[1]Στιγμιότυπο από βίντεο του Jeyhun Amirkhanov στο YouTube σχετικά με γλωσσοδέτες στα Λεζγκί.
Τα Λεζγκί(ν) [2] είναι μια καυκάσια γλώσσα με περίπου 800.000 ομιλητές παγκοσμίως. Πρόκειται για μια καλά εδραιωμένη γλώσσα στην εθνική της περιοχή κατά μήκους των συνόρων ανάμεσα στο Αζερμπαϊτζάν και την Ρωσική Δημοκρατία του Νταγκεστάν, όπου αποτελεί επίσημη γλώσσα. Παρόλ’ αυτά, ο Εκπαιδευτικός, Επιστημονικός και Πολιτιστικός Οργανισμός του ΟΗΕ (UNESCO) την ταξινομεί ως “ευάλωτη” γλώσσα [3], που δεν μιλιέται παρά σπάνια από παιδιά έξω από το σπίτι τους, βάζοντας έτσι σε κίνδυνο τη μετάδοσή της στις μελλοντικές γενεές.
Αλλά ένας άντρας έχει βαλθεί να το αλλάξει αυτό. Ο Jeyhun Amirkhanov, φυσικός ομιλητής Λεζγκί από το Αζερμπαϊτζάν, χρησιμοποιεί το YouTube [4], το Twitter [5], και το Facebook [6] για να προωθήσει την περιοχή του, την κουλτούρα και την γλώσσα. Μας εξήγησε τις αιτίες πίσω από τη διαδικτυακή δραστηριότητα στο Rising Voices:
Η απώλεια μιας γλώσσας είναι απώλεια ενός ολόκληρου πολιτισμού, ενός τρόπου σκέψης. Συμβαίνει με τις περισσότερες γλώσσες που είναι υπό εξαφάνιση, όχι μόνο με μας. […] Το κάνω αυτό επειδή θέλω ο λαός μας να είναι πιο συνειδητοποιημένος σχετικά με τη γλώσσα του, την κουλτούρα και την ιστορία του.
Στο YouTube κανάλι [4] που διαθέτει, μοιράζεται βίντεο με τοπικά τραγούδια και παρουσιάζει τοπία από τον Καύκασο. Έχει επίσης κάνει και μερικά βίντεο για την ίδια τη γλώσσα.
Το παρακάτω βίντεο είναι ένας κατάλογος με έξι γλωσσοδέτες [7] στα λεζγκί, αλλά αντ’ αυτού ίσως να πρέπει να τους αποκαλέσουμε “λαρυγγοδέτες”, μιας και ο Piotr Kozłowski, μαθητής της γλώσσας Λεζγκί και ιδρυτής μιας ιστοσελίδας αφιερωμένης σε αυτή τη γλώσσα, μας εμπιστεύτηκε [8] ότι το να δοκιμάσουμε να τους προφέρουμε δείχνει να μπορεί “να κάνει φοβερή ζημιά στον λάρυγγά σου”:
Η έλλειψη επίσημης εκπαίδευσης και στήριξης από την κυβέρνηση προκαλεί δυσκολίες με αποτέλεσμα ο κόσμος να μην μιλάει τη γλώσσα του σωστά, και με τα 54 διαφορετικά σύμφωνά τους, τα λεζγκί μπορεί να είναι πολύ δύσκολα για το ανεκπαίδευτο αυτί. Σε ένα πιο πρόσφατο βίντεο [9], ο Amirkhanov δίνει ένα σύντομο μάθημα πάνω στα ψιλόπνοα σύμφωνα [10]:
Ευτυχώς, δεν είναι μόνος στις προσπάθειές του να σώσει τη γλώσσα. Ένα ακόμα YouTube channel [11] έχει στόχο να διδάξει λεζγκί σε παιδιά, έτσι ώστε ακόμα κι αν παιδιά με ρίζες λεζγκί ζουν μακριά από τα χωριά όπου μιλιέται η γλώσσα φυσικά, έχουν μια ευκαιρία να μάθουν λίγη από την μητρική (ή πατρική) τους γλώσσα.