- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Η στρατηγική του Τραμπ για το Αφγανιστάν: Νέες ελπίδες και παλιοί φόβοι

· Σύνταξη Rustam Ali Seerat, Chris Rickleton Μετάφραση Veroniki Bacharidi-Krikoni

Κατηγορίες: Κεντρική Ασία και Καύκασος, Αφγανιστάν, Ανάπτυξη, Διεθνείς Σχέσεις, Μέσα των πολιτών, Πόλεμος - Συγκρούσεις

Αμερικανοί αξιωματικοί κρατάνε σταφύλια στο Αφγανιστάν. Φωτογραφία από το Πεντάγωνο. Creative commons.

Μετά από μήνες περισυλλογής, ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε [1] επισήμως τη στρατηγική του για το Αφγανιστάν σε μια ομιλία μιας ώρας στα μέσα Αυγούστου. Για τους πολίτες μιας χώρας που έχει δει τη μαχητική βία να φτάνει σε νέα υψηλά επίπεδα, παράλληλα με τη σταδιακή απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων, υπάρχουν αρκετά σημαντικά μηνύματα.

Πρώτον, σε αντίθεση με την προσέγγιση βάσει προθεσμιών της διοίκησης Ομπάμα, η νέα στρατιωτική στρατηγική είναι «βασισμένη στις συνθήκες», επιτρέποντας στους στρατιωτικούς διοικητές των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν περισσότερη ελευθερία να λαμβάνουν αποφάσεις βάσει επιτόπιων συνθηκών. Με αυτή την έννοια, πολλοί έχουν ερμηνεύσει τη στρατηγική Tραμπ που αποκαλύφθηκε στις 21 Αυγούστου σαν μια άσκηση αποφυγής ευθύνης, [2] αφού οι στρατηγοί του καταπονημένου προέδρου θα αναλάβουν την ευθύνη αν κάτι πάει στραβά.

Συνδέεται επίσης, όπως ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών Rex Tillerson σε συνέντευξη Τύπου στις 22 Αυγούστου [3], με «διπλωματία βάσει συνθηκών» που ασκεί πίεση τόσο στην αφγανική κυβέρνηση, ώστε να εντείνει τον αγώνα της κατά της διαφθοράς και της κακής διακυβέρνησης, όσο και στον Πακιστάν, προκειμένου να σταματήσει να προσφέρει καταφύγιο σε τρομοκρατικές ομάδες.

Οι κανόνες δέσμευσης σύμφωνα με τη στρατηγική δεν διαφέρουν από εκείνους της στρατηγικής του Ομπάμα για τα στρατεύματα των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν μετά το 2014, δηλαδή την εκπαίδευση, την παροχή συμβουλών και την παροχή βοήθειας [4] στις αφγανικές δυνάμεις, ελαχιστοποιώντας συνεπώς τον κίνδυνο απωλειών για τις ΗΠΑ, που θα μπορούσαν να αποδειχθούν πολιτικά τοξικές πίσω στην πατρίδα.

Ίσως, κυρίως, η εμπλοκή των ΗΠΑ θα κυριαρχείται από “ηθικό ρεαλισμό”, που επικεντρώνεται στην καταπολέμηση της «τρομοκρατίας» παρά στην «οικοδόμηση του έθνους» και στον εκδημοκρατισμό, δήλωσε ο Tραμπ.

Αυτό ευθυγραμμίζεται ευρέως με έναν Λευκό Οίκο που δίνει προτεραιότητα στις οικονομικές αρετές έναντι των πολιτικών. Κατά το πρώτο τους τηλεφώνημα [5] μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Τραμπ, ο Πρόεδρος Άσραφ Γκάνι προσαρμόστηκε στην αλλαγή του τόνου επιχειρώντας να προσπαθήσει να εντείνει το ενδιαφέρον του μεγιστάνα των ακινήτων για το Αφγανιστάν μιλώντας για τον τεράστιο ορυκτό πλούτο του.

Η στρατηγική του Τραμπ: Ποιος είπε τι;

Όπως ήταν αναμενόμενο, αξιωματούχοι του Αφγανιστάν έχουν καλωσορίσει ευρέως τη στρατηγική του Tραμπ, με την κριτική της Ουάσιγκτον για το γειτονικό Πακιστάν να αποδεικνύεται μια ιδιαίτερη αιτία για εορτασμό.

Ο Γκάνι δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στις 23 Αυγούστου ότι η στρατηγική εξασφαλίζει [6] τα συμφέροντα “τόσο του Αφγανιστάν όσο και των ΗΠΑ”. Ο Διευθύνων Σύμβουλος Abdullah Abdullah εξήρε [7] την στρατηγική την προηγούμενη ημέρα ως ανανέωση της δέσμευσης των ΗΠΑ για το Αφγανιστάν και τον αφγανικό λαό.

Η στρατηγική χαιρετίστηκε επίσης από πρώην αξιωματούχους.

