[1]Η διαθεσιμότητα ασθενοφόρων στην Ινδία είναι ανεπαρκής. Εικόνα από το Flickr μέχω του χρήση Jenny Mackness. CC BY-NC 2.0
Αυτό το δημοσίευμα γράφτηκε αρχικά από την Alankrita Anand και εμφανίστηκε στο Video Volunteers [2], μία βραβευμένη διεθνή κοινοτική οργάνωση μέσων ενημέρωσης που εδρεύει στην Ινδία. Μία τροποποιημένη έκδοση δημοσιεύεται παρακάτω ως μέρος συμφωνίας κοινής χρήσης περιεχομένου.
Στην Ινδία, υπάρχει τεράστια έλλειψη [3] ιατρικών υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης (EMS) σε αστικές και αγροτικές περιοχές. Στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση ρισκάρουν τη ζωή τους λόγω έλλειψης προσιτών υπηρεσιών ασθενοφόρων. Αυτό το άρθρο αναφέρει την ιστορία του πώς ένα βίντεο-ρεπορτάζ από τον ανταποκριτή της κοινότητας VideoVolunteers Bikash Barman [4] που απεικονίζει το πρόβλημα κατέστησε δυνατή την απόκτηση ενός ασθενοφόρου από μία κοντινή μονάδα υγείας.
Καθυστερημένη θεραπεία ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση
Η καθυστέρηση στην άφιξη σε μία μονάδα δημόσιας υγείας, η επιδίωξη περίθαλψης και η καθυστέρηση στην παροχή επαρκούς μέριμνας έχουν εντοπιστεί ως κεντρικά αίτια της μητρικής θνησιμότητας και πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η Ινδία θα πληροί τον Τρίτο Στόχο, στόχος 3.1 των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης [5] του 2015 που επιδιώκει να “μειώσει το συνολικό ποσοστό μητρικής θνησιμότητας σε λιγότερο από 70 ανά 100.000 γεννήσεις μέχρι το 2030.” Παρότι η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ορίζει ένα ασθενοφόρο για κάθε 100.000 άτομα στις πεδιάδες και ένα ασθενοφόρο ανά 70.000 άτομα για τις πιο αραιοκατοικημένες περιοχές, μία μελέτη [6] που διεξήχθη από το Ινστιτούτο Ιατρικών Επιστημών της Ινδίας (AIIMS) αποκάλυψε ότι στο ίδιο το Νέο Δελχί υπάρχει ένα ασθενοφόρο για κάθε 144.736 άτομα. Μακριά από την εθνική πρωτεύουσα, η κατάσταση επιδεινώνεται στις αγροτικές περιοχές της Ινδίας.
Στη Δυτική Βεγγάλη υπάρχουν 788 ασθενοφόρα έναντι του ιδανικού αριθμού των 913. Μία μελέτη [7] στην περιφέρεια Purulia της Δυτικής Βεγγάλης διαπίστωσε ότι πάνω από το 60% των εγκύων γυναικών στην περιοχή έχασαν τη ζωή τους σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης, ενώ 12% δηλώθηκαν νεκρές κατά την άφιξή τους, και οι θάνατοι αποδόθηκαν στην έλλειψη και την αναποτελεσματικότητα των υπηρεσιών κρατικών ασθενοφόρων. Η έλλειψη υπηρεσιών ασθενοφόρων στο χωριό Kalpani της περιφέρειας Coochbehar οδήγησε σε ένα υψηλό ποσοστό γεννήσεων στο σπίτι, το οποίο μπορεί να αποτελέσει απειλή για τη ζωή της μητέρας και του παιδιού σε περίπτωση εγκυμοσύνης υψηλού κινδύνου. Το χωριό περιβάλλεται από τον ποταμό Torsa σε τρεις πλευρές και οι βάρκες δεν τον διαπλέουν κατά την διάρκεια των μουσώνων. Το χωριό δεν διαθέτει Κέντρο Πρωτοβάθμιας Υγείας και στους μήνες των μουσώνων, καθίσταται δύσκολη η πρόσβαση στο πλησιέστερο νοσοκομείο, καθιστώντας ιδιαίτερα δύσκολη για τις γυναίκες την πρόσβαση στη μητρική υγειονομική περίθαλψη.
