[1]Στιγμιότυπα από τη διαφήμιση του απορρυπαντικού Qiaobi. Από το Hong Kong Free Press.
Οργή προκάλεσε εκτός Κίνας για τον εμφανή ρατσισμό της μια εξαιρετικά δημοφιλής διαφήμιση για απορρυπαντικό, που δείχνει έναν μαύρο άνδρα να τον “βάζει” στο πλυντήριο η Κινέζα φίλη του και να “ξεπλένεται” σε έναν όμορφο, ανοιχτόχρωμο Κινέζο.
Η εταιρεία απορρυπαντικών, Qiaobi, γρήγορα ζήτησε συγγνώμη και απέσυρε τη διαφήμιση, αλλά η δημόσια δήλωσή της κατηγόρησε ξένους επικριτές για υπερβολική αντίδραση. Πολλοί Κινέζοι χρήστες του διαδικτύου υποστήριξαν την αμυντική τους στάση, λέγοντας ότι η διαφήμιση αντικατοπτρίζει μόνο πολιτισμικές διαφορές [2] και όχι ρατσισμό και διακηρύσσει ότι είναι αδύνατο για τους Κινέζους να είναι ρατσιστές απέναντι στους μαύρους.
在国外，可能是会被认为种族歧视，但是在中国，可能就不是这样，只是一则广告而已！这是每个国家的文化不同，所以会有不同的看法！
Εκτός Κίνας, ο κόσμος μπορεί να θεωρεί αυτό το διαφημιστικό ρατσιστικό. Αλλά στην Κίνα, είναι διαφορετικό. Είναι απλώς μια διαφήμιση. Κάθε χώρα έχει τη δική της κουλτούρα και οι απόψεις αποτελούν επίσης διαφορές.
可以再拍一个浑身毛茸茸的白人塞进洗衣机洗一洗。告诉美国人，我们不仅歧视黑人，也歧视白人，你满意了吧。
Η εταιρεία μπορεί να βγάλει μια άλλη διαφήμιση και να βάλει στο πλυντήριο έναν τριχωτό λευκό τύπο. Πείτε στους Αμερικανούς ότι κάνουμε διακρίσεις εναντίον και μαύρων και λευκών. Είστε ικανοποιημένοι;
没觉得有什么问题，请不要把种族歧视政治正确强行引进中国
Δεν υπάρχει πρόβλημα με τη διαφήμιση. Σας παρακαλώ μην φέρετε και στην Κίνα την πολιτική ορθότητα περί ρατσισμού.
黄种人没有搞过黑人奴隶制，没搞过强迫黑人奴隶劳动，没搞过大规模贩卖黑奴，也没有三K党，更没有种族隔离制度。所以，冤有头债有主，白人歧视黑人才是种族主义，黄人歧视黑人不过是文化差异。 白人才是天然种族主义者。
Οι άνθρωποι με κίτρινο δέρμα δεν έχουν ποτέ υποδουλώσει ανθρώπους με μαύρη επιδερμίδα, ποτέ δεν τους έχουν αναγκάσει να εργαστούν ή να τους πουλήσουν. [Δεν] έχουμε Κου Κλουξ Κλαν ή φυλετικό διαχωρισμό. Κυνηγήστε τον πραγματικό σας εχθρό. Μόνο όταν οι λευκοί κάνουν διακρίσεις απέναντι σε μαύρους είναι ρατσισμός. Η διάκριση έναντι μαύρων από ανθρώπους με κίτρινο δέρμα αποτελεί απλώς πολιτιστική διαφορά. Οι λευκοί γεννιούνται ρατσιστές.
Για να αποφευχθεί η μετατροπή της χιονοστιβάδας αρνητικών πιέσεων σε διπλωματική κρίση, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Hua Chunying τόνισε [3] ότι η διαφήμιση ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό και ότι οι Κινέζοι είναι «καλοί αδερφοί με τις αφρικανικές χώρες».
Αν και η διαφήμιση είναι πράγματι μια μεμονωμένη παραγωγή, η άρνηση του ρατσισμού εναντίον των μαύρων που υπάρχουν στην Κίνα και ο ισχυρισμός ότι οι Κινέζοι δεν είναι τίποτα άλλο παρά «καλοί αδελφοί» απέναντι στους μαύρους είναι ανακριβείς, υποστήριξαν [4] δύο φοιτητές ανθρωπολογίας την πλατφόρμα ερευνητικής δημοσιογραφίας The Initium.
