Πλήρης ανθρωπιστική κρίση εκτυλίσσεται στην Παπούα Νέα Γουινέα στο πρόσφατα παροπλισμένο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της νήσου Μάνους, την εγκατάσταση κράτησης, που έχει δεχτεί έντονη κριτική, όπου για χρόνια η Αυστραλία έστελνε αιτούντες άσυλο, που είχαν φτάσει στις ακτές της με βάρκα.

Το κέντρο έκλεισε επίσημα στα τέλη Οκτωβρίου. Τον Απρίλιο του 2016 το Ανώτατο Δικαστήριο της Παπούα Νέας Γουινέας διέταξε το κλείσιμό του, αφού διαπίστωσε ότι η κράτηση αιτούντων άσυλο εκεί ήταν παράνομη.

Ωστόσο, 600 αιτούντες άσυλο αρνήθηκαν να μετεγκατασταθούν σε άλλες εγκαταστάσεις, επικαλούμενο φόβο βίας και δυσπιστία στις Αρχές και το ίδιο δικαστήριο απέρριψε αίτηση για αποκατάσταση υπηρεσιών όπως ηλεκτρική ενέργεια, υγεία, τρόφιμα και νερό.

Υπάρχουν αυξανόμενες ανησυχίες για την ασφάλειά τους:

“After four years of fear, violence and suffering, these men deserve a future,” says @DanielHRLC https://t.co/CsBLzfkKFK #BringThemHere

— HumanRightsLawCentre (@rightsagenda) October 27, 2017

«Έπειτα από τέσσερα χρόνια φόβου, βίας και βασάνων, αυτοί οι άνδρες αξίζουν ένα μέλλον», λέει ο @DanielHRLC

Υπήρξαν πολλά περιστατικά βίας εναντίον κρατουμένων, συμπεριλαμβανομένων πυροβολισμών στο στρατόπεδο, που φέρεται να έγιναν από μέλη του στρατού της Παπούα Νέας Γουινέας.

«Οι πρόσφυγες δεν έχουν κανένα λόγο να εμπιστευθούν την αυστραλιανή κυβέρνηση»

Όπως έχει εξηγηθεί σε προηγούμενες δημοσιεύσεις του Global Voices σχετικά με το ζήτημα, η αμφιλεγόμενη πολιτική της Αυστραλίας ασχολείται με τους αιτούντες άσυλο, που φτάνουν με βάρκα:

[…] housing them in offshore detention centres on either Nauru or Papua New Guinea's Manus Island, and turning those headed to Australia back. Those who are detained and their asylum claims accepted are only supposed to stay in the centres until they are successfully resettled in a regional country. But the lack of acceptable countries for relocation means many asylum seekers languish in the detention centres for extended periods of time.

[…] στεγάζοντάς τους σε υπεράκτια κέντρα κράτησης είτε στο Ναούρου είτε στην νήσο Μάνους της Παπούα Νέας Γουινέας και επιστρέφοντας όσους κατευθύνονται προς την Αυστραλία. Όσοι κρατούνται και οι αιτήσεις ασύλου τους γίνονται αποδεκτές, υποτίθεται ότι πρέπει να παραμείνουν στα κέντρα, μέχρι να επανεγκατασταθούν επιτυχώς σε μια περιφερειακή χώρα. Όμως, η έλλειψη αποδεκτών χωρών για μετεγκατάσταση σημαίνει ότι πολλοί αιτούντες άσυλο παραμένουν στα κέντρα κράτησης για παρατεταμένες χρονικές περιόδους.

Η αυστραλιανή κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι οι στόχοι της περιλαμβάνουν την «κατατρόπωση του λαθρεμπορίου ανθρώπων και τον τερματισμό των θανάτων στη θάλασσα».

Μέχρι στιγμής, περίπου 50 πρόσφυγες έχουν γίνει αποδεκτοί από τις Ηνωμένες Πολιτείες στο πλαίσιο συμφωνίας, που διαπραγματεύθηκε ο Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα τον Σεπτέμβριο του 2016 και απρόθυμα έγιναν δεκτές από τον Ντόναλντ Τραμπ. Η επεξεργασία των αιτήσεων για άσυλο συνεχίζεται αργά. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Μάλκολμ Τέρνμπουλ δεν δέχτηκε μια νέα προσφορά από τη Νέα Ζηλανδία να πάρει 150 άτομα, η οποία πρόσφατα εξέλεξε πρωθυπουργό την Τζασίντα Άρντερν στις 5 Νοεμβρίου 2017.

