- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Κολομβιανοί στέλνουν επιστολές αγάπης σε αντάρτες για να τους υποδεχτούν πίσω στην κοινωνία

Κατηγορίες: Λατινική Αμερική, Κολομβία, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Μέσα των πολιτών, Νεολαία, Πόλεμος - Συγκρούσεις
[1]

Φωτογραφία: Valentina Monsalve. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Το παρακάτω αποτελεί μια έκδοση του κειμένου “Love Letters to Guerrilla Fighters” που δημοσιεύθηκε αρχικά στο Tea After Twelve [2]. Αναδημοσιεύεται εδώ ως μέρος συνεργασίας με τo Global Voices.

Γιατί στέλνουμε ερωτικές επιστολές μόνο σε ανθρώπους που γνωρίζουμε; Δεν είναι πολύ σημαντικό να δείξουμε στοργή σε εκείνους που αισθάνονται ότι απορρίφθηκαν; Αυτή η ιδέα στοίχειωνε τους Κολομβιανούς νεαρούς ακτιβιστές Leonardo Párraga από το Ίδρυμα BogotArt και τον Cristian Palacios από το Ίδρυμα Νέων και αποτέλεσε την έμπνευση για την ίδρυση της Cartas por la Reconciliación [Επιστολές Συμφιλίωσης] [3], μιας εκστρατείας που ενθαρρύνει τους νέους να στείλουν επιστολές σε αντάρτες μαχητές .

Ένα ιστορικό γεγονός είχε πρόσφατα λάβει χώρα στο κράτος τους και ήθελαν να διαδραματίσουν το δικό τους ρόλο: μετά από χρόνια διαπραγματεύσεων, η κολομβιανή κυβέρνηση είχε συνάψει ειρηνευτική συμφωνία με τις Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC), βάζοντας έτσι τέλος στις πιο μακροχρόνιες ένοπλες συγκρούσεις της Λατινικής Αμερικής.

Σε διεθνές επίπεδο, η υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας θεωρήθηκε ένα τόσο σημαντικό βήμα, που ο Πρόεδρος Χοσέ Μανουέλ Σάντος έλαβε το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για τις προσπάθειές του. Αλλά υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος για να επιτευχθεί πραγματική συμφιλίωση και ειρήνη. Οι μαχητές των αντάρτικων, άνθρωποι που έχουν ζήσει εδώ και χρόνια σε παράνομα στρατόπεδα, οι οποίοι έχουν εκτεθεί στη ρητορική του πολέμου και κοιμούνταν και ξυπνούσαν με το όπλο τους αγκαλιά, θα πρέπει τώρα με κάποιο τρόπο να ενταχθούν στην καθημερινότητα. Και η κολομβιανή κοινωνία, εξοικειωμένη με έναν φόβο και, σε ορισμένες περιπτώσεις, με ένα βαθύ μίσος για τους αντάρτες, θα πρέπει να τους δεχτεί πίσω και να τους στηρίξει στην οργάνωση της νέας τους ζωής.

Ο Leonardo και ο Cristian ήταν πεπεισμένοι ότι η νεολαία της Κολομβίας έπρεπε να συνεργαστεί και να βοηθήσει στη διαδικασία επανένταξης. Και το κάνανε. Μέχρι στιγμής, χιλιάδες νέοι έχουν γράψει επιστολές αγάπης σε πρώην αντάρτες, καλωσορίζοντάς τους πίσω στην κοινωνία. Σκοπός τους είναι να γράψουν 6.900 μηνύματα, ένα για κάθε πρώην αντάρτη, και να τα παραδώσουν προσωπικά.

Πώς έγινε έμπνευση της εκστρατείας η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου

Η ιδέα της ίδρυσης της Cartas de Reconciliación γεννήθηκε κατά την Παγκόσμια Διάσκεψη των Βραβευθέντων Νόμπελ Ειρήνης στη Μπογκοτά τον Φεβρουάριο του 2017, όταν οLeonardo και ο Cristian είχαν την ευκαιρία να συνομιλήσουν σύντομα με το βραβευμένο με Νόμπελ Ειρήνης το 2014 Kailash Satyarthi, ο οποίος ανέφερε ότι γράφουμε τόνους ερωτικών επιστολών σε εκείνους που αγαπάμε την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, ξεχνώντας τους ανθρώπους που έχουν την μεγαλύτερη ανάγκη. Το σχέδιό του φέτος, πρόσθεσε, ήταν να μοιραστεί την αγάπη με εκείνους που χρειάζονταν περισσότερο ενθάρρυνση.

Ο Leonardo και ο Cristian προσάρμοσαν την ιδέα στο πλαίσιο της Κολομβίας και κατέληξαν στο σχέδιο να στείλουν επιστολές ελπίδας και υποστήριξης στους πρώην μαχητές του FARC που αγωνίζονται τώρα να βρουν τη θέση τους και να ξεκινήσουν έναν νέο τρόπο ζωής. “Τα γράμματα θα δείξουν ότι η κολομβιανή κοινωνία είναι έτοιμη να αλλάξει την οπτική περί πολέμου σε συλλογική ιστορία ειρήνης”, λένε.