Αλλά, είπαν, τέτοιος ρατσισμός έχει γίνει τόσο ομαλοποιημένος που πολλοί Κινέζοι δεν τον βλέπουν καν.
Το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα, αφού ανέλαβε τον έλεγχο της Κίνας το 1949, προσπάθησε να ενωθεί με τους “καταπιεσμένους Αφρικανούς αδελφούς” ενάντια στον δυτικό ιμπεριαλισμό. Και οι Κινέζοι αξιωματούχοι χρησιμοποίησαν τη ρητορική περί “αδερφών” για να περιγράψουν το σημερινό σχέδιο “Μια Ζώνη, Ένας Δρόμος [5]” για την επέκταση της εμβέλειας του κινεζικού εμπορίου στην Ευρασία και σε τμήματα της Ανατολικής Αφρικής.
Ωστόσο, η Κίνα βιώνει αύξηση του ρατσισμού κατά των μαύρων, από τότε που η χώρα άρχισε να ανοίγεται οικονομικά και να μετριάζει κάπως τον εθνικισμό της, έγραψαν οι δύο φοιτητές. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '80, υπήρξαν πολυάριθμα ρατσιστικά περιστατικά ενάντια σε Αφρικανούς φοιτητές σε κινεζικά πανεπιστήμια, εξήγησαν:
80年代的中國在今天令許多人心生嚮往，然而那個時代也有它被遺忘的黑暗一面。其中一例，便是驅趕非洲學生的校園運動。對「劣等民族」的偏見，加上對非洲人獲得留學生優惠的不滿，對愛滋病傳播的恐懼，和保護本民族「純正性」的呼籲一起，激起了綿延80年代的中非學生衝突。
1979年7月3日，上海的一名馬里學生被中國學生毆打，並因為膚色較淺而被後者一邊喊着「太淺了」，一邊不斷潑墨水。雙方在宿舍門口爆發鬥毆，導致50名外國學生和24名中國學生受傷。在此之後，一百多名非洲學生聚集到天安門廣場遊行，呼籲停止送非洲留學生到中國，因為中國「反非洲傾向非常嚴重」。而中國政府僅承諾加強上海學生的「國際主義」教育，否認事件與種族歧視相關。
1979年後，中非學生之間的衝突不但沒有停止，反而繼續擴大。1979到1989年的10年間，南京、合肥和杭州等地，陸續有反黑人事件發生，每次均有數百人涉及。如1988年12月29日，華中科技大學的300名中國學生向留學生宿舍扔石頭，並砸傷了一名斯里蘭卡學生。中國學生給校方寫信，要求驅逐非洲學生。因為「非洲學生和中國女生的交往破壞了中國社會的穩定」。類似這些事件，往往以女性和非洲黑人交往為導火索。與非洲學生交往的中國女生，也被污名化成了「漢奸」和「妓女」。
Πολλοί βλέπουν τις θετικές εξελίξεις της δεκαετίας του '80, αλλά ξεχνούν τη σκοτεινή τους πλευρά. Ένα παράδειγμα είναι η εκστρατεία πανεπιστημιουπόλεων κατά Αφρικανών φοιτητών. Οι συγκρούσεις μεταξύ Κινέζων και Αφρικανών φοιτητών στη δεκαετία του '80 προκλήθηκαν από προκαταλήψεις ενάντια στην «κατώτερη φυλή», δυσαρέσκεια για τις επιδοτήσεις που λάμβαναν οι Αφρικανοί φοιτητές, φόβο για τη διάδοση του ιού HIV και έκκληση για προστασία της αγνότητας της κινεζικής φυλής.
