Ο Valter Rege στη στέγη του σπιτιού του, όπου φτιάχνει τα βίντεο που ανεβάζει στο κανάλι του στο YouTube “Energia Positiva” [Θετική Ενέργεια]. Φωτογραφία: Vagner Vital/Agência Mural, δημοσιεύεται με άδεια
Αυτή η δημοσίευση του Vagner Vital δημοσιεύθηκε αρχικά [1] από την Agência Mural. Αναδημοσιεύεται εδώ ως μέρος της συνεργασίας μεταξύ Global Voices και Agência Mural.
Σε ηλικία έξι χρονών, ο Valter Rege συνειδητοποίησε ότι η ζωή του δεν θα ήταν εύκολη. Εν μέσω προσβολών όπως “πίθηκος” και “πούστης”, έχασε τα δόντια του όταν έπεσε και χτύπησε το στόμα του στο πεζοδρόμιο, αφού τον έσπρωξαν κάποια άλλα αγόρια. Συνειδητοποίησε ότι το να είσαι ομοφυλόφιλος και να μένεις ζωντανός θα αποτελούσε πρόκληση, αν και δεν μπορούσε να πει με σιγουριά το νόημα της λέξης που χρησιμοποιήθηκε αντί του ονόματός του, καθώς τον κυνηγούσαν και τον χτυπούσαν.
Καταδικασμένος επειδή ήταν αυτός που ήταν, ο Valter Rege βρήκε τον τρόπο να ανταποδώσει και να μιλήσει μέσα από την κάμερά του. Δημιούργησε το YouTube κανάλι, “Energia Positiva” [2] (Θετική Ενέργεια) – ένα σύνθημα που είχε τατουάζ στον δεξί του μπράτσο – όπου συζητά, μεταξύ άλλων, για τη μαύρη ενδυνάμωση. Η ταράτσα όπου κάνει τα βίντεό του είναι μόνο μία από τις πολλές στην φτωχογειτονιά της Vila Clara, στο νότιο τμήμα του Σάο Πάολο, όπου έχει το δικό του υπαίθριο στούντιο.
Τα κρεμασμένα ρούχα δίπλα σε δύο δεξαμενές νερού αποδεικνύουν τις άλλες χρήσεις του χώρου. “Δεν ντρέπομαι να φτιάξω τα βίντεό μου εδώ και να δείξω τον τόπο που ονομάζω σπίτι. Αυτή είναι η δική μου πραγματικότητα.”, λέει.”Η στέγη αντιπροσωπεύει τα περίχωρα [της πόλης].”
Ο 32χρονος, με ύψος 1,62 και με μεγάλο χαμόγελο, μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ του καναλιού του στο YouTube και στην εκπλήρωση ενός άλλου όνειρου. Με τη βοήθεια των συνεργατών του, έγραψε ένα σενάριο που έλαβε επιχορήγηση από το Υπουργείο Πολιτισμού της Βραζιλίας για να κυκλοφορήσει ως ταινία μικρού μήκους με τίτλο “Preto no Branco” (Μαύρο σε Άσπρο). Η ταινία, η οποία δεν έχει ημερομηνία κυκλοφορίας, θα είναι το επαγγελματικό ντεμπούτο του Rege.
Αφηγείται την ιστορία ενός νεαρού μαύρου άνδρα (που τον υποδύεται ο ηθοποιός Marcos Oliveira), ο οποίος κατηγορείται για κλοπή αφότου έπεσε πάνω σε μία γυναίκα μπροστά σε ένα εμπορικό κέντρο. Αφού μεταφερθεί στο αστυνομικό τμήμα, η αθωότητά του τίθεται υπό αμφισβήτηση λόγω του μίσους και των φυλετικών διακρίσεων.
Σε μία απ’ αυτές τις συμπτώσεις στις οποίες η τέχνη μιμείται τη ζωή, τον Rege κάποτε τον σταμάτησε μια γυναίκα που τον φώναξε καθώς έβγαινε από το λεωφορείο για να πάει στη δουλειά: “Κλέφτης! Είσαι κλέφτης! Έκλεψες το κινητό μου!” Εκνευρισμένος και μπερδεμένος, απάντησε ότι δεν ήταν αυτός και απλά συνέχισε να περπατάει προς το κτίριο όπου δούλευε.
“Μακάρι να την είχα κοιτάξει στα μάτια και να της έλεγα ότι δεν μπορεί να κατηγορεί τους ανθρώπους έτσι απλά, αλλά φοβόμουν. Φοβόμουν μήπως με χτυπήσουν ή φοβόμουν τους μπάτσους που θα μπορούσαν να με αντιμετωπίσουν με αδικία”, λέει. Η γυναίκα, κάλεσε την αστυνομία, η οποία λίγο αργότερα χτύπησε στην πόρτα της εταιρείας όπου εργάζεται. Ευτυχώς, ο φύλακας δεν ταίριαξε την περιγραφή του καταζητούμενου άντρα με τον Rege, και οι δύο αστυνομικοί και η γυναίκα έφυγαν.