Αυτή η απόφαση έχει επιδεινώσει τη δυσπιστία, που έχουν οι αιτούντες άσυλο για την αυστραλιανή κυβέρνηση, εξήγησε στο Facebook ο Ιρανός δημοσιογράφος και κρατούμενος Behrouz Boochani, ο οποίος άσκησε δικαστική αγωγή για την αποκατάσταση βασικών υπηρεσιών στο νησί Μάνους. Διευκρίνισε τους λόγους, για τους οποίους αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν το κέντρο:

Despite the conditions people are still saying that we won't leave the prison camp until we are offered freedom in a safe place; we committed no crime and are too tired to be in prison any more. Just thinking about relocating from a prison to another prison makes the refugees so tired. […] The refugees have no reason to trust the Australian government and have been treated with lies and disrespect for more than four years.

Παρά τις συνθήκες, οι άνθρωποι εξακολουθούν να λένε ότι δεν θα φύγουμε από το στρατόπεδο φυλακών, μέχρι να μας προσφερθεί ελευθερία σε ασφαλές μέρος. Δεν διαπράξαμε κανένα έγκλημα και έχουμε κουραστεί πολύ να είμαστε ακόμα στη φυλακή. Το να σκεφτόμαστε τη μετεγκατάσταση από φυλακή σε άλλη φυλακή μας κουράζει. […] Οι πρόσφυγες δεν έχουν κανένα λόγο να εμπιστευτούν την αυστραλιανή κυβέρνηση και έχουν αντιμετωπιστεί με ψέματα και ασέβεια για περισσότερα από τέσσερα χρόνια.

Ο Boochani έχει γράψει μια σειρά άρθρων για την κρίση για τον The Guardian και ήταν συν-σκηνοθέτης και συγγραφέας του ντοκιμαντέρ “Chauka Please Tell the Time” για τη ζωή υπό κράτηση. Χρησιμοποίησε το κινητό του τηλέφωνο για να καταγράψει σκηνές εκ των έσω. Έχει εμφανιστεί σε πολλά διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ, όπως στο Λονδίνο:

Ο Boochani δεν είναι ο μόνος αιτών άσυλο, που έχει καταγράψει τη διαμονή του. Ο Omar Jack, πρόσφυγας από το Νταρφούρ του Σουδάν, έχει κάνει τακτικά τουίτ από το κέντρο κράτησης κατά τους τελευταίους 12 μήνες:

The world today fighting #terrorism but Aus gov fighting refugees!
Being #refugee NOT a crime.#UN#SOS #MANUS 4-5 yrs under torture& abuse. pic.twitter.com/gVxbsnTt3k

— OMAR JACK (@Omarjack003) November 7, 2017

Ο κόσμος σήμερα πολεμά την τρομοκρατία, αλλά η αυστραλιανή κυβέρνηση πολεμά τους πρόσφυγες!
Το να είσαι πρόσφυγας ΔΕΝ είναι έγκλημα. ΟΗΕ ΣΟΣ @ Μάνους 4-5 χρόνια υπό βασανιστήρια και κακοποίηση.

Φαίνεται ότι λαμβάνει μέρος και σε ένα βίντεο, που κυκλοφόρησε αυτή την εβδομάδα και το οποίο παρουσιάζει κρατούμενους της νήσου Μάνους:

«Πρέπει να αδειάσουμε το Μάνους και να τους φέρουμε εδώ τώρα!»