Μέχρι στιγμής, η εκστρατεία έχει συγκεντρώσει περισσότερα από 2.000 μηνύματα και έχουν παραδοθεί τα πρώτα 765. Η πρωτοβουλία δραστηριοποιείται σε όλες τις μεγαλύτερες πόλεις της Κολομβίας: Κάλι, Μανισάλες, Μεντεγίν, Μπαρανκίλα και Μπογκοτά.

“Ποτέ δεν πίστευα ότι υπήρχε κάποιος που θα ‘θελε να με συγχωρέσει”

Οι πρώτες 500 επιστολές παραδόθηκαν στις 19 Μαρτίου σε ένα από τα στρατόπεδα του ΟΗΕ στην περιοχή Caldono-Cauca. Μια ομάδα 40 φοιτητών από το Πανεπιστήμιο Javeriana του Κάλι, δύο μέλη του γραφείου του δημάρχου του Cali και ο Leonardo του Ινστιτούτου BogotArt ταξίδεψαν στο στρατόπεδο για να παραδώσουν προσωπικά τις επιστολές.

Τα μέλη του FARC μπήκαν σε σειρά, έτσι όπως έκαναν παλιότερα για να λάβουν εντολές από τους ηγέτες τους, αλλά αυτή τη φορά θα λάμβαναν επιστολές υποστήριξης από ανθρώπους σε όλη τη χώρα. Ήταν μια εξαιρετικά συναισθηματική στιγμή για όλους τους εμπλεκόμενους. «Είναι απίστευτο πόσα συναισθήματα μπορείς να βιώσεις μέσα σε λίγες ώρες μόνο: από φόβο μέχρι ευτυχία και όλα ενδιάμεσα», δήλωσε αργότερα η φοιτήτρια πολιτικής επιστήμης Manuela Jiménez Avila.

Η Sandra Parra από το γραφείο του κυβερνήτη του Valle del Cauca εξιστόρησε την αξέχαστη εμπειρία:

After we delivered the letters, an ex-combatant showed me around in the guerrilla camp. When I looked at one of the ‘cambuches’ (basically a shack the guerrilla members are living in), I saw a guerrilla member writing something. I was afraid to enter because there was an MGL grenade launcher resting on the bed by his side like a lethal sleeping beauty. I spoke to him anyway, and asked ‘Hello, what are you doing?’ He replied, ‘I am answering a letter that someone wrote to me; it is very beautiful and hopeful. Nobody has ever written something so beautiful to me in my life, so that is why I am responding.’ Tears began running down my face. I hugged him tightly and sat down next to the grenade launcher. Perhaps it was tired of war too, of being his faithful companion for years, and wanted to help him write the letter. He told me more about his life, that he had never expected more from life than war, and that joining the FARC was the only way to keep him and his six brothers from starving. ‘I never thought there was anyone willing to forgive me for my mistakes, but now I know that there is a society waiting for us with open arms. So far, I have only known how to care for and hold weapons. But for peace, I can learn to do many things and work with dignity.

Αφού παραδώσαμε τα γράμματα, ένας πρώην μαχητής μου έδειξε στο στρατόπεδο των ανταρτών. Όταν κοίταξα ένα από τα «cambuches» (βασικά μια καλύβα που ζούσαν οι αντάρτες), είδα έναν να γράφει κάτι. Φοβόμουν να μπω, επειδή υπήρχε ένας εκτοξευτής χειροβομβίδων MGL που στηριζόταν στο κρεβάτι δίπλα του σαν μια θανατηφόρα Ωραία Κοιμωμένη. Του μίλησα ούτως ή άλλως: «Γεια, τι κάνεις;» και μου απάντησε: «Απαντώ σε μια επιστολή που μου έγραψε κάποιος. Είναι πολύ όμορφο και ελπιδοφόρο. Κανείς δεν έχει γράψει ποτέ κάτι τόσο όμορφο για μένα στη ζωή μου, γι’ αυτό και απαντώ».Τα δάκρυα άρχισαν να τρέχουν στο πρόσωπό μου. Τον αγκάλιασα σφιχτά και κάθισα δίπλα στον εκτοξευτή χειροβομβίδων. Ίσως ήταν κουρασμένος κι αυτός από τον πόλεμο, από το να είναι πιστός σύντροφος του για χρόνια και ήθελε να τον βοηθήσει να γράψει την επιστολή. Μου είπε περισσότερα για τη ζωή του, ότι ποτέ δεν περίμενε τίποτε περισσότερο στη ζωή παρά πόλεμο και ότι η ένταξη στο FARC ήταν ο μόνος τρόπος να σωθεί αυτός και οι έξι αδελφοί του από την πείνα. «Ποτέ δεν πίστευα ότι υπήρχε κάποιος που θα ‘θελε να με συγχωρήσει για τα λάθη μου, αλλά τώρα ξέρω ότι υπάρχει μια κοινωνία που μας περιμένει με ανοιχτές αγκάλες. Μέχρι στιγμής, γνωρίζω μόνο πώς να φροντίζω και να κρατώ όπλα. Αλλά για την ειρήνη, μπορώ να μάθω να κάνω πολλά πράγματα και να δουλεύω με αξιοπρέπεια».

