- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Το περήφανο έθνος του Ειρηνικού που διατηρεί την πατρίδα του με τον ύμνο του Μπικίνι

Κατηγορίες: Βόρεια Αμερική, Ωκεανία, Η.Π.Α., Νήσοι Μάρσαλ, Μέσα των πολιτών, Μετανάστευση, Πόλεμος - Συγκρούσεις, Τέχνες - Πολιτισμός

Μία ομάδα μεταναστών από τα νησιά Μάρσαλ τραγούδησε τον ύμνο του Μπικίνι στο Springdale του Άρκανσας. Daniel A. Gross

Αυτή η ιστορία του Daniel A. Gross [1] αρχικά εμφανίστηκε στο PRI.org [2] την 1η Μαΐου 2017. Αναδημοσιεύεται εδώ ως μέρος της συνεργασίας μεταξύ PRI και Global Voices.

Κάθε χρόνο την 1η Μαΐου το περήφανο έθνος του Ειρηνικού γιορτάζει την απελευθέρωσή του. Σαν αυτή την ημέρα το 1979 δόθηκε αυτοδιοίκηση στα νησιά Μάρσαλ από τις ΗΠΑ — μία χώρα με μακρά και μερικές φορές προβληματική παρουσία στα νησιά.

Κατά το μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα, οι κατακτητές έλεγχαν την περιοχή δείχνοντας πολύ λίγο σεβασμό στις ανάγκες και τα δικαιώματα των κατοίκων των νησιών. Κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ιαπωνία κατέλαβε τα νησιά ως στρατιωτικό στρατηγικό φυλάκιο. Οι ΗΠΑ πήραν τον έλεγχο κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πόλεμου.

Όλα άλλαξαν το 1946, όταν οι ΗΠΑ διάλεξαν τα νησιά Μάρσαλ σαν δοκιμαστική περιοχή για πυρηνικά όπλα. Εκείνη τη χρονιά, Αμερικανοί αξιωματούχοι υποχρέωσαν τους κάτοικους της Ατόλης Μπικίνι να αφήσουν τα σπίτια τους και να εγκατασταθούν σε νησιά που πολλοί δεν είχαν ποτέ δει.

Εν τω μεταξύ, Αμερικανοί επιστήμονες εξαπλώθηκαν στην Ατόλη Μπικίνι, όπου τελικά δοκίμασαν δεκάδες πυρηνικές βόμβες. Ήθελαν να προβλέψουν τα αποτελέσματα του πυρηνικού πόλεμου στην υγεία και να βελτιώσουν τα όπλα του αμερικανικού οπλοστασίου, το οποίο πολύ σύντομα θα περιλάμβανε βόμβες υδρογόνου.

Δυστυχώς, οι ιθαγενείς των Μάρσαλ και μερικοί Αμερικανοί βετεράνοι πολέμου που ήρθαν στα νησιά Μάρσαλ για τις επακόλουθες εκκαθαριστικές προσπάθειες, υπέφεραν τις συνέπειες. Και οι δύο ομάδες συνεχίζουν να εμφανίζουν υψηλά ποσοστά καρκίνου — και εξαιτίας της ραδιενέργειας η Ατόλη Μπικίνι παραμένει ακατοίκητη. Οι ΗΠΑ πλήρωσαν αποζημίωση, σε μία προσπάθεια να καλύψουν την καταστροφή.

Αφού άρχισαν οι πυρηνικές δοκιμές, οι νησιώτες γεμάτοι νοσταλγία έκαναν ότι μπορούσαν να διατηρήσουν ιστορίες και θύμησες από την Ατόλη τους. Το 1946 ένας κάτοικος του Μπικίνι, ο Lore Kessibuki, έγραψε ένα τραγούδι για την πατρίδα του. Στην τοπική γλώσσα αρχίζει: “I jab ber emol, aet, I jab ber ainmon”. Που σημαίνει: “Δεν μπορώ να μείνω πια – αυτό είναι αλήθεια. Δεν μπορώ να ζήσω με ειρήνη και αρμονία”. Τελικά το τραγούδι του Kessibuki έγινε ο επίσημος εθνικός ύμνος της Ατόλης Μπικίνι.