Εν τω μεταξύ, υπήρξε φρενίτιδα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην Αυστραλία. Οι ετικέτες του Twitter #EvacuateManus [ΕκκένωσηΜάνους και #BringThemHere [ΦέρτεΤουςΕδώ] είναι μόνο δυο, από τις πολλές που χρησιμοποιήθηκαν. Η χρήστρια του Twitter Liz χρησιμοποίησε κι άλλες στην έκκλησή της για παγκόσμια υποστήριξη:

Call-out worldwide #media #journalists @ICIJorg #Manus situation rapidly deteriorating. We need world media to BEAR WITNESS NOW #ManusSOS pic.twitter.com/OD4Nykiafa

— Liz (@mivoicetoo) November 7, 2017

Έκκληση παγκοσμίως σε ΜΜΕ και δημοσιογράφους και το ICIJ. H κατάσταση στο Μάνους επιδεινώνεται γρήγορα. Πρέπει να παραστούν μάρτυρες ΤΩΡΑ τα παγκόσμια ΜΜΕ

Πολλοί έχουν κάνει άμεσα ενέργειες στην Αυστραλία. Μια σειρά συλλαλητηρίων πραγματοποιήθηκαν το πρώτο Σαββατοκύριακο του Νοεμβρίου:

Right now Flinders St is shut down. We need to #EvacuateManus and #BringThemHere right now! pic.twitter.com/0AkFaBDeqF

— James Clark (@_spock) November 4, 2017

Αυτή τη στιγμή έχει κλείσει η Οδός Flinders. Πρέπει να εκκενώσουμε το Μάνους και να τους φέρουμε εδώ τώρα!

Οι διαδηλωτές έφτασαν ακόμη και στον ιππόδρομο Flemington την εμβληματική ημέρα του Melbourne Cup. Η Συμμαχία Πληροφοριοδοτών, Ακτιβιστών και Πολιτών ανέλαβαν την ευθύνη:

Our climbers r preparing to come down after being up on the crane for over 3.5 hours. #EvacuateManus #manus #sos #justice4refugees #auspol pic.twitter.com/hjT5OOyzLI

— WACA (@akaWACA) November 7, 2017

Οι αναβάτες μας ετοιμάζονται να κατέβουν αφού έχουν ανέβει στον γερανό για περισσότερες από 3,5 ώρες.

Ένας άλλος ακτιβιστής πάρκαρε ένα αυτοκίνητο στη σιδηροδρομική γραμμή προς τον ιππόδρομο:

Heroes – #Manus protester charged over Melbourne Cup disruption https://t.co/wkQ76FfnDU via @theage #EvacuateManus #BringThemHere #auspol

— Mary Debrett (@Mary_Debrett) November 8, 2017

Ήρωες – Διαδηλωτής #Manus κατηγορείται για διακοπή του Κυπέλλου Μελβούρνης

Την επόμενη μέρα, διαδηλωτές κατέβηκαν στο γραφείο της υπουργού Εξωτερικών Τζούλι Μπίσοπ στο Περθ:

“We are desperately concerned that if action is not taken in the next week that we're going to see people die.” #EvacuateManus #LoveMakesAWay https://t.co/GDWwc5VJA2

— Kate Ausburn (@kateausburn) November 8, 2017

«Ανησυχούμε ότι, εάν δεν ληφθούν μέτρα την επόμενη εβδομάδα, θα δούμε ανθρώπους να πεθαίνουν».

Στην Αυστραλία δεν αντιτίθενται όλοι στην υπεράκτια κράτηση. Η Εργατική αντιπολίτευση έχει μια παρόμοια πολιτική εδώ και πολλά χρόνια. Ενώ η κοινή γνώμη είναι πολωμένη, μια αρκετά σιωπηλή πλειοψηφία φαίνεται να υποστηρίζει την τρέχουσα σκληρή προσέγγιση.

Τα σχόλια στο «συντηρητικό, ανεξάρτητο, πατριωτικό» Morning Mail αντιπροσωπεύουν μέρος του αντιπροσφυγικού αισθήματος. Ο Jarrah απάντησε:

Αν θέλουν πραγματικά να πάνε κάπου, στείλτε τους πίσω από εκεί που ήρθαν, σίγουρα δεν τους θέλουμε εδώ. Μπορούν να κλαίνε και να κλαίνε όσο θέλουν, δεν τους έχω συμπάθεια, είχαν πολλές προειδοποιήσεις ότι ερχόταν αυτή η μέρα.

«Αν ζητήσεις άσυλο από την Αυστραλία, θα υποφέρεις»

Το Wheeler Centre της Μελβούρνης, ένας χώρος δημόσιων συνομιλιών, φιλοξενεί ένα τακτικό podcast από τον Μάρτιο του 2016 με τον κρατούμενο Abdul Aziz Muhamat, χρησιμοποιώντας αποσπάσματα 30 δευτερολέπτων μέσω WhatsApp. Ο Aziz, που ονομάστηκε «The Messenger», είναι Σουδανέζος.

