- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Ο άκαιρος θάνατος εξόριστου Αιθίοπα δημοσιογράφου

Κατηγορίες: Υπο-Σαχάρια Αφρική, Αιθιοπία, Κένυα, Αθλητισμός, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ελευθερία του Λόγου, Μέσα & δημοσιογραφία, Μέσα των πολιτών, Μετανάστευση, Πολιτική, Ψηφιακός ακτιβισμός, GV Advocacy
[1]

Ibrahim Shafi. Φωτογραφία κοινοποιημένη στο Twitter από Abiye Teklemariam Megenta.

Σε ένα από τα τελευταία δημόσια σχόλιά του, ο Αιθίοπας δημοσιογράφος Ibrahim Shafi έγραψε στη σελίδα του στο Facebook [2]: “Ξυπνήστε με όταν αποκτήσουμε κράτος”.

Μόλις δύο εβδομάδες αργότερα, ο Shafi πέθανε στο Ναϊρόμπι της Κένυας. Το σχόλιό του ρίχνει φως στο βαθύ προσωπικό κόστος της διαρκούς πολιτικής κρίσης της Αιθιοπίας, που έχει σαρώσει τη χώρα τα τελευταία τρία χρόνια που έστειλαν τον Ibrahim στην εξορία.

Ο Ibrahim είχε εργαστεί ως δημοσιογράφος στον αθλητισμό και την πολιτική για σχεδόν μια δεκαετία, μέχρις ότου δεν είχε άλλη επιλογή παρά να εγκαταλείψει τη χώρα το 2014. Ο Ibrahim, ο οποίος πέθανε σε ηλικία 40 ετών, δεν ήταν ο μόνος. Έφυγε για το Ναϊρόμπι της Κένυας τον Ιούνιο του 2014, σε μια πορεία που έχουν ακολουθήσει εκατοντάδες Αιθίοπες δημοσιογράφοι τα τελευταία είκοσι χρόνια.

Σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής για την Προστασία των Δημοσιογράφων, η κυβέρνηση της Αιθιοπίας έχει οδηγήσει [3] περισσότερους δημοσιογράφους σε εξορία από οποιοδήποτε άλλο έθνος στην Αφρική.

Οι Αιθίοπες δημοσιογράφοι φεύγουν πιο συχνά από τη χώρα τους επειδή φοβούνται τη φυλάκιση και τη βία [4]. Στις εκλογές της Αιθιοπίας το 2015, το κυβερνών κόμμα, το Δημοκρατικό Επαναστατικό Μέτωπο των Αιθιοπικών Λαών (EPRDF) συνέλαβε [5] και απέδωσε σε δημοσιογράφους και bloggers [5] κατηγορίες τρομοκρατίας, μερικές φορές για τα γραπτά τους κείμενα ή ακόμα και τις δημοσιεύσεις τους στο Facebook ή στο Twitter. Αντιμετωπίζουν επίσης συχνά εξωδικαστικές απειλές και βασανιστήρια.

Για τον Ibrahim, οι απειλές αυτές ήταν οικείες. Σχεδόν δέκα χρόνια πριν από την αναχώρησή του από την πατρίδα του, συνελήφθη και ξυλοκοπήθηκε από την αστυνομία κατά τη διάρκεια της μετεκλογικής βιαιοπραγίας στην ΑΙθιοπία [6] το 2005. Οι φίλοι του λένε ότι η αστυνομία τον βασάνισε τόσο βάναυσα που ένα από τα πόδια του είναι τελικά μόνιμα κατεστραμμένο [7].

[8]

Ibrahim Shafi. Φωτογραφία από τους πτυχιούχους του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Αντίς Αμπέμπα.

Πριν από τη μετάβασή του στην Κένυα, ο Ibrahim είχε ζήσει αρκετά δημιουργικά στην αιθιοπική πρωτεύουσα Αντίς Αμπέμπα, όπου γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1977. Αφού αποφοίτησε [9] από το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Αντίς Αμπέμπα το 2001, δίδαξε Αγωγή του Πολίτη σε γυμνάσια και τον λάτρεψαν οι μαθητές του για τη σκληρή δουλειά και την αφοσίωσή του.

