Πλημμύρα στο Μακάο έπειτα από τον Τυφώνα Χάτο. Φωτογραφία: Macau

Παρακάτω είναι μια συλλογή ρεπορτάζ από τις Catherine Lai και την Karen Cheung, που δημοσιεύτηκαν αρχικά από το Hong Kong Free Press μεταξύ 28 και 30 Αυγούστου 2017. Το παρακάτω άρθρο δημοσιεύεται στο Global Voices στο πλαίσιο συμφωνίας συνεργασίας.

Οι Αρχές του Μακάο, μιας ειδικής διοικητικής περιοχής της Κίνας, προσπαθούν να ελέγξουν την περιγραφή και ανάλυση σχετικά με τις συνέπειες του Τυφώνα Χάτο, διατάσσοντας τους δημοσιογράφους να ελαχιστοποιήσουν τα επικριτικά ρεπορτάζ, εμποδίζοντας δημοσιογράφους του Χονγκ Κονγκ να εισέλθουν στην πόλη και καταστέλλοντας φήμες.

Ο τυφώνας Χάτο πέρασε από το Χονγκ Κονγκ και το Μακάο στις 23 Αυγούστου. Ενώ το Χονγκ Κονγκ, επίσης μια ιδιαίτερη διοικητική περιοχή της Κίνας, έμεινε σχετικά ανεπηρέαστο, η καταιγίδα προκάλεσε διακοπή ρεύματος, σοβαρές πλημμύρες και τουλάχιστον 10 θανάτους στο Μακάο. Λέγεται πως ήταν η χειρότερη καταιγίδα στην περιοχή εδώ και 53 χρόνια.

Μετά από αίτημα του διευθύνοντος συμβούλου του Μακάο Fernando Chui, η φρουρά του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού της Κίνας αναπτύχθηκε στις 25 Αυγούστου για να προσφέρει ανθρωπιστική βοήθεια. Την ίδια στιγμή, ο αρχηγός του Μετεωρολογικού Σταθμού, Fong Soi-kun, παραιτήθηκε και διερευνάται από τον Συνήγορο του Πολίτη σε σχέση με την καταστροφή κατόπιν δημόσιων καταγγελιών ότι οι προσπάθειες αντιμετώπισης και διάσωσης των πόλεων ήταν ανεπαρκείς.

Σε αυτό το πλαίσιο, η αστυνομία του Μακάο συνέλαβε δύο άτομα, ηλικίας 73 και 68 ετών, με υπόνοια διάδοσης ψευδών πληροφοριών μέσω ομάδων συνομιλίας σε κινητά τηλέφωνα και ιδιωτικών μηνυμάτων, όπου ισχυρίζονταν ότι οι Αρχές προσπάθησαν να “κουκουλώσουν” την ανακάλυψη πτωμάτων σε χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων κατά τη διάρκεια του τυφώνα.

Το άρθρο 181 του Ποινικού Κώδικα του Μακάο απαγορεύει στους πολίτες να διαδίδουν πληροφορίες που βλάπτουν την αξιοπιστία οποιουδήποτε ατόμου ή οργάνου που ασκεί δημόσια εξουσία.

Η Ένωση Δημοσιογράφων του Μακάο ανακοίνωσε στο Facebook ότι τουλάχιστον πέντε ΜΜΕ, όλα μέλη της ένωσης, είχαν δώσει εντολή στο προσωπικό τους να δημοσιεύουν περισσότερα “θετικά” άρθρα.

Σύμφωνα με τη δημοσίευση, ειπώθηκε το εξής στους εργαζομένους από αυτά τα ΜΜΕ:

να γράφουν περισσότερο για καλούς ανθρώπους και καλές πράξεις, να διαδίδουν ενεργά θετική ενέργεια σε όλη την κοινωνία και να μειωθούν ρεπορτάζ που ρίχνουν ευθύνες στην κυβέρνηση και ιδιαίτερα σε υψηλόβαθμους αξιωματούχους.

Η οργάνωση καταδίκασε τη διαταγή ως πράξη με σκοπό “να ξεγελάσει το κοινό και να στρεβλώσει το επάγγελμα των δημοσιογράφων”, και είπε ότι σκοπός ήταν να απομακρύνει την προσοχή από την παραβίαση του καθήκοντος της κυβέρνησης. Εξέφρασε την οργή της, λέγοντας ότι θα υπάρξει συνέχεια στο θέμα. Ζήτησε επίσης από το κοινό να υποστηρίξει το έργο των δημοσιογράφων στην δημοσίευση της αλήθειας.

Ένας εργαζόμενος στον τομέα των ΜΜΕ που επιθυμούσε να παραμείνει ανώνυμος δήλωσε στον ανεξάρτητο ιστότοπο ειδήσεων Apple Daily ότι οι δημοσιογράφοι δεν είχαν την άδεια να κάνουν επιτόπου ρεπορτάζμ, αν δεν έγραφαν περισσότερα θετικά άρθρα. Είπαν ότι έλαβαν κλήση από το αφεντικό τους, που τους έλεγε ότι ο τόνος του ρεπορτάζ τους πρέπει να είναι «αρμονικός» και «αν δεν το αποδεχτείτε, τότε δεν θα το κάνετε καν [το έργο]». Είπαν ότι άλλοι επαγγελματίες του κλάδου γνώριζαν δημοσιογράφους σε παρόμοιες καταστάσεις.

