- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

“Οι μπάτσοι του νηπιαγωγείου”: Ο πόλεμος της Ρωσίας έναντι θρησκευτικών μειονοτήτων

Κατηγορίες: Ανατολική - Κεντρική Ευρώπη, Ρωσία, Διαδηλώσεις, Διακυβέρνηση, Θρησκεία, Μέσα των πολιτών, Νεολαία, Νομικά, RuNet Echo
[1]

Φωτογραφία: Pixabay

Την πρώτη φορά που η αστυνομία κατηγόρησε τον Evgeny για προώθηση του φασισμού, ζούσε στην επαρχία Mordovia, περίπου 350 μίλια νοτιοανατολικά της Μόσχας.

Κοντός, καλοντυμένος με πουκάμισο και γραβάτα, γελάει, καθώς περιγράφει πώς η τοπική αστυνομία προσπάθησε, όχι μία φορά αλλά δύο φορές, να τον βάλει στη φυλακή για δύο χρόνια.

Είναι αλήθεια, παραδέχεται ο Evgeny , ότι μοίραζε φυλλάδια σε κόσμο εκεί. Αλλά δεν ήταν ναζιστική προπαγάνδα. Ο Evgeny είναι Μάρτυρας του Ιεχωβά, κλάδος του Χριστιανισμού που θεωρεί τη διάδοση του λόγου του Θεού ως βασική έκφραση πίστης.

“Είπα στον αστυνομικό που καθόταν απέναντί μου πως οι Ναζί κυνηγούσαν τους Μάρτυρες του Ιεχωβά”, λέει ο Evgeny. “Ο αστυνομικός δεν μπορούσε να το πιστέψει. Στο τέλος, κοίταξε το αρχείο μου και παραδέχτηκε ότι όλα ήταν ψέματα. Γλίτωσα τη φυλακή όχι μία φορά, αλλά δύο φορές. Ήξερα τότε ότι ο Θεός ήταν μαζί μου”.

Ο Evgeny αποκαλούσε τον εαυτό του ιεραπόστολο, πραγματοποιώντας ομάδες μελέτης της Βίβλου και εξαπλώνοντας τον λόγο του Θεού. Τώρα, είναι προσεκτικός να μην χρησιμοποιεί τον όρο. Σύμφωνα με τους νέους νόμους κατά της τρομοκρατίας που έγραψε ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν τον Ιούνιο του 2016, η συμμετοχή σε περισσότερα έργα ιεραποστολών μπορεί να είναι το μοναδικό που χρειάζεται η αστυνομία για να τον ρίξει στη φυλακή.

Αρχικά σχεδιασμένοι για την καταπολέμηση ριζοσπαστικών ισλαμιστών ιερέων, οι νέοι νόμοι κατά της τρομοκρατίας δυνητικά έχουν προεκτάσεις. Όποιος συμμετέχει σε (αορίστως ορισμένο) ιεραποστολικό έργο χρειάζεται πλέον επίσημη σύνδεση με εγγεγραμμένο θρησκευτικό οργανισμό ή ομάδα. Το ίδιο το έργο περιορίζεται επίσης σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, όπως οίκους λατρείας.

Η προσαρμογή σε αυτή τη νέα πραγματικότητα δεν είναι εύκολη για τον Evgeny, ο οποίος υποστηρίζει την πάλη της Ρωσίας ενάντια στην τρομοκρατία, αλλά λέει ότι ο νόμος είναι σημάδι μιας εποχής γεμάτης φόβο.

«Πηγαίνουμε στους ανθρώπους γιατί έτσι γράφει η Βίβλος», λέει ο Evgeny. “Δεν μπορούμε να καθόμαστε και να περιμένουμε σε άδειες εκκλησίες. Αλλά δεν ανησυχώ για το νόμο γιατί δεν κάνω κάτι κακό”.

Παρά την αυτοπεποίθηση ανθρώπων όπως ο Evgeny, ωστόσο, οι αμφιλεγόμενοι νέοι νόμοι της Ρωσίας επηρεάζουν ήδη την πνευματική σφαίρα της χώρας.

Ένας από τους πρώτους στόχους ήταν ο Don Ossewaarde, ένας ανεξάρτητος Βαπτιστής αρχικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο οποίος ηγήθηκε μιας ομάδας μελέτης της Βίβλου στην πόλη Oryol, περίπου 225 μίλια νοτιοδυτικά της Μόσχας. Η ομάδα μελέτης του Don ήταν μικρή, αλλά αυτό δεν εμπόδισε την αστυνομία να εισβάλει στο σπίτι του κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης ένα Σάββατο.