Έχει επίσης κερδίσει φήμη ως σεβαστός και ανερχόμενος ανεξάρτητος δημοσιογράφος. Ήταν αναπληρωτής αρχισυντάκτης σε μία από τις μεγάλες αθλητικές εφημερίδες της Αιθιοπίας [10], κάτι που τον κατέστησε σημαντική φωνή στην αθλητική δημοσιογραφία της Αιθιοπίας. Ήταν αστέρι στο γρήγορα αναπτυσσόμενο αθλητικό ραδιόφωνο στην Αντίς Αμπέμπα. Παράλληλα με την επιτυχημένη πορεία του ως αθλητικογράφου, ήταν αρθρογράφος για το Addis Guday [11], εβδομαδιαίο ειδησεογραφικό περιοδικό, του οποίου έχει σταματήσει η κυκλοφορία. Αργότερα υπηρέτησε εκεί ως αναπληρωτής αρχισυντάκτης.

Στο Ναϊρόμπι, ο Ibrahim έγινε ένας από τους αμέτρητους Αιθίοπες, που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους, φεύγοντας να γλιτώσουν από πολιτικές διώξεις.

Ενώ η εξορία μπορεί να αποτελέσει πηγή πόνου από μόνη της, η αιθιοπική κυβέρνηση είναι γνωστό ότι κάνει τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα στέλνοντας κρυφούς πράκτορες [12] κατασκόπους για να σιωπήσουν μέλη των εξόριστων ομάδων αντιφρονούντων της Αιθιοπίας.

Παρά αυτές τις δυσκολίες, ο Ibrahim κατέστησε σαφές ότι δεν ήταν σε θέση να παραμείνει σιωπηλός. Παρέμεινε συνδεδεμένος με μια ζωή στην Αιθιοπία που μερικές φορές φαινόταν απομακρυσμένη. Μοιραζόταν τις απογοητεύσεις και τις χαρές του στη σελίδα του Facebook.

Στις 3 Ιανουαρίου 2018, δύο εβδομάδες μετά τη σύνταξη της προφητικής του παρατήρησης στο Facebook, ο Ibrahim Shafi απεβίωσε [7] στο Ναϊρόμπι της Κένυας. Η αιτία του θανάτου του δεν έχει δημοσιοποιηθεί, αλλά οι στενοί φίλοι του στην Κένυα δήλωσαν ότι η ζωή στην εξορία [13] είχε επιπτώσεις στη φυσική του κατάσταση. Κάποιοι υποστήριξαν ότι οι τραυματισμοί του [7] από την αιθιοπική αστυνομία μπορεί να συνέβαλαν στο θάνατό του.

Ο Ibrahim ολοκλήρωσε πρόσφατα τη μακρά και εξαντλητική διαδικασία εξέτασης για επανεγκατάσταση ως πρόσφυγας στις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία ακυρώθηκε από τη διακυβέρνηση Τραμπ [14], καθιστώντας ακόμα πιο τραγικό το γεγονός του πρόωρου θανάτου του.

Μια μικρή γωνία του Αιθιοπικού διαδικτύου μιλά για το θάνατο του Ibrahim από την περασμένη εβδομάδα και έγινε τοπικό θέμα. Πολλοί σε ολόκληρη τη χώρα, που τον γνώριζαν αντέδρασαν στην είδηση του θανάτου του και συνάδελφοι εξόριστοι δημοσιογράφοι εξέφρασαν τα συλλυπητήριά τους.

Είναι σπαραξικάρδια η είδηση του θανάτου του αγαπημένου μου φίλου Ibrahim Shafi. Θα μου λείψουν η ενέργειά του, η αγάπη για εποικοδομητικό διάλογο, το πνεύμα, η “αταξία” του, η θέρμη και περιφρόνηση για την απολυταρχία. Η ανταμοιβή του για τη συνείδηση που είχε σε μια χώρα που την ποινικοποιεί ήταν βασανιστήρια και θάνατος στην εξορία.