Ένα βίντεο κάνει τη διαφορά
Στις 11 Δεκεμβρίου 2016, την Minoti Karji, μία κάτοικο του Kalpani, την έπιασαν οι πόνοι του τοκετού. Επαναλαμβανόμενες κλήσεις προς το 108, την γραμμή βοήθειας ασθενοφόρων παρέμειναν αναπάντητες και τελικά, μισθώθηκε ιδιωτικό όχημα για 700 ρουπίες, ένα μεγάλο ποσό για τους περισσότερους κατοίκους του χωριού. Σύμφωνα με μία μελέτη της UNICEF για την μητρική και περιγεννητική θνησιμότητα [7], το υψηλό κόστος μεταφοράς συχνά αποτρέπει τις φτωχότερες οικογένειες από την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη. Σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, χάνεται πολύτιμος χρόνος μέχρι να αποφασιστεί αν θα δαπανηθούν χρήματα για ένα ιδιωτικό όχημα ή όχι και η απώλεια χρόνου οδηγεί σε θάνατο.
Στην περίπτωση της Karji, η οικογένεια κατόρθωσε να την πάει στο νοσοκομείο εγκαίρως, αλλά της είπαν ότι είχε ακόμα περισσότερο από ένα μήνα διάστημα μέχρι να γεννήσει και πήρε εξιτήριο το επόμενο πρωινό παρά το γεγονός ότι πονούσε. Η Karji γέννησε το μωρό της αργότερα εκείνο το βράδυ. Η Karji ήταν εξοργισμένη που έπρεπε να γεννήσει στο σπίτι, κάτι που είναι συχνά επικίνδυνο, παρά το γεγονός ότι ξόδεψε από την τσέπη της για να φτάσει στο νοσοκομείο εξ’ αρχής. Δεν είχε τα χρήματα να μισθώσει ένα άλλο ιδιωτικό όχημα για να πάει στο νοσοκομείο και έτσι γέννησε στο σπίτι.
Μετά το περιστατικό, ο Bikash Barman ανέλαβε το ζήτημα της φροντίδας της μητρικής υγείας στο χωριό και αποφάσισε κατ’ αρχήν να αναλάβει το θέμα της έλλειψης διαθεσιμότητας ασθενοφόρων μέσω ενός βίντεο [8] τον Δεκέμβριο του 2016.
Για τους επόμενους έξι μήνες, η κοινότητα με την υποστήριξη του Bikash και του White Ribbon Alliance [9] (WRA), ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού που εργάζεται για την αντιμετώπιση του ζητήματος του υψηλού ποσοστού γεννήσεων στο σπίτι στο Kalpani, έδωσαν συνέχεια στην υπόθεση. Το βίντεο έγινε ένα σημαντικό εργαλείο για την προσέγγιση όλων των εμπλεκόμενων φορέων: πρωτοεμφανίστηκε σε μία συνάντηση του gram panchayat [10] (διακυβέρνηση του χωριού) παρουσία του αρχηγού του χωριού. Σύντομα, ο αρχηγός του χωριού μαζί με τους εργαζομένους της ASHA [11] (κοινοτικοί υγειονομικοί λειτουργοί) από το Kalpani και το WRA αποφάσισαν να φτάσουν το θέμα μέχρι τον τοπικό βουλευτή Partha Pratim Roy, ο οποίος ζήτησε από το gram panchayat να υποβάλει αίτηση. Το panchayat υπέβαλε την αίτηση τον Φεβρουάριο. Μέχρι το Μάρτιο, το χωριό απέκτησε το δικό του ασθενοφόρο, διαθέσιμο 24/7 και η υπηρεσία εγκαινιάστηκε τελικά στις 2 Ιουνίου 2017. Ο Bikash λέει ότι η αγορά και η καταχώρηση του οχήματος πήρε κάποιο χρόνο. Παρ’ όλα αυτά, η διαθέσιμη υπηρεσία είναι μία τεράστια ανακούφιση για τους κατοίκους του Kalpani. Η Minoti Karji είναι εμφανώς χαρούμενη που η φροντίδα της μητέρας και των παιδιών είναι πλέον εφικτή.