Ήδη βέβαιος για ό,τι επρόκειτο να συμβεί, ο Don ζήτησε από την αστυνομία να του επιτρέψει να ολοκληρώσει τη συνάντηση. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο τοπικό αστυνομικό τμήμα και αργότερα δικάστηκε και καταδικάστηκε για τη διεξαγωγή μη εξουσιοδοτημένου ιεραποστολικού έργου. Του επιβλήθηκε τελικά πρόστιμο 40.000 ρούβλια (616 δολάρια).

“Εξεπλάγην από το γεγονός ότι κυνήγησαν εμένα”, λέει. “Δεν είχα προκαλέσει πρόβλημα σε κανέναν. Δεν επέκρινα την κυβέρνηση ή τις τοπικές αρχές. Δεν είμαστε σε αντίθεση με την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Αντιλαμβάνομαι όμως ότι η σχέση μεταξύ των δύο χωρών είναι δύσκολη αυτή τη στιγμή. Είναι πολιτικό πλεονέκτημα να κατηγορείς κάποιον άλλο για τα προβλήματά σου, ειδικά κάποιον ξένο”.

Τέτοια πολιτικά πλεονεκτήματα μερικές φορές αξίζουν λίγο επιπλέον αστυνομική εργασία. Σύμφωνα με τον Don, οι τοπικοί αξιωματικοί του έστησαν παγίδα, αφαιρώντας ένα φυλλάδιο που είχε πετάξει σε ένα ιδιωτικό γραμματοκιβώτιο και στη συνέχεια κρεμώντας το δημόσια σε ένα πίνακα ανακοινώσεων. Η θέση των αρχών κατέστη σαφέστατη, όταν ο δικηγόρος του Don, που ορίστηκε από το δικαστήριο, τον προειδοποίησε ότι θα μπορούσε και να απελαθεί, έστω και αν είχαν απαλειφθεί όλες οι κατηγορίες.

Ο Don ήδη έφτασε την υπόθεσή του μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο της Ρωσίας, το οποίο αρνήθηκε στις 20 Ιανουαρίου να ανατρέψει την ετυμηγορία. Η έκκλησή του ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου, εν τω μεταξύ, εκκρεμεί, αλλά ο Don λέει ότι σχεδιάζει να εγκαταλείψει τη Ρωσία, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Έχει ήδη πουλήσει το διαμέρισμά του και το σπίτι όπου κάποτε διοργάνωνε συναντήσεις ανάγνωσης της Βίβλου και σταμάτησε κάθε θρησκευτική του δραστηριότητα στη Ρωσία.

“Είναι τόσο άδικο και σκληρό το ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν στερηθεί από τη δική τους κυβέρνηση τον τόπο λατρείας τους και μια δραστηριότητα που τους δίνει τόσο μεγάλη χαρά”, λέει ο Don. «Τα χρόνια που ήμουν εδώ, ίσως μόνο μια μικρή ομάδα βρήκε εν τέλει τη γαλήνη με τον Θεό. Αλλά αυτό εξακολουθεί να αξίζει τον κόπο. Δεν μετανιώνω για τίποτα”.

Μια βολική απειλή

Ο νόμος που ψηφίστηκε το καλοκαίρι του 2016 δεν είναι η πρώτη νομοθεσία της Ρωσίας που ασκεί πίεση στις θρησκευτικές μειονότητες, πολλοί από τους οποίους γνωρίζουν ήδη την εχθρότητα της κυβέρνησης για χρόνια.

Ο Roman Lunkin, ερευνητής στο Ινστιτούτο του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τη Μελέτη Θρησκείας και Κοινωνίας, λέει ότι η δίωξη διαφόρων θρησκευτικών ομάδων στη Ρωσία υφίσταται για περισσότερο από μια δεκαετία.

Σύμφωνα με τον Lunkin, ο “αντιτρομοκρατικός” νόμος, όπως άλλοι παρόμοιοι νόμοι που εγκαθιδρύθηκαν πριν από αυτόν, ενθαρρύνει την ιδέα ότι οι θρησκευτικές μειονότητες είναι στην πραγματικότητα επικίνδυνες “αιρέσεις”, κάτι που παρέχει στους αξιωματούχους μια εύκολη απειλή για αντιμετώπιση.

“Αν κατά κάποιον τρόπο δικαιολογούν τη λήψη ψευδο-ελέγχου αυτών των κινημάτων, ο αγώνας τους θα είναι τόσο γελοίος και τραγικός όσο η ύπαρξη ΜΑΤ σε ένα νηπιαγωγείο”, δήλωσε.

Παρόλα αυτά, πολλοί ειδικοί αναμένουν από τις ρωσικές αρχές να εφαρμόσουν τον νέο νόμο ενάντια στους μη αδειοδοτημένους ιεραποστόλους ακόμα πιο αυστηρά κατά τους επόμενους μήνες.

