Γυναίκες στη σειρά για να ψηφίσουν στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2011 στην Αίγυπτο. Φωτογραφία: UN Women, 2 Δεκεμβρίου 2011. Με άδεια Creative Commons.
Το 2015, η Hala Yousef, υπουργός Πληθυσμού στην Αίγυπτο, ανέφερε ότι από όλους τους γάμους στην Αίγυπτο, το 15% είναι γάμοι παιδιών. Αν και η ηλικία γάμου αυξήθηκε στα 18 έτη το 2008, η πρακτική συνεχίζει να είναι φαινόμενο σε ολόκληρη τη χώρα και ιδιαίτερα στις φτωχότερες περιοχές.
Εκτός από την παραβίαση των δικαιωμάτων των παιδιών, αυτές οι πρακτικές συχνά οδηγούν σε άμεση βία στα παιδιά, τα οποία είναι σχεδόν πάντα κορίτσια.
Μια μελέτη του 2001 έδειξε ότι το 29% των παντρεμένων παιδιών έχουν ξυλοκοπηθεί από τους συζύγους τους. Το 2014, το Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών του Αμερικανικού Πανεπιστημίου του Καΐρου διαπίστωσε ότι το 27% των κοριτσιών, που παντρεύτηκαν πριν από την ηλικία των 18 ετών, είχαν κακοποιηθεί σωματικά από τους συζύγους τους.
Επιπλέον, σε μια έκθεση του 2016, μια ομάδα του ΟΗΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η δίωξη γνωστών γυναικών υπέρμαχων ανθρωπίνων δικαιωμάτων συμβάλλει στη συνεχιζόμενη κακή κατάσταση της Αιγύπτου σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών:
Η συνεχής δίωξη γυναικών υπέρμαχων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η Azza Soliman και η Mozn Hassan … καθιερώνει και ενισχύει ένα πρότυπο συστηματικής καταστολής του αιγυπτιακού κινήματος για τα δικαιώματα των γυναικών, με στόχο να φιμώσει και να εκφοβίσει όσα άτομα εργάζονται ακούραστα για δικαιοσύνη, ανθρώπινα δικαιώματα και ισότητα.
Για να αντιμετωπίσει αυτά τα ζητήματα, το Global Voices μίλησε με τη Samah Mansur, μια Αιγύπτια ακτιβίστρια που έχει εργαστεί για τα δικαιώματα των γυναικών για περισσότερα από 10 χρόνια.
Η Αιγύπτια ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών Samah Mansur. Φωτογραφία που χρησιμοποιείται με άδεια.
Η Mansur εργάζεται ως υπάλληλος της μονάδας για τα δικαιώματα του φύλου και των γυναικών στο Κέντρο Κατάλληλων Τεχνικών Επικοινωνίας για Ανάπτυξη (ACT). Είναι μέλος της Πρωτοβουλίας «Πες Όχι στην Διακίνηση και Εμπορία Παιδιών», μιας ομάδας που εργάζεται για την παρακολούθηση και την τεκμηρίωση της εμπορίας παιδιών και των γάμων παιδιών στην Αίγυπτο. Η Mansur βοήθησε επίσης στη δημιουργία της Πρωτοβουλίας «Είδα την Παρενόχληση» για την ευαισθητοποίηση και την καταπολέμηση της παρενόχλησης στην Αίγυπτο.
Το 2007, της απονεμήθηκε βραβείο από το Ταμείο Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών για τις γυναίκες για την έρευνά της σχετικά με την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.
Nevena Borisova (NB): Πώς ξεκινήσατε να ασχολείστε με τα δικαιώματα των γυναικών;
Samah Mansur (SM): Είχα την τύχη να προέρχομαι από μια οικογένεια, όπου ο εθελοντισμός θεωρείται απολύτως σημαντικός. Οι γονείς μου πίστευαν ότι το καλύτερο δώρο, που θα μπορούσαν να μου κάνουν, είναι να βοηθήσω ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Μου επέτρεψαν να περάσω άφθονο χρόνο σε φιλανθρωπικά ιδρύματα και καταφύγια για να βοηθήσω ορφανά, κακοποιημένες γυναίκες και ανθρώπους που είχαν ανάγκη, πέρα από αυτό που διδάχτηκα στο σχολείο, και με μεγάλωσαν έτσι ώστε να είμαι εθελόντρια. Από το 2003, ασχολούμαι με τον μη κερδοσκοπικό τομέα και εντάχθηκα στο Κέντρο Κατάλληλων Τεχνικών Επικοινωνίας για Ανάπτυξη (ACT), που εργάζεται για την καταπολέμηση όλων των τύπων βίας κατά των γυναικών. Είμαι τυχερή, γιατί μπορώ να επιλέγω τι να κάνω και είμαι απόλυτα παθιασμένη με ό,τι κάνω.