Φωνές που δεν έχουν ακουστεί ξανά

Ανοίγοντας την εκδήλωση, οι φοιτητές και ορισμένοι ηγέτες του FARC κάθισαν για μια συζήτηση όλοι μαζί. Οι φοιτητές είχαν μεγαλώσει κατά τη διάρκεια του πολέμου, όταν η FARC ήταν ήδη παράνομη οργάνωση. Έτσι, οι ηγέτες του FARC εξήγησαν την ιστορία του οργανισμού τους, τα ιδανικά τους και την άποψή τους σχετικά με τη διαδικασία της ειρήνης: “Μετά από χρόνια και χρόνια, κατά τα οποία είδαμε πώς η κοινωνική αδικία που προκάλεσε το κράτος έχει πλήξει ολόκληρο τον κολομβιανό λαό, πιστεύουμε πως αυτή η ευκαιρία να προχωρήσουμε προς ένα πολιτικό κόμμα θα μας επιτρέψει να μετατρέψουμε τη χώρα σε μια πιο ισότιμη κοινωνία. Αξίζει να ξεπεραστούν όλα τα εμπόδια για έναν τέτοιο στόχο”, δήλωσε ένας από αυτούς.

Η Manuela εντυπωσιάστηκε:

Hearing the reality of those voices who have never had a voice or a vote, and realizing that those that I often considered monsters, and even came to hate, were also actually human beings with beautiful feelings that were distorted by the environment in which they had to live and by the conditions that created them. That was deeply painful. The reality of the country hurts, but it is comforting to realize that all human beings, including those who have killed so many and caused so much damage, have something to teach us, plus a smile and a hug to give away.

Ακούγοντας την πραγματικότητα αυτών των φωνών που ποτέ δεν είχαν φωνή ή ψήφο και συνειδητοποιώντας ότι εκείνοι που συχνά θεωρούσα τέρατα και μάλιστα είχα φτάσει να μισώ κιόλας, ήταν επίσης ανθρώπινα όντα με όμορφα συναισθήματα που στρεβλώνονταν από το περιβάλλον, στο οποίο είχαν να ζήσουν και από τις συνθήκες που τις δημιούργησαν…Αυτό ήταν βαθύτατα οδυνηρό. Η πραγματικότητα της χώρας πονάει, αλλά είναι παρήγορο να συνειδητοποιήσουμε ότι όλα τα ανθρώπινα όντα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν σκοτώσει τόσους και έχουν προκαλέσει τόση ζημιά, έχουν κάτι να μας διδάξουν, συν ένα χαμόγελο και μια αγκαλιά να δώσουν.

Πολλοί πρώην μαχητές απάντησαν στις επιστολές. Ο Gustavo González, διοικητής του στρατοπέδου στο Caldono-Cauca, έγραψε, για παράδειγμα, τις ακόλουθες γραμμές στον Αρχιεπίσκοπο του Κάλι Darío de Jesús Monsalve:

Colombians had been led to believe that peace would arrive with disarmament. This is not the case. While we have inequality, hunger, and a lack of education, health, and job opportunities, there will always be someone who is ready to take up arms, to revolt and protest to reclaim their rights, and that is completely valid (…) Nowadays, in the FARC we are betting on peace, on politics without weapons. That is why we call on all the defenders of peace – regardless of race, religion or ideology – to rise above those who dream of a country at war. We give you our word, contribution, and sacrifice because we know first hand that nothing is easy, that there are many challenges for those of us who defend life as the cornerstone of existence. We will experience many obstacles, but we will succeed together.

Οι Κολομβιανοί οδηγήθηκαν να πιστεύουν ότι η ειρήνη θα έφτανε με τον αφοπλισμό. Δε συμβαίνει κάτι τέτοιο. Αν και έχουμε ανισότητα, πείνα και έλλειψη εκπαίδευσης, υγείας και ευκαιριών απασχόλησης, θα υπάρχει πάντα κάποιος που είναι έτοιμος να πάρει τα όπλα, να εξεγερθεί και να διαμαρτυρηθεί για να διεκδικήσει τα δικαιώματά του και αυτό είναι εντελώς έγκυρο (… ) Σήμερα, στο FARC στοιχηματίζουμε στην ειρήνη, στην πολιτική χωρίς όπλα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο καλούμε όλους τους υπερασπιστές της ειρήνης, ανεξάρτητα από τη φυλή, τη θρησκεία ή την ιδεολογία, να εμφανιστούν πάνω από όσους ονειρεύονται μια χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο. Σας δίνουμε το λόγο, τη συμβολή και τη θυσία μας, διότι γνωρίζουμε από πρώτο χέρι ότι τίποτα δεν είναι εύκολο, ότι υπάρχουν πολλές προκλήσεις για εκείνους από εμάς που υπερασπιζόμαστε τη ζωή ως τον ακρογωνιαίο λίθο της ύπαρξης. Θα βιώσουμε πολλά εμπόδια, αλλά θα πετύχουμε μαζί.