Ο δημοσιογράφος και πρώην μέλος της Επιτροπής Προστασίας Δημοσιογράφων Tom Rhoades έγραψε:

It is with a heavy heart that I learn my friend Ibrahim Shafi from Ethiopia has passed away. Last time I saw him was a couple years ago at my house…we had a small party…no clue what we were celebrating. My final memories of Ibrahim were jovial –but I knew he and many other Ethiopian journalists in exile were experiencing huge challenges. The lack of work / opportunities, the constant harassment from local police and fear of Ethiopian security –many colleagues that I knew via email whose projects and words suggested a vibrant, active life grew listless and disconsolate while in exile. The journalist I would meet from Addis, forced to flee a hypersensitive oligarchy, would appear very different from the correspondences we previously shared from their home. I daresay colleagues told me Shafi was struggling here and I kept telling myself that “I must catch up with this guy”. Now it's too late. If only I had done more. R.I.P. Ibrahim Shafi Ahmed. You are greatly missed..

Με μια βαριά καρδιά μαθαίνω ότι ο φίλος μου Ibrahim Shafi από την Αιθιοπία πέθανε. Την τελευταία φορά που τον είδα πριν από μερικά χρόνια στο σπίτι μου … είχαμε ένα μικρό πάρτι … δεν έχω ιδέα τι γιορτάζαμε. Οι τελευταίες αναμνήσεις μου για τον Ιμπραήμ ήταν εύθυμες – αλλά ήξερα ότι αυτός και πολλοί άλλοι Αιθίοπες δημοσιογράφοι στην εξορία αντιμετωπίζουν τεράστιες προκλήσεις. Η έλλειψη εργασίας / ευκαιριών, η συνεχής παρενόχληση από την τοπική αστυνομία και ο φόβος της αιθιοπικής ασφάλειας – πολλοί συνάδελφοι που ήξερα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, των οποίων τα έργα και οι λέξεις πρότειναν μια ζωντανή, ενεργή ζωή, έγιναν αδιάφοροι και απογοητευμένοι ενώ βρίσκονταν σε εξορία. Ο δημοσιογράφος που συνάντησα από την Αντίς, αναγκασμένος να φύγει από μια υπερευαίσθητη ολιγαρχία, φαινόταν πολύ διαφορετικός από την αλληλογραφία που είχαμε ανταλλάξει προηγουμένως όσο βρισκόταν στην πατρίδα του. Τολμώ να πω ότι συνάδελφοι μου είπαν ότι ο Shafi τα έβρισκε δύσκολα εδώ και συνέχισα να λέω στον εαυτό μου ότι “πρέπει να τον προλάβω αυτόν τον τύπο”. Τώρα είναι πολύ αργά. Μακάρι να είχα κάνει περισσότερα. RIP Ibrahim Shafi Ahmed. Θα μας λείψεις.

Ο επιφανής αθλητικός δημοσιογράφος Mensur Abdulkeni έγραψε στη σελίδα του στο Facebook:

Words fall short of expressing my sorrow for your loss! Those hard days we shared together will never be forgotten. Goodbye the humble one, my beloved colleague and friend! Rest in peace Ibro!

Τα λόγια είναι λίγα για να εκφράσουν τη λύπη μου για την απώλειά σου! Αυτές οι δύσκολες μέρες που μοιραστήκαμε μαζί δεν θα ξεχαστούν. Αντίο ταπεινέ, αγαπητέ μου συνάδελφε και φίλε! Αναπαύσου εν ειρήνη Ibro!

Ένα διαδικτυακό χρηματικό ταμείο που δημιουργήθηκε στο GoFundMe [17] συγκέντρωσε πάνω από 10.000 δολάρια ΗΠΑ μέσα σε λίγες μέρες για τη μητέρα του Ibrahim, που παραμένει στην Αντίς Αμπέμπα.