NB: Είστε μέλος της Πρωτοβουλίας «Πες Όχι στην Διακίνηση και Εμπορία παιδιών». Ποια είναι η σημερινή έκταση του προβλήματος στην Αίγυπτο και ποια είναι τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν;
SM: Στην Αίγυπτο, οι γάμοι παιδιών και η εμπορία παιδιών είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο, που επηρεάζει πρωτίστως τα κορίτσια, που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας στις αγροτικές περιοχές, και γίνεται όλο και πιο διαδεδομένο στις αστικές περιοχές, καθώς και στην Άνω Αίγυπτο. Το 12% αυτών έχουν παντρευτεί πριν κλείσουν τα δεκαοκτώ τους έτη. Ένας σημαντικός παράγοντας είναι οι πλούσιοι άνδρες από την Αίγυπτο και την αραβική περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των χωρών του Κόλπου, που επισκέπτονται συχνά την Αίγυπτο για να κάνουν «προσωρινούς γάμους και τουριστικούς γάμους» με ανήλικα κορίτσια. Κορίτσια κάτω των δεκατεσσάρων ετών αναγκάζονται να παντρευτούν. Αυτοί οι γάμοι διευκολύνονται συχνά από τους γονείς του κοριτσιού και διευθετούνται μέσω διαμεσολαβητών γάμου, σεΐχηδων, δικηγόρων, κοινοτικών αρχηγών κ.λπ., οι οποίοι δωροδοκούν για την εγγραφή αυτών των παράνομων γάμων ανήλικων κοριτσιών. Μετά από λίγο, αυτές οι νύφες κορίτσια βρίσκονται σε πολύ ευάλωτες θέσεις. Είτε μένουν εγκαταλελειμμένες και έγκυες είτε με τη βία δουλεύουν ως υπηρέτριες σε μακρινά νοικοκυριά είτε σε πολλές περιπτώσεις υποβάλλονται σε εκτρώσεις.
Αυτοί οι γάμοι, που θεωρούνται μια μορφή εμπορίας παιδιών και σύγχρονης δουλείας, αναγκάζουν τις νεαρές νύφες να εργάζονται ως υπηρέτριες σε καταχρηστικά περιβάλλοντα, όπου λαμβάνουν μηνιαία αποζημίωση και διοχετεύονται από ειδικούς μεσίτες. Τα χρήματα πηγαίνουν στα άνεργα αρσενικά αδέρφια και τον πατέρα του κοριτσιού.
NB: Βοηθήσατε στη δημιουργία της πρωτοβουλίας «Είδα την Παρενόχληση». Θα μπορούσατε να πείτε περισσότερα για την παρενόχληση των γυναικών στην Αίγυπτο;
SM: Η σεξουαλική παρενόχληση είναι ένα σημαντικό πρόβλημα στην Αίγυπτο. Μελέτες δείχνουν ότι μεγάλη πλειονότητα γυναικών έχουν υποβληθεί σε αυτή, συχνά στο δρόμο ή στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Και το πρόβλημα είναι βαθιά ριζωμένο. Για το λόγο αυτό, συμμετείχα στην ίδρυση της Πρωτοβουλίας, η οποία εργάζεται για την παρακολούθηση και την τεκμηρίωση εγκλημάτων σεξουαλικής παρενόχλησης κατά των γυναικών.
ΝΒ: Τι γίνεται με τις ευκαιρίες σταδιοδρομίας των γυναικών στη χώρα;
SM: Η Αίγυπτος κατατάσσεται χαμηλά στην ισότητα των φύλων. Ο Παγκόσμιος Δείκτης Χάσματος των Φύλων 2015 κατατάσσει την Αίγυπτο στην 136η θέση από 145 χώρες παγκοσμίως. Οι γυναίκες έχουν σημαντικά χαμηλότερη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό από τους άνδρες (26% έναντι 79%) και χαμηλότερο αλφαβητισμό (65% αλφαβητισμός για τις γυναίκες έναντι 82% των ανδρών).
Στη βουλή έχουμε 89 (14,9%) γυναίκες, διορίζονται 14 και εκλέγονται 65.