“Υπήρχε μια έκρηξη των αυτόκλητων τιμωρών τότε. Φοβόμουν ότι κάποιος θα έρθει για μένα όταν ήμουν μόνος”, λέει. “Είναι λυπηρό όταν το περνάς αυτό στην παιδική σου ηλικία και συνειδητοποιείς ότι συνεχίζεται ακόμα και όταν γίνεις ενήλικας”.
Γύρισμα της μικρού μήκους ταινίας “Preto no Branco.” Φωτογραφία: προσωπικό αρχείο, δημοσιεύεται με άδεια.
Κατά τη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας, έζησε με τους γονείς του και τις δύο αδερφές του σε μία παραγκούπολη, στη μέση των αρχοντικών της συνοικίας Moema, μίας από τις πλουσιότερες του Σάο Πάολο. Η οικογένειά του μοιράζονταν τα δύο μόνο διαθέσιμα μπάνια με άλλες 30 οικογένειες.
Στα 10 δεν καταλάβαινε γιατί δεν του επιτρεπόταν να παίζει με τα παιδιά που ζούσαν στα αρχοντικά και στα πλούσια σπίτια, όπου οι μητέρες από την παραγκούπολη εργάζονταν συνήθως όλη την ημέρα. Η αύξηση του κόστους ζωής στην περιοχή έκανε την οικογένειά του να μετακομίσει στη Vila Clara στα προάστια της πόλης. Η προσαρμογή στη ζωή εκεί δεν ήταν εύκολη. Το βίντεο και η τηλεόραση έγιναν πιστοί φίλοι του.
Ξεκίνησε να αυτοαναγνωρίζεται ως μαύρος στα εφηβικά του χρόνια, αφότου είδε ταινίες. “Πίσω στην συνοικία Moema, κάθε φορά που έβλεπα έναν μαύρο στο δρόμο, άλλαζα πεζοδρόμιο. Ο κινηματογράφος με ενθάρρυνε να βγω για να γνωρίσω τη νέα γειτονιά μου, να δω άλλους μαύρους ανθρώπους και να αναγνωρίσω τον εαυτό μου ως έναν απ’ αυτούς”, είπε.
Σε ένα από τα βίντεο του YouTube, ο Rege επιστρέφει στο δρόμο όπου ζούσε στην συνοικία Moema και επισημαίνει τις διαφορές μεταξύ των δύο τόπων που έχει ζήσει καθώς και τη σημασία της οικοδόμησης της αυτοεκτίμησης και της υπερηφάνειας για τη γειτονιά του.
Το πρώτο σενάριο του, που γράφτηκε στην ηλικία των 13, άρχισε να ζωντανεύει μέσα από τις ταινίες του στο σπίτι, οι οποίες καταγράφηκαν με βιντεοκάμερα 8 χιλιοστών που αγόρασε χάρη στην πρώτη δουλειά του ως κούριερ. Εργάστηκε ως κούριερ για ένα βιβλιοπωλείο και υπηρέτησε στην Πολεμική Αεροπορία ως στρατιώτης μέχρι να λάβει υποτροφία για σπουδές ραδιοφώνου και τηλεόρασης στο Universidade Belas Artes. Εκεί έμαθε τα βασικά στοιχεία για την παραγωγή πιο επαγγελματικού υλικού και κυκλοφόρησε το “Quero ser Beyoncé” (Θέλω να είμαι η Beyoncé), μια μεσαίου μήκους ταινία για την ενδυνάμωση των γυναικών που παρουσιάστηκε στο Centro Cultural Banco do Brasil.
Λίγο αργότερα, έφερε στο φως ένα άλλο έργο με τη μορφή ενός βιβλίου με τίτλο “Semper Amigos” (Φίλοι για Πάντα) – που κυκλοφόρησε από το Multifoco – όπου αναφέρει την ιστορία του νεαρού ομοφυλόφιλου Eduardo, ο οποίος ανακαλύπτει τη σεξουαλικότητα του και μαθαίνει να αποδέχεται τον εαυτό του.
“Ήθελα να δείξω με αυτό το βιβλίο πόσο σημαντικό είναι να είμαστε αυτοί που είμαστε κι επίσης παροτρύνουμε τους γονείς να το διαβάσουν, επειδή το να είσαι ο εαυτός σου δεν είναι θέμα επιλογής”, λέει. “Προσπαθώ πάντα να μάθω κάτι καλό από τις κακές εμπειρίες. Αυτή είναι θετική ενέργεια για ‘μένα.”
Το αγόρι που έχασε τα δόντια του ως παιδί επειδή ήταν μαύρος και ομοφυλόφιλος δεν πιστεύει στην αξιοκρατία. Από την κορυφή της στέγης του ή μεταξύ των κρεμασμένων ρούχων και των δεξαμενών νερού ή στο κινηματογράφο, αποδεικνύει τη σημασία της ενδυνάμωσης με υπερηφάνεια. “Εμείς, ως μαύροι, ομοφυλόφιλοι και από τις φτωχές κοινότητες, πρέπει να παραμείνουμε δυνατοί. Και είμαστε”, λέει.