Κλειστά καταστήματα και ερειπωμένοι δρόμοι στην πόλη Μπάλε Ρόμπε στην ανατολική Αιθιοπία. Φωτογραφία από τη σελίδα του Jawar Mohammed στο Facebook, ευρέως κοινοποιημένη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι Ορόμο, η μοναδική μεγαλύτερη εθνοτική ομάδα της Αιθιοπίας, συσπειρώθηκε συλλογικά κατά του κυβερνώντος καθεστώτος της Αιθιοπίας την Τετάρτη 23 Αυγούστου, αυτή τη φορά παραμένοντας στα σπίτια τους [1], απουσιάζοντας από τις δουλειές τους και αρνούμενοι να ανοίξουν τις επιχειρήσεις τους.
Οι πόλεις και κωμοπόλεις της Oρόμια, της μεγαλύτερης διοικητικής περιοχής της Αιθιοπίας, όπου συγκεντρώνεται ο λαός των Ορόμο, φυσιολογικά σφύζουν από ζωή. Ωστόσο, οι φωτογραφίες που κοινοποιούνται στο Facebook έδειξαν ότι τα εμπορικά κέντρα και οι ανοιχτές αγορές ήταν σχεδόν ήσυχα την Τετάρτη και την Πέμπτη. Οι δρόμοι ήταν σχεδόν άδειοι και οι πάροχοι δημόσιων συγκοινωνιών, όπως τα λεωφορεία, σταμάτησαν, αναγκάζοντας κυβερνητικούς εργαζόμενους, που δεν είχαν άλλο τρόπο να φτάσουν στη θέση τους, για να λάβουν μέρος στη διαδήλωση.
#Breaking [2]: Harar and its surroundings under strike; no trade and transport activities observed. Some damaged vehicles were also spotted. pic.twitter.com/YmyOSIt2Tk [3]
— The Reporter (@TheReporterET) August 24, 2017 [4]
#Έκτακτο: Η Χαράρ και τα περίχωρά της υπό απεργία. Δεν παρατηρήθηκαν εμπορικές και μεταφορικές δραστηριότητες. Κάποια κατεστραμμένα οχήματα εντοπίστηκαν επίσης.
Η απεργία, η οποία πρόκειται να διαρκέσει για πέντε ημέρες, οργανώθηκε από ένα μυστηριώδες νεανικό κίνημα Ορόμο που ονομάζεται “Qeerroo [5]“, αναφερόμενοι στη νεανικότητά τους στη γλώσσα ορόμο.
Το κύριο αίτημα της μυστικοπαθούς ομάδας ακτιβιστών είναι η απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων και φυλακισμένων ακτιβιστών, πιο συγκεκριμένα σημαντικών μελών της αντιπολίτευσης όπως οι Merera Gudina [6] και Bekele Gerba, [7] που συνελήφθησαν κατά τα δύο τελευταία χρόνια διαμαρτυριών και κατηγορήθηκαν για εγκλήματα όπως τρομοκρατία και προώθηση “της αλλαγής του καθεστώτος χρησιμοποιώντας παράνομα ισχυρά μέσα και απειλές”.
Πριν από δύο χρόνια, χιλιάδες σε όλη την Αιθιοπία κυρίως στις περιοχές Ορόμια και Αμχάρα εξεγέρθηκαν, απαιτώντας περισσότερες πολιτικές ελευθερίες και κοινωνική ισότητα και παύση των αρπαγών χερσαίων ιδιοκτησίας από την κυβέρνηση. Σε όρους εκπροσώπησης, οι Ορόμο αποτελούν το 35% των 100 εκατομμυρίων ανθρώπων της χώρας και οι Αμχάρα περίπου το 30% του πληθυσμού. Οι Τιγκράι, από την άλλη πλευρά, αντιπροσωπεύουν μόνο το 6% του πληθυσμού, ωστόσο ελίτ Τιγκράι βρίσκονται μεταξύ των πιο υψηλών στρατιωτικών αξιωματούχων, που ελέγχουν την ασφάλεια του έθνους.
Η απάντηση της κυβέρνησης σε αυτή την εξέγερση ήταν βίαιη. Εκατοντάδες σκοτώθηκαν και χιλιάδες συνελήφθησαν. Τον Οκτώβριο του 2016, οι Αρχές κήρυξαν εθνική, εννέαμηνη κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία άρθηκε στις 4 Αυγούστου 2017.
Με αυτήν την πρόσφατη απεργία, το Qeerroo θέλει επίσης να σταματήσει αυτό που οι ακτιβιστές της διασποράς χαρακτηρίζουν ως άδικη φορολογική αύξηση. Τον Ιούλιο του 2017, η κυβέρνηση εισήγαγε ένα νέο φορολογικό καθεστώς για τους μικρούς επιχειρηματίες σε ολόκληρη τη χώρα, που προκάλεσε παρόμοια διαμαρτυρία και στις δυο περιφέρειες Oρόμια και Αμχάρα. Αυτή η διαμαρτυρία [8]τον Ιούλιο παύθηκε χωρίς εμφανή πολιτικά αποτελέσματα, αλλά το αίτημα επανεμφανίστηκε εδώ.
Επίσης, εν μέσω όλων αυτών, οι Ορόμο έχουν συνοριακή διαμάχη [9] με τους γειτονικούς Αιθίοπες Σομαλούς. Τον Απρίλιο του 2017, κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, η αιθιοπική κυβέρνηση είπε [10]στις δύο περιφέρειες να καταλήξουν σε συμφωνία ανακατανομής των συνόρων τους σύμφωνα με το αποτέλεσμα ενός δημοψηφίσματος που διεξήχθη πριν από 10 χρόνια, στο οποίο η Ορόμια έχασε κάποια εδάφη. Η κυβέρνηση στρατολόγησε την “αστυνομία Liyou” ή την ειδική αστυνομία της σομαλικής περιφέρειας ως ένοπλη δύναμη για την επιβολή του αποτελέσματος.