Ο σύλλογος είπε ότι η αξία της δημοσιογραφίας έγκειται στην προειδοποίηση του κοινού, την επαλήθευση των πληροφοριών, την εξεύρεση της ρίζας του προβλήματος, την απόδοση ευθυνών στους αξιωματούχους και την ενδελεχή εξέταση του έργου τους και την αποτροπή της επανάληψης του ίδιου πράγματος:

Ωστόσο, μετά τη θύελλα που έπληξε το Μακάο, το σχέδιο αντιμετώπισης των πλημμυρών δεν είχε ακόμη βγει, και είδαμε απλά την κυβέρνηση να είναι απασχολημένη με το να απαλλαγεί από τον ντόρο, χρησιμοποιώντας γελοίους λόγους για να αρνηθεί την είσοδο σε εξωτερικούς δημοσιογράφους. και [αναγκάζοντας] πολλαπλά ντόπια ΜΜΕ να διεξάγουν αυτολογοκρισία σχεδόν την ίδια στιγμή … με πρόθεση να εκτρέψουν την προσοχή του κοινού και να καλύψουν τη ρίζα του προβλήματος.

Οι Αρχές δήλωσαν ότι οι δημοσιογράφοι «αποτελούσαν απειλή για την εσωτερική ασφάλεια»

Οι αρχές του Μακάο αρνήθηκαν την είσοδο σε τουλάχιστον τέσσερις δημοσιογράφους του Χονγκ Κονγκ το Σαββατοκύριακο της 26ης Αυγούστου.

Οι δημοσιογράφοι σκόπευαν να κάνουν ρεπορτάζ για τις καταστροφές και τις προσπάθειες ανασυγκρότησης μετά τον Τυφώνα Χάτο. Ωστόσο, το Γραφείο Μετανάστευσης του Μακάο δήλωσε ότι “αποτελούσαν απειλή για την εσωτερική ασφάλεια”, επικαλούμενο τον νόμο για την εσωτερική ασφάλεια.

Η επικρατούσα κοινή γνώμη στο Χονγκ Κονγκ αμφισβήτησε την απόφαση της κυβέρνησης του Μακάο να ζητήσει τη βοήθεια της φρουράς του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού στις εργασίες ανασυγκρότησης. Πολλοί ηγέτες κοινής γνώμης του Χονγκ Κονγκ έχουν επικρίνει τη διακυβέρνηση και την εξάρτηση του Μακάο από την ηπειρωτική Κίνα.

Ο Σύνδεσμος Δημοσιογράφων του Χονγκ Κονγκ και η Ένωση Φωτογράφων Τύπου του Χονγκ Κονγκ εξέδωσαν κοινή δήλωση που εκφράζει “βαθιά λύπη” για τις ενέργειες της κυβέρνησης του Μακάο:

Καλούμε την κυβέρνηση του Μακάο να σεβαστεί την ελευθερία του Τύπου και να μην περιορίζει αυθαίρετα τα δικαιώματα εισόδου και εξόδου δημοσιογράφων στο Μακάο … Δεν ήρθαν για να προκαλέσουν προβλήματα. Ήταν παράλογο οι Αρχές του Μακάο να δηλώσουν ότι αποτελούσαν απειλή για την εσωτερική ασφάλεια. Πολυάριθμοι δημοσιογράφοι του Χονγκ Κονγκ έλαβαν απόρριψη εισόδου στο Μακάο τα τελευταία χρόνια. Εκφράσαμε βαθιά λύπη για την αυθαίρετα περιοριστική πολιτική μετανάστευσης των Αρχών του Μακάο.

Η πορτογαλική και αγγλική ένωση Τύπου του Μακάου, επίσης, έβαλλε εναντίον της απαγόρευσης:

Η Πορτογαλική και Αγγλική Ένωση Τύπου του Μακάο θεωρεί ότι οι εξηγήσεις που δόθηκαν από τις τοπικές Αρχές είναι ακατανόητες και μη ικανοποιητικές και προειδοποιεί ότι η κίνηση αυτή, όπως και οι προηγούμενες, ιδίας φύσεως, αμαυρώνει τη διεθνή εικόνα της [ειδικής διοικητικής περιοχής] όσον αφορά την ελευθερία του Τύπου.

Ο Victor Chan Chi-ping, επικεφαλής του Κυβερνητικού Γραφείου Πληροφοριών του Μακάο, ρωτήθηκε για τις εσωτερικές διατάξεις σε συνέντευξη Τύπου. Αρνήθηκε γνώση της κατάστασης και είπε:

Η κυβέρνηση μονάχα υποστηρίζει τα ΜΜΕ. Δεν παρεμβαίνουμε ποτέ στα εσωτερικά ζητήματα των ΜΜΕ.