Ο Konstantin Alexeev είναι δικηγόρος και μέλος της Επιτροπής Δημόσιων Σωματείων και Θρησκευτικών Οργανώσεων της Κρατικής Δούμας. Έχει επίσης συνεργαστεί με το Σλαβονικό Κέντρο Δικαιοσύνης για την υπόθεση του Don Ossewaarde. Ο Alexeev λέει ότι πιστεύει πως η κατάσταση στη Ρωσία για τις θρησκευτικές μειονότητες είναι πιθανό να επιδεινωθεί, υπό το πρίσμα του τρόπου με τον οποίο οι δικαστές ερμηνεύουν τον νέο “αντιτρομοκρατικό” νόμο.

“Ο εν λόγω νόμος δεν απαγορεύει το ιεραποστολικό έργο. το ρυθμίζει. Αλλά ο ρωσικός νόμος ερμηνεύεται συχνά με ξενοφοβία και δεισιδαιμονία, όχι νομική παιδεία”, λέει.

Ο Alexeev λέει ότι πιστεύει πως τα δικαστήρια θα νιώσουν υποχρεωμένα να περιορίσουν θρησκευτικές ελευθερίες, καθώς το κράτος επιδιώκει να αποκτήσει περισσότερη εξουσία έναντι της ρωσικής κοινωνίας. “Το κράτος θέλει να ελέγξει τα πάντα. Οι θρησκευτικές οργανώσεις επιδιώκουν τη μέγιστη δυνατή αυτονομία και ανεξαρτησία”, λέει ο Alexeev. “Η ισορροπία των δύο αυτών παραγόντων εκφράζεται σε ειδική νομοθεσία. Επί του παρόντος, το εκκρεμές έχει μετατοπιστεί προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης του κράτους και θα δούμε μια περαιτέρω αυστηρότητα του θρησκευτικού νόμου”.

Ανθρωπιστική βοήθεια

Πολλές εκκλησίες έχουν υποσχεθεί να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία, παρά το όλο και πιο αβέβαιο και εχθρικό περιβάλλον της χώρας.

Η Εκκλησία των Μορμόνων, η οποία διατηρεί επτά αποστολές στη Ρωσία, είναι ένας άλλος οργανισμός που πρέπει να συμμορφωθεί με τους νέους κανονισμούς. Οι Μορμόνοι υποσχέθηκαν να συνεχίσουν το έργο τους στη Ρωσία, αλλά οι νέοι που υπηρετούν ως ιεραπόστολοι φέρεται να έχουν δασκαλευτεί να δηλώνουν “εθελοντές”.

“Η Εκκλησία θα τιμήσει, θα στηρίξει και θα υπακούει τον νόμο [για το ιεραποστολικό έργο]”, δήλωσε εκπρόσωπος της εκκλησίας σε δήλωση Τύπου. “Οι ιεραπόστολοι θα παραμείνουν στη Ρωσία και θα εργάζονται εντός των απαιτήσεων αυτών των αλλαγών. Η Εκκλησία θα μελετήσει περαιτέρω και θα αναλύσει το νόμο και τον αντίκτυπό του, καθώς τίθεται σε ισχύ”.

Πολλοί εξακολουθούν να ελπίζουν ότι οι θρησκευτικές μειονότητες θα μπορέσουν να συνεχίσουν το έργο τους δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην ανθρωπιστική βοήθεια. Ο Ryan Garder, ένας πρώην Μορμόνος ιεραπόστολος, που εργάστηκε στην ρωσική πόλη Nakhodka στην Άπω Ανατολή, αναφέρει ότι η εκκλησία του θα συνεχίσει το έργο της για τους άπορους και ευάλωτους.

“Η Εκκλησία των Μορμόνων είναι πολύ δραστήρια στο να υπηρετεί όσους έχουν ανάγκη”, λέει ο Ryan. “Καταλαβαίνουμε ότι δεν ενδιαφέρονται όλοι για τις πεποιθήσεις μας, πόσο μάλλον να μάθουν περισσότερα γι’ αυτές. Ωστόσο, οι περισσότεροι από εμάς χρειάζονται ένα χέρι βοήθειας πού και πού. Είμαστε ευτυχείς που έχουμε αναλάβει αυτόν τον ρόλο”.

Άλλοι, όπως ο Evgeny, είναι ακόμα πιο αποφασισμένοι. “Το κάναμε υπό τον Χίτλερ. Το κάναμε υπό τον Στάλιν”, λέει. “Τώρα έχουν εμποδίσει αποστολές των λογοτεχνικών βιβλίων μας και των Βίβλων μας, λέγοντας ότι πρόκειται για τελωνειακό ζήτημα. Αλλά αν έχουμε Βίβλους εδώ, μπορούμε να συνεχίσουμε”.