Μετά την άρνηση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Παπά Νέας Γουινέας να αποκαταστήσει το ρεύμα, το νερό και τα τρόφιμα στο κέντρο κράτησης, ο Aziz υποστήριξε ότι η αυστραλιανή κυβέρνηση «στέλνει ένα μήνυμα στον κόσμο. Εάν ζητήσεις άσυλο από την Αυστραλία, θα υποφέρεις».

Εξήγησε γιατί οι κρατούμενοι είχαν ελάχιστες ελπίδες για μια καλή έκβαση από το δικαστήριο. «Τα πάντα στην [Παπούα Νέα Γουινέα] έχουν πολιτικοποιηθεί, ειδικά η περίπτωσή μας». Δήλωσε ότι ήταν έτοιμοι «να πεθάνουν με αξιοπρέπεια».

Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Μάλκολμ Τέρνμπουλ είπε ότι οι κρατούμενοι στην πραγματικότητα δεν φοβούνται, αλλά χειραγωγούνται από ακτιβιστές και το κόμμα των Πρασίνων. Για αυτό, ο Aziz είχε μια πολύ διαφορετική άποψη:

Πιστεύω πραγματικά ότι ο καθένας από αυτούς τους άντρες… έκανε τη δική του επιλογή να μείνει.

Ολόκληρο το επεισόδιο μπορείτε να το ακούσετε εδώ:

Εν τω μεταξύ, η τελευταία δράση περιελάμβανε άλλο ένα σύμβολο της Αυστραλίας:

Protesters scale Sydney Opera House to shine light on Manus Island refugees ✌?❤️ @akaWACA #refugees #auspol https://t.co/CqbThBynIV pic.twitter.com/s1U9Hn1RTO

— tony serve (@PeacePiper) November 9, 2017

Διαδηλωτές σκαρφαλώνουν στην Όπερα του Σίδνεϊ για να ρίξουν φως στους πρόσφυγες του νησιού Μάνους✌; ❤️

Πίσω στο Μάνους, ο Behrouz Boochani δημοσίευσε αυτήν την έκκληση στο Facebook:

Η Υπηρεσία Μετανάστευσης απλώς δημοσίευσε μια ειδοποίηση λέγοντας «έχεις μόνο δύο ημέρες για να μετακινηθείς. Αν δεν κουνηθείς θα σε πάρουμε με το ζόρι». Βρισκόμαστε σε μια ειρηνική διαμαρτυρία για περισσότερες από 100 ημέρες. Δείξαμε ειρηνική αντίσταση για να στείλουμε ένα μήνυμα ότι δεν πρόκειται να αφήσουμε αυτό το στρατόπεδο φυλακών για άλλο στρατόπεδο φυλακών και δεν θέλουμε να ζήσουμε στην Παπούα Νέα Γουινέα. Δεν ήρθαμε στην Παπούα Νέα Γουινέα με τη θέλησή μας. Η Αυστραλία μας εξόρισε με τη βία σε αυτή τη χώρα και μας κράτησε σε αυτό το στρατόπεδο φυλακών για σχεδόν πέντε χρόνια, παρόλο που δεν έχουμε διαπράξει κανένα έγκλημα. Τότε μας εγκατέλειψε και έχει υποχρέωση βάσει του διεθνούς δικαίου να προσφέρει ασφαλές άσυλο. Αυτό που έκανε η κυβέρνηση της Παπούα Νέα Γουινέας είναι να προσπαθήσει να αναγκάσει τους ανθρώπους να δεχτούν να ζουν στη χώρα και εξακολουθεί να επιμένει να μας μεταφέρει υπό πίεση και βία σε άλλο στρατόπεδο φυλακών. Η χρήση βίας είναι εντελώς απαράδεκτη. Ήμασταν εντελώς ειρηνικοί, ακόμη και σιωπηλοί στην καθημερινή μας διαμαρτυρία. Δεν κάνουμε τίποτα κακό, αντιστεκόμαστε μόνο ειρηνικά. Ζητάμε ξανά ελευθερία σε μια τρίτη χώρα.