψηφίους τους. Παρ'όλα αυτά, πολλοί θεωρούν ότι ο νέος νόμος είναι αντισυνταγματικός και δηλώνουν ότι, σε περίπτωση που γίνει δεκτή η πρόταση του προέδρου, δεν θα αλλάξει αυτό το γεγονός.
Σε απάντηση, οι κάτοικοι της Βαρσοβίας και άλλων μεγάλων πόλεων της Πολωνίας, βγήκαν στους δρόμους για να πιέσουν τον πρόεδρο να ασκήσει απόλυτο βέτο στο νόμο. Οι συγκεντρώσεις ήταν μια συνέχιση των διαδηλώσεων που ξεκίνησαν το σαββατοκύριακο και έγιναν μεγαλύτερες την ημέρα που το κοινοβούλιο συζητούσε τον αμφιλεγόμενο νόμο.
Thousands of people with candles in front of the Supreme Court of #poland [1] #Warsaw [2] #KOD [3] #ZamachLipcowy [4] #ObrońmyDemokracje [5] #ŁańcuchŚwiatła [6] pic.twitter.com/Daqhmwcj48 [7]
— Karolina Stawinska (@kstawinska) July 16, 2017 [8]
Χιλιάδες άνθρωποι με κεριά μπροστά από το Ανώτατο Δικαστήριο της Πολωνίας.
Οι διαμαρτυρίες οργανώθηκαν από την Ένωση Πολωνών Δικαστών “Iustitia” [9] και την Akcja Demokracja [10] (Δημοκρατία Δράσης) σε 33 πόλεις [11] σε όλη την Πολωνία.
Το παρακάτω βίντεο, που κατεγράφη στις 18 Ιουλίου, δείχνει τους συμμετέχοντες στη Βαρσοβία να τραγουδούν τον πολωνικό εθνικό ύμνο:
Και σε αυτό το βίντεο, κάτοικοι της Βαρσοβίας φωνάζουν, “Θέλουμε το βέτο! Ελεύθερη Δικαιοσύνη!”
Τα hashtags που ξεκίνησαν από την Akcja Demokracja συμπεριλαμβάνουν το #ŁańcuchŚwiatła [14] (που σημαίνει “αλυσίδα φωτός”), #wolnesądy [15] (που σημαίνει “ελεύθερη δικαιοσύνη”) και #chcemyweta [16] (“θέλουμε βέτο”).
Warsaw rally for #democracy [17] and #ruleoflaw [18] in #Poland [19] continues… Candles symbolise hope for freedom and a better future. pic.twitter.com/QizU5OCZdp [20]
— Bartosz T. Wieliński (@Bart_Wielinski) July 18, 2017 [21]
Η κινητοποίηση της Βαρσοβίας για τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου στην Πολωνία συνεχίζεται…Τα κεριά συμβολίζουν την ελπίδα για ελευθερία και ένα καλύτερο μέλλον.
Μια έντονη συζήτηση στο Κοινοβούλιο διήρκησε σχεδόν έως τα μεσάνυχτα, με την αντίθετη μειονότητα να προσπαθεί να σταματήσει την έγκριση του νομοσχεδίου για το Ανώτατο Δικαστήριο. Η τελική ψηφοφορία αναμένεται να λάβει χώρα στις 19 Ιουλίου.