- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Αγιοτσινάπα: Τρία χρόνια από την εξαφάνιση των 43 φοιτητών στο Μεξικό

Κατηγορίες: Λατινική Αμερική, Μεξικό, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διαδηλώσεις, Μέσα των πολιτών, Νομικά, Πόλεμος - Συγκρούσεις, Πολιτική
ayotzinapa in memoriam

“Εις μνήμη της Αγιοτσινάπα” (Φωτογραφία ενός εκ των αγνοούμενων φοιτητών). Φωτογραφία: Flickr, χρήστης Lws & Clrk [1], άδεια CC BY-SA 2.0.

Η 26η Σεπτεμβρίου θα σηματοδοτήσει τρία χρόνια από τότε που τα βίαια γεγονότα [2] στην Ιγκουάλα [3] στο Μεξικό, μια πόλη στη νοτιοδυτική πολιτεία Γκερέρο,  οδήγησαν στην εξαφάνιση 43 ασκούμενων φοιτητών από την Αγροτική Σχολή Raul Isidro Burgos [4] στην Αγιοτσινάπα.

Η υπόθεση Αγιοτσινάπα [5], όπως έχει γίνει γνωστή, “μπήκε στο ψυγείο”. Λόγω της έλλειψης προόδου στην έρευνα, η σημασία της έχει μειωθεί για την κοινή γνώμη. Ωστόσο, η τύχη αυτών των φοιτητών παραμένει μυστήριο και αιτία για διαμάχη.

Τι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα

Η πιο αποδεκτή ιστορία υποστηρίζει ότι οι φοιτητές, που ταξίδευαν σε λεωφορεία, που είχαν πληρώσει για να λάβουν μέρος σε διαμαρτυρία, τέθηκαν υπό κράτηση από την τοπική αστυνομία. Στη συνέχεια παραδόθηκαν σε μια τοπική εγκληματική οργάνωση [6] ονόματι Guerreros Unidos [7] ή “Πολεμιστές Ενωμένοι”.

Η εγκληματική ομάδα ενεργούσε σύμφωνα με τις εντολές του δημάρχου της Ιγκουάλα και της συζύγου του, γνωστών ως «αυτοκρατορικού ζεύγους [8]» για την υπερβολή τους και την κατάχρηση εξουσίας. Το διαβόητο ζεύγος σχετίστηκε με το Κόμμα της Δημοκρατικής Επανάστασης [9], ένα από τα κόμματα της αντιπολίτευσης στη σημερινή κυβέρνηση του Μεξικού.

Η επίσημη εκδοχή, επιβεβαιωμένη [10] μερικώς από εμπειρογνώμονες [11] του πανεπιστημίου του Ίνσμπρουκ στην Αυστρία, αναφέρει ότι οι φοιτητές σκοτώθηκαν τότε και τα πτώματά τους κάηκαν σε χώρο υγειονομικής ταφής στην πόλη Cocula [12], επίσης στην πολιτεία Γκερέρο. Αυτή η εκδοχή όμως αμφισβητήθηκε από την κοινή γνώμη και μερικούς εμπειρογνώμονες [13], που θεωρούν ανέφικτο μια πυρκαγιά ή πυρά σε αυτή τη θέση να μπορούσε να ήταν αρκετά δυνατή για να αποτεφρώσει τα λείψανα όλων των φοιτητών.

Άλλοι σκεπτικιστές ισχυρίζονται [14] ότι οι φοιτητές μεταφέρθηκαν σε στρατιωτικό καταυλισμό, μια εκδοχή που δεν αμφισβητείται εντελώς από άλλους, που δεν ικανοποιούνται από την επίσημη αφήγηση, καθώς η κυβέρνηση του Μεξικού αρνήθηκε [15] την πρόσβαση σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις.

Η μόνη γνωστή αλήθεια είναι ότι αυτοί οι 43 φοιτητές δεν έχουν ξαναεμφανιστεί και οι οικογένειές τους συνεχίζουν να απαιτούν αποδεικτικά στοιχεία και εξηγήσεις.

Και η δικαιοσύνη;

Πάνω από 100 άτομα [16] έχουν κρατηθεί από το Νοέμβριο του 2014 για την υποτιθέμενη εμπλοκή τους στην υπόθεση, συμπεριλαμβανομένων των κυρίων ηγετών των Ενωμένων Πολεμιστών και του “Αυτοκρατορικού Ζεύγους”. Ωστόσο, κανείς δεν έχει κηρυχθεί ποινικά υπεύθυνος για το τι συνέβη – δηλαδή, δεν έχει βγει ούτε μια καταδικαστική απόφαση 36 μήνες μετά το γεγονός.

Ο δημοσιογράφος Arturo Angel παρουσίασε την εξέλιξη της έρευνας για την ανεξάρτητη ιστοσελίδα ειδήσεων Animal Político: [17]

Más de 120 personas han sido detenidas durante la investigación tras la desaparición de los normalistas, pero de ellos solo 70 están acusados ante un juez de haber participado en estos hechos.

Sidronio Casarrubias, presunto líder del grupo criminal “Guerreros Unidos” al que se responsabiliza oficialmente de ser el autor de la desaparición de los normalistas, se encuentra entre los detenidos pero no ha sido consignado por el caso. La PGR informó que aún no reúne los elementos de prueba para hacerlo.