Ο Rahmatullah Nabil, ο οποίος υπηρέτησε ως επικεφαλής πληροφοριών υπό τον πρώην πρόεδρο Χαμίντ Καρζάι, επικρότησε τη στρατηγική σε ένα τουίτ:

1/2) Υποστηρίζουμε τη νέα αμερικανική στρατηγική, που δεσμεύεται να υποστηρίξει τον αφγανικό λαό, να συνεχίζει να υποστηρίζει το ANSDF και να υψώνει τη φωνή της ξεκάθαρα περί…

Ο προκάτοχός του, Amrullah Saleh, ευχαρίστησε την αμερικανική κυβέρνηση για τη σαφήνειά της:

Αγαπητή κυβέρνηση των ΗΠΑ @ realDonaldTrump ευχαριστούμε που λέτε τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη. Η πακιστανική ενεργή υποστήριξη στην τρομοκρατία πρέπει να λήξει. Μια υπερδύναμη πρέπει να είναι υπερ-ξεκάθαρη.

Ο Parwiz Kawa, Αφγανός δημοσιογράφος, αντηχούσε τα ίδια συναισθήματα:

Επιτέλους, ο Πρόεδρος Τραμπ κατέστησε σαφές και ανέφερε ό,τι λένε οι Αφγανοί τα τελευταία 15 χρόνια: το Πακιστάν φιλοξενεί τρομοκράτες.

Ενώ ο χρήστης του Facebook Mustafa Ali Jamal ενθουσιάστηκε [12]:

This is the VERY reason I liked #TRUMP [13] during the election and ever since. He has announced a very clear, realistic, and much-demanded strategy for Afghanistan. Looking forward to the #actions [14] to happen!

Αυτός είναι ΑΚΡΙΒΩΣ ο λόγος που μου άρεσε ο #TRUMP κατά τη διάρκεια των εκλογών και από τότε. Έχει ανακοινώσει μια πολύ σαφή, ρεαλιστική και πολύ απαιτητική στρατηγική για το Αφγανιστάν. Ευελπιστώ να συμβούν πράξεις!

Σε διεθνές επίπεδο, η αντίδραση ήταν πολύ πιο απογοητευμένη, με τον πρωθυπουργό του Πακιστάν Shahid Khaqan Abbasi να προειδοποιεί [15] ότι οι ισχυρισμοί του Tραμπ δεν θα παραμείνουν δίχως απάντηση από το Πακιστάν, ενώ η Ρωσία [16], η Κίνα [17] και το Ιράν [18] όλοι τάχθηκαν εναντίον τους.

Επιπλέον, παρά την έγκριση των πρώην αρχηγών πληροφοριών του, ο πρώην ηγέτης Καρζάι αντιτάχθηκε [19] επίσης στη νέα στρατηγική ως “ενάντια στην ειρήνη και το εθνικό συμφέρον του Αφγανιστάν”. Ένας εκπρόσωπος των Ταλιμπάν δήλωσε [19] ότι ο Tραμπ απλώς “σπαταλούσε τη ζωή των Αμερικανών στρατιωτών”.

Υπάρχει μεγάλη αμφιβολία ότι η νέα στρατηγική θα είναι αρκετή για να περιοριστεί το Πακιστάν, το οποίο θεωρείται ότι υποστηρίζει τους Ταλιμπάν και άλλες μαχητικές ομάδες στην προσπάθειά του να αναστείλει την ινδική επιρροή στη χώρα, που έχουν βάλει στη μέση σαν σάντουιτς οι δυο αντίπαλοι της Νότιας Ασίας. Τα σύνορα του Αφγανιστάν με το Πακιστάν είναι πάνω από 24.000 χιλιόμετρα σε μήκος και παραμένουν εξαιρετικά πορώδη.

Ο Ali Amiri, λέκτορας σε ιδιωτικό πανεπιστήμιο στην Καμπούλ έγραψε στο Facebook [20]:

A good strategy for Afghanistan is one that that arouses Pakistan's anger. . . .

Μια καλή στρατηγική για το Αφγανιστάν είναι αυτή που προκαλεί την οργή του Πακιστάν. . . .

Ενώ ο Waheed Omar, πρεσβευτής του Αφγανιστάν στην Ιταλία, μίλησε εναντίον της ανατροπής των διεθνών δυνάμεων στη χώρα.

Στρατηγική των ΗΠΑ. Ορισμένες χώρες αισθάνονται ότι έχουν μείνει εκτός και πίεσαν. Αυτό το αθώο παιδί σε ένα τζαμί της Καμπούλ δέχεται το βάρος της απογοήτευσής τους. Επαίσχυντο! pic.twitter.com/e5nd7GSy7E

Η απόφαση του Τραμπ να χαρακτηρίσει το Πακιστάν χώρα που φιλοξενεί την τρομοκρατία συνεπάγεται σίγουρα κινδύνους. Ομοίως κι η προφανής εξάρτηση της στρατηγικής από την Ινδία για να αντικαταστήσει σταδιακά την Ουάσινγκτον ως τον πρωταρχικό οικονομικό προστάτη του Αφγανιστάν, ένα ρόλο, τον οποίο το Νέο Δελχί φαίνεται απροετοίμαστο να αναλάβει προς το παρόν.

Αλλά για τον Τραμπ, φυσικά, κανένα από αυτά τα προβλήματα δεν αποτελεί στην πραγματικότητα δικό του πρόβλημα.