Στις 3 Ιουλίου 1979, ένας φοιτητής από το Μάλι χτυπήθηκε από ομάδα Κινέζων φοιτητών. Οι Κινέζοι φοιτητές δήλωσαν ότι το χρώμα του δέρματος του φοιτητή ήταν πολύ ανοιχτό και του έριξαν πάνω του μελάνι. Η διένεξη έξω από το φοιτητικό ξενώνα εξελίχθηκε σε μια πάλη συμμοριών, με 50 ξένους φοιτητές και 24 Κινέζους φοιτητές τραυματίες. Αργότερα, πάνω από εκατό Αφρικανοί φοιτητές διαδήλωσαν στην πλατεία Τιενανμέν, προτρέποντας τις κυβερνήσεις να σταματήσουν να στέλνουν Αφρικανούς φοιτητές στην Κίνα, επειδή η Κίνα είχε πολύ σοβαρά αντι-αφρικανικά συναισθήματα. Κινέζοι αξιωματούχοι υποσχέθηκαν να βελτιώσουν την εκπαίδευση των φοιτητών της Σαγκάης στον «διεθνισμό» και αρνήθηκαν ότι το περιστατικό ήταν ρατσιστικό.
Οι συγκρούσεις μεταξύ Κινέζων και Αφρικανών φοιτητών δεν σταμάτησαν μετά το 1979. Μεταξύ 1979 και 1989, σε πόλεις όπως οι Ναντζίνγκ, Χεφέι και Χανζού, συνέβησαν παρόμοια περιστατικά. Κάθε φορά συμμετείχαν εκατοντάδες άνθρωποι. Για παράδειγμα, στις 29 Δεκεμβρίου 1988, 300 Κινέζοι φοιτητές από το Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Χουαζόνγκ στο Γουχάν πέταξαν πέτρες σε ξένους φοιτητές, τραυματίζοντας έναν φοιτητή από τη Σρι Λάνκα. Οι Κινέζοι φοιτητές έγραψαν επιστολές και ζήτησαν από το πανεπιστήμιο να αποβάλει τους Αφρικανούς φοιτητές επειδή “οι σχέσεις ανάμεσα σε Αφρικανούς φοιτητές και Κινέζες φοιτήτριες είχαν διαταράξει τη σταθερότητα της κινεζικής κοινωνίας”. Η πυροδότηση τέτοιων περιστατικών συνήθως προερχόταν από ρομαντικές σχέσεις μεταξύ γυναικών από την Κίνα και Αφρικανών ανδρών, με τις Κινέζες φοιτήτριες να χαρακτηρίζονται ως “προδότρες των Κινέζων Χαν” και “πόρνες”.
Οι κινεζικές αρχές κατέστησαν αυστηρότερα τα μέτρα στις πανεπιστημιουπόλεις μετά το φοιτητικό φιλοδημοκρατικό κίνημα της Τιεν-Αν-Μεν το 1989 και ως εκ τούτου οι ρατσιστικές εκστρατείες έληξαν. Ωστόσο, η άρση αυτών των εκδηλώσεων ρατσισμού δεν εξάλειψε τον ρατσισμό, υποστήριξαν οι συγγραφείς:
然而枱面上種族歧視的消失，讓公開的反思變得更不可見。中國的種族觀念，不但沒有得到指出和討論，反而變本加厲地發展成了對「劣等民族」的鄙夷。
Η εξαφάνιση των φυλετικών διακρίσεων που αποσπούσαν την προσοχή σηματοδότησε την απουσία δημόσιας συζήτησης, διαλόγου και προβληματισμού σχετικά με τις κινεζικές φυλετικές προκαταλήψεις. Τέτοιες φυλετικές προκαταλήψεις έχουν πλέον εξομαλυνθεί ως διακρίσεις εις βάρος της “κατώτερης φυλής”.