Η ιστορία του Kalpani είναι ένα παράδειγμα για το πώς μία κοινότητα με υποστήριξη από την κοινωνία των πολιτών και ένα πρόθυμο κράτος μπορεί να διασφαλίσει την παροχή υπηρεσιών μητρικής υγειονομικής περίθαλψης ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές. Ενώ στην περίπτωση του Καλπάνι, οι κρατικές αρχές προέβησαν σε ενέργειες,παραδείγματα από άλλα μέρη της χώρας [12] δείχνουν πώς οι κοινότητες και οι οργανώσεις έχουν καταλήξει σε εναλλακτικές λύσεις ελλείψει υποστήριξης από το κράτος. Στο Bilaspur του κρατιδίου Τσατίσγκαρ, ο οργανισμός Jan Swasthya Sahyog [13] (JSS) διχειρίζεται λεωφορεία που συνδέουν τα χωριά με τα κέντρα υγείας για 40 paise (1 cent Αμερικής) το χιλιόμετρο. Ένα μοντέλο εταιρικής σχέσης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα ακολουθείται επίσης σε ορισμένα κρατίδια. Το Ίδρυμα Deepak [14] συνεργάζεται με την κυβέρνηση του Γκουτζαράτ και παρέχει υπηρεσίες ασθενοφόρων για έγκυες γυναίκες στην επαρχία Baroda. Τα εναλλακτικά μοντέλα κυμαίνονται από πρακτικά έως συγκλονιστικά. Στην περιοχή Nandurbar της Μαχαράστρα, οι κάτοικοι έχουν συγκεντρώσει τα πιο στοιχειώδη μέσα μεταφοράς για όσους χρειάζονται υγειονομική περίθαλψη: ένα bamboolance, δηλαδή φορείο από μπαμπού. Μολονότι οι καινοτομίες αυτού του είδους είναι ευνοϊκές σε απομακρυσμένες περιοχές, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τις βασικές δημόσιες υπηρεσίες.
[15]Η Minoti είναι ανακουφισμένη επειδή τώρα το Kalpani έχει μία δική του υπηρεσία ασθενοφόρων. Στιγμιότυπο οθόνης από το βίντεο στο YouTube.
Επιπλέον, η διαθεσιμότητα ασθενοφόρων είναι μόνο ένα μέρος του προβλήματος. Στο παραπάνω βίντεο, ο Bikash αναφέρει ότι το χωριό δεν διαθέτει κλινική ιδιωτικής υγείας και ότι ο ποταμός δεν έχει γέφυρα για να μεταφερθούν οι κάτοικοι στην πόλη. Ακόμη και όταν η Karji κατέληξε να φτάσει στο νοσοκομείο με ιδιωτική φροντίδα, η περίπτωσή της ήταν ιατρική αμέλεια. Παρά το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας της κοινότητας επέμεναν ότι την είχαν πιάσει οι πόνοι, ο ιατρός την έδιωξε ρωτώντας την: “Εγώ είμαι ο γιατρός ή εσύ;” Είναι σαφής η παραβίαση της ιατρικής δεοντολογίας, ο Bikash λέει ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα για τον τρόπο με τον οποίο οι γιατροί μεταχειρίζονται τους ασθενείς από τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα.
Σύμφωνα με την ΠΟΥ, πέντε γυναίκες πεθαίνουν κάθε ώρα στην Ινδία από επιπλοκές κατά τη γέννα και η πλειοψηφία αυτών των θανάτων μπορεί να αποφευχθεί. Το παράδειγμα του Kalpani είναι μία ιστορία επιτυχίας από το ξεκίνημά της, αλλά πρέπει να ληφθούν υπόψη πολλαπλές πτυχές της μητρικής υγειονομικής περίθαλψης. Σύμφωνα με το πρόγραμμα μείωσης της αναλογίας της μητρικής θνησιμότητας (MMR), το Janani Suraksha Yojna [16], οι υπηρεσίες ασθενοφόρων πρέπει να είναι προσβάσιμες σε γυναίκες που έχουν ανάγκη εντός 30 λεπτών από την κλήση τους [17]. Αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα και ένα μάταιο εάν το νοσοκομείο δεν έχει τις απαραίτητες εγκαταστάσεις [18] ή είναι απρόσεκτο όσον αφορά τις ανάγκες του ασθενούς.