Περισσότεροι από 120 άνθρωποι συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια της έρευνας μετά την εξαφάνιση των φοιτητών, αλλά μεταξύ αυτών μόνο 70 κατηγορούνται ενώπιον δικαστή ότι συμμετείχαν στις εν λόγω εκδηλώσεις. Ο Sidronio Casarrubias, ο υποτιθέμενος ηγέτης της εγκληματικής ομάδας “Πολεμιστές Ενωμένοι” και φέρει επίσημη ευθύνη για την εξαφάνιση των φοιτητών, συγκαταλέγεται μεταξύ των κρατουμένων αλλά δεν έχει καταγραφεί στην υπόθεση. Η Γενική Εισαγγελία (PGR) [18] ανέφερε ότι δεν έχει ακόμη τα στοιχεία που το αποδεικνύουν.

Από την εξαφάνιση, τρία άτομα ενήργησαν ως επικεφαλής της Γενικής Εισαγγελίας του Μεξικού [18], αρμόδια  για τη διερεύνηση των γεγονότων και την παρουσίαση των υπευθύνων στο δικαστικό σώμα: οι Jesus Murillo Karam [19], Areli Gomez [20] και τώρα ο Raul Cervantes [21]. Όλοι αυτοί έχουν αναμφισβήτητους δεσμούς με το Θεσμικό Επαναστατικό Κόμμα [22] (από το οποίο προέκυψε ο σημερινός πρόεδρος της χώρας Ενρίκε Πένια) και οι τρεις έχουν αμφισβητηθεί έντονα για τον τρόπο, με τον οποίο έχουν διαχειριστεί την υπόθεση Αγιοτσινάπα.

Ευαίσθητη μνήμη

Τρία χρόνια μετά την τραγωδία, λίγοι απομένουν και τιμούν τη μνήμη των φοιτητών και απαιτούν να επιστρέψουν ζωντανοί και η κυβέρνηση να γίνει υπόλογη. Εκείνοι που μνημονεύουν την τραγωδία έχουν εκφράσει αλληλεγγύη με τις οικογένειες των αγνοουμένων κοινοποιώντας βίντεο, όπως αυτό που κυκλοφόρησε στο Twitter από τον μη κυβερνητικό οργανισμό Fundar. Σε αυτό, μια από τις μητέρες των θυμάτων λέει: “Έτσι το χειρίζομαι, σκέφτομαι, περιμένω και γι’ αυτό λέω ότι είναι το χειρότερο πράγμα, που μπορεί να συμβεί σε μια μητέρα”:

#VivaMexicoPero [23] ήρθε η ώρα να ακούσετε τις αξιοπρεπείς, αγωνιώδεις φωνές των θυμάτων, των επιζώντων και των συγγενών της υπόθεσης #Ayotzinapa

Ο Jan Nimmo είναι άλλος ένας, που μνημονεύει την υπόθεση, παρά την καθυστέρηση της έρευνας:

Σχεδόν τρία χρόνια και κάθε μέρα ακόμα σκέφτομαι τους φοιτητές της Αγιοτσινάπα στο Μεξικό, τις οικογένειές τους και τους 31.000 αγνοούμενους

Ο δημοσιογράφος και κινηματογραφιστής Epigmenio Ibarra επίσης αποτίει φόρο τιμής στους φοιτητές δημοσιεύοντας καθημερινά στο Twitter το όνομα και τη φωτογραφία καθενός αγνοούμενου:

41 MiguelÁngelH
42 MiguelÁngelM
43 Saul

Στοίχημα ενάντια στο χρόνο

Η υπόθεση Αγιοτσινάπα ήταν μια από τις πρώτες δυσκολίες, που αντιμετώπισε ο Πρόεδρος Πένια και η διοίκησή του, αλλά σύντομα ακολουθήθηκαν από αμέτρητα σκάνδαλα σύγκρουσης συμφερόντων, αμέλειας, κατάχρησης εξουσίας και πολιτικής διαφθοράς, που αφορούσαν αυτόν και τους “αυλικούς” του. Παρόλ’ αυτά, η πολιτική τάξη [36] είναι έτοιμη για την προεδρική διαδοχή του 2018 [37] σαν να μην συνέβη ποτέ τίποτα.

Από την άλλη πλευρά, ο υπεύθυνος για τη διερεύνηση των εξαφανίσεων, Raul Cervantes, επικεντρώνει [38] τις ενέργειές του στην απόκτηση της ακόμα κενής θέσης της Γενικής Εισαγγελίας της Δημοκρατίας, θέση που θα του εξασφάλιζε εννέα χρόνια στην εξουσία (ο πρόεδρος δε θα να μπορεί να τον απομακρύνει) και να τον μετατρέψει σε ένα σχεδόν άτρωτο άτομο, παρέχοντάς του ασυλία ενάντια σε κατηγορίες πολιτών. Ο προαναφερόμενος Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας θα είναι μια αυτόνομη οντότητα, που θα αντικαταστήσει την τωρινή Γενική Εισαγγελία.

3 ΧΡΟΝΙΑ ΑΓΙΟΤΣΙΝΑΠΑ ΚΑΙ ΑΚΟΜΑ ΚΑΜΙΑ ΑΠΟΝΟΜΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΒΑΛΟΥΝ ΤΟΝ RAUL CERVANTES ΓΕΝΙΚΟ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗς ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ. ΠΟΤΕ

Το Global Voices θα συνεχίσει να παρακολουθεί την υπόθεση, όπως έχουμε κάνει τα τελευταία τρία χρόνια [5], συμπεριλαμβανομένων προσωπικών ιστοριών για τους φοιτητές της Αγιοτσινάπα, όπως του Aldo Gutierrez [40], ο οποίος δε συγκαταλέχθηκε μεταξύ των 43, αλλά τραυματίστηκε σοβαρά, αφού δέχτηκε επίθεση από την αστυνομία της Ιγκουάλα και παραμένει αναίσθητος σε νοσοκομείο στην Πόλη του Μεξικού.