Επίσης, επεσήμαναν ότι το Διαδίκτυο έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε αυτή την εξομάλυνση των διακρίσεων:
中國網民們，則激進地傳播反黑文章，把子虛烏有的黑人移民視為中國21世紀最大的危險——甚至上升到「亡國滅種」。在「小粉紅」發源的「晉江論壇網友交流區」裏，年輕女性為主的網民經常討論廣州「黑人圍城」的主題，熱度也不下政治討論。
中國民族主義也和種族階序的想象結合在一起。著名的民族主義動漫《那年那兔那些事》，就在第二季中用動物形象描述了非洲人——好吃懶做愚蠢不堪的河馬。中國援非的歷史也被簡化成了「第一世界不和我們玩」的無奈。而性和帶着生殖意味的種族想像，也仍然是排斥黑人的核心焦點。在百度貼吧，微信朋友圈裏傳播的反黑言論，乃至今天這則廣告中，黑人都像是目的不純，只想睡中國女人的渣滓；與黑人交往的中國女性被污名化為「重口味」或者「窮，沒受過教育」。
Οι Κινέζοι διαδικτυακοί χρήστες έχουν εξαπλώσει ριζοσπαστικά απόψεις κατά των μαύρων διαδικτυακά. Λένε ότι η μετανάστευση των μαύρων στην Κίνα είναι το πιο επικίνδυνο ζήτημα του 21ου αιώνα και το αποκαλούν «ζήτημα ζωής και θανάτου για το έθνος και τη φυλή». Στο online φόρουμ Jinjian, μια εικονική κοινότητα για τους υποστηρικτές του κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος, η πόλη Γκουανγκζού [όπου υπάρχει ένας αρκετά μεγάλος αφρικανικός πληθυσμός] που έχει “πλημμυρίσει” από μαύρους είναι ένα σημαντικό καυτό θέμα μεταξύ των νεαρών γυναικών χρηστών.
Ο κινεζικός εθνικισμός κατασκευάζεται σύμφωνα με τη φυλετική τάξη. Η εθνικιστική σειρά κινουμένων σχεδίων Year Hare Affair [6] απεικονίζει τους Αφρικανούς ως ιπποπόταμους – ένα τεμπέλικο και ηλίθιο ζώο – στη δεύτερη σεζόν. Η βοήθεια της Κίνας προς την Αφρική έχει επίσης απλουστευθεί ως έσχατη λύση επειδή “ο Πρώτος Κόσμος αρνήθηκε να παίξει μαζί μας”. Το σεξ και η αναπαραγωγή αποτελούν τον πυρήνα του αισθήματος κατά των μαύρων. Στο online φόρουμ Baidu, στους κύκλους WeChat και στη διαφήμιση που συζητάμε σήμερα, οι μαύροι απεικονίζονται ως ρεμάλια που θέλουν μόνο να κάνουν σεξ με τις Κινέζες. Οι γυναίκες που βγαίνουν με μαύρους χαρακτηρίζονται συνήθως ότι έχουν “σκληρά γούστα” ή ότι είναι “φτωχές και αμόρφωτες”.
Η λαϊκή κινεζική κουλτούρα από τη δεκαετία του '80 έχει επίσης ενισχύσει την «κιτρινότητα [7]» των Κινέζων σε αντίθεση με τα επιστημονικά επιτεύγματα και τον εκσυγχρονισμό. Στο κινεζικό ντοκιμαντέρ “River Elegy [7]“, για παράδειγμα, ο Κίτρινος Ποταμός χρησιμοποιείται για να αντιπροσωπεύσει τον στάσιμο, κλειστό πολιτισμό της Κίνας, ενώ ο μπλε ωκεανός αντιπροσωπεύει τη “δημοκρατική και ανοιχτή” δυτική κοινωνία, γράφουν οι συγγραφείς.
Όλα αυτά συνέβαλαν στον σημερινό ρατσισμό ενάντια στους μαύρους στην Κίνα, δήλωσαν:
而到了「走向中華民族偉大復興」的今天，之前還是階級兄弟的亞非拉同胞已經被拋諸腦後，黃種人略差於白種人的自我歧視也被放棄，中國人開始要求和白人平起平坐。這一切如兩個世紀以前的白人們一樣，依然要騎在黑人的頭上來完成。
Σήμερα, καθώς η χώρα προσεγγίζει την «μεγάλη αναγέννηση του κινεζικού έθνους», η ιστορία των Αφρικανών αδελφών έχει περάσει και το σύμπλεγμα κατωτερότητας γύρω από το κίτρινο δέρμα έναντι ενός λευκού δέρματος έχει εγκαταλειφθεί. Οι Κινέζοι θέλουν να είναι ίσοι με τους λευκούς, αλλά όπως οι λευκοί, πρέπει να επιτύχουν το καθεστώς τους με το να βρίσκονται πάνω από τους μαύρους.