Οι Ορόμο το θεώρησαν αυτό ως συνωμοσία των Τιγκράι ελίτ για να τους αποδυναμώσουν και κατηγορούν την Αστυνομία Liyou για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. [9] Ο τερματισμός των υποτιθέμενων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιλαμβάνεται στα αιτήματα της συνεχιζόμενης ειρηνικής διαμαρτυρίας.
#Ethiopia [11] – call for an end to “Liyu police anarchy” in #Oromia [12] as stay-at-home strike spreads through the region https://t.co/GbY1YcRhz0 [13]pic.twitter.com/BNnsZ0gnQA [14]
— Addis Standard (@addisstandard) August 24, 2017 [15]
#Ethiopia – ζητούμε τον τερματισμό στην “αναρχία της αστυνομίας Liyu” στην #Oromia, καθώς η απεργία παραμονής-στο-σπίτι εξαπλώνεται στην περιοχή
“Θα πρέπει να διεξάγεται σε εθνική κλίμακα”
Το Qeerroo φτάνει στο ακροατήριό του εξ ολοκλήρου μέσω του Facebook, ενός ιστότοπου και δικτύων δορυφορικής τηλεόρασης της διασποράς. Ο Jawar Mohammed, εκτελεστικός διευθυντής του Oromo Media Network [16], φαίνεται να αποτελεί σημαντική πηγή πληροφοριών. Η σελίδα [17]του στο Facebook έχει πάνω από ένα εκατομμύριο θεατές, οι περισσότεροι από τους οποίους συγκεντρώθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια.
The only apparent major information hub focusing on the current protest is the Facebook page of America based Oromo activist Jawar Mohammed.
— Zecharias Zelalem (@ZekuZelalem) August 23, 2017 [18]
Ο μόνος εμφανής κεντρικός κόμβος πληροφοριών που επικεντρώνεται στην τρέχουσα διαμαρτυρία είναι η σελίδα Facebook του ακτιβιστή με έδρα την Αμερική Jaroar Mohammed.
Η συνεχιζόμενη διαμαρτυρία υπογραμμίζει την άνοδο μιας δυνητικά δυσάρεστης πρόκλησης στο μονοπώλιο της εξουσίας του κυβερνώντος Επαναστατικού Δημοκρατικού Μετώπου του Αιθιοπικού Λαού (EPRDF): εκτεταμένη δημόσια αγανάκτηση και αυξανόμενη προθυμία του κοινού να συμμετάσχει σε απεργία, όταν καλούνται.
Υπάρχουν όμως ανησυχίες για την απουσία ενός μοναδικού συναρπαστικού μηνύματος διαμαρτυρίας, οι οποίες προέρχονται ακόμη και από υποστηρικτές της υπόθεσης.
Το μήνυμα διαμαρτυρίας είναι τουλάχιστον γραμμένο στη γλώσσα ορόμο και επικεντρώνεται κυρίως στην κινητοποίηση των κατοίκων της περιοχής. Προτρέποντας τους συμπατριώτες του να επεκτείνουν τη διαμαρτυρία σε άλλα μέρη της χώρας, ο Abebe Gellaw έγραψε στο Facebook [19]:
We cannot wage effective and sustained civil resistance at a regional level as the cost would be too high on the people without the desired outcome. The cost should rather be unbearable to the regime, not the people. It should be waged at a national scale in a manner that can overwhelm and stress out the controlling power of the regime.
Δεν μπορούμε να καταβάλλουμε αποτελεσματική και διατηρούμενη πολιτική αντίσταση σε περιφερειακό επίπεδο, καθώς το κόστος θα ήταν υπερβολικά υψηλό για τους ανθρώπους χωρίς το επιθυμητό αποτέλεσμα. Το κόστος θα έπρεπε μάλλον να είναι αφόρητο για το καθεστώς, όχι για τους ανθρώπους. Θα πρέπει να διεξάγεται σε εθνική κλίμακα κατά τρόπο που να μπορεί να συντρίψει και να τονίσει την ελεγκτική ισχύ του καθεστώτος.
Επιπλέον, στις 22 Αυγούστου, καθώς η διαδήλωση αναμενόταν να ξεκινήσει, οι ακτιβιστές ανέστειλαν τις επικοινωνίες σε μια σειρά δημογραφικών ομάδων στην Ορόμια, που δεν είναι πρόθυμοι να συμμετάσχουν, κάτι που εμφανίστηκε ως απειλή βίας, ιδιαίτερα εναντίον της εθνοτικής μειονότητας Γκουράγκε, που ζουν αναμειγμένοι σε πόλεις και κωμοπόλεις σε όλη την Ορόμια.
Αν και οι ακτιβιστές επιμένουν [20]ότι το μήνυμά τους δεν είναι βίαιο και ότι δεν εκτρέφουν κανένα μίσος για άλλες φυλές, αυτό μπορεί να αποδειχθεί ως δοκιμασία για το Qerroo για [5]να καταλάβει πώς να αντιμετωπίσει την οργή τους εναντίον του κυβερνώντος EPRDF χωρίς υποκίνηση βίας.
Οι ακτιβιστές της διασποράς δήλωσαν μέχρι στιγμής την δράση επιτυχή και κάλεσαν τους συμμετέχοντες να συνεχίσουν. Παραμένει να δούμε τι πολιτικές επιπτώσεις έχει η διαμαρτυρία.