Ακόμα και μακριά από τα νησιά Μάρσαλ το τραγούδι λατρεύτηκε ως σύμβολο της πατρίδας. “Το τραγουδούμε σε κάθε συνάντηση Μπικίνι”, είπε η Faith Jibas, μία υποστηρίκτρια των κατοίκων των Μάρσαλ που ζει στο Springdale στην νότια πολιτεία των ΗΠΑ, Αρκάνσας. Ο άνδρας της κατάγεται από κατοίκους της Ατόλης Μπικίνι και η μητέρα της προέρχεται από ένα νησί που επηρεάστηκε από τα πυρηνικά κατάλοιπα.

Το τραγούδι περιγράφει μια βαθιά θλίψη λόγω της φυγής, είπε η Jibas. Οι φίλοι της και η οικογένειά της έχουν φωτογραφίες των νησιών Μπικίνι, που δείχνουν άσπρες αμμώδεις παραλίες, μία μπλε λίμνη και φοίνικες. “Είναι λυπηρό διότι πολλοί άνθρωποι δεν έχουν δει το Μπικίνι”, είπε. “Είναι ο παράδεισος, στον οποίο οι άνθρωποι ήθελαν να δραπετεύσουν. Και ο λαός μας έπρεπε να δραπετεύσουν από εκεί”.

Παρότι το τραγούδι ποτέ δεν αναφέρει ρητά τα πυρηνικά όπλα, οι στίχοι τιμούν το νησί που ήταν κάποτε πατρίδα ψαράδων και αγροτών και τώρα είναι παρατημένο:

Δεν μπορώ να μείνω πια, είναι αλήθεια

Δεν μπορώ να ζήσω πια με ειρήνη και αρμονία

Δεν μπορώ πια να ξεκουραστώ στο στρώμα και το μαξιλάρι μου

Εξαιτίας του νησιού μου και της ζωής που ήξερα εκεί

Η σκέψη με συντρίβει

Με κάνει αβοήθητο και με βυθίζει σε απόγνωση

Το πνεύμα μου ξεφεύγει και περιπλανιέται μακριά

Όπου πιάνεται από ένα ρεύμα μεγάλης δύναμης

Και μόνο τότε βρίσκω ηρεμία

Η Jibas είπε ότι μεγαλώνοντας δεν ήξερε πολλά για την γη των προγόνων της. “Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αμερική, αλλά ποτέ δεν έμαθα την δική μου ιστορία στα βιβλία ιστορίας”, είπε. Μερικές ιστορίες από τις πυρηνικές δοκιμές κρατήθηκαν μυστικές λόγω εν μέρει του οπλικού ανταγωνισμού μεταξύ ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης”. Αυτό ήταν ένα μεγάλο κομμάτι ιστορίας, που ήταν απόρρητο για πολύ καιρό.

Τα νησιά Μάρσαλ παρέμειναν συνδεδεμένα με τις ΗΠΑ κυρίως λόγω της συνθήκης του 1986, της λεγόμενης Σύμβασης Ελεύθερης Συνεργασίας. Υπήρχαν λίγες δουλειές για τους κατοίκους του Μπικίνι, οι οποίοι μετατοπίστηκαν σε άλλα μέρη των νήσων, είπε ο Ajji Lewis, ένας άλλος κάτοικος του Αρκάνσας που γεννήθηκε στην Ατόλη Μπικίνι. “Αυτός είναι ο λόγος που υπάρχουν τόσοι πολλοί εδώ στις ΗΠΑ”, εξήγησε μέσω διερμηνέα.

Σήμερα, η χώρα κατατρέχεται όχι μόνο από το κληροδότημα των πυρηνικών δοκιμών, αλλά επίσης από την αύξηση της στάθμης της θάλασσας, που κατέστρεψε τα σπαρτά και έχει διαβρώσει τα παράλια. Γι’ αυτό, οι Κοινότητες των Μάρσαλ όπως αυτή στο Springdale συνεχίζουν να μεγαλώνουν.  Όσο μεγαλώνουν, ο ύμνος του Μπικίνι και η νοσταλγία αποκτούν καινούρια έννοια.

“Όταν ακούω τους ανθρώπους να τραγουδούν δεν μπορώ να συγκρατήσω τα δάκρυα που κυλάνε από τα μάτια μου”, είπε ο Lewis. “Μου φέρνει πολλές αναμνήσεις”.