- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Ελευθερία έκφρασης ή “άσεμνη αναπαράσταση”; Η υπόθεση εναντίον του Ινδού γελοιογράφου Bala G

Κατηγορίες: Νότια Ασία, Ινδία, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διαδηλώσεις, Διακυβέρνηση, Ελευθερία του Λόγου, Ιδέες, Λογοκρισία, Μέσα & δημοσιογραφία, Μέσα των πολιτών, Τέχνες - Πολιτισμός, Ψηφιακός ακτιβισμός, GV Advocacy
[1]

Ο γελοιογράφος Bala G από το κρατίδιο Ταμίλ Νάντου, στην Ινδία. Στιγμιότυπο οθόνης από βίντεο του YouTube.

Ο ανεξάρτητος γελοιογράφος Bala G συνελήφθη στις 5 Νοεμβρίου 2017 για δυσφήμιση του Κυβερνήτη του νότιου Ινδικού κρατιδίου Ταμίλ Νάντου [2].

Η υπόθεση έχει προκαλέσει νέες συζητήσεις σχετικά με τα όρια της ελευθερίας του λόγου και της σιωπής των κριτικών.

Το πρωί της 5ης Νοεμβρίου, ο G Balakrishnan [3] (Bala), ανεξάρτητος γελοιογράφος που εδρεύει στην περιοχή Tirunelveli [4], συνελήφθη από το Εγκληματολογικό Τμήμα της αστυνομίας του Ταμίλ Νάντου για μία γελοιογραφία που δημοσίευσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και το οποίο επέκρινε την περιφερειακή διοίκηση και τον Κυβερνήτη Edappadi K. Palaniswami [5].

Κατηγορείται για “άσεμνη αναπαράσταση” και δυσφήμιση και συνελήφθη σύμφωνα με [6] το Άρθρο 67 του νόμου περί τεχνολογίας πληροφοριών [7] και το 501 του Ινδικού ποινικού κώδικα [8].

Ο Bala συνελήφθη για γελοιογραφία ενός παιδιού που καιγόταν ενώ η αστυνομία, ο επαρχιακός δικαστής, ο τοπικός Κυβερνήτης, καλύπτουν τη γύμνια τους με μετρητά.

Αφού εργάστηκε για 12 χρόνια ως δημοσιογράφος για το εβδομαδιαίο Kumudam του Ταμίλ, ο Bala έγινε ο συντάκτης της πλατφόρμας ψηφιακών μέσων LinesMedia. Με περισσότερους από 42.000 οπαδούς [13] στο Facebook, έχει πολλούς ακολούθους, κυρίως λόγω των πολιτικών γελοιογραφιών του, οι οποίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις συζητήσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στο Ταμίλ Νάντου.

Στην επίμαχη γελιοιγραφία, ο τοπικός Κυβερνήτης, ο Αστυνομικός Επίτροπος και ο Επαρχιακός Δικαστής της πόλης Tirunelveli εμφανίζονται γυμνοί, καλύπτοντας τα γεννητικά όργανα τους με δέσμες μετρητών. Στέκονται ακίνητοι, βλέποντας ένα παιδικό σώμα να καίγεται στο προσκήνιο.

Με αυτό το σκίτσο, ο Bala επιχείρησε να επικρίνει τις αρχές επειδή δεν κατάφεραν να αποτρέψουν τον πρόσφατο θάνατο από αυτοπυρπολισμό [14] μίας οικογένειας που υπέκυψε στην πίεση των δανειστών που είχαν αυξήσει τα επιτόκια σε επίπεδα που η οικογένεια δεν μπορούσε να καλύψεισχεδόν διπλάσιο [15] από το ποσό που είχαν αρχικά δανειστεί.

Η οικογένεια είχε κάνει καταγγελία στο γραφείο του επαρχιακού δικαστή, αλλά η αστυνομία δεν προέβη σε καμία ενέργεια κατά του τοκογλύφου. Σε μία πράξη απελπισίας, ο πατέρας πήρε τη σύζυγό του και τις δύο νεαρές κόρες στο γραφείο του επαρχιακού δικαστή. Μπροστά στο γραφείο, έριξε κηροζίνη [15] στην οικογένειά του και στον εαυτό του, και στη συνέχεια τους έβαλε φωτιά. Παρά τις προσπάθειες των παρευρισκομένων να τους σώσουν, η σύζυγος και οι κόρες του άνδρα πέθαναν από σοβαρά εγκαύματα. Ο ίδιος παραμένει σε κρίσιμη κατάσταση.

Μετά το περιστατικό, η Ινδική εθνική επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων είχε ειδοποιήσει [16] τον Γενικό Γραμματέα, τον Γενικό Διευθυντή της Αστυνομίας του Ταμίλ Νάντου, τον Επαρχιακό Δικαστή και τον Αστυνομικό Επιθεωρητή του Τιρούνελβελι, να υποβάλουν έκθεση εντός τεσσάρων εβδομάδων για τη διερεύνηση των θανάτων.

Ο τοπικός Κυβερνήτης Palaniswami υπερασπίστηκε τη θέση του, [17] υποστηρίζοντας ότι το κράτος έχει ήδη νομοθεσία που εμποδίζει τους δανειστές να χρεώνουν υπερβολικά υψηλά επιτόκια. Λέει ότι ζήτησε από τις αρμόδιες αρχές να ενεργήσουν γρήγορα σε καταγγελίες.

Παρά το γεγονός ότι το περιστατικό επέστησε την προσοχή των τοπικών μέσων ενημέρωσης, η γελοιογραφία του Bala έδωσε ένα εθνικό προβάδισμα στο περιστατικό και στις πρακτικές των δανειστών για αρπαγή των ιδιωτικών χρημάτων στην Ινδία.

Πριν από την ακρόασή του, ο Bala μίλησε στον τύπο [18]:

Το περιστατικό με έκανε να σκεφτώ ότι καίγονταν τα παιδιά μου. Δεν έχω λόγια να εκφράσω τη λύπη μου, γι’ αυτό ζωγράφισα τη γελοιογραφία οργισμένος. Δεν απευθυνόταν σε κανέναν.

Την Δευτέρα, 6 Νοεμβρίου, 2017, το Ομοσπονδιακό δικαστήριο του Tirunelveli άφησε ελεύθερο με εγγύηση [19] τον Bala.

Απόψε στις 8: ο σκιτσογράφος Bala με εγγύηση μετά τη σύλληψή του για την γελοιογραφία του τοπικού Κυβερνήτη του Ταμίλ Νάντου. Μήπως το χιούμορ και η διαφωνία έγιναν πιο δύσκολα;

Η σύλληψη του Bala προκάλεσε πολύ θυμό και συζήτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το hashtag #standwithCartoonistBala [21] (είμαστε μαζί μς τον γελοιογράφο Bala) άρχισε να γίνεται νούμερο ένα. Πολλοί δημοσιογράφοι και κοινοί πολίτες διαμαρτυρήθηκαν σε διάφορα μέρη του κρατιδίου:

Δεν υπάρχει χώρος για σάτιρα; Ελευθερία έκφρασης μίας κοροϊδίας;
Επίσης, τι γίνεται με τη νόμιμη διαδικασία;

Οι δημοσιογράφοι στήνουν τεράστια πανό της γελοιογραφίας του Bala στο δημοσιογραφικό κλαμπ.

Αναταραχή που καταδικάζει τη σύλληψη του Bala.

Πολλοί σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης υποστήριξαν το στυλ παρουσίασης του Bala:

Όταν οι συμπεριφορές των ηγεμόνων είναι άσχημες, πώς πρέπει να αντιδράσουμε; Οι κυβερνήτες μας είναι πραγματικά γυμνοί στην διαφθορά και αναποτελεσματικοί. Το γυμνό πρέπει να το αποκαλέσουμε όπως είναι: γυμνό. Η γελοιογραφία του Bala είναι ακριβώς αυτό που θα έκανα αν ήμουν κι εγώ γελοιογράφος. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τους πολιτικούς μας όπως τα παιδιά.

#IndiaWithBala (Η Ινδία τάσσεται με τον Bala) όλες οι ελευθερίες έχουν όριο εκτός από τη διαφθορά των πολιτικών, των γραφειοκρατών κλπ. Έχουν απεριόριστη ελευθερία για διαφθορά, εγκληματικότητα.

Εν τω μεταξύ, κάποιοι αμφισβήτησαν την καταλληλότητα του κινούμενου σχεδίου:

Ποια είναι τα όρια για την ελευθερία της έκφρασης; Όλα είναι δεσμευμένα από κανόνες. Είναι θαρραλέο και τολμηρό, αλλά ταυτόχρονα ακατάλληλο.

Το θέμα για την υπεράσπιση της προβληματικής γελοιογραφίας του καρτουνίστα Bala είναι ότι θα πρέπει να είστε πρόθυμοι να υπερασπιστείτε και τις γελοιογραφίες του Μωάμεθ.

Κάποιοι αποκάλεσαν το κινούμενο σχέδιο άσεμνο και δυσφημιστικό:

#indiawithbala (Η Ινδία τάσσεται με τον Bala)

Σταματήστε αυτήν την ανοησία

Η περιφρόνηση δεν είναι κριτική

Θα αποδεχθεί ο Cong ΓΥΜΝΑ τα κινούμενα σχέδια Sonia & Rahul;

Το FoE έρχεται με καθήκοντα.

H Maya Kavi [35] έγραψε στο Facebook:

Ως σκιτσογράφος ο Bala έχει το δικαίωμα να επικρίνει το θέμα, αλλά σίγουρα, αυτό είναι κάτι χυδαίο. Δυστυχώς, ως συνήθως, το θέμα έχει αποκλίνει από τα γεγονότα και ο Bala έγινε ήρωας!

Περιγράφει ότι το έκανε οργισμένος! Όντας δημοσιογράφος πώς θα μπορούσε να το πει ανεύθυνα!

Ένα άρθρο στον ανεξάρτητο ιστοχώρο ειδήσεων και σχολίων The Logical Indian [36] σημείωσε ότι τις τελευταίες εβδομάδες τουλάχιστον πέντε πολίτες συνελήφθησαν στην Ινδία, επειδή εξέφρασαν αντιφατικές απόψεις [37] στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης [38].

Παρόλο που η ελευθερία έκφρασης διασφαλίζεται μέσω του συντάγματος στην Ινδία, δεν είναι απόλυτη. Ο Pratyush Raj από τη Νομική Σχολή Symbiosis γράφει σε μία εφημερίδα [39] ότι:

Η ελευθερία έκφρασης που κατοχυρώνεται βάσει του άρθρου 19 παράγραφος 1α) μπορεί να υπόκειται σε εύλογο κρατικό περιορισμό για λόγους ευπρέπειας ή ηθικής. Η αισχρότητα στην Ινδία ορίζεται ως “προσβλητική για την σεμνότητα ή την ευπρέπεια, έκφυλη, βρώμικη και απωθητική”. Η δοκιμασία της αισχρότητας είναι κατά πόσο η δημοσίευση, ως σύνολο, έχει την τάση να υποτιμά και να καταστρέφει εκείνους των οποίων τα μυαλά είναι ανοιχτά σε τέτοιες ανήθικες επιρροές, και επομένως κάθε εργασία πρέπει να εξεταστεί από μόνη της.

Το άρθρο 67 του νόμου περί τεχνολογίας πληροφοριών της Ινδίας ασχολείται με την αισχρότητα στις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις. Η Ινδία έχει ένα Βρετανικό νόμο κατάλοιπο της αποικιοκρατίας [40] που ορίζει και ποινικοποιεί την αισχρολογία. Στο παρελθόν, πολλοί συγγραφείς, καλλιτέχνες και ποιητές κατηγορήθηκαν για αισχρότητα χρησιμοποιώντας αυτόν τον νόμο.

Σε μία πρόσφατη δημοσίευση στο Facebook [41], ο Bala ευχαρίστησε τους ανθρώπους για την υποστήριξή τους και ορκίστηκε να συνεχίσει το έργο του:

Ακόμα, ο υπολογιστής και τα κινητά μου τηλέφωνα βρίσκονται υπό κράτηση. Σύντομα θα σας συναντήσω όλους μέσα από τις γελοιογραφίες μου.

Η υπόθεση εναντίον του Bala G θα είναι σημαντική για να την παρακολουθήσουμε, καθώς μπορεί να αλλάξει το πώς τα δικαστήρια ορίζουν την αισχρότητα και την ελευθερία της έκφρασης — και πώς η εξουσία και η πολιτική επηρεάζουν